Verkiezingsprogramma's 2025 overbiologisch boete
BIJ1 wil de landbouw in Nederland volledig omvormen naar een biologisch, agro-ecologisch systeem en stelt daarbij scherpe deadlines en verplichtingen. Boetes of sancties worden niet expliciet genoemd voor niet-biologische landbouw, maar het beleid is gericht op het uitfaseren van niet-biologische productie en het stimuleren van biologische alternatieven via regelgeving, subsidies en restricties. De partij koppelt deze transitie aan klimaatrechtvaardigheid en het principe dat vervuilers moeten betalen.
Alleen biologische landbouw en sierteelt toestaan
BIJ1 wil dat Nederland volledig overstapt op biologische, agro-ecologische landbouw en sierteelt, met duidelijke tijdslijnen en restricties voor niet-biologische productie. Dit beleid adresseert de milieuproblemen van de industriële landbouw en wil boeren ondersteunen bij de overstap, maar stelt ook harde grenzen aan niet-biologische productie.
“Per 2028 is er alleen nog biologische sierteelt toegestaan.”
“Nederland beweegt in 10 jaar naar een biologisch, agro-ecologisch landbouwsysteem.”
“Het budget van het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) wordt ingezet voor de transitie naar een biologisch, agro-ecologische landbouw.”
Uitfaseren van kunstmest, pesticiden en bio-industrie
Om de overgang naar biologische landbouw af te dwingen, wil BIJ1 kunstmest, chemische pesticiden en de bio-industrie volledig uitfaseren en verbieden. Dit is een indirecte sanctie voor niet-biologische productie, waarbij de nadruk ligt op het beëindigen van schadelijke landbouwpraktijken.
Grond en rechten alleen voor biologische boeren
BIJ1 wil dat bij bedrijfsbeëindiging grond en emissierechten alleen nog aan biologische, agro-ecologische boeren worden verpacht. Dit ontmoedigt niet-biologische landbouw door de toegang tot middelen te beperken.
“Bij bedrijfsbeëindiging krijgt een Nationale Grondbank het 1e recht op koop van grond en van dieren- en emissierechten. Deze kunnen vervolgens aan biologische, agro-ecologische boeren verpacht worden.”
Vervuiler betaalt-principe
Hoewel het woord "boete" niet letterlijk wordt gebruikt in relatie tot biologische landbouw, is het principe dat vervuilers moeten betalen een rode draad. Dit legitimeert het ontmoedigen van niet-biologische landbouw via belastingen en restricties.
“We zorgen voor de natuur en wie vervuilt moet boeten.”
D66 koppelt het stimuleren van biologische landbouw aan het belonen van duurzame productie en het beprijzen van vervuiling, maar noemt nergens expliciet een "boete" op niet-biologische landbouw. In plaats daarvan zet D66 in op het belonen van duurzame, natuurinclusieve en biologische landbouw, en op het beprijzen van vervuilende praktijken via strengere normen en het afbouwen van fossiele subsidies. Het programma bevat geen concrete voorstellen voor een boete op niet-biologische landbouw, maar wel voor het financieel stimuleren van biologische alternatieven en het beprijzen van vervuiling.
Belonen van biologische en natuurinclusieve landbouw
D66 wil duurzame en biologische landbouw stimuleren door deze productiemethoden te belonen en ruimte te geven binnen natuurbeleid. Het doel is om landbouw en natuur te verbinden en boeren te ondersteunen bij de omslag naar duurzamere productiewijzen.
“Ook kleinschaliger landbouwinitiatieven met een productiewijze die bijdraagt aan biodiversiteit zoals permacultuur, biologische (dynamische) landbouw, agro-ecologie kunnen hier onderdeel vanuit maken.”
“We moedigen ideeën zoals voedselbossen of boslandbouw aan. Want deze ideeën dragen bij aan zowel de productie van voedsel als biodiversiteit.”
Beprijzen van vervuiling en afbouwen fossiele subsidies
In plaats van een expliciete boete op niet-biologische landbouw, kiest D66 voor het beprijzen van vervuilende activiteiten en het afbouwen van subsidies voor fossiele en milieubelastende productie. Dit moet duurzame alternatieven aantrekkelijker maken en vervuiling ontmoedigen.
“Een gezonde economie bestraft vervuiling en beloont werk.”
“D66 stelt duidelijke grenzen aan vervuilende industrie. Duurzaamheid is de norm en vervuiling krijgt een voorspelbare prijs: de ‘echte’ prijs.”
“D66 wil fossiele subsidies sneller afbouwen en geeft ruimte aan duurzame innovatie.”
Strengere normen voor bestrijdingsmiddelen en milieubelastende praktijken
D66 wil het gebruik van milieubelastende bestrijdingsmiddelen terugdringen en strengere normen invoeren om de gezondheid van mens en natuur te beschermen. Dit raakt vooral de gangbare landbouw, maar wordt niet als expliciete boete op niet-biologisch omschreven.
De Partij voor de Dieren wil biologische landbouw en voeding stimuleren door financiële prikkels en het principe ‘de vervuiler betaalt’ toe te passen. Niet-biologische producten worden zwaarder belast, terwijl opbrengsten hiervan en van heffingen op vervuilende praktijken worden ingezet om biologische alternatieven te ondersteunen en toegankelijk te maken. Zo wil de partij de transitie naar een duurzame, biologische landbouw versnellen en gangbare, vervuilende landbouw ontmoedigen.
Hogere belasting op niet-biologische producten
De PvdD wil niet-biologische bloemen en planten zwaarder belasten door de verlaagde BTW af te schaffen, waardoor deze producten duurder worden. De extra opbrengsten worden gebruikt om biologische alternatieven te stimuleren, zodat de biologische sector aantrekkelijker wordt voor zowel producenten als consumenten.
“We schrappen de verlaagde BTW op sierteelt. Daarmee gaat de BTW op niet biologische bloemen en (tuin)planten van 9 naar 21%. De extra opbrengsten kunnen we gebruiken voor het stimuleren van biologische bloementeelt.”
Heffingen op vervuiling ter ondersteuning van biologische landbouw
De partij voert het ‘de vervuiler betaalt’-principe in voor de landbouw en glastuinbouw, met heffingen op uitstoot van broeikasgassen, stikstof en landbouwgif. De opbrengsten van deze heffingen worden ingezet om boeren te ondersteunen bij de omschakeling naar biologische, duurzame praktijken en om biologisch voedsel betaalbaarder te maken.
“Het de-vervuiler-betaalt-principe gaat ook voor de glastuinbouw gelden. Er komt een heffing op de uitstoot van broeikasgas.”
“Het de-vervuiler-betaalt-principe gaat ook voor de landbouw gelden. Er komt een heffing op de uitstoot van stikstofverbindingen en broeikasgas.”
“Totdat landbouwgif verboden is, komt er een giftaks: hoe groter de bijkomende schade door het gif is, hoe hoger de taks. De opbrengsten daarvan worden gebruikt om boeren te ondersteunen in de overgang naar duurzame, biologische praktijken en om biologisch voedsel toegankelijk te maken voor mensen.”
Biologisch als norm en stimulans via publieke voorzieningen
De PvdD wil biologische voeding actief stimuleren door deze als norm te stellen in publieke voorzieningen zoals scholen en voedselbanken, en door gratis biologische voedselpakketten aan mensen met een laag inkomen te verstrekken.
De ChristenUnie wil boeren stimuleren om te verduurzamen, onder andere door omschakeling naar biologische landbouw, maar koppelt hier geen expliciete "boete" aan niet-biologische productie. In plaats daarvan kiest de partij voor een systeem van belonen en, waar nodig, het opleggen van heffingen of sancties bij onvoldoende milieuprestaties. De nadruk ligt op doelsturing, financiële prikkels en ondersteuning bij omschakeling, niet op een directe boete voor niet-biologisch werken.
Belonen en op termijn heffingen bij onvoldoende verduurzaming
De ChristenUnie kiest voor een systeem waarbij boeren eerst worden beloond voor duurzame prestaties, zoals omschakeling naar biologische landbouw, en pas op termijn geconfronteerd kunnen worden met heffingen of sancties als zij onvoldoende bijdragen aan milieudoelen. Dit is geen directe boete op niet-biologisch werken, maar een prikkelend systeem om verduurzaming te versnellen.
“Aan dergelijke instrumenten worden eerst beloningen en op termijn heffingen of sancties verbonden.”
“Daartegenover staat dat er 5 miljard euro extra uitgetrokken wordt om boeren te helpen bij doelsturing, extensivering, omschakeling naar biologische landbouw, agrarisch natuurbeheer en natuurherstel.”
Geen expliciete boete op niet-biologisch, maar doelsturing en ondersteuning
De partij legt de nadruk op het ondersteunen van boeren bij verduurzaming en omschakeling naar biologische landbouw, zonder een expliciete boete op conventionele landbouw. De focus ligt op het stimuleren van positieve verandering via doelsturing en financiële ondersteuning.
“Boeren worden structureel beloond voor de extra prestaties op het gebied van milieu en dierenwelzijn.”
“Om ondernemers aan de slag te laten gaan met stikstofreductie wordt er gestuurd op emissies.”
“De overheid helpt boeren die willen extensiveren actief aan de benodigde grond via de Nationale Grondbank.”
Volt wil biologische landbouw sterk stimuleren en stelt als doel dat in 2030 minstens 25% van de landbouw biologisch is. Ze kiezen voor financiële prikkels en belastingmaatregelen die conventionele, vervuilende landbouw duurder maken, zodat biologische en duurzame producten aantrekkelijker worden voor consumenten en producenten.
25% van de landbouw in 2030 biologisch
Volt ziet biologische landbouw als de toekomst en stelt een concreet streefpercentage vast. Door wetgeving te vereenvoudigen en het streefgetal wettelijk te verankeren, wil Volt de sector perspectief bieden en de omschakeling versnellen.
“De toekomst van ons eten is biologisch. Daarom streeft Volt ernaar dat 25% van de landbouw in 2030 biologisch is. De wetgeving moet makkelijker en daarvoor is er versimpeling gekomen in de Europese wet. Door dit streefgetal op te nemen geeft de overheid de sector perspectief.”
Financiële prikkels en belastingen op vervuilende landbouw
Volt wil de prijs van conventionele landbouw verhogen via heffingen op kunstmest, krachtvoer en pesticiden, zodat duurzame en biologische producten concurrerender worden. Dit is bedoeld om de overstap naar biologische landbouw te versnellen en de milieuschade van gangbare landbouw te beprijzen.
“We stimuleren zuiniger gebruik van kunstmest en krachtvoer door de kostprijs te verhogen, door middel van een kunstmestheffing en krachtvoerheffing. Via deze maatregel wordt de stikstofuitstoot verminderd en worden duurzame producten in de supermarkt aantrekkelijker om te kopen.”
“Volt wil toe naar een belasting op bepaalde broeikasgassen (zoals onder meer CO₂ en methaan) en op het gebruik van (schadelijke) chemicaliën. Veel schade wordt nu nog niet belast, zoals het gebruik van pesticiden. Dit veroorzaakt schade aan de biodiversiteit en zou zo veel mogelijk moeten worden teruggebracht. In Denemarken wordt dit al gedaan.”
Innovatie en stimulering van biologische alternatieven
Volt zet in op innovatie en kennisdeling om de omschakeling naar biologische en natuurinclusieve landbouw te versnellen, onder andere door het stimuleren van biopesticiden en het vergroten van het aanbod van natuurlijke alternatieven.
“We zetten in op innovaties die de omschakeling naar biologische en natuurinclusieve landbouw stimuleren, zoals biopesticiden.”
“De Rijksoverheid helpt boeren en tuinders door het delen van kennis, innovatie en het opzetten van coöperaties op het gebied van alternatieven voor bestrijdingsmiddelen zoals natuurlijke gewasbescherming en groene middelen...”
BBB wil biologische alternatieven voor gewasbescherming versneld toelaten, maar is tegen het straffen van boeren of het opleggen van boetes aan de sector als geheel wanneer alternatieven ontbreken of regels niet werkbaar zijn. De partij pleit voor een praktisch, haalbaar beleid zonder extra lasten of boetes voor boeren die overstappen op biologische middelen, en wil stapeling van boetes terugdraaien.
Versnelde toelating biologische gewasbeschermingsmiddelen
BBB vindt dat boeren toegang moeten krijgen tot nieuwe biologische en groene middelen voordat bestaande middelen verboden worden. Dit voorkomt dat boeren gestraft worden door een gebrek aan alternatieven en ondersteunt een praktische transitie naar duurzamere landbouw.
Geen collectieve boetes of straffen bij overtredingen
BBB is tegen het collectief straffen van de sector door het weigeren van ontheffingen of het stapelen van boetes als slechts een klein deel van de bedrijven zich niet aan de regels houdt. Boetes moeten gericht zijn op individuele overtreders, niet op de hele sector.
GroenLinks-PvdA wil biologische landbouw sterk uitbreiden en boeren ondersteunen bij de omschakeling, met eerlijke vergoedingen voor natuurbeheer. Er worden geen boetes genoemd voor niet-biologische landbouw, maar de partij zet in op stimulering van biologisch en het verbieden van chemische bestrijdingsmiddelen. De focus ligt op positieve prikkels en strenge milieuregels, niet op financiële boetes voor gangbare boeren.
Uitbreiding en stimulering van biologische landbouw
GroenLinks-PvdA ziet biologische landbouw als de duurzame standaard en wil boeren helpen omschakelen, onder meer door eerlijke vergoedingen en stimulering van biologische producten. Het doel is een landbouw die gezond voedsel produceert met een kleine ecologische voetafdruk.
“Wij zetten daarom stevig in op uitbreiding van de biologische landbouw. We helpen boeren bij het omschakelen en geven hen een eerlijke vergoeding voor het beheren van ons landschap. Ook stimuleren we het bijmengen van biologische producten en biologische inkoop.”
Verbod op chemische bestrijdingsmiddelen in plaats van boetes
In plaats van boetes voor niet-biologische landbouw, kiest GroenLinks-PvdA voor een verbod op chemische bestrijdingsmiddelen, waarmee gangbare landbouwpraktijken worden ingeperkt en biologische methoden worden gestimuleerd.
“Daarom komt er een verbod op chemische bestrijdingsmiddelen die schadelijk kunnen zijn. We verbieden per direct glyfosaat, PFAS-houdende bestrijdingsmiddelen en het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen bij lelieteelt. Ook komt er een verbod op chemische bestrijdingsmiddelen in en rondom natuur- en waterwingebieden.”
Eerlijke vergoeding voor natuur- en landschapsbeheer
In plaats van een boetesysteem voor niet-biologische boeren, wil de partij boeren financieel belonen voor natuurbeheer en duurzame praktijken, zodat omschakeling aantrekkelijker wordt.
“Boeren krijgen een eerlijke vergoeding voor het landschapsbeheer, bijvoorbeeld als ze werken met teeltvrije zones, kruidenrijk grasland, natuurvriendelijke oevers, water- en CO₂-opslag, weidevogelbeheer of landschapselementen.”
NSC wil de toegang tot biologische producten voor consumenten verbeteren en boeren stimuleren om te verduurzamen, maar noemt nergens expliciet een "biologisch boete" of boetes voor niet-biologische productie. Het programma richt zich op het versoepelen van regels voor biologische verkoop en het belonen van duurzame boeren, niet op het straffen van gangbare landbouw.
Betere toegang tot biologische producten, geen boete
NSC kiest voor het stimuleren van biologische en streekproducten door ketenafspraken en het versoepelen van verkoopvoorwaarden voor boeren. Er wordt niet gesproken over boetes voor niet-biologische productie; de nadruk ligt op positieve stimulering en het wegnemen van belemmeringen.
“We bevorderen dat er in de keten afspraken worden gemaakt over een betere toegang van consumenten tot biologische en streekproducten. De voorwaarden waaraan boeren moeten voldoen om hun producten op eigen erf te verkopen moeten worden versoepeld.”
Belonen van duurzame boeren, geen straf voor gangbare landbouw
In plaats van boetes voor niet-biologische productie, wil NSC boeren die verduurzamen belonen en meer ruimte geven om zelf te bepalen hoe zij aan milieunormen voldoen. Het programma noemt expliciet het stoppen met generieke opkoop en het ondersteunen van duurzame en jonge boeren.
De SP wil boetes inkomensafhankelijk maken zodat rijken niet wegkomen met overtredingen en mensen met een laag inkomen niet onevenredig hard worden getroffen. Daarnaast pleit de partij voor hogere boetes bij overtredingen van dierenwelzijnsregels, vooral in de context van dierenwelzijn en biologische landbouw. De kern van hun visie is dat straffen eerlijker en effectiever moeten zijn, met oog voor sociale rechtvaardigheid en dierenwelzijn.
Boetes inkomensafhankelijk maken
De SP vindt dat boetes nu te zwaar uitpakken voor mensen met een laag inkomen en te licht voor rijken. Door boetes afhankelijk te maken van inkomen en vermogen, wil de partij rechtvaardigheid bevorderen en voorkomen dat rijken de wet straffeloos overtreden.
“Daarom maken we boetes afhankelijk van het inkomen en vermogen dat iemand heeft. Zo voorkomen we dat rijken de wet overtreden zonder daarvan de gevolgen te voelen en voorkomen we dat een parkeerboete mensen met een smalle beurs in de armoede stort.”
Hogere boetes voor overtreding dierenwelzijnsregels
De SP wil strenger optreden tegen overtredingen van dierenwelzijnsregels, met name in de veehouderij en bio-industrie. Door hogere boetes in te stellen, wil de partij dierenleed daadkrachtig aanpakken en de overgang naar dierwaardige en biologische landbouw stimuleren.
“De capaciteit en bevoegdheden van de NVWA worden uitgebreid om dierenwelzijnsregels effectief te handhaven, inclusief hogere boetes bij overtredingen.”
Het CDA benoemt geen specifiek beleid rond "biologisch boete" in haar verkiezingsprogramma. Wel spreekt het CDA zich uit voor het sneller toelaten van biologische gewasbeschermingsmiddelen, maar koppelt daar geen boetes of sancties aan. Er worden geen concrete voorstellen gedaan om boetes te verbinden aan biologisch (of niet-biologisch) boeren.
Snellere toelating biologische gewasbeschermingsmiddelen
Het CDA wil het gebruik van biologische gewasbeschermingsmiddelen stimuleren door deze sneller toe te laten, maar verbindt hier geen boetes aan. Het doel is om de afhankelijkheid van chemische middelen te verminderen en boeren meer duurzame opties te bieden.
“Er komt meer ruimte voor geïntegreerde gewasbescherming en goed geteste biologische beschermingsmiddelen worden sneller toegelaten.”
JA21 wil biologische landbouw stimuleren, maar legt geen boetes op aan gangbare landbouw of consumenten die niet voor biologisch kiezen. Het programma bevat geen voorstellen voor boetes in relatie tot biologische landbouw, maar zet in op positieve stimulering en technologische innovatie binnen de landbouwsector.
Biologische landbouw stimuleren
JA21 ziet kansen in het stimuleren van biologische landbouw als onderdeel van een toekomstbestendig landbouwbeleid. De partij kiest voor positieve prikkels en ondersteuning, niet voor strafmaatregelen of boetes richting gangbare landbouw.
“Biologische landbouw stimuleren.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma