Verkiezingsprogramma's 2025 overbezuinigingen
BBB kiest voor gerichte bezuinigingen op bureaucratie, inefficiënt beleid en overheidsapparaat, met uitzondering van essentiële publieke diensten als zorg, onderwijs, veiligheid en wonen. De partij wil structurele apparaatskortingen, minder managementlagen en een nullijn voor ambtenarensalarissen, en zet in op het schrappen van overbodige regels en uitvoeringskosten om zo miljarden te besparen zonder de publieke dienstverlening te schaden.
Structurele bezuinigingen op overheidsapparaat en bureaucratie
BBB wil het overheidsapparaat verkleinen door structurele apparaatskortingen, minder managementlagen en digitalisering, gericht op het verminderen van bureaucratie en uitvoeringskosten. Dit moet leiden tot aanzienlijke besparingen, zonder dat dit ten koste gaat van uitvoerende diensten als politie, inspecties en uitvoeringsorganisaties.
“BBB stelt een structurele bezuiniging (apparaatskorting) voor op ministeries met uitzondering van Defensie, Infrastructuur en Waterstaat en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Ook willen wij een structurele apparaatskorting op andere overheidsorganisaties, met uitzondering van uitvoerende diensten zoals, politie, inspecties en uitvoeringsorganisaties.”
“Door het rijk te dwingen tot herprioritering en digitalisering, verbeteren we de uitvoerbaarheid én besparen we structureel honderden miljoenen, zo niet vele miljarden euro’s.”
“In 2028 stellen we een nullijn in voor rijksambtenaren, inclusief ambtsdragers. Dat betekent dat er dat jaar geen loonstijgingen worden doorgevoerd.”
Bezuinigen op inefficiënt beleid en uitvoeringskosten buiten kerndomeinen
BBB wil bezuinigen op beleid en uitgaven die geen sociaal rendement opleveren, en op uitvoeringskosten buiten de domeinen wonen, veiligheid, zorg en onderwijs. De partij kiest voor herprioritering van middelen en het afschaffen van nationale koppen op Europees beleid.
“Te bezuinigen op inefficiënt beleid en uitgaven die geen sociaal rendement opleveren.”
“Te bezuinigen op uitvoeringskosten buiten wonen, veiligheid, zorg en onderwijs.”
“Het afschaffen van nationale koppen op Europees klimaatbeleid (zoals extra CO₂heffing).”
Schrappen van overbodige regels en administratieve lasten
BBB wil fors snijden in overbodige regels, dubbele audits, administratieve lasten en managementlagen, vooral in sectoren als zorg en onderwijs. Dit moet leiden tot kostenbesparing en meer tijd voor de kerntaken van professionals.
“We maken een einde aan dubbele audits en registraties bij zorginstellingen, bijvoorbeeld bij jaarverantwoording en kwaliteitscontrole. Haal de bezem door overbodige regels en indicatieprocedures.”
“De zorg piept en kraakt onder onnodige regels en papierwerk. Dat kost niet alleen tijd, maar ook geld.”
“Overbodige regels en protocollen schrappen. We zetten in op de kennis en ervaring van onderwijzend personeel, scheppen vertrouwen en waarderen hun vakmanschap.”
Versoberen van culturele subsidies en hervormen NPO
BBB wil bezuinigen op de culturele basisinfrastructuur door dubbele subsidiëring en projecten zonder maatschappelijke meerwaarde te schrappen, en kiest voor een versobering van het cultuurbeleid en een stevige hervorming van de NPO.
“De culturele basisinfrastructuur (BIS) wordt hervormd en versoberd. We schrappen dubbele subsidiëring en projecten die onvoldoende publiek trekken of geen maatschappelijke meerwaarde hebben.”
Verbeteren van doelmatigheid in de zorg door besparingen
BBB wil besparingen realiseren in de zorg door centralere aansturing, schrappen van niet-werkzame zorg uit het basispakket, en het beperken van administratieve lasten en faalkosten, zodat middelen effectiever worden ingezet.
“Deze hervorming levert bovendien een besparing op, die we inzetten voor het betaalbaar en bereikbaar houden van de zorg in de toekomst.”
“Alle bewezen niet werkzame zorg gaat uit de basisverzekering. Hierdoor kunnen de kosten van de basisverzekering voor iedereen omlaag...”
“Maak een faalkosten toets bij nieuwe (ICT)projecten in de zorg. Projecten moeten vooraf inzichtelijk en aannemelijk maken dat ze daadwerkelijk kosten besparen.”
De VVD kiest expliciet voor bezuinigingen op de overheid en sociale zekerheid in plaats van lastenverhogingen voor burgers en bedrijven. Ze willen de overheidsuitgaven beperken, vooral door te snijden in ambtenaren, bureaucratie, het zorgpakket en sociale regelingen, zodat werken meer loont en de economie kan groeien. De partij stelt scherpe keuzes voor, zoals een kleiner zorgpakket, strengere uitkeringsvoorwaarden en minder regels, om de overheidsfinanciën op orde te houden.
Minder uitgeven door bezuinigingen op overheid en sociale zekerheid
De VVD wil de overheidsuitgaven beperken door te bezuinigen op de overheid zelf, sociale zekerheid en zorg, in plaats van belastingen te verhogen. Dit moet de economie stimuleren en voorkomen dat de rekening bij werkenden en ondernemers terechtkomt. De partij kiest voor een kleinere overheid, minder ambtenaren en een efficiënter zorgstelsel.
“Om dat te kunnen betalen, kiest de VVD voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen. Zo leggen we de rekening niet bij hardwerkende Nederlanders of ondernemers neer, maar bij de overheid zelf. We willen dat overheidsuitgaven niet harder groeien dan de economie.”
“Er komt een extra bezuinigingsronde op het”
“De VVD kiest voor investeren in onze veiligheid, van je eigen straat tot op mondiaal niveau. We maken geld vrij om de economie flink te laten groeien, zodat we ook in de toekomst een welvarend land zijn. Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
“We zullen extra maatregelen moeten nemen om de stijgende kosten van de zorg en de vergrijzing onder controle te kunnen houden, zodat we ook in de toekomst goede zorg en een sterk sociaal vangnet hebben. Dit zal stevig ingrijpen vragen in de zorg en de sociale zekerheid om de overheidsfinanciën ook in de toekomst op orde te houden.”
Efficiëntere overheid: minder ambtenaren en minder regels
De VVD wil fors snijden in het aantal ambtenaren en de bureaucratie door te focussen op kerntaken, regels te schrappen en de regeldruk te verminderen. Dit moet leiden tot een kleinere, effectievere overheid en lagere kosten.
“Met de operatie effectieve overheid zorgen we ervoor dat er flink minder ambtenaren nodig zijn.”
“We stoppen automatische uitdijing van de overheid met een opschoonwet. We schrappen alle regels die geen evident doel meer dienen, schrappen koppen op Europese regels en schrappen regels die”
“We verplichten alle departementen om per kabinetsperiode aantoonbaar wet- en regelgeving te schrappen of te versimpelen.”
Kleiner zorgpakket en strengere zorgselectie
De VVD wil het basispakket in de zorg beperken tot de meest effectieve behandelingen en kritisch kijken naar de kosten, om de zorg betaalbaar te houden. Dit betekent minder vergoedingen en mogelijk meer eigen bijdragen.
Strengere uitkeringsvoorwaarden en beperking sociale regelingen
De VVD wil bezuinigen op sociale zekerheid door uitkeringen minder hard te laten stijgen, een uitkeringsplafond in te voeren en strengere eisen te stellen aan bijstandsgerechtigden. Dit moet ervoor zorgen dat werken altijd loont en de uitgaven aan sociale zekerheid dalen.
“Voortaan stijgen de uitkeringen, behalve de AOW en regelingen voor arbeidsongeschikten, mee met de inflatie in plaats van met de lonen.”
“We voeren een plafond in op de totale steun die één huishouden kan ontvangen. Dit uitkeringsplafond zorgt ervoor dat werken altijd loont.”
“Wie onvoldoende Nederlands spreekt en geen moeite doet om dit te leren, wordt fors op de uitkering gekort. Er komt een extra korting bij het langdurig niet voldoen aan de taaleis. Uitkeringsgerechtigden die een geschikte baan weigeren, worden ook gekort.”
De PVV wil fors bezuinigen op uitgaven aan asielopvang, ontwikkelingshulp, de Europese Unie, het ambtenarenapparaat, klimaatsubsidies en de publieke omroep. Deze bezuinigingen zijn bedoeld om geld vrij te maken voor investeringen in zorg, koopkracht en het verlagen van lasten voor Nederlanders. De partij positioneert zich duidelijk tegen wat zij ziet als “verspilling” van belastinggeld aan internationale en ideologische doelen.
Forse bezuinigingen op asiel, ontwikkelingshulp, EU en ambtenaren
De PVV wil miljarden besparen door uitgaven aan asielopvang, opvang van Oekraïners, ontwikkelingshulp, EU-afdrachten en het ambtenarenapparaat drastisch te verminderen. Dit geld moet volgens de partij ten goede komen aan Nederlanders en niet langer “verspild” worden aan internationale of ideologische projecten.
“We dekken onze voorstellen door elders de uitgaven te beperken. We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne. Alleen al dit jaar besteden we € 6 miljard aan de asielopvang en € 3 miljard aan de opvang van Oekraïners.”
“De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
“Verder zetten we het mes in het uitdijende ambtenarenapparaat. Het aantal rijksambtenaren is van 100.000 fte (in 2012) doorgegroeid naar 150.000. Dat kan met zoveel minder.”
Schrappen van klimaatsubsidies en Klimaatfonds
De partij wil alle klimaatsubsidies en het Klimaatfonds volledig schrappen, waarmee miljarden worden bespaard. De PVV ziet deze uitgaven als onnodig en ideologisch gedreven, en wil het geld liever inzetten voor directe lastenverlichting en investeringen in Nederland.
Stoppen financiering publieke omroep (NPO)
De PVV wil de financiering van de NPO volledig stopzetten als bezuinigingsmaatregel. Dit past in hun bredere streven om belastinggeld niet te besteden aan wat zij als “links-liberale” instituties zien.
Afschaffen of verlagen van subsidies en fiscale regelingen
De partij wil fors snijden in fiscale subsidies voor het bedrijfsleven en andere regelingen die zij als ondoelmatig beschouwt. Dit levert volgens de PVV extra bezuinigingen op.
“Ook snijden we fors in de vele ondoelmatige fiscale subsidies voor het bedrijfsleven.”
Verlaging salarissen en uitgaven politieke en publieke top
De PVV wil de salarissen van bewindslieden, Kamerleden en Europarlementariërs met 25% verlagen en de wachtgeldregeling voor politici afschaffen. Ook wordt de bijdrage aan het Koningshuis met 25% verlaagd.
BVNL pleit voor forse bezuinigingen op het overheidsapparaat en wil structureel minder ambtenaren, minder regels en lagere belastingen. De partij stelt voor om subsidies, toeslagen en diverse overheidsregelingen af te schaffen, en wil jaarlijks verplichte kostenreducties bij overheidsdiensten. Hun visie is dat een kleinere, efficiëntere overheid ruimte schept voor lagere lasten en meer individuele vrijheid.
Structurele inkrimping van het overheidsapparaat
BVNL wil het aantal ambtenaren drastisch verminderen en het overheidsapparaat fors verkleinen, met als doel structurele besparingen en een efficiëntere overheid. Dit moet leiden tot lagere overheidsuitgaven en minder bureaucratie.
“Het overheidsapparaat wordt gesaneerd en 30% van de Rijksambtenaren moet zo spoedig mogelijk afvloeien. Er komt een onmiddellijke aannamestop.”
“Iedere overheidsdienst wordt jaarlijks verplicht tot 5% kostenreductie, zonder automatische groei van ambtelijke staf of budgetten.”
“Er komt een aannamestop voor ambtenaren voor minimaal 1 jaar.”
“Er moet substantieel gesneden worden in het overheidsapparaat. Minder ambtenaren, minder regels en lagere belastingen.”
Afschaffen van subsidies en toeslagen
BVNL wil vrijwel alle subsidies en het toeslagenstelsel afschaffen om overheidsuitgaven te beperken en het belastingstelsel te vereenvoudigen. Dit wordt gepresenteerd als een directe bezuinigingsmaatregel en als middel tegen bureaucratie.
Strenge financiële discipline en parlementaire controle
De partij wil harde maatregelen tegen budgetoverschrijdingen en inefficiëntie bij de overheid, met persoonlijke aansprakelijkheid voor bestuurders en verplichte terugbetaling bij overschrijdingen. Dit moet leiden tot een cultuur van bezuinigingen en verantwoord uitgeven.
“Politici, bestuurders en topambtenaren worden hoofdelijk aansprakelijk bij structurele budgetoverschrijding of inefficiëntie.”
“Budgetoverschrijding van meer dan 10% zonder parlementaire toestemming leidt automatisch tot: terugbetalingsplicht, ontslag uit de functie, uitsluiting van herbenoemingen en opname in een openbaar register.”
Afschaffen van specifieke overheidsregelingen en fondsen
BVNL wil een einde maken aan diverse fondsen en regelingen die volgens hen leiden tot onnodige uitgaven en gebrek aan transparantie. Dit wordt gepresenteerd als een directe bezuinigingsmaatregel.
“Er wordt een einde gemaakt aan het gebruik van fondsen, zoals het stikstoffonds en het klimaatfonds. Alle bedragen moeten via de Rijksbegroting lopen en onderworpen zijn aan parlementaire controle. Zonder deugdelijke financiële dekking wordt er geen beleid gemaakt.”
Afschaffen van publieke omroep subsidie
BVNL wil de subsidie aan de NPO stopzetten als concrete bezuinigingsmaatregel op mediabestedingen.
“De subsidie aan de NPO wordt stopgezet.”
FVD is tegen bezuinigingen op publieke voorzieningen en kiest in plaats daarvan voor het radicaal schrappen van grote uitgaven aan klimaat- en stikstofbeleid, immigratie en internationale verplichtingen. De partij wil de overheid verkleinen door bureaucratie te verminderen, belastingen fors te verlagen en publieke middelen vooral te besteden aan zorg, infrastructuur en koopkracht. In plaats van traditionele bezuinigingen op sociale voorzieningen, stelt FVD voor om miljarden te besparen door het stopzetten van wat zij zien als ‘onzinnige’ grote projecten.
Klimaat- en stikstofbeleid volledig schrappen om miljarden te besparen
FVD ziet het beëindigen van het klimaat- en stikstofbeleid als dé manier om structureel te bezuinigen op overheidsuitgaven, zonder te snijden in publieke voorzieningen. De partij stelt dat hiermee honderden miljarden kunnen worden bespaard, die vervolgens ingezet kunnen worden voor lastenverlichting en investeringen in de samenleving.
“We stoppen alle klimaatplannen en de €1.000 miljard die we daarmee besparen (omgerekend €230.000 per huishouden) geven we terug aan de hardwerkende Nederlander in de vorm van lastenverlichting.”
“Een voorbeeld: volledig stoppen met het klimaatbeleid. Aangezien de kosten van dit beleid worden geraamd op circa 1.000 miljard, zou het schrappen hiervan ons een vergelijkbaar bedrag opleveren.”
“Wanneer je stopt met de uiterst kostbare en volstrekt zinloze klimaat- en stikstofplannen... Dan hou je jaarlijks ten minste tientallen miljarden over.”
Geen bezuinigingen op zorg, onderwijs en sociale zekerheid
FVD verzet zich expliciet tegen bezuinigingen op essentiële publieke sectoren zoals zorg, onderwijs en pensioenen. In plaats daarvan wil de partij investeren in deze sectoren en bureaucratie terugdringen.
“Het sluiten van (streek)ziekenhuizen en het alsmaar opschalen van de zorg wordt stop gezet en zoveel mogelijk ongedaan gemaakt.”
“We verlagen de zorgpremies en schrappen onnodige regelzucht en overdreven bureaucratie. We trekken meer geld uit voor verpleegkundigen, en geven ouderenzorg de aandacht die het verdient.”
“We trekken de nieuwe Pensioenwet in, zodat solidariteit behouden blijft en pensioenen stabiel en zeker blijven.”
Radicale verlaging van belastingen in plaats van bezuinigen op voorzieningen
FVD kiest voor lastenverlichting en een kleinere overheid, niet door te bezuinigen op publieke diensten, maar door het schrappen van grote uitgaven en het vereenvoudigen van het belastingstelsel. De partij ziet belastingverlaging als alternatief voor traditionele bezuinigingen.
“We gaan voor een radicale verlaging van de belastingen.”
“We streven een kleinere en efficiëntere overheid na, die minder geld opeist van burgers. Belastingen dienen enkel om met een goed functionerende, slanke overheid specifieke publieke taken te financieren – niet om inkomens of vermogens kunstmatig gelijk te trekken.”
Bureaucratie en subsidies fors verminderen
FVD wil fors bezuinigen op bureaucratie en subsidies aan ideologische organisaties, in plaats van te snijden in publieke voorzieningen.
JA21 pleit voor een kleinere, efficiëntere overheid en wil bezuinigingen realiseren door het terugdringen van overheidsuitgaven, het verminderen van het aantal ambtenaren en het fors afbouwen van subsidies en regeldruk. Structurele uitgaven mogen alleen plaatsvinden bij structurele dekking, en bij financiële tegenvallers kiest JA21 eerst voor het versoberen van niet-kernuitgaven in plaats van lastenverhogingen. Daarnaast wil de partij de groei van het zorgbudget beperken en de EU-begroting verkleinen.
Structurele bezuinigingen op overheid en ambtenaren
JA21 wil de collectieve uitgaven en het aantal ambtenaren structureel verlagen om de overheid kleiner en efficiënter te maken. Dit moet leiden tot lagere lasten voor burgers en bedrijven en een stabielere staatsschuld.
Eerst bezuinigen op niet-kernuitgaven bij tegenvallers
Bij financiële tegenvallers kiest JA21 niet voor lastenverhogingen, maar voor het versoberen of uitstellen van niet-essentiële uitgaven. Dit benadrukt hun begrotingsdiscipline en prioritering van kerntaken.
“Dat tegenvallers niet automatisch lastenverhoging betekenen. Begrotingsdiscipline staat voorop. De eerste stap is het versoberen of temporiseren van niet-kernuitgaven.”
Drastische afbouw van subsidies
JA21 wil fors bezuinigen op subsidies die volgens hen markten verstoren en innovatie belemmeren. Dit past in hun streven naar minder overheidsbemoeienis en meer marktwerking.
“Drastische afbouw van subsidies die markten verstoren en innovatie belemmeren. Er komt een einde aan het sturen van de economie vanuit de overheid.”
Beperken groei zorguitgaven
De partij wil de groei van het zorgbudget beperken en maatregelen nemen om verspilling en inefficiëntie in de zorg tegen te gaan, in plaats van extra geld toe te voegen.
EU-begroting verkleinen en bezuinigen op cohesiefondsen
JA21 wil dat de EU-begroting krimpt en pleit voor bezuinigingen op Europese cohesiefondsen en subsidies, in plaats van een verdere uitbreiding van de EU-uitgaven.
“De EU-begroting moet juist krimpen, nadat het jarenlang enkel heeft kunnen toenemen. De EU moet snijden in bestaande uitgaven, zoals de sociale cohesiefondsen om meer ruimte te maken voor private investeringen in innovatie en economische groei.”
“bezuinigen op cohesiefondsen en subsidies.”
De SGP is kritisch op ongerichte bezuinigingen en pleit in plaats daarvan voor het beperken van overheidsuitgaven door efficiënter werken, het schrappen van onnodige regels en het richten op kerntaken. Ze willen vooral bezuinigen op (onnodige) zorg, sociale zekerheid en Europese afdrachten, maar benadrukken dat dit niet ten koste mag gaan van kwetsbare groepen of essentiële voorzieningen.
Overheidsuitgaven beperken door efficiëntie en kerntaken
De SGP wil de groei van de overheidsuitgaven beperken, vooral nu defensie-uitgaven stijgen, door kritisch te kijken naar uitgaven aan zorg, sociale zekerheid en de overheid zelf. Ze benadrukken dat de overheid zich moet richten op kerntaken en efficiënt moet werken, in plaats van generiek te bezuinigen op voorzieningen.
“Wij willen dat er goed gekeken wordt hoe de groei van de overheidsuitgaven beperkt kan worden, zeker nu de Defensie-investeringen gaan stijgen. De SGP kijkt daarom kritisch naar de uitgaven aan (onnodige) zorg, sociale zekerheid en de uitgaven bij de overheid zelf.”
“De overheid moet zich richten op haar kerntaken en efficiënt werken.”
Minder afdrachten en uitgaven aan de EU
De SGP wil bezuinigen op Europese uitgaven door de Nederlandse afdrachten aan de EU te verlagen en de EU-begroting te beperken. Dit moet voorkomen dat Nederland te veel betaalt aan de EU en dat geld ondoelmatig wordt besteed.
“Nederland zet in op het beperken van het EU-meerjarenbegroting tot onder 1% van ons bruto binnenlands product (BBP) en minder Nederlandse afdrachten. De cohesiefondsen worden gehalveerd.”
“Begrotingsoverschotten op de Europese begroting of geld dat niet doelmatig wordt besteed, leiden tot lagere afdrachten voor lidstaten in latere jaren.”
Schrappen van onnodige regels en regeldruk
De SGP ziet het verminderen van regeldruk en het schrappen van overbodige regels als een manier om kosten te besparen, zowel voor de overheid als voor bedrijven en maatschappelijke organisaties. Dit wordt gepresenteerd als alternatief voor klassieke bezuinigingen.
Drastische inperking van toeslagen en vereenvoudiging stelsel
De SGP wil het toeslagenstelsel drastisch inperken en vereenvoudigen, wat leidt tot minder rondpompen van geld en lagere uitvoeringskosten. Dit is een gerichte bezuiniging op bureaucratie en inefficiëntie, niet op de ondersteuning zelf.
Het CDA kiest niet voor generieke bezuinigingen, maar wil vooral besparen door het versimpelen van regels, het afbouwen van fiscale uitzonderingen en het efficiënter maken van de overheid. De partij koppelt het schrappen van regelingen en het afbouwen van belastingvoordelen direct aan het verlagen van lasten voor burgers en het toekomstbestendig maken van publieke voorzieningen, zonder expliciet harde bezuinigingen op uitgaven te benoemen.
Schrappen van fiscale uitzonderingen en subsidies
Het CDA wil het belastingstelsel vereenvoudigen door fiscale uitzonderingen en subsidies af te schaffen of te versoberen, waarbij de opbrengsten worden ingezet voor gerichte maatregelen. Dit is een indirecte vorm van bezuinigen: niet door te snijden in uitgaven, maar door inefficiënte regelingen te schrappen en de opbrengst te herinvesteren.
“Ons belastingstelsel zit vol met allerlei fiscale uitzonderingsregelingen die het stelsel complexer en minder robuust maken. Deze moeten stapsgewijs worden aangepakt, met als uitgangspunt afschaffing of versobering. We zetten de opbrengst in voor fiscale maatregelen of subsidies die effect hebben.”
Krimp en vereenvoudiging van de overheid
Het CDA wil de overheid kleiner en efficiënter maken door het schrappen van overbodige regels en het verminderen van uitvoeringslasten. Dit levert besparingen op, maar wordt gepresenteerd als middel om de overheid effectiever te maken, niet als doel op zich.
“Een effectievere overheid is zo ook een kleinere overheid.”
“We schrappen samen met de zorg, het onderwijs, en economische sectoren overbodige administratieve regels, maken bestaande regelgeving beter en rapportages efficiënter.”
“We willen burgers en bedrijven ruimte en vertrouwen geven. Daartoe zetten we rigoureus het mes in de regelgeving: minder regels, betere regelgeving en efficiëntere verantwoording. Zo versnellen we besluitvorming. Waar minder regels zijn en waar meer vertrouwen is, kan de overheid krimpen.”
Geleidelijke afbouw hypotheekrenteaftrek
Het CDA stelt voor om de hypotheekrenteaftrek langzaam af te bouwen, maar koppelt dit direct aan een verlaging van de inkomstenbelasting. Dit is een verschuiving van fiscale voordelen, niet een klassieke bezuiniging, maar het levert wel structurele besparingen op voor de overheid.
Beheersing van zorgkosten zonder expliciete bezuinigingen
Het CDA benoemt het beheersen van de zorgkosten, maar spreekt niet over directe bezuinigingen. De nadruk ligt op het toekomstbestendig maken van het stelsel en het voorkomen van onnodige uitgaven.
“We zetten duurzame stappen om de oplopende zorgkosten te beheersen, ons belasting- en toeslagenstelsel te vereenvoudigen en het stelsel van ziekte en arbeidsongeschiktheid toekomstbestendig te maken.”
NSC is kritisch op generieke bezuinigingen en wil vooral besparen door het verminderen van bureaucratie, het versoberen van ondoelmatige fiscale regelingen en het terugdringen van externe inhuur bij de overheid. Tegelijkertijd benadrukt NSC dat bezuinigingen niet ten koste mogen gaan van de toegankelijkheid en solidariteit van sociale zekerheid en zorg. De partij kiest voor gerichte hervormingen en investeringen in bestaanszekerheid, in plaats van brede bezuinigingsrondes.
Bezuinigen op bureaucratie en externe inhuur, niet op uitvoering
NSC wil de groei van de Rijksoverheid afremmen door het aantal ambtenaren te verminderen, vooral in ondersteunende functies, en door minder externe inhuur. Uitvoerende organisaties en inspecties worden zoveel mogelijk ontzien om de dienstverlening aan burgers te waarborgen.
“Het aantal ambtenaren bij departementen wordt verminderd. Ook het aantal voorlichters en woordvoerders gaat verder omlaag. Hierbij worden uitvoerende organisaties en inspecties zoveel mogelijk ontzien.”
“We willen minder externe inhuur. Deze overschrijdt jaarlijks de norm van 10% van de totale personeelskosten; in 2024 was dat ruim 15,4% (circa € 3 miljard).”
“We streven naar een vermindering van het aantal rijksambtenaren... We ontzien hierbij expliciet de uitvoerende organisaties.”
Geen bezuinigingen die sociale zekerheid en zorg uithollen
NSC accepteert geen bezuinigingen die de toegankelijkheid en solidariteit van het sociale zekerheids- en zorgstelsel ondermijnen of die de bestaanszekerheid van kwetsbare mensen aantasten. Kostenbeheersing mag niet leiden tot verslechtering van deze voorzieningen.
“Maar we accepteren geen bezuinigingen die de toegankelijkheid en solidariteit van het stelsel uithollen en ten koste gaan van de bestaanszekerheid van kwetsbare mensen.”
Schrappen en versoberen van ondoelmatige fiscale regelingen
NSC wil bezuinigen door het schrappen en versoberen van fiscale regelingen die als ondoelmatig worden gezien, en door het hervormen van het belasting- en toeslagenstelsel zodat het eenvoudiger en eerlijker wordt.
Minder prioriteit aan snel terugdringen begrotingstekort
NSC kiest ervoor om op korte termijn prioriteit te geven aan investeringen in plaats van snelle bezuinigingen op het begrotingstekort, zolang dit binnen de Europese kaders blijft.
“We geven daarom minder prioriteit aan het terugdringen van het begrotingstekort en accepteren dat het tekort in 2030 ongeveer -2,8% van de economie bedraagt.”
50PLUS is kritisch op generieke bezuinigingen en richt zich in plaats daarvan op het terugdringen van verspilling, fraude en ondoelmatige uitgaven binnen de overheid. Ze pleiten voor een breed onderzoek naar overheidsuitgaven om gericht minimaal 10 miljard euro te besparen, zonder te snijden in sociale voorzieningen voor ouderen. De partij wil dat bezuinigingen vooral komen uit het efficiënter maken van de overheid en het aanpakken van misbruik, niet uit het korten op uitkeringen of voorzieningen.
Gericht besparen op fraude, verspilling en ondoelmatigheden
50PLUS verwerpt algemene bezuinigingen op sociale voorzieningen en richt zich op het terugdringen van inefficiëntie binnen de overheid. Ze willen een breed onderzoek naar alle overheidsuitgaven en belastingfaciliteiten, met als doel substantiële besparingen te realiseren door het aanpakken van fraude, verspilling en ondoelmatigheden. Dit moet leiden tot een structureel gezondere begroting zonder dat ouderen of kwetsbare groepen de rekening betalen.
“Wij pleiten daarom voor een breed consolidatiepakket voor de Rijksbegroting, waarbij alle overheidsuitgaven van alle ministeries onder de loep worden genomen.”
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Besparing van, per saldo, 5 miljard op fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen het woud van belastingfaciliteiten.”
Zuinig uitgavenbeleid en behoedzaam begrotingsbeleid
50PLUS wil dat het begrotingsbeleid rekening houdt met de economische cyclus en binnen de Europese begrotingsafspraken blijft. Ze pleiten voor een zuiniger uitgavenbeleid, niet door harde bezuinigingen op sociale voorzieningen, maar door verstandig om te gaan met publieke middelen en alleen te besparen waar het echt kan zonder maatschappelijke schade.
GroenLinks-PvdA verwerpt harde bezuinigingen als oplossing voor begrotingsproblemen en kiest expliciet voor investeren in de samenleving, gefinancierd door hogere bijdragen van topinkomens, vermogenden en winstgevende bedrijven. Zij stellen dat bezuinigen op korte termijn schadelijk is en pleiten voor een trendmatig, langetermijnbegrotingsbeleid waarbij investeringen in bijvoorbeeld onderwijs en duurzaamheid voorrang krijgen boven het sluiten van begrotingstekorten. De partij wil zo sociale verworvenheden beschermen en de lasten eerlijker verdelen.
Tegen harde bezuinigingen, kiezen voor investeren
GroenLinks-PvdA stelt dat bezuinigingen op korte termijn niet verstandig zijn en dat investeringen in de samenleving juist noodzakelijk zijn voor de lange termijn. Ze willen grote uitgaven mogelijk maken door hogere bijdragen van de sterkste schouders, en benadrukken dat niet elke uitgave hetzelfde is: investeringen in bijvoorbeeld onderwijs zijn volgens hen essentieel voor de toekomst. Dit standpunt is een duidelijke afwijzing van traditionele bezuinigingspolitiek.
“Wie denkt dat harde bezuinigingen op de korte termijn verstandig zijn, heeft het mis. Onze verworvenheden zijn juist het beschermen waard.”
“We maken ruimte voor de grote uitgaven door een eerlijke bijdrage te vragen aan de topinkomens, vermogenden en meest winstgevende bedrijven.”
Trendmatig en langetermijnbegrotingsbeleid
De partij kiest voor een trendmatig begrotingsbeleid waarbij incidentele tegenvallers niet automatisch tot bezuinigingen leiden. Ze willen financiële meevallers niet direct uitgeven, maar ook niet bezuinigen bij tegenvallers, en richten zich op een stabiel beleid met oog voor de lange termijn. Dit is een bewuste keuze om niet te vervallen in kortetermijnbezuinigingen en om maatschappelijke investeringen te beschermen.
“Financiële meevallers geven we niet zomaar uit; bij tegenvallers hoeven we niet te bezuinigen. Bij het begrotingsbeleid kijken we vooral naar de lange termijn, niet naar het begrotingssaldo op de korte termijn.”
Hervormingen en investeringen boven bezuinigingen
GroenLinks-PvdA wil noodzakelijke hervormingen en investeringen financieren door hervormingen in het belastingstelsel en het afbouwen van fiscale voordelen voor vermogenden en bedrijven, in plaats van te bezuinigen op publieke voorzieningen. Ze stellen dat hervormingen het land sterker en socialer maken, en dat uitgaven aan bijvoorbeeld onderwijs en duurzaamheid niet als bezuinigingsposten moeten worden gezien.
“Wij kiezen voor een blik op de lange termijn en kiezen voor hervormingen die ons land sterker en socialer maken.”
“Investeringen in onderwijs maken ons op de lange termijn sterker.”
Volt is uitgesproken tegen bezuinigingen op essentiële publieke sectoren zoals onderwijs en zorg, en pleit juist voor het terugdraaien van eerdere bezuinigingen en het verhogen van investeringen. In plaats van bezuinigen wil Volt het belastingstelsel hervormen, inefficiënte fiscale regelingen afschaffen en grote vermogens en bedrijven meer laten bijdragen. Hun kernvisie is dat bezuinigingen op publieke voorzieningen onverantwoord zijn en dat structurele investeringen noodzakelijk zijn voor een rechtvaardige samenleving.
Bezuinigingen op onderwijs terugdraaien en investeren
Volt keert zich expliciet tegen eerdere bezuinigingen op het onderwijs en wil het budget structureel verhogen. Zij zien investeren in onderwijs als essentieel voor de kenniseconomie en maatschappelijke ontwikkeling.
“We draaien per direct de bezuinigingen op het onderwijs terug en verhogen het totale budget voor onderwijs, onderzoek en wetenschap.”
Geen bezuinigingen op het zorgpakket
Volt vindt het onverantwoord om het basispakket in de zorg uit te kleden of behandelingen te schrappen vanwege financiële tekorten. Zij stellen dat de kwaliteit van zorg niet mag lijden onder bezuinigingen.
“Het is onverantwoord om het basispakket uit te kleden of behandelmogelijkheden te schrappen, omdat er op andere vlakken financiële tekorten zijn.”
Afschaffen van inefficiënte fiscale regelingen in plaats van bezuinigen
Volt kiest ervoor om geld vrij te maken door het afbouwen van ondoelmatige fiscale regelingen, in plaats van te bezuinigen op publieke voorzieningen. Dit levert volgens hen structureel meer op en maakt ruimte voor investeringen.
“We schaffen op termijn alle ondoelmatige en ondoeltreffende fiscale regelingen af of fiscale regelingen die niet meer van deze tijd of zeer schadelijk zijn.”
“Als eerste stap nemen we het voorstel in het rapport van het Ministerie van Financiën ‘Kansen voor lagere tarieven en beter beleid’ aan, om zo snel en verantwoord mogelijk de fiscale regelingen ter waarde van 31 miljard euro af te bouwen.”
D66 is uitgesproken tegen bezuinigingen op essentiële publieke voorzieningen zoals onderwijs, wetenschap en openbaar vervoer, en wil eerdere bezuinigingen op deze terreinen juist terugdraaien. De partij kiest voor investeren in brede welvaart en toekomstbestendige voorzieningen, waarbij bezuinigingen niet als oplossing worden gezien voor maatschappelijke uitdagingen. D66 benadrukt dat veiligheid en defensie niet ten koste mogen gaan van het sociale vangnet en onderwijs.
Geen bezuinigingen op onderwijs en sociaal vangnet
D66 verwerpt bezuinigingen op onderwijs en het sociale vangnet, omdat deze voorzieningen volgens de partij cruciaal zijn voor een sterke samenleving. Ze stellen dat investeringen in deze sectoren noodzakelijk zijn en dat bezuinigingen hierop de samenleving schaden.
“Veiligheid en defensie zijn cruciaal, maar mogen nooit ten koste gaan van de samenleving die we juist willen beschermen. Daarom gaat er geen euro minder naar het onderwijs en het sociale vangnet.”
Eerdere bezuinigingen op wetenschap en openbaar vervoer terugdraaien
D66 wil eerdere bezuinigingen op wetenschap en (regionaal) openbaar vervoer terugdraaien, omdat deze investeringen volgens hen essentieel zijn voor innovatie, bereikbaarheid en gelijke kansen.
De Partij voor de Dieren (PvdD) is uitgesproken tegen bezuinigingen die kwetsbare groepen, publieke voorzieningen of de rechtsstaat raken. Zij pleiten juist voor het terugdraaien van eerdere bezuinigingen op essentiële zorg, sociale zekerheid en maatschappelijke ondersteuning, en willen voorkomen dat gemeenten of instellingen moeten bezuinigen op sociaal beleid.
Terugdraaien en voorkomen van bezuinigingen op publieke voorzieningen
De PvdD verzet zich tegen bezuinigingen die de kwaliteit en toegankelijkheid van publieke voorzieningen, zoals zorg, sociale werkvoorziening en de rechtsstaat, aantasten. Zij willen eerdere bezuinigingen terugdraaien en gemeenten voldoende middelen geven om niet te hoeven bezuinigen op sociaal beleid.
“Gemeenten krijgen voldoende middelen om sociaal werk van goede kwaliteit en continuïteit te kunnen garanderen, zonder te hoeven bezuinigen.”
“Het huidige bekostigingssysteem beloont volume en complexiteit: meer of duurdere behandelingen leveren meer op voor de zorgaanbieder. Daardoor verschuift de aandacht van passende zorg naar productie, wat de zorg duurder maakt en leidt tot bezuinigingen. En deze bezuinigingen raken vooral mensen met een laag inkomen of zorgen voor een langere wachttijd.”
“organisaties het zwijgen op te leggen door hun gang naar de rechter te bemoeilijken, terwijl tegelijk hun slagkracht wordt verzwakt door rigoureuze bezuinigingen. Zo wordt de rechtsbescherming van mensen, dieren en natuur doelbewust verzwakt.”
De SP keert zich fel tegen bezuinigingen op publieke voorzieningen en ziet deze als gevolg van decennia neoliberaal beleid. In plaats van bezuinigen wil de SP investeren in zorg, onderwijs, brandweer en sociale zekerheid, en stelt zij expliciet dat geplande bezuinigingen op essentiële diensten worden teruggedraaid. De partij benadrukt dat geldverspilling moet worden aangepakt, maar zonder te vervallen in een "bezuinigingsobsessie" die publieke belangen schaadt.
Bezuinigingen op publieke diensten terugdraaien
De SP verwerpt verdere bezuinigingen op essentiële publieke diensten zoals de brandweer en wil juist investeren in personeel en materieel. Zij ziet bezuinigingen als schadelijk voor de veiligheid en het welzijn van burgers en pleit voor het definitief van tafel halen van geplande bezuinigingen.
“Brandweer is geen bezuinigingspost. De slagkracht van de brandweer in Nederland staat al langere tijd onder druk. Daarom gaan geplande bezuinigingen op de brandweer definitief van tafel en investeren we waar nodig juist in extra personeel en materieel, zodat de brandweer altijd en overal op tijd kan komen.”
Afwijzing van de neoliberale bezuinigingsobsessie
De SP positioneert zich expliciet tegen het dominante politieke denken waarin bezuinigingen en het terugdringen van de staatsschuld centraal staan. In plaats daarvan wil de partij investeren in mensen en publieke voorzieningen, waarbij de lasten eerlijker verdeeld worden.
“Zonder ons over te geven aan de neoliberale staatsschuld en bezuinigingsobsessie van andere partijen.”
Investeren in plaats van bezuinigen na decennia van afbraak
De SP stelt dat decennialange neoliberale bezuinigingen hebben geleid tot hoge nood in de samenleving. Zij pleit voor directe uitvoering van hervormingen en investeringen in plaats van verdere afbraak.
“De nood zijn al hoog door decennia aan neoliberale bezuinigingen. Daarom worden de voorstellen van de commissie Roemer per direct doorgevoerd...”
BIJ1 is fel tegen bezuinigingen op publieke voorzieningen en wil eerdere bezuinigingen op essentiële sectoren zoals onderwijs en openbaar vervoer direct terugdraaien. De partij ziet investeren in deze sectoren als noodzakelijk voor sociale rechtvaardigheid en toekomstbestendigheid, en pleit voor gratis of toegankelijke basisvoorzieningen in plaats van verdere bezuinigingen.
Bezuinigingen op onderwijs en openbaar vervoer direct terugdraaien
BIJ1 stelt dat bezuinigingen op onderwijs en openbaar vervoer schadelijk zijn voor de samenleving en wil deze onmiddellijk ongedaan maken. Investeren in deze sectoren wordt gezien als een investering in de toekomst en als essentieel voor gelijke kansen en bereikbaarheid voor iedereen.
De ChristenUnie is kritisch op bezuinigingen die kwetsbare groepen raken en wil eerdere bezuinigingen op de WW en gehandicaptenzorg terugdraaien. Hun focus ligt op het investeren in sociale zekerheid en zorg, waarbij ze bezuinigingen op deze terreinen als onwenselijk beschouwen en inzetten op het verbeteren van kwaliteit en toegankelijkheid.
Terugdraaien bezuinigingen op WW en gehandicaptenzorg
De ChristenUnie keert zich expliciet tegen recente en voorgenomen bezuinigingen op de WW en gehandicaptenzorg. Zij willen deze bezuinigingen terugdraaien om de bescherming van kwetsbare groepen te waarborgen en de kwaliteit van sociale zekerheid en zorg te verbeteren.
DENK is uitgesproken tegen bezuinigingen op publieke voorzieningen zoals onderwijs, zorg en sociale zekerheid. In plaats daarvan pleit de partij voor het terugdraaien van eerdere bezuinigingen en het investeren in een sterke verzorgingsstaat, waarbij essentiële uitgaven worden ontzien en de kwaliteit van publieke diensten wordt gewaarborgd.
Terugdraaien van bezuinigingen op onderwijs
DENK wil eerdere bezuinigingen op het onderwijs ongedaan maken om weer te kunnen investeren in kwaliteit en kansengelijkheid. De partij ziet investeren in onderwijs als essentieel voor gelijke kansen en maatschappelijke vooruitgang.
“Het terugdraaien van de bezuinigingen. Hiermee komt er ruimte om weer in het onderwijs te investeren.”
Geen bezuinigingen op zorg, onderwijs en sociale zekerheid
DENK verzet zich tegen bezuinigingen op de belangrijkste publieke sectoren en wil deze uitgaven altijd ontzien, ook bij eventuele begrotingstekorten. De partij vindt dat de kwaliteit van zorg, onderwijs en sociale zekerheid niet mag lijden onder financiële druk.
“Tot slot heeft bij optredende begrotingstekorten het altijd eerst de voorkeur om in te zetten op een doelmatigere overheid, waarbij de uitgaven voor de sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs worden ontzien en altijd op peil blijven.”