BVNL wil de zorg betaalbaar houden door bureaucratie en verspilling aan te pakken, kritisch te kijken naar welke zorg wordt vergoed, en meer regie bij de patiënt te leggen. Ze pleiten niet voor generieke bezuinigingen, maar voor doelgerichte kostenbesparing via minder regels, aanpak van fraude, en het afschaffen van zorg in natura. Tegelijkertijd willen ze investeren in zorgmedewerkers en preventie.
BVNL wil selectiever zijn in welke zorg wordt verleend en vergoed, om zo de kosten te beheersen en verspilling tegen te gaan. Dit betekent niet automatisch minder zorg, maar wel een scherpere afweging van wat noodzakelijk en effectief is.
Door het terugdringen van bureaucratie en overbodige regels wil BVNL de zorg efficiënter en goedkoper maken. Minder administratieve lasten moeten leiden tot lagere kosten en meer tijd voor directe zorg.
“Structurele aanpak van de bureaucratie in de zorg, er moet voornamelijk gewerkt worden in de zorg, in plaats van aan de zorg.”
“Wachtlijsten in de zorg worden verminderd doordat bureaucratie en regeldruk worden aangepakt.”
“Samen met zorgverleners wordt bekeken waar verspilling zit, waar wet- en regelgeving efficiëntie in de weg staat en waar deregulering mogelijk is. Deze regels worden aangepast als ze goedkopere, betere of slimmere zorg in de weg staan.”
“Met name de woningmarkt, de arbeidsmarkt, de pensioensector en de zorg moeten worden gedereguleerd.”
BVNL ziet zorgfraude als een grote kostenpost en wil deze fors terugdringen om verspilling van zorggeld te voorkomen. Dit levert volgens hen substantiële besparingen op zonder dat de kwaliteit van zorg hoeft te lijden.
“De zorgfraude is enorm, ca. € 10 miljard per jaar.”
“De massale fraude in de zorg wordt hard aangepakt.”
“Zorgfraude wordt gestraft met een minimale gevangenisstraf van één jaar. Daar waar mogelijk zal het Nederlanderschap dan wel ander verblijfstitel worden ingenomen.”
“Er worden meer middelen ingezet om zorgfraude op te sporen en te bestraffen.”
BVNL wil alle zorg via persoonsgebonden budgetten (PGB) laten verlopen en zorg in natura afschaffen. Dit moet leiden tot meer regie voor de patiënt en minder bureaucratie, wat volgens hen kostenbesparend werkt.
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een Persoonsgebonden Budget (PGB).”
BVNL stelt voor dat iedereen een eigen bijdrage per behandeling betaalt, ongeacht inkomen. Dit moet de zorgkosten drukken en het gebruik van zorg selectiever maken.
“Iedereen betaalt een eigen bijdrage, per behandeling, die niet inkomensafhankelijk is.”
Door alle geldstromen in de zorg inzichtelijk te maken, wil BVNL verspilling en inefficiëntie tegengaan. Dit draagt bij aan gerichte bezuinigingen zonder de zorginhoud te raken.
“Alle geldstromen in de zorg worden inzichtelijk gemaakt. Van premies en subsidies tot PGB’s en Wlz-gelden. We willen precies weten waar elke euro blijft.”
JA21 wil de stijgende zorgkosten beteugelen door de groei van het zorgbudget te beperken, verspilling tegen te gaan en efficiëntie te verhogen, zonder te snijden in de zorg voor kwetsbare groepen. Ze keren zich tegen verdere bezuinigingen op de Wmo en pleiten voor het behoud van betaalbare en toegankelijke zorg, onder meer door het eigen risico niet te verlagen en door administratieve lasten te verminderen. De partij legt de nadruk op kostenbeheersing via doelmatigheid, niet via harde bezuinigingen op essentiële zorg.
JA21 vindt dat de stijgende zorgkosten onhoudbaar zijn en wil de groei van het zorgbudget beperken door verspilling tegen te gaan, infrastructuur beter te benutten en het eigen risico niet te verlagen. De partij ziet kostenbeheersing als noodzakelijk om de zorg betaalbaar te houden voor werkenden, maar wil dit vooral bereiken door doelmatigheid en minder verspilling, niet door directe bezuinigingen op zorgverlening.
“JA21 beperkt de groei van het zorgbudget en maakt de voorgenomen verlaging van het eigen risico ongedaan.”
“Minder snelle groei van de uitgaven aan de zorg.”
“Dure infrastructuur in ziekenhuizen beter benutten.”
“Verspilling van medicatie tegengaan.”
“Het zonder goede reden missen van zorgafspraken beboeten.”
JA21 verzet zich expliciet tegen verdere bezuinigingen op de Wmo en benadrukt het belang van voldoende middelen voor maatschappelijke ondersteuning en zorg voor kwetsbare groepen. Ze willen dat gemeenten niet verder hoeven te bezuinigen als ze hun zorgtaken goed uitvoeren en pleiten voor het terugdraaien van kortingen op het Gemeentefonds.
JA21 ziet het terugdringen van administratieve lasten als een manier om kosten te besparen zonder te bezuinigen op de daadwerkelijke zorgverlening. Door het schrappen van overbodige administratie willen ze meer personeel beschikbaar maken voor directe zorg en zo de efficiëntie verhogen.
“Drastisch snijden in administratieve lasten om daarmee zorgpersoneel vrij te spelen.”
“Door het mes te zetten in administratieve- en kwaliteitssystemen waarvan niet of nauwelijks is bewezen dat zij de zorg in Nederland verbeteren, kunnen zoveel ‘zorghanden’ worden vrijgemaakt dat de huidige tekorten compleet verdwijnen.”
JA21 wil inzetten op innovatie en kunstmatige intelligentie om toekomstige stijgingen van zorgkosten op te vangen, in plaats van te bezuinigen op de inhoud van de zorg.
“AI en innovatie prioriteren om toekomstige stijgingen van zorgkosten op te vangen.”
De SGP is kritisch op stijgende zorgkosten, maar kiest niet voor generieke bezuinigingen op de zorg. In plaats daarvan wil de partij de zorg betaalbaar houden door bureaucratie te verminderen, niet-effectieve zorg uit het basispakket te halen en eigen bijdragen inkomensafhankelijk te maken. De nadruk ligt op doelmatigheid, het beperken van regeldruk en het beschermen van de toegankelijkheid van basiszorg.
De SGP wil besparen door alleen bewezen effectieve zorg collectief te financieren. Dit betekent dat zorg die niet aantoonbaar werkt, niet meer uit publieke middelen wordt betaald. Hiermee beoogt de partij verspilling tegen te gaan zonder te snijden in noodzakelijke zorg.
“Zorg die niet-bewezen effectief is, wordt niet (langer) collectief gefinancierd.”
De partij wil de betaalbaarheid van zorg waarborgen door eigen bijdragen inkomensafhankelijk te maken en maxima in te stellen. Dit voorkomt dat mensen met een lager inkomen onevenredig worden geraakt, terwijl het systeem betaalbaar blijft.
“Er komt een inkomensafhankelijk maximum aan eigen bijdragen per huishouden.”
“Er komt een inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor de wijkverpleging.”
“Ook de komende periode wordt de bijbetaling voor geneesmiddelen gemaximeerd per jaar.”
“De SGP bevriest het eigen risico de komende kabinetsperiode op 385 euro.”
De SGP ziet het terugdringen van bureaucratie als een manier om kosten te besparen zonder te bezuinigen op zorgverlening zelf. Minder regels en eenvoudiger verantwoording moeten ervoor zorgen dat meer geld naar daadwerkelijke zorg gaat.
De partij wil de druk op formele zorg verlichten door meer te investeren in mantelzorg en informele zorg, wat op termijn kosten kan besparen. Dit is geen directe bezuiniging, maar een verschuiving van formele naar informele zorg.
De SGP kiest niet voor een grote stelselwijziging of generieke bezuinigingen, maar wil gericht knelpunten oplossen en de beleidsvrijheid voor gemeenten behouden.
“In plaats van een grote stelselwijziging wil de SGP de knelpunten in en tussen de zorgwetten aanpakken.”
50PLUS is uitgesproken tegen bezuinigingen op de zorg en pleit juist voor structurele investeringen, betere toegankelijkheid en het versterken van de ouderenzorg. De partij wil het eigen risico verlagen, mantelzorgers beter ondersteunen en verspilling en fraude in de zorg aanpakken, maar zonder te snijden in de primaire zorgverlening. Hun visie is dat zorg betaalbaar, toegankelijk en waardig moet blijven, vooral voor ouderen.
50PLUS verzet zich tegen bezuinigingen op de zorg en kiest expliciet voor versterking en uitbreiding van de zorg, met nadruk op ouderenzorg en eerstelijnszorg. Ze willen investeren in zorgvoorzieningen, bureaucratie verminderen en mantelzorgers ondersteunen, zodat de kwaliteit en toegankelijkheid van zorg behouden blijft.
“We pleiten daarom voor het versterken van de eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en structurele investeringen in ouderenzorg en verpleeghuizen.”
“Een waardige, toegankelijke en toekomstbestendige zorg voor iedereen.”
“Volledige uitvoering van het Hoofdlijnenakkoord Ouderenzorg (HLO).”
“Een recht voor alle inwoners op passende zorg.”
In plaats van te bezuinigen op de zorg zelf, richt 50PLUS zich op het terugdringen van fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen het zorgsysteem. Dit moet leiden tot besparingen zonder dat dit ten koste gaat van de zorgverlening aan cliënten.
“Fraude en malafide zorgverleners verslinden miljarden zonder dat de politiek er grip op weet te krijgen.”
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Besparing van, per saldo, 5 miljard op fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen het woud van belastingfaciliteiten.”
50PLUS wil het eigen risico in de zorg verlagen, met speciale aandacht voor mensen met een laag inkomen, zodat zorg voor iedereen betaalbaar blijft. Dit is een expliciete keuze tegen kostenverhoging voor patiënten.
“Een verlaging van het eigen risico zorg, op een manier die mensen met een laag inkomen ook werkelijk meer oplevert.”
De partij is kritisch op privatisering in de zorg als dit leidt tot bezuinigingen op de primaire zorgverlening. Winst mag nooit belangrijker worden dan de zorg voor cliënten.
“Privatisering binnen de zorg mag er niet toe leiden dat winstgevendheid belangrijker wordt dan de primaire zorg aan cliënten zelf.”
BBB wil de zorg betaalbaar houden door te bezuinigen op bureaucratie, management en niet-effectieve zorg, zodat het beschikbare geld directer naar noodzakelijke zorg en zorgverleners gaat. Ze stellen voor om bewezen niet-werkzame zorg uit het basispakket te schrappen, managementlagen te beperken, administratieve lasten te verminderen en faalkosten te voorkomen. De partij benadrukt dat besparingen vooral moeten komen uit efficiënter werken en het stoppen van verspilling, niet uit het verminderen van noodzakelijke zorg.
BBB wil besparen door alleen bewezen effectieve zorg in het basispakket te houden en alternatieve of niet-wetenschappelijk bewezen zorg uit te sluiten. Dit moet de kosten van de basisverzekering verlagen en de zorg betaalbaar houden voor iedereen.
“Alle bewezen niet werkzame zorg gaat uit de basisverzekering. Hierdoor kunnen de kosten van de basisverzekering voor iedereen omlaag en kunnen mensen die toch homeopathie of andere niet wetenschappelijk bewezen zorg willen, kiezen voor een aanvullende verzekering die hen past.”
“Hierom snoeien we in het basispakket, om de meest noodzakelijke zorg voor iedereen betaalbaarder te maken.”
BBB wil fors bezuinigen op managementlagen, administratieve lasten en overbodige regels in de zorg. Door minder bureaucratie en minder managementfuncties komt er meer geld beschikbaar voor directe zorgverlening.
“Normering van het aantal managementfuncties zonder rechtstreekse zorgtaken, op 5 procent.”
“Ten eerste moeten managementlagen worden verminderd, zodat zorgprofessionals zelfsturend kunnen zijn in plaats van te worden aangestuurd.”
“We maken een einde aan dubbele audits en registraties bij zorginstellingen, bijvoorbeeld bij jaarverantwoording en kwaliteitscontrole. Haal de bezem door overbodige regels en indicatieprocedures.”
“De zorg piept en kraakt onder onnodige regels en papierwerk. Dat kost niet alleen tijd, maar ook vele miljarden euro’s per jaar.”
BBB wil kosten besparen door digitalisering, standaardisatie van ICT en het voorkomen van faalkosten bij nieuwe projecten. Dit moet leiden tot efficiëntere processen en minder verspilling van zorggeld.
“Door uniforme ICTstandaarden en efficiëntere processen besparen we heel veel geld, terwijl we de werkdruk verlagen en de zorg toegankelijk houden.”
“Maak een faalkosten toets bij nieuwe (ICT)projecten in de zorg. Projecten moeten vooraf inzichtelijk en aannemelijk maken dat ze daadwerkelijk kosten besparen.”
BBB wil de zorg centraler aansturen en indicatiestelling eenduidiger maken om grip te krijgen op uitgaven en zo besparingen te realiseren, die vervolgens weer in de zorg geïnvesteerd worden.
“Daarmee kiezen we voor centralere aansturing, een eenduidiger indicatiestelling en betere grip op de uitgaven. Zo blijft zorg beschikbaar voor wie het echt nodig heeft en voorkomen we versnippering en ongelijkheid in toegang. Deze hervorming levert bovendien een besparing op, die we inzetten voor het betaalbaar en bereikbaar houden van de zorg in de toekomst.”
DENK is uitgesproken tegen bezuinigen op de zorg en pleit juist voor meer investeringen om zorg toegankelijk, betaalbaar en van hoge kwaliteit te houden. De partij wil het eigen risico volledig afschaffen, de zorgpremie verlagen, het basispakket uitbreiden en extra budget beschikbaar stellen voor onder andere ouderenzorg, jeugdzorg en zorgpersoneel. DENK benadrukt dat bezuinigingen op de zorg onacceptabel zijn en dat uitgaven voor zorg altijd op peil moeten blijven.
DENK verwerpt expliciet bezuinigingen op de zorg en kiest voor structurele investeringen om de toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit van de zorg te waarborgen. De partij ziet zorg als een mensenrecht en wil voorkomen dat financiële drempels mensen van zorg afhouden. Bezuinigen op de zorg wordt afgewezen, ook bij eventuele begrotingstekorten.
“Wij willen daarom meer investeren in de zorg en maatregelen nemen om de zorg betaalbaar, mensgericht en toegankelijk te maken.”
“Tot slot heeft bij optredende begrotingstekorten het altijd eerst de voorkeur om in te zetten op een doelmatigere overheid, waarbij de uitgaven voor de sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs worden ontzien en altijd op peil blijven.”
“Wij staan daarom voor meer geld voor het onderwijs, voor betaalbare woningen, voor het openbaar vervoer, voor de zorg en voor andere publieke voorzieningen.”
Om zorg betaalbaarder te maken en bezuinigingen te voorkomen, wil DENK het eigen risico volledig afschaffen en de zorgpremie verlagen, vooral voor lage- en middeninkomens. Dit wordt gefinancierd door onder andere winsten in de medische industrie te beperken en zorggeld efficiënter te besteden.
DENK wil het basispakket uitbreiden met onder andere mondzorg en fysiotherapie, en stelt extra budget beschikbaar voor ouderenzorg, jeugdzorg en zorgpersoneel. Hiermee wordt bezuinigen op zorgvoorzieningen actief tegengegaan.
“Wij breiden het basispakket uit. Mondzorg, tandheelkundige controles en fysiotherapie komen terug in het pakket.”
“Wij maken ons grote zorgen over de kwaliteit van de ouderenzorg. Wij willen daarom dat er meer budget beschikbaar komt om onze ouderen liefdevolle zorg te geven.”
“Wij willen investeren in de jeugdzorg en de GGZ. De kwaliteit van de zorg moet omhoog en de wachtlijsten moeten teruggedrongen worden.”
“Wij investeren in het zorgpersoneel. Dat betekent dat er hogere beloningen komen en we fiks gaan inzetten op het terugdringen van de administratieve lasten.”
FVD is expliciet tegen bezuinigen op de zorg en pleit juist voor meer investeringen, betere arbeidsvoorwaarden en het terugdraaien van eerdere bezuinigingen zoals het sluiten van ziekenhuizen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het verlagen van het eigen risico, het heropenen van regionale ziekenhuizen, het terugbrengen van zorg in het basispakket en het structureel verhogen van salarissen voor zorgmedewerkers. De kern van hun visie is dat zorg toegankelijk, betaalbaar en dichtbij moet zijn, zonder bureaucratische bezuinigingen of schaalvergroting.
FVD verzet zich tegen bezuinigingen op de zorg en wil juist investeren in betere arbeidsvoorwaarden, meer zorg in het basispakket en het heropenen van ziekenhuizen. Ze zien bezuinigingen en schaalvergroting als oorzaak van slechtere zorg en willen deze trend keren.
“Het sluiten van (streek)ziekenhuizen en het alsmaar opschalen van de zorg wordt stop gezet en zoveel mogelijk ongedaan gemaakt.”
“We heropenen ziekenhuizen die zijn gesloten, zodat de zorgvoorziening regionaal wordt versterkt.”
“We verlagen het eigen risico naar €200, zodat zorg weer betaalbaar wordt voor iedereen.”
“We trekken meer geld uit voor verpleegkundigen, en geven ouderenzorg de aandacht die het verdient.”
“We verminderen de bureaucratie (bijv. door fors te snoeien in de 3.500 zorgindicatoren) en verhogen structureel de salarissen van zorgmedewerkers, zodat de werkdruk daalt, het beroep aantrekkelijk blijft, en de zorg weer naar patiënten gaat. Zorgmedewerkers in de lagere loonschalen krijgen een eenmalige salarisverhoging van 12%.”
“Fysiotherapie, anticonceptie en tandartsen terug in het basispakket.”
FVD ziet schaalvergroting en bureaucratie als indirecte vormen van bezuinigen die de kwaliteit en toegankelijkheid van zorg verminderen. Ze willen deze ontwikkelingen terugdraaien om de menselijke maat en regionale zorg te herstellen.
“FVD kiest voor kleinschaligheid: regionale ziekenhuizen moeten worden heropend, huisartsen moeten meer tijd krijgen voor hun patiënten en maatschappen moeten een volwaardig alternatief blijven voor loondienst.”
“We snijden bureaucratie weg, zodat zorgverleners met passie hun werk ongestoord kunnen doen, en we behouden de vrije artsenkeuze voor patiënten.”
“We stimuleren kleinschalige medische zorg met maatschappen in plaats van loondienst en heropenen regionale ziekenhuizen, zodat zorg dichtbij de patiënt blijft.”
GroenLinks-PvdA is expliciet tegen bezuinigen op de zorg en pleit juist voor investeringen, betere toegankelijkheid en het terugdringen van marktwerking en winstbejag. De partij wil het eigen risico en de zorgpremie verlagen, meer zorg in het basispakket opnemen, en zorggeld beschermen tegen commerciële belangen. Hun visie is dat zorg een collectieve verantwoordelijkheid is, waarbij solidariteit en publieke waarden centraal staan.
GroenLinks-PvdA verzet zich tegen bezuinigingen op de zorg en wil juist investeren om de toegankelijkheid te verbeteren, het eigen risico en de premie te verlagen, en meer zorg in het basispakket op te nemen. Ze zien zorg als een collectieve verantwoordelijkheid en willen financiële drempels wegnemen.
“We schaffen het eigen risico stapsgewijs af. Het vrijwillig eigen risico verdwijnt helemaal.”
“Voor noodzakelijke zorg zou je geen rekening moeten krijgen. Die kosten betalen we gezamenlijk.”
“We gaan de zorg op een andere manier financieren. Dat betekent dat de rijkste Nederlanders meer gaan betalen, de middenklasse minder. Mensen gaan minder premies betalen en we financieren een groter deel collectief.”
“Een bezoek aan de tandarts of de fysiotherapeut wordt weer vergoed uit het basispakket.”
De partij wijst bezuinigingen af die voortkomen uit marktwerking en winstmotieven. Ze willen de zorg weer publiek maken, commerciële prikkels beperken en zorggeld beschermen tegen winstuitkeringen en fraude.
“We pakken de doorgeschoten marktwerking aan en passen het zorgstelsel aan zodat samenwerking loont.”
“We strijden tegen commerciële partijen in de zorg voor wie winst het hoofddoel is. We scherpen daarom het winstverbod in de zorg aan.”
“We willen zorggeld terug vorderen als zorgaanbieders slechte zorg verlenen, regels overtreden, of zichzelf verrijken.”
GroenLinks-PvdA is tegen het invoeren van eigen bijdragen en wil juist de toegankelijkheid voor kwetsbare groepen verbeteren, zodat niemand wordt uitgesloten van noodzakelijke zorg.
“We zetten een streep door het kabinetsplan een eigen bijdrage in te voeren.”
“Wij verbeteren de toegankelijkheid voor chronisch zieken, onverzekerden en mensen met een kleine beurs, zodat iedereen volop mee kan doen.”
Het CDA erkent dat de stijgende zorgkosten onhoudbaar zijn en wil daarom de zorg toekomstbestendig en betaalbaar houden door scherpe keuzes te maken. Ze stellen voor om bewezen niet-effectieve zorg uit het basispakket te schrappen, het eigen risico niet te verlagen, en meer inkomensafhankelijke bijdragen in te voeren. Tegelijkertijd wil het CDA voorkomen dat noodzakelijke zorg onbereikbaar wordt voor kwetsbare groepen, door te investeren in preventie, innovatie en samenwerking.
Het CDA wil bezuinigen door het basispakket te beperken tot bewezen effectieve zorg en het bestaande pakket strenger te evalueren. Dit moet verspilling tegengaan en de kosten beheersbaar houden.
“In het basispakket verzekeren we bewezen effectieve zorg. Het Zorginstituut Nederland moet strenger en transparanter toetsen bij toelating en vaker het bestaande pakket evalueren, mede op basis van data en transparantie over prestaties. Bewezen niet-effectieve zorg moet uit het pakket.”
“Dat geldt ook voor (her)beoordelen van effectiviteit van dure medicijnen. We willen de bevoegdheden van het Zorginstituut daartoe vergroten.”
Het CDA kiest ervoor om de voorgenomen verlaging van het eigen risico terug te draaien, waarmee ze bezuinigen op collectieve zorguitgaven. Wel willen ze het eigen risico per behandeling differentiëren om het eerlijker te maken.
“We draaien de voorgenomen verlaging van het eigen risico terug. Wél zijn we voorstander van tranchering per behandeling. We hebben daarbij oog voor de kosten voor chronisch zieken en mensen met een beperking.”
Om de zorg betaalbaar te houden, wil het CDA meer inkomensafhankelijke bijdragen invoeren in de Wmo, zodat mensen met een hoger inkomen meer bijdragen aan hun zorgkosten.
“In de Wmo voeren we meer inkomensafhankelijke bijdragen in en vereenvoudigen de aanbestedingen door gemeenten, zodat gemeenten houvast hebben en zorgaanbieders niet met vele regels en verantwoordingen worden geconfronteerd.”
Het CDA wil de vergoeding van ongecontracteerde zorg stoppen om de groei van het zorgaanbod te remmen en kosten te drukken.
“We stoppen met de vergoeding van ongecontracteerde zorg, om de groei van het aanbod af te remmen en de zorgverzekeraars aan te moedigen om kosten te drukken en betere kwaliteitseisen te kunnen stellen.”
Het CDA stelt voor om een eigen bijdrage in te voeren bij lichte jeugdzorg, met uitzondering van kansarme gezinnen, om de uitgaven te beperken.
“Het CDA wil de eigen bijdrage die wordt ingevoerd vooral toepassen bij lichte jeugdzorg. Dit mag niet ten koste gaan van het gebruik van jeugdzorg door kansarme gezinnen.”
Door zorg anders te organiseren, zoals het concentreren van hoog-complexe zorg en het regionaal aanbieden van laag-complexe zorg, wil het CDA efficiënter werken en kosten besparen.
“Om de zorg betaalbaar, bereikbaar en goed te houden moeten we andere keuzes maken. We willen dat de juiste zorg op de juiste plek wordt verleend. Door meer samen te werken hoeft niet iedereen alle zorg aan te bieden. Hoog-complexe zorg concentreren we meer en laag-complexe zorg bieden we breder aan.”
Het CDA vraagt mensen meer bij te dragen aan hun eigen gezondheid en zorg, en zet in op preventie om toekomstige zorgkosten te beperken.
“Tegelijk vragen we van mensen om meer bij te dragen aan de kosten van hun gezondheid en zorg. Het CDA wil stevige keuzes maken om goed voorbereid te zijn op de toekomst.”
De VVD wil de zorg betaalbaar houden door scherpe keuzes te maken en te bezuinigen op minder effectieve of niet-noodzakelijke zorg, in plaats van de lasten voor burgers te verhogen. Ze stellen voor het basispakket te verkleinen tot alleen de meest effectieve behandelingen, ongecontracteerde zorg af te bouwen, en de eigen risico-verlaging terug te draaien. De partij legt nadruk op doelmatigheid, kostenbesparing en het beperken van overheidsuitgaven aan zorg.
De VVD wil het basispakket van de zorgverzekering verkleinen tot alleen de meest effectieve behandelingen, om zo kosten te besparen en de zorg betaalbaar te houden. Dit betekent dat minder effectieve of dure behandelingen die geen meerwaarde bieden, niet langer vergoed worden. De partij stelt dat dit leidt tot betere en doelmatiger zorg.
“De VVD wil het basispakket beperken tot de meest effectieve behandelingen, zodat de patiënt altijd de meest passende zorg krijgt. Om dit te bereiken, toetsen we steviger op wat er in het basispakket komt. Dit leidt tot een kleiner basispakket, maar vooral tot betere zorg.”
“We vergoeden alleen effectieve en gecontracteerde zorg en kijken kritisch of behandelingen in het basispakket wel het meest effectief zijn.”
“Het Zorginstituut kijkt jaarlijks kritisch naar het pakket. Als een nieuwe, betere behandeling beschikbaar is, betalen we alleen nog voor die behandeling.”
De VVD wil ongecontracteerde zorg beperken en op termijn volledig afbouwen, behalve in uitzonderlijke situaties. Dit moet de kosten beheersen en de doelmatigheid van de zorg vergroten.
“We willen ongecontracteerde zorg beperken en op termijn volledig afbouwen, waarbij er ruimte blijft voor uitzonderlijke situaties waarin contractering niet mogelijk of wenselijk is.”
Om de zorgpremie betaalbaar te houden, draait de VVD de verlaging van het eigen risico terug en sluit een verdere verhoging niet uit. Dit is expliciet een bezuinigingsmaatregel die de kosten voor de overheid beperkt.
“We draaien de verlaging van het eigen risico terug. Dit zorgt er nu voor dat de maandelijkse premie omlaaggaat. We bekijken of een verdere verhoging van het eigen risico nodig is om de premies betaalbaar te houden, waarbij we rekeninghouden met de draagkracht van bijvoorbeeld mensen die chronisch ziek zijn.”
De VVD kiest ervoor om te bezuinigen op overheidsuitgaven, waaronder zorg, in plaats van de belastingen te verhogen. Dit is een fundamentele keuze om de overheidsfinanciën gezond te houden.
“We maken geld vrij om de economie flink te laten groeien, zodat we ook in de toekomst een welvarend land zijn. Om dat te kunnen betalen, kiest de VVD voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen.”
De VVD wil huishoudelijke hulp alleen nog beschikbaar stellen aan mensen met een zware zorgbehoefte of die het zelf niet kunnen betalen, en niet meer standaard via de Wmo. Dit is een directe bezuinigingsmaatregel op de zorguitgaven.
“Huishoudelijke hulp wordt niet meer standaard onderdeel van de Wmo.”
De VVD wil dat zorgverzekeraars en zorgkantoren actief kosten besparen en verspilling tegengaan, onder andere door normen te stellen en de transformatie naar zorg thuis te stimuleren.
“We stellen zorgverzekeraars en zorgkantoren in staat de doelmatigheid van de zorg verder te verbeteren en de kosten te beperken, in lijn met de gesloten zorgakkoorden. We stellen normen om verspilling en inefficiënties tegen te gaan.”
BIJ1 is fel tegen bezuinigingen op de zorg en pleit juist voor meer publieke investeringen, het afschaffen van marktwerking en het terugdraaien van kostenbesparingen die ten koste gaan van toegankelijkheid en kwaliteit. Hun belangrijkste voorstellen zijn het nationaliseren van de zorg, het oprichten van een Nationaal Zorgfonds zonder eigen bijdragen, en het investeren in personeel in plaats van management en bureaucratie. De kern van hun visie is dat zorg een recht is, geen winstmodel, en dat de mens centraal moet staan in plaats van financiële belangen.
BIJ1 stelt dat bezuinigingen en marktwerking de zorg duurder en minder toegankelijk hebben gemaakt. Ze willen de zorg volledig in publieke handen brengen, concurrentie en winstoogmerk verbieden, en investeren in personeel en kwaliteit in plaats van management. Dit moet leiden tot een betaalbaar, toegankelijk en rechtvaardig zorgsysteem waarin kostenbesparingen niet boven de zorgbehoefte worden geplaatst.
“We hebben de zorg lange tijd overgelaten aan de verwoestende vrije markt. Het heeft ervoor gezorgd dat zorginstellingen gericht zijn op het eindeloos vergroten van hun winsten, wat de zorg alleen maar duurder heeft gemaakt.”
“Op dit moment worden kostenbesparingen en financiële belangen boven de zorgbehoefte geplaatst. Dit gaat ten koste van de betaalbare, toegankelijke en gelijkwaardige zorg waar wij allemaal recht op hebben.”
“We zetten een Nationaal Zorgfonds op dat de zorgverzekeraars gaat vervangen. Het Nationaal Zorgfonds gaat alle zorg en tandheelkunde dekken. Iedereen in Nederland is verzekerd onder dit fonds zonder dat daar actieve inschrijving voor nodig is. Alle directe maandelijkse premies en eigen bijdragen worden afgeschaft en vervangen door een inkomensafhankelijke, progressieve zorgpremie.”
“Zorg mag geen winstmodel zijn. We zetten een stop op private zorginstellingen, nemen alle zorginstellingen weer in publieke handen en werken organisatiebelangen weg.”
“In plaats van geld te verkwisten aan managers, commercie en aanbestedingstrajecten, investeren we meer in personeel en kwalitatieve zorg.”
BIJ1 verzet zich expliciet tegen bezuinigingen en bureaucratische maatregelen die de werkdruk verhogen en de kwaliteit van zorg ondermijnen. Ze willen de administratieve lasten verlagen, tijdschrijven afschaffen, en zorgprofessionals meer zeggenschap geven, zodat de focus weer op de patiënt komt te liggen.
“We verlagen de werk- en regeldruk in de zorg door de administratieve lasten te verminderen en tijdschrijven af te schaffen.”
“De zorgprofessional komt weer aan het roer en niet langer mogen regeltjes, financiële verantwoording en overheidsinstanties de dienst uitmaken. We slopen de bureaucratie uit de zorg en zorgen ervoor dat zorgprofessionals indicaties stellen, in plaats van de overheid en de gemeente.”
De ChristenUnie is expliciet tegen bezuinigen op de zorg en kiest juist voor investeringen, het terugdraaien van eerdere bezuinigingen en het waarborgen van toegankelijke, passende zorg. Ze willen de zorg betaalbaar houden door overbehandeling te voorkomen, marktwerking te stoppen en de focus te leggen op effectiviteit en zingeving. Concrete voorstellen zijn het terugdraaien van bezuinigingen op gehandicaptenzorg, het halveren van de zorgpremie voor lage inkomens, en het beperken van het zorgpakket tot bewezen effectieve zorg.
De ChristenUnie wil niet bezuinigen op de zorg, maar investeert juist extra, met name in de gehandicaptenzorg. Ze keren expliciet eerdere bezuinigingen om en willen de kwaliteit en beschikbaarheid verbeteren.
“De bezuiniging op de gehandicaptenzorg wordt teruggedraaid. We investeren in de kwaliteit en beschikbaarheid van personeel en voorzieningen in de gehandicaptenzorg...”
Om de zorg betaalbaar te houden zonder te bezuinigen op noodzakelijke zorg, wil de ChristenUnie het zorgpakket beperken tot behandelingen die bewezen effectief zijn. Overbehandeling en niet-effectieve zorg worden uitgesloten, maar dit is gericht op kwaliteit en doelmatigheid, niet op bezuinigen.
De partij kiest voor een herverdeling van de zorgkosten, waarbij lage inkomens minder betalen en hoge inkomens iets meer. Dit is geen bezuiniging op de zorguitgaven zelf, maar een lastenverlichting voor kwetsbare groepen.
“We halveren de maandelijkse zorgpremie. Het netto gevolg van deze wijziging is dat mensen met een lager inkomen voortaan minder geld kwijt zijn aan de zorg en mensen met een hoger inkomen iets meer.”
De ChristenUnie wil perverse financiële prikkels en marktwerking uit de zorg halen, omdat deze volgens hen niet leiden tot betere of goedkopere zorg, maar tot inefficiëntie en hogere kosten.
“Marktwerking hoort niet thuis in de zorg. Het leidt tot prikkels die niet passen bij een samenleving waarin we omzien naar elkaar.”
“Gespecialiseerde privéklinieken die hoogrenderende inkomsten bij de publieke zorgketen weghouden worden afgebouwd, doordat zorgverzekeraars alleen behandeling in ziekenhuizen vergoeden.”
De partij wil investeren in preventie, mantelzorg en informele zorg om te voorkomen dat mensen dure, gespecialiseerde zorg nodig hebben. Dit is een kostenbeheersende maatregel, maar geen directe bezuiniging op bestaande zorg.
“Vanuit de zorgverzekeraars wordt er geïnvesteerd in preventie en de sociale basis. Dit gebeurt nu nauwelijks terwijl preventie en een stevige sociale basis veel (gespecialiseerde) zorg voorkomen.”
NSC is kritisch op bezuinigingen die de toegankelijkheid en solidariteit van de zorg aantasten, en kiest niet voor generieke bezuinigingen op de zorg. In plaats daarvan wil NSC de zorgkosten beheersen door het schrappen van niet-bewezen zorg uit het basispakket, het stimuleren van passende zorg en het terugdringen van bureaucratie en verspilling. De partij benadrukt dat noodzakelijke investeringen in de zorg prioriteit krijgen boven het terugdringen van het begrotingstekort.
NSC wijst expliciet generieke bezuinigingen op de zorg af als deze de toegankelijkheid of solidariteit van het stelsel ondermijnen. De partij stelt dat investeringen in de zorg prioriteit hebben, zelfs als dat betekent dat het begrotingstekort minder snel daalt.
“Maar we accepteren geen bezuinigingen die de toegankelijkheid en solidariteit van het stelsel uithollen en ten koste gaan van de bestaanszekerheid van kwetsbare mensen.”
“Op korte termijn geven we prioriteit aan hoognodige investeringen, zonder dat dit ten koste gaat van de sociale zekerheid of gezondheidszorg in ons land.”
Om de zorgkosten te beheersen zonder de noodzakelijke zorg te raken, wil NSC kritisch kijken naar het basispakket en niet-bewezen zorg eruit halen.
“Daarnaast wordt bekeken welke niet bewezen zorg uit het basispakket gehaald kan worden.”
NSC wil onnodige behandelingen en overmedicalisering tegengaan door passende zorg te stimuleren. Dit betekent dat zorgverleners en patiënten samen kritisch kijken naar de noodzaak van behandelingen, wat kosten kan besparen zonder de kwaliteit van zorg te verminderen.
“We willen juist toe naar passende zorg. Sommige behandelingen of diagnostiek zijn weinig zinvol. We willen patiënten geen zorg onthouden, maar vinden wel dat patiënten, naasten en betrokken professionals het gesprek moeten aangaan over wel of niet (door)behandelen.”
“Bij passende zorg hoort ook de de-medicalisering.”
NSC ziet het verminderen van bureaucratie en het aanpakken van verspilling als manieren om de zorg betaalbaar te houden, zonder te bezuinigen op de inhoudelijke zorgverlening.
“We bouwen voort op het Aanvullend Zorg en Welzijnsakkoord (AZWA), maar leggen we de lat hoger: ons doel is om de zorgbureaucratie in vijf jaar tijd te halveren, conform de aanbevelingen van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving in het rapport ‘Is dit wel verantwoord?’ (2023).”
“Slechte regelingen gaan op de schop en verspilling wordt aangepakt.”
De PVV is uitgesproken tegen bezuinigingen op de zorg en pleit juist voor extra investeringen, het afschaffen van het eigen risico en het uitbreiden van het basispakket. Ze willen kosten besparen door bureaucratie en managementlagen te schrappen, fraude aan te pakken en woekerwinsten te stoppen, maar niet door te snijden in de zorgverlening zelf. Hun kernvisie is dat zorg toegankelijk, betaalbaar en dichtbij moet blijven, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit of beschikbaarheid.
De PVV wil kosten in de zorg verlagen door bureaucratie en managementlagen te schrappen, niet door te bezuinigen op zorg voor patiënten. Dit moet de zorg efficiënter en goedkoper maken, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit of het aanbod van zorg. De partij positioneert zich expliciet tegen bezuinigingen die de zorg voor mensen raken.
In plaats van bezuinigen, wil de PVV juist extra investeren in de zorg, onder andere door het eigen risico volledig af te schaffen en de tandarts terug te brengen in het basispakket. Dit verlaagt de financiële drempel voor zorggebruikers en vergroot de toegankelijkheid van de zorg.
“We investeren in de ouderenzorg; daar staat al € 600 miljoen voor gereserveerd. We schaffen de boete op ziek zijn – het eigen risico – helemaal af. Verder komt de tandarts weer terug in het basispakket.”
“Daarom schaffen wij het eigen risico volledig af, zodat niemand zorg mijdt door geldzorgen. De PVV zorgt ervoor dat de ziektekostenpremie hierdoor niet zal stijgen. We gaan zorgverzekeraars volledig compenseren.”
“Eigen risico geheel afschaffen. Tandarts in het basispakket.”
De PVV wil geld vrijmaken binnen de zorg door fraude en woekerwinsten aan te pakken, en opbrengsten hiervan terug te laten vloeien naar de zorg. Dit is expliciet géén bezuiniging op de zorgverlening, maar een maatregel om verspilling en misbruik tegen te gaan.
“Stoppen met woekerwinsten in de zorg, weren van private equity. Fraude hard aanpakken en opbrengsten daarvan terug naar de zorg.”
“Jaarlijks verdwijnt ongeveer € 10 miljard van ons zorggeld naar fraudeurs. Hierdoor stijgen de zorgkosten én de premies. Fraude pakken we keihard aan: opsporing en straffen. De opbrengsten van boetes worden weer aan de zorg besteed.”
De SP is fel tegen bezuinigen op de zorg en pleit juist voor structurele investeringen, het afschaffen van marktwerking en het collectief organiseren van zorg. Hun belangrijkste voorstellen zijn het stoppen met marktdenken, het verhogen van lonen en het verlagen van werkdruk voor zorgverleners, en het herstellen van publieke zeggenschap over het zorgstelsel. De partij ziet bezuinigingen als oorzaak van slechtere toegankelijkheid en kwaliteit, en wil deze trend keren door zorg als recht centraal te stellen.
De SP verwerpt expliciet bezuinigingen op de zorg en kiest voor investeren in personeel, voorzieningen en toegankelijkheid. Ze stellen dat marktwerking en bezuinigingen hebben geleid tot slechtere zorg en willen deze trend omkeren door zorg collectief en publiek te organiseren.
“In plaats van te bezuinigen gaan we weer investeren in een zorgstelsel dat van ons allemaal is en waar we samen zeggenschap over hebben.”
“Keuzes voor marktwerking, hoge kosten, sluiten van ziekenhuizen en bezuinigen op onmisbare zorg. We breken met dit marktdenken en zetten mensen centraal.”
“Voorkomen is beter dan genezen. Daarom moet er niet bezuinigd worden op preventieve zorg die wordt gegeven vanuit de GGD, maar moet er worden geïnvesteerd.”
De SP wijst marktwerking en bezuinigingen aan als directe oorzaken van slechtere zorg, sluiting van voorzieningen en groeiende ongelijkheid in de zorg. Ze willen deze oorzaken wegnemen door de zorg weer publiek te maken en winstbejag te verbieden.
“Dat wat van ons allemaal is, horen we niet over te laten aan commerciële cowboys. Door de markt uit de zorg te halen kunnen we de behoeften van mensen weer centraal zetten. In plaats van te bezuinigen gaan we weer investeren in een zorgstelsel dat van ons allemaal is...”
“Commerciële bedrijven Private investeerders (private equity) die zorgorganisaties opkopen en kaal bezuinigen terwijl hun aandeelhouders er met de winst vandoor gaan, horen niet thuis in onze gezondheidszorg.”
De SP benoemt dat juist in wijken van de werkende klasse vaak "kil bezuinigd" wordt op zorgvoorzieningen. Zij willen deze trend keren door extra te investeren in zorg in deze gebieden.
“Toch zijn het vaak de wijken van de werkende klasse, de mensen die hun inkomen verdienen uit arbeid, uitkering, of pensioen, waar kil bezuinigd wordt op voorzieningen.”
“In wijken waar gezondheidsproblemen zich opstapelen, investeren we extra in wijkverpleegkundigen, huisartsen, buurtzorg, jeugdgezondheidszorg en jeugdzorg.”
D66 wil de zorg betaalbaar houden door alleen bewezen effectieve en noodzakelijke zorg te vergoeden, maar is expliciet tegen generieke bezuinigingen die de toegankelijkheid of kwaliteit van zorg aantasten. Hun aanpak richt zich op het schrappen van onnodige of ineffectieve behandelingen, investeren in preventie en digitalisering, en het behouden van het huidige eigen risico zonder verhoging.
D66 wil bezuinigen op de zorg door geen onnodige of niet-bewezen effectieve zorg meer te vergoeden. Dit moet verspilling tegengaan en de zorg betaalbaar houden, zonder dat dit ten koste gaat van noodzakelijke behandelingen. De partij benadrukt dat niet elke medische handeling waarde toevoegt aan het leven van de patiënt.
“Om iedereen de juiste en passende zorg te kunnen bieden, vergoeden we geen zorg meer die onnodig is of waarvan niet bewezen is dat het effectief werkt.”
“Volgens schattingen van het Zorginstituut is maar liefst 30% tot 40% van de zorg in Nederland niet bewezen effectief. Het gaat bijvoorbeeld om overbodige scans en röntgenfoto’s, of medicijnen die niet goed werken, zoals onnodige antibiotica. Ook bepaalde ingrepen hebben weinig bewezen nut, zoals buisjes plaatsen bij kinderen, amandelen knippen, onnodige knieoperaties of astmabehandelingen die niet werken.”
“Niet elke behandeling maakt het leven beter. Moet alles wat medisch mogelijk is, ook altijd worden gedaan? Niet elke behandeling draagt bij aan een beter of waardevoller leven.”
D66 wijst generieke bezuinigingen, zoals het verhogen van het eigen risico of het halveren ervan zonder gerichte compensatie, af. Ze willen de zorg betaalbaar houden door het eigen risico niet te verhogen en juist gericht te verlagen voor chronisch zieken en mensen met een beperking.
“Het eigen risico blijft, zodat de zorg toegankelijk en betaalbaar blijft. Een algemene halvering klinkt goed, maar leidt tot langere wachtlijsten en hogere premies. En dat moeten mensen uiteindelijk zelf ophoesten. D66 kiest daarom voor een gerichte aanpak. We verhogen het eigen risico van €385 euro niet en je betaalt niet meer dan €150 euro per behandeling. Voor mensen die chronisch ziek zijn en mensen met een beperking gaat het eigen risico met meer dan de helft omlaag.”
D66 wil zorgkosten beheersen door te investeren in preventie en digitalisering, zodat minder mensen ziek worden en de zorg efficiënter wordt georganiseerd. Dit is een indirecte manier van bezuinigen, gericht op het voorkomen van zorgvraag en het verminderen van administratieve lasten.
“Goede gezondheid is een investering waard. Nu gaat de meeste aandacht naar het behandelen van mensen die al ziek zijn, en niet naar het versterken van de gezondheid, zodat minder mensen ziek worden. D66 wil dit doorbreken door tijd, geld en aandacht te besteden aan het voorkómen van ziekte.”
“We maken gebruik van technologie en digitalisering om werkdruk te verminderen. Zo houden zorgverleners meer tijd over voor zorg voor patiënten.”
De Partij voor de Dieren is uitgesproken tegen bezuinigingen op de zorg en wil juist investeren in toegankelijke, kwalitatief goede zorg voor iedereen. Zij keren zich tegen marktwerking en financiële prikkels die tot bezuinigingen leiden, en willen publieke financiering, het afschaffen van het eigen risico en het terugdraaien van eerdere bezuinigingen. De partij stelt concrete maatregelen voor om zorgkosten eerlijker te verdelen en kwetsbare groepen te beschermen tegen de gevolgen van bezuinigingen.
De PvdD stelt dat het huidige systeem van marktwerking en financiële prikkels in de zorg leidt tot bezuinigingen die vooral kwetsbare groepen raken. Zij willen deze prikkels afschaffen en zorg als publieke basisvoorziening organiseren.
“Het huidige bekostigingssysteem beloont volume en complexiteit: meer of duurdere behandelingen leveren meer op voor de zorgaanbieder. Daardoor verschuift de aandacht van passende zorg naar productie, wat de zorg duurder maakt en leidt tot bezuinigingen. En deze bezuinigingen raken vooral mensen met een laag inkomen of zorgen voor een langere wachttijd.”
“De zorg is geen markt, maar een basisvoorziening. Marktwerking hoort niet thuis in de zorg. Het jaagt kosten op, legt druk op zorgverleners en leidt af van waar het echt om zou moeten draaien: goede zorg voor iedereen. We halen marktwerking daarom zo veel als kan uit de zorg en verdelen de kosten eerlijk.”
De partij wil expliciet eerdere bezuinigingen op specifieke zorgregelingen terugdraaien, zodat kwetsbare groepen niet buiten de boot vallen.
“De bezuinigingen op de CAK-regeling en de subsidieregeling voor zorg aan onverzekerden (sov) worden teruggedraaid.”
Om te voorkomen dat mensen zorg mijden vanwege kosten, wil de PvdD het eigen risico en eigen bijdragen afschaffen, met name voor chronisch zieken.
“Het eigen risico wordt afgeschaft. De inkomensafhankelijke bijdrage gaat omhoog. De zorgtoeslag wordt op deze manier overbodig en het mijden van zorg door de angst voor te hoge kosten wordt tegengegaan. Ook de eigen bijdrage, bijvoorbeeld in de WMO, wordt voor chronisch zieken afgeschaft.”
De partij benadrukt het belang van investeren in zorg, vooral voor kwetsbare groepen, en het voorkomen van bezuinigingen die deze groepen extra hard raken.
“We zetten vol in op de meest kwetsbare groepen, zoals kinderen, en investeren in onderwijs, in huisvesting, in inkomen en in een groene, veilige en gezonde leefomgeving. Op de huidige voet kan de zorg niet verder, niet qua kosten en niet qua tekorten aan personeel.”
Volt is uitgesproken tegen bezuinigen op de zorg en vindt het onverantwoord om het basispakket te verkleinen of behandelingen te schrappen vanwege financiële tekorten. In plaats daarvan pleit Volt voor investeringen in zorg, het terugdraaien van eerdere bezuinigingen, en het verbeteren van efficiëntie door bureaucratie te verminderen en preventie te versterken. Hun visie is dat goede zorg een basisrecht is en niet mag worden uitgehold om financiële redenen.
Volt verwerpt expliciet het idee om te bezuinigen op de zorg door het basispakket te verkleinen of behandelingen te schrappen vanwege financiële tekorten. Zij vinden dat dit onverantwoord is en dat de beste behandeling altijd aan de zorgverlener en patiënt moet zijn.
“Het is onverantwoord om het basispakket uit te kleden of behandelmogelijkheden te schrappen, omdat er op andere vlakken financiële tekorten zijn. Wat de beste behandeling is, is aan de zorgverlener en de patiënt.”
Volt keert zich tegen eerdere bezuinigingen op de geestelijke gezondheidszorg en wil juist investeren om de capaciteit en toegankelijkheid te verbeteren.
“We draaien de bezuinigingen op en de decentralisatie van de ggz van de afgelopen kabinetten terug en investeren weer in onze gezondheidszorg.”
Volt maakt onderscheid tussen bezuinigen op basis van financiële motieven en het verwijderen van behandelingen die wetenschappelijk bewezen ineffectief zijn. Alleen die laatste mogen uit het basispakket.
“Behandelingen die volgens wetenschappelijk onderzoek niet effectief zijn of niet meer het effectiefste alternatief zijn, mogen wel uit het basispakket verwijderd worden.”