Verkiezingsprogramma's 2025 overbestuurlijke drukte en efficiënter maken overheidsorganisatie
De VVD wil de bestuurlijke drukte fors verminderen en de overheidsorganisatie veel efficiënter maken door te snoeien in regels, het aantal ambtenaren en overbodige overlegstructuren. De partij stelt concrete doelen zoals een strenge regeldruknorm, het instellen van een ‘opschoonwet’ en het beperken van overhead, en wil topambtenaren afrekenen op productiviteit en samenwerking. De kern van hun visie is een kleinere, klantgerichte overheid die zich focust op kerntaken en sneller levert aan burgers en ondernemers.
Streng schrappen van regels en bureaucratie
De VVD ziet een overdaad aan regels, procedures en overlegstructuren als oorzaak van bestuurlijke drukte en inefficiëntie. Ze willen deze bureaucratie rigoureus terugdringen door regels te schrappen, procedures te verkorten en alleen noodzakelijke regelgeving te behouden.
“We lichten alle wet- en regelgeving door en behouden alleen de regels die evident noodzakelijk zijn. We schrappen koppen op Europese regelgeving, vragen van alle overheidsorganisaties om regels niet strenger te interpreteren dan strikt noodzakelijk, versimpelen subsidievoorwaarden, beperken aanbestedingsregels tot de Europese ondergrens, verminderen onnodige complexiteit en geven professionals beslisruimte bij uitvoering van beleid, zodat minder regels nodig zijn.”
“Met de Wet op regeldruk- en complexiteitsvermindering verplichten we alle departementen om per kabinetsperiode aantoonbaar wet- en regelgeving te schrappen of te versimpelen.”
“De ervaren regeldruk moet binnen vijf jaar met minstens 25% gedaald zijn. We kiezen voor ‘one in, one out’: voor elke nieuwe regel moet er een andere regel geschrapt worden.”
“Elke kabinetsperiode begint met een opschoonwet, waarbij bestaande taskforces, commissie, adviesraden en agentschappen alleen worden voortgezet als hier bewust voor wordt gekozen.”
Overheid focust op kerntaken, minder ambtenaren en overhead
De VVD wil de overheid kleiner maken door het aantal ambtenaren en de overhead fors te verminderen en de focus te leggen op kerntaken. Dit moet leiden tot een efficiëntere organisatie die sneller en beter levert.
“We dammen het aantal ambtenaren flink in en bezuinigen op de ongekende hoeveelheid overhead.”
“We stellen een strenge norm dat maximaal één op de vier medewerkers bij de Rijksoverheid mag werken in overheadfuncties. Nu is dat nog de helft.”
“Met de operatie effectieve overheid zorgen we ervoor dat er flink minder ambtenaren nodig zijn.”
“We verminderen het aantal ambtenaren en willen fors besparen op overheadkosten.”
Topambtenaren afrekenen op resultaat en samenwerking
De VVD wil de cultuur binnen de overheid veranderen door topambtenaren meer op resultaat, productiviteit en samenwerking af te rekenen, en minder op overleg en routine. Ook wordt externe inhuur beperkt en wordt toptalent actief aangetrokken.
“We hervormen de Algemene Bestuursdienst door meer te sturen op resultaat. We trekken meer mensen aan vanuit het bedrijfsleven en we stimuleren dat topambtenaren tijdelijk in het bedrijfsleven gaan werken.”
“We beoordelen topambtenaren ook op het indammen van de overlegcultuur en de productiviteit van hun teams, burger/klanttevredenheid en op samenwerken tussen departementen.”
“We rekenen topambtenaren af op het verminderen van onnodig procesmatig papierwerk en afvinklijstjes bij nieuw beleid en we verkorten procedures die voorafgaan aan indiening van een wet.”
Doorzettingsmacht en centrale sturing voor efficiëntere organisatie
Om bestuurlijke drukte en stroperigheid te doorbreken, wil de VVD het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties doorzettingsmacht geven om organisaties efficiënter in te richten en samenwerking af te dwingen.
“We willen dat het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties doorzettingsmacht krijgt om de operatie effectieve overheid uit te voeren, om organisaties efficiënter in te richten en om samenwerking tussen organisaties vlot te trekken.”
“Bij grote vraagstukken wijzen we aan welk ministerie doorzettingsmacht heeft, zodat problemen sneller worden opgelost.”
Versnellen van procedures en besluitvorming
De VVD wil de doorlooptijd van beleid en vergunningen drastisch verkorten door kritisch te kijken naar adviesorganen, commissies en procedures, en door beslistermijnen te verkorten.
“De doorlooptijd van maatschappelijke wens tot daadwerkelijke realisatie van beleid is nu vaak jaren. Om dit in te korten kijken we kritisch naar de hoeveelheid adviesorganen, adviescolleges, taskforces, commissies, zelfstandige bestuursorganen, etcetera.”
“We verkorten waar mogelijk beslistermijnen.”
“We zorgen ervoor dat je voor veel minder bouwprojecten nog een vergunning nodig hebt.”
Besparingsdoelen en verspillingsaudits
De VVD stelt concrete besparingsdoelen per ministerie en wil regelmatig verspillingsaudits uitvoeren om te controleren of werk efficiënter kan en uitgaven echt nodig zijn.
“Er komt een extra bezuinigingsronde op het overheidsapparaat met concrete besparingsdoelen per ministerie, zodat de norm van maximaal een vierde overhead gehaald wordt. Ministeries gaan regelmatig verspillingsaudits doen, dit kan ook op verzoek van de Tweede Kamer.”
BVNL wil de bestuurlijke drukte fors verminderen door het overheidsapparaat drastisch te verkleinen, bureaucratie en regels te schrappen en overheidsdiensten efficiënter te organiseren. De partij pleit voor een directe sanering van het ambtenarenapparaat, jaarlijkse kostenreducties, het samenvoegen of afschaffen van adviesorganen en het terugbrengen van taken naar lagere overheden of de markt. Transparantie, minder externe inhuur en een kleinere, dienstbare overheid staan centraal in hun visie.
Drastisch verkleinen van het overheidsapparaat
BVNL ziet het grote aantal ambtenaren en de groei van het overheidsapparaat als een belangrijke oorzaak van bestuurlijke drukte en inefficiëntie. Door een forse sanering en een onmiddellijke aannamestop wil de partij de overheid kleiner, slagvaardiger en goedkoper maken.
“Het overheidsapparaat wordt gesaneerd en 30% van de Rijksambtenaren moet zo spoedig mogelijk afvloeien. Er komt een onmiddellijke aannamestop.”
“Een kleine overheid met minder ambtenaren. 50% van de ambtenaren controleert op dit moment de overige ambtenaren. We willen een groot deel van alle zittende Rijksambtenaren laten afvloeien zodat zij beschikbaar komen voor de echte economie. Externe inhuur bij de overheid wordt drastisch beperkt.”
“Iedere overheidsdienst wordt jaarlijks verplicht tot 5% kostenreductie, zonder automatische groei van ambtelijke staf of budgetten.”
Schrappen van regels, bureaucratie en adviesorganen
BVNL wil bestuurlijke drukte verminderen door overbodige regels, bureaucratie en adviesraden te schrappen. Dit moet leiden tot een transparantere, snellere en minder logge overheid.
“Zinloze, overbodige regels of regels die niet worden gehandhaafd moeten worden geschrapt, waaronder begrepen het administreren van de CO2-uitstoot van werknemers voor het woon- werkverkeer.”
“BVNL wil inzetten op deregulering. De overheid grossiert in zinloze regels en wetten en dat moet fors verminderen.”
“De talloze politiek gemotiveerde adviesraden en planbureaus schaffen we af”
“Minder regels en minder bureaucratie.”
Samenvoegen en afslanken van overheidsorganisaties
Om bestuurlijke versnippering en dubbel werk tegen te gaan, wil BVNL organisaties samenvoegen en afslanken, met als doel een slankere en dienstbare overheid.
“Het CBS, CPB, Planbureau voor de Leefomgeving vormen we om tot één politiek neutrale slanke organisatie, dienstbaar aan de samenleving.”
“Het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt gehalveerd, en kent als primaire taak het dienen van de Nederlandse belangen in het buitenland en als ondersteuning van Nederlanders in nood in het buitenland.”
Decentraliseren en taken terug naar lagere overheden of markt
BVNL wil bestuurlijke drukte verminderen door taken zo veel mogelijk op lokaal niveau te organiseren of aan de markt over te laten, en alleen nationaal te regelen als het niet anders kan.
“Het doel is om zoveel mogelijk bottom-up te regelen. Dus vanuit de gemeente, dan de provincie en als het niet anders kan nationaal, maar bij voorkeur via de vrije markt.”
Efficiëntere uitvoering en transparantie
De partij wil dat overheidsdiensten transparanter en efficiënter werken, onder meer door openheid van bestuur, snelle afhandeling van informatieverzoeken en het stoppen van externe inhuur.
Jaarlijkse kostenreductie en persoonlijke aansprakelijkheid
BVNL wil structurele kostenreductie afdwingen en inefficiëntie bestraffen door bestuurders en topambtenaren persoonlijk verantwoordelijk te maken voor budgetoverschrijdingen.
“Politici, bestuurders en topambtenaren worden hoofdelijk aansprakelijk bij structurele budgetoverschrijding of inefficiëntie.”
Het CDA wil de bestuurlijke drukte verminderen en de overheidsorganisatie efficiënter maken door regelgeving te vereenvoudigen, administratieve lasten te verlagen en de uitvoering slagvaardiger te maken. Ze pleiten voor minder regels, meer vertrouwen in decentrale overheden en het schrappen van overbodige bestuurslagen en rapportages. Concrete voorstellen zijn onder meer het invoeren van horizonbepalingen bij nieuwe wetgeving, het harmoniseren van definities in regelgeving, en het efficiënter maken van de Wet open overheid.
Minder regels en vereenvoudiging regelgeving
Het CDA ziet de veelheid aan regels en administratieve lasten als een belangrijke oorzaak van bestuurlijke drukte en inefficiëntie. Ze willen een rigoureus programma om regelgeving te schrappen, te versimpelen en te harmoniseren, met als doel een kleinere en effectievere overheid.
“Er komt een programma ‘vereenvoudiging van regelgeving’. Doelstelling is een lagere uitvoeringslast voor uitvoerders, burgers en ondernemingen.”
“We zetten rigoureus het mes in de regelgeving: minder regels, betere regelgeving en efficiëntere verantwoording. Zo versnellen we besluitvorming. Waar minder regels zijn en waar meer vertrouwen is, kan de overheid krimpen.”
“Bij nieuwe wetgeving gelden voortaan horizonbepalingen, zodat wetten die een tijdelijk probleem adresseren na verloop van tijd vanzelf vervallen.”
“We schrappen samen met de zorg, het onderwijs, en economische sectoren overbodige administratieve regels, maken bestaande regelgeving beter en rapportages efficiënter.”
“We maken de Wet open overheid (Woo) efficiënter: we beschrijven wat openbaar moet aan de voorkant. Conceptteksten tot aan de besluitvormingspositie vallen niet onder de Woo.”
Meer ruimte en autonomie voor decentrale overheden
Het CDA wil bestuurlijke drukte verminderen door meer verantwoordelijkheid en ruimte te geven aan gemeenten en provincies, met minder verantwoordingslast en meer autonomie. Dit moet leiden tot minder overlap en efficiëntere uitvoering.
“Dat vergt meer ruimte in de regelgeving om lokaal te doen wat lokaal nodig is, een lagere verantwoordingslast, en meer ruimte voor de menselijke maat in beleid.”
“Het Rijk moet investeren in sterke interbestuurlijke samenwerking. Bij het begin van de nieuwe regeerperiode maakt het kabinet afspraken met de gemeenten, provincies en waterschappen over de uitvoering van bestaand beleid en de nieuwe plannen in het regeerakkoord.”
“In de afspraken tussen Rijk en gemeenten komt een gegarandeerde ondergrens voor de autonome ruimte van gemeentelijke begrotingen: het samenlevingsdeel.”
Slagvaardigere uitvoering en minder bestuurslagen
Het CDA wil de uitvoering van beleid slagvaardiger maken door het aantal overheidsorganisaties en bestuurslagen te beperken en de rol van de uitvoering te versterken. Ze willen dat de minister eindverantwoordelijk blijft voor regelingen die mensen direct raken.
“We pakken de veelheid van organisatievormen met onder andere zelfstandige bestuursorganen (zbo’s), agentschappen, en toezichthouders aan. We willen dat regelingen waar de minister eindverantwoordelijk voor is en die rechtstreeks mensen raken, niet op afstand staan van de minister.”
“Voor elke overheidsorganisatie, zoals adviesraden, komen er maximale bestuurstermijnen.”
“De uitvoering van de overheid moet slagvaardiger.”
Harmoniseren en digitaliseren van regelgeving en uitvoering
Het CDA wil de overheidsorganisatie efficiënter maken door begrippen te harmoniseren, digitalisering te stimuleren en AI in te zetten waar mogelijk, zodat procedures sneller en eenvoudiger worden.
“We vereenvoudigen en harmoniëren het inkomensbegrip in de belastingen, toeslagen en sociale zekerheidsloon, zodat uitvoeringsinstellingen dat eenvoudig uit de polisadministratie kunnen halen. Dit maakt ook het automatisch toekennen van toeslagen mogelijk.”
“Waar mogelijk en verantwoord zetten we AI in om vergunningsprocedures te versnellen, met name om informatieverstrekking te versimpelen.”
BBB wil de bestuurlijke drukte verminderen en de overheidsorganisatie efficiënter maken door structurele bezuinigingen op beleids- en managementlagen, minder regels en bureaucratie, en meer digitalisering. De partij pleit voor een overheid die zich richt op kerntaken, eenvoud en begrijpelijke dienstverlening, met meer vertrouwen in professionals en minder externe inhuur. Concrete voorstellen zijn onder andere een harde apparaatskorting, reductie van regeldruk, digitalisering en standaardisatie, en het schrappen van overbodige regels.
Structurele apparaatskorting en minder managementlagen
BBB stelt voor om structureel te bezuinigen op ministeries en overheidsorganisaties (behalve uitvoerende diensten), met als doel de groei van beleidsmedewerkers en managementlagen terug te dringen. Dit moet bureaucratie verminderen en de overheid dwingen tot herprioritering en digitalisering.
“De groei van beleidsmedewerkers, managementlagen en externe inhuur heeft geleid tot bureaucratisering zonder betere dienstverlening. Door het rijk te dwingen tot herprioritering en digitalisering, verbeteren we de uitvoerbaarheid én besparen we structureel honderden miljoenen, zo niet vele miljarden euro’s.”
“BBB stelt een structurele bezuiniging (apparaatskorting) voor op ministeries met uitzondering van Defensie, Infrastructuur en Waterstaat en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Ook willen wij een structurele apparaatskorting op andere overheidsorganisaties, met uitzondering van uitvoerende diensten zoals, politie, inspecties en uitvoeringsorganisaties.”
Harde reductie van regeldruk en bureaucratie
BBB wil de regeldruk en bureaucratie bij burgers, bedrijven en professionals fors verminderen door een harde reductiedoelstelling, het schrappen van overbodige regels en het vereenvoudigen van processen. Dit moet leiden tot meer vertrouwen, lagere uitvoeringskosten en hogere productiviteit.
“BBB stelt een harde reductiedoelstelling voor regeldruk (25% in 4 jaar).”
“We schaffen overbodige regels af en stoppen met het 'indicatiecircus', zodat zorgverleners weer kunnen zorgen.”
“Overbodige regels en protocollen schrappen. We zetten in op de kennis en ervaring van onderwijzend personeel, scheppen vertrouwen en waarderen hun vakmanschap.”
Digitalisering en standaardisatie voor efficiëntere overheid
BBB ziet digitalisering en standaardisatie als middelen om de overheidsorganisatie efficiënter te maken, kosten te besparen en de dienstverlening te verbeteren. Nieuwe wetgeving moet aansluiten bij IT-systemen, kennis moet in huis blijven, en er moet geleerd worden van falende ICT-projecten.
“Nieuwe wetgeving moet getoetst worden zodat deze wetgeving aansluit bij de IT systemen van de overheid.”
“Kritische kennis over IT en data blijft bij de overheid zelf in plaats van uitbesteed aan externe partijen.”
“Leer van falende ICT-projecten binnen de overheid door het structureel evalueren van projecten, het verbeteren van aanbestedingsprocessen en het versterken van interne expertise.”
Minder administratie, meer focus op kerntaken in zorg en onderwijs
BBB wil de wildgroei aan functies en administratieve lasten in de zorg en het onderwijs terugdringen, zodat professionals meer tijd hebben voor hun kerntaken. Dit betekent een stop op actieprogramma’s, beleidsstukken en kwaliteitscontroleurs.
“BBB zet zich de komende jaren verder in voor het terugdringen van de wildgroei aan functies van mensen die aan de zorg werken in plaats van in de zorg. Dit betekent in ieder geval een stop op actieprogramma’s, beleidsstukken, kwaliteitscontroleurs.”
“BBB zet zich de komende jaren verder in met het terugdringen van de wildgroei aan functies van mensen die aan het onderwijs werken in plaats van in het onderwijs. Dit betekent in ieder geval een stop op actieprogramma’s, beleidsstukken en kwaliteitscontroleurs.”
Eenvoudige en begrijpelijke overheidsdienstverlening
BBB wil dat overheidsdienstverlening begrijpelijk, laagdrempelig en toegankelijk is, met duidelijke communicatie en minder formele taal. Dit moet het vertrouwen van burgers vergroten en de afstand tussen overheid en burger verkleinen.
“Alle digitale loketten zijn begrijpelijk, veilig en toegankelijk voor iedere Nederlander, waarbij publieke en semipublieke digitale diensten 100% toegankelijk zijn voor mensen met een beperking conform de WCAGrichtlijnen.”
“De overheid spreekt bewoners aan in taal de mensen begrijpen. Overdreven formele brieven of emails met onbegrijpelijke woorden en zinnen vallen hier niet onder.”
De ChristenUnie wil de bestuurlijke drukte en complexiteit van de overheid fors verminderen door regels te schrappen, procedures te vereenvoudigen en de overheid dienstbaarder te maken aan burgers en organisaties. Ze pleiten voor een jaarlijkse vereenvoudigingsdag, het afschaffen van onnodige regels, en het sturen op doelen in plaats van middelvoorschriften. Hun kernvisie is dat minder regeldruk leidt tot meer daadkracht, minder ambtenaren en een overheid die weer naast de burger staat.
Jaarlijks regels schrappen en vereenvoudigen
De ChristenUnie wil structureel en verplicht elk jaar regels en procedures versimpelen, met een jaarlijkse vereenvoudigingsdag en een pakket aan concrete vereenvoudigingen. Dit moet de administratieve druk verlagen, het aantal ambtenaren verminderen en de overheid efficiënter maken.
“Om geen tijd te verliezen introduceren we een jaarlijkse vereenvoudigingsdag en verplichten we de regering om elk jaar een pakket met kleinere vereenvoudigingen van het regelwoud, de fiscaliteit en de sociale zekerheid uit te werken en door te voeren.”
“De overheid gaat haar eigen complexiteit te lijf door elk jaar opnieuw vereenvoudigingen door te voeren. Minder regels, meer zekerheid.”
“Bij alle bestaande (beleids)regels wegen we af of ze nodig zijn, of ze bijdragen aan het beoogde doel en wat het kost (in euro’s en moeite) om ze uit te voeren. Alle regels die deze toets niet doorstaan, worden afgeschaft. Dit leidt tot minder knellende wetgeving, verlicht de administratieve druk en maakt dat we minder ambtenaren nodig hebben.”
Radicale vereenvoudiging van belastingstelsel en toeslagen
De partij wil het belastingstelsel en de sociale zekerheid radicaal vereenvoudigen, onder andere door het vervangen van toeslagen door een eenvoudige belastingkorting en het schrappen van complexe regelingen.
“De wirwar van toeslagen vervangen we door een eenvoudige belastingkorting. Zo blijft het gegarandeerd de eerste € 30.000 die per jaar verdient belastingvrij én is er geen sprake meer van onzekerheid en terugvorderingen.”
“De ChristenUnie heeft goede blauwdrukken uitgewerkt om het belastingstelsel en de sociale zekerheid te vereenvoudigen en te verbeteren.”
Minder regeldruk voor bedrijven, vrijwilligers en maatschappelijke organisaties
De ChristenUnie wil de regeldruk voor bedrijven, vrijwilligers en maatschappelijke organisaties fors verminderen, zodat zij zich kunnen richten op hun kerntaken in plaats van op administratie en verantwoording.
“We snijden stevig in de bureaucratie, zodat bedrijven, maatschappelijke organisaties en vrijwilligers zich kunnen richten op hun doelen.”
“Deze onnodige regeldruk moet minder, of het nu om mkb-bedrijven, financiële instellingen of beursgenoteerde ondernemingen gaat. Wat de ChristenUnie betreft stuurt de overheid op doelen in plaats van middelvoorschriften.”
“Deze organisaties ondersteunen we in plaats van te overladen met regels, formulieren en controles. Wetgeving moet minder en niet meer lastendruk opleveren.”
Versnellen en vereenvoudigen van vergunningen en procedures
De partij wil vergunningen en bezwaarprocedures versnellen en vereenvoudigen, zodat belangrijke projecten sneller van de grond komen en bestuurlijke vertraging wordt tegengegaan.
“We versimpelen en versnellen daarom vergunningprocedures, zodat de meeste tijd van een bouwproject niet meer in procedures zit.”
“Bezwaarprocedures worden korter: mensen of groepen zonder direct belang kunnen geen eindeloze vertraging meer veroorzaken.”
“Het uitblijven van (snelle) vergunningverlening, een gebrek aan netcapaciteit en veel regeldruk staan een goed ondernemersklimaat in de weg. Deze obstakels worden met vaart aangepakt, zie hiervoor hoofdstuk 2 ’Nederland van het slot’.”
FVD wil de bestuurlijke drukte verminderen en de overheidsorganisatie efficiënter maken door bureaucratie en overbodige bestuurslagen te schrappen, de ambtelijke top te vernieuwen, en technocratische overlegstructuren af te schaffen. De partij pleit voor decentralisatie, kleinschaligheid en minder regels, zodat de overheid kleiner, transparanter en dienstbaarder wordt aan de burger. Concrete voorstellen zijn onder meer het afschaffen van adviesorganen, het moderniseren van digitale systemen, en het verminderen van bureaucratie in sectoren als zorg en politie.
Ambtelijke top vernieuwen en ABD afschaffen
FVD wil de macht van een gesloten ambtelijke kring doorbreken en de top van de overheid openstellen, zodat vernieuwing en transparantie ontstaan. Dit moet bestuurlijke stroperigheid tegengaan en de overheid efficiënter maken.
“We laten topambtenaren en ambassadeurs opnieuw solliciteren bij de start van een nieuwe regering en schaffen de Algemene Bestuursdienst (ABD) af, zodat de ambtelijke macht niet langer in handen blijft van een gesloten kring.”
Ontmanteling van planbureaus en overlegstructuren
De partij ziet technocratische adviesorganen en overlegstructuren als bronnen van bestuurlijke drukte en inefficiëntie. Door deze af te schaffen, wil FVD beleidsvorming democratiseren en bureaucratie verminderen.
“We schaffen achterhaalde adviesorganen zoals CPB, SCP, SER en PBL af, zodat beleid niet langer wordt bepaald door technocraten en lobbyclubs.”
Afschaffen van ondemocratische bestuurslagen
FVD wil bestuurslagen zonder directe democratische legitimatie schrappen om bestuurlijke drukte te verminderen en de macht terug te brengen naar gekozen volksvertegenwoordigers.
“We schaffen constructies als de veiligheidsregio’s af, zodat de macht terugkeert naar de democratisch gekozen volksvertegenwoordiging.”
Decentralisatie en menselijke maat centraal
De partij verzet zich tegen schaalvergroting en pleit voor kleinschaligheid en decentralisatie. Dit moet leiden tot minder bureaucratie, meer maatwerk en een efficiëntere, beter toegankelijke overheid.
“We stellen de menselijke maat centraal in het openbaar bestuur. Geen gedwongen samenvoegingen van gemeenten; fusies kunnen alleen na een referendum.”
“We hanteren een gezonde scepsis ten aanzien van schaalvergrotingen en fusies bij scholen, zorginstellingen, ziekenhuizen en politiebureaus en sturen waar mogelijk aan op schaalverkleining.”
Bureaucratie verminderen in zorg en politie
FVD wil de bureaucratische last in sectoren als zorg en politie fors terugdringen, zodat professionals meer tijd aan hun kerntaken kunnen besteden en de dienstverlening aan burgers verbetert.
“We verminderen de bureaucratie (bijv. door fors te snoeien in de 3.500 zorgindicatoren) en verhogen structureel de salarissen van zorgmedewerkers, zodat de werkdruk daalt, het beroep aantrekkelijk blijft, en de zorg weer naar patiënten gaat.”
“Dat betekent minder bureaucratie, hogere salarissen en politiebureaus terug in wijken en dorpen.”
Overheid digitaliseren en minder ambtenaren
FVD wil de digitale systemen van de overheid moderniseren en kunstmatige intelligentie inzetten om de productiviteit te verhogen en het aantal ambtenaren te verminderen, wat bijdraagt aan een efficiëntere overheidsorganisatie.
Kleinere en efficiëntere overheid
De partij streeft naar een structurele krimp van de overheid en een eenvoudiger belastingstelsel, zodat de overheid minder geld opeist en efficiënter werkt.
NSC wil de bestuurlijke drukte verminderen en de overheidsorganisatie efficiënter maken door het aantal ambtenaren te verkleinen, minder verkokering en bureaucratie te realiseren, en de overheid dichter bij de burger te brengen. Ze pleiten voor een kleinere, deskundigere ambtelijke dienst, minder externe inhuur, en een heldere taakverdeling tussen bestuurslagen. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het verplaatsen van rijksdiensten uit de Randstad, het halveren van zorgbureaucratie, en het oprichten van een Ministerie van Digitale Zaken.
Aantal ambtenaren en externe inhuur fors verminderen
NSC ziet het groeiende aantal ambtenaren en de hoge externe inhuur als oorzaak van bestuurlijke drukte en inefficiëntie. Door het aantal ambtenaren te verkleinen (met uitzondering van uitvoerende diensten) en externe inhuur te beperken, wil NSC de overheid slanker en effectiever maken.
“We streven naar een vermindering van het aantal rijksambtenaren. Tussen 2018 en 2024 is hun aantal met ruim 40.000 ambtenaren (fte) toegenomen, terwijl steeds minder van hen betrokken zijn bij de kernwerkzaamheden van de overheid. We ontzien hierbij expliciet de uitvoerende organisaties.”
“We zetten een stevige rem op externe inhuur en nemen waar nodig flexwerkers in vaste dienst, zodat deskundigheid en ervaring binnen de overheidsorganisaties blijven.”
“Aan de uitgavenkant kijken we in de eerste plaats naar de uitdijende Rijksoverheid zelf. Het aantal ambtenaren bij departementen wordt verminderd. Ook het aantal voorlichters en woordvoerders gaat verder omlaag. Hierbij worden uitvoerende organisaties en inspecties zoveel mogelijk ontzien.”
“We willen minder externe inhuur. Deze overschrijdt jaarlijks de norm van 10% van de totale personeelskosten; in 2024 was dat ruim 15,4% (circa € 3 miljard).”
Minder verkokering, meer samenhang en decentralisatie
NSC wil de verkokering en bureaucratie binnen de overheid tegengaan door meer samenhang in beleid, duidelijke taakverdeling en het terugdringen van regionale samenwerkingsverbanden zonder democratische controle. Beleidsrijke taken horen bij gemeenten of provincies, niet bij ondoorzichtige regio’s.
“We koppelen deze taakstelling aan het creëren van meer ruimte en minder administratieve lasten voor burgers en bedrijven, uitvoerende organisaties en aan het tegengaan van verkokering.”
“Er moet een herbezinning komen op de lappendeken aan regionale hulp- en uitvoeringsstructuren voor gemeenten, die zich aan de directe democratische zeggenschap en controle door gemeenteraden onttrekken. Beleidsrijke taken horen bij gemeenten of provincies te liggen, zodat gemeenteraden en provinciale staten zelf integrale afwegingen kunnen maken. Dit uitgangspunt moet ook gevolgen hebben voor de relatie tussen vakdepartementen en decentrale overheden: in wetgeving en bestuur geen uitvoerende taken neerleggen bij regio’s.”
Verschuiven van rijksdiensten naar regio’s
Om bestuurlijke drukte in de Randstad te verminderen en beleid beter te laten aansluiten bij het hele land, wil NSC rijksdiensten en inspecties verplaatsen naar andere regio’s. Dit moet zorgen voor meer regionale betrokkenheid en minder concentratie van macht.
“De Rijksoverheid moet haar Randstad-focus doorbreken. In 2024 werkten ruim 210.000 ambtenaren (fte) van de 353.000 bij de Rijksoverheid in de Randstad, tegenover slechts 15.400 ambtenaren in Overijssel en 3.100 ambtenaren in Zeeland. Inspecties en eventueel ook ministeries moeten verhuizen naar de regio’s buiten de Randstad. Er moet een bindende verhuisnorm komen want anders verandert er niets.”
Halveren van bureaucratie in de zorg
NSC ziet de zorg als voorbeeld van een sector waar bestuurlijke drukte en bureaucratie ten koste gaan van de kerntaken. Door structureel te toetsen op regeldruk en de bureaucratie te halveren, willen ze professionals meer ruimte geven voor hun werk.
“Door de bureaucratie drastisch terug te dringen, willen we onze zorgprofessionals minder buiten de directe zorg laten werken en hen juist meer ruimte geven om bezig te zijn met waar hun hart ligt: de echte zorg aan het bed.”
“Bij nieuw overheidsbeleid op het gebied van zorg wordt voortaan structureel getoetst hoeveel regeldruk nieuwe wet- en regelgeving veroorzaakt. [...] ons doel is om de zorgbureaucratie in vijf jaar tijd te halveren, conform de aanbevelingen van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving in het rapport ‘Is dit wel verantwoord?’ (2023).”
Oprichting Ministerie van Digitale Zaken en één overheidsportaal
Om digitale versnippering en bureaucratie te verminderen, wil NSC een apart ministerie voor digitale zaken en één online portaal voor alle overheidsdienstverlening. Dit moet zorgen voor meer samenhang, minder verkokering en betere toegankelijkheid.
“We pleiten daarom voor een Ministerie van Digitale Zaken en Staatsmodernisering naar Duits voorbeeld.”
“Om de wirwar van digitale overheidsdienstverlening overzichtelijker en toegankelijker te maken, moeten burgers de overheid kunnen benaderen via één online overheidsportaal, naar het Deens model.”
De SGP wil de bestuurlijke drukte fors verminderen en de overheidsorganisatie efficiënter maken door regels te schrappen, meer vertrouwen te geven aan professionals en het stapelen van regels tegen te gaan. Ze pleiten voor een substantiële reductie van regeldruk, het vereenvoudigen van toezicht en verantwoording, en het beperken van detailsturing door de overheid. De kern van hun visie is een kleinere, daadkrachtige overheid die zich richt op kerntaken en professionals ruimte geeft.
Regeldruk fors verminderen en regels schrappen
De SGP ziet overmatige regeldruk als een groot probleem dat leidt tot inefficiëntie en frustratie bij burgers, bedrijven en instellingen. Ze willen een kwart van de regels schrappen, het stapelen van regels tegengaan en het advies van de regeldrukwaakhond ATR leidend maken. Dit moet leiden tot een overzichtelijker en effectiever overheidsapparaat.
“Er komt een uitgebreide regelschrap-operatie waarbij zeker een kwart van de regels verdwijnt.”
“Het stapelen van aanvullende beleidsregels door toezichthouders of uitvoeringsorganisaties op bestaande regels is onwenselijk en wordt actief tegengegaan.”
“De regering wordt verplicht adviezen van regeldrukwaakhond ATR in principe op te volgen, tenzij zwaarwegende redenen zich daartegen verzetten.”
Minder detailsturing, meer vertrouwen in professionals
De SGP wil dat de overheid zich bescheidener opstelt en professionals in bijvoorbeeld onderwijs en zorg meer ruimte geeft. Minder detailsturing en meer vertrouwen moeten leiden tot minder bestuurlijke drukte en een efficiëntere organisatie.
“Het is hoog tijd dat de overheid een meer bescheiden rol vervult. De overheid moet actiever zijn om het stelsel te bewaken en de juiste randvoorwaarden te scheppen, maar minder in detail de inrichting van het onderwijs bepalen.”
“Meer vertrouwen in professionele leerkrachten, bestuurders en ondersteuning is dus nodig.”
“Niet controle-drift, maar vertrouwen wordt de norm.”
Toezicht en verantwoording vereenvoudigen
De SGP pleit voor eenvoudiger toezicht en verantwoording, met minder externe toetsing en meer risicogericht toezicht. Dit moet de bureaucratische last verminderen en de overheid efficiënter maken.
“Inspecties en autoriteiten gaan veel meer werken vanuit vertrouwen en zetten in op zelfregulering, risicogericht toezicht en publiek-private samenwerking.”
“De verplichte, externe toetsing gaat op de schop, onder andere door ervoor te zorgen dat hiervoor niet langer drie dure kerndeskundigen nodig zijn.”
“De verantwoordingseisen van de huidige zorgakkoorden moeten eenvoudiger.”
Overheid richt zich op kerntaken en efficiëntie
De SGP vindt dat de overheid zich moet beperken tot haar kerntaken en efficiënt moet werken, om verspilling en bestuurlijke drukte te voorkomen.
JA21 wil de bestuurlijke drukte verminderen en de overheidsorganisatie efficiënter maken door het aantal regels, instanties en bureaucratie fors terug te dringen. Ze stellen een Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie voor, die actief overheidsstructuren moet afslanken, regeldruk verminderen en het subsidiariteitsbeginsel bewaken. De partij pleit voor een kleinere, goedkopere en meer op kerntaken gerichte overheid, met duidelijke reductiedoelstellingen voor bureaucratie en ambtenaren.
Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aanstellen
JA21 wil een aparte minister die verantwoordelijk wordt voor het kritisch doorlichten en afbouwen van overheidsstructuren, het verminderen van bureaucratie en het bewaken van het subsidiariteitsbeginsel. Dit moet leiden tot een kleinere, efficiëntere overheid die zich op kerntaken richt en burgers meer zeggenschap geeft.
“Daarom pleit JA21 voor een Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie. Dit is geen extra bestuurslaag, maar een instrument om de overheid kleiner en doeltreffender te maken.”
“De minister dient regels, instanties en het woud aan ongekozen adviesraden en overheidsorganen kritisch tegen het licht te houden, zodat onnodige overheidsstructuren kunnen worden afgebouwd of samengevoegd.”
“De Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie dient hier actief op toe te zien.”
“Minder regeldruk door een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aan te stellen die met een harde reductiedoelstelling een einde maakt aan de toenemende regeldruk en met de stofkam door bestaande wet- en regelgeving gaat.”
Regeldruk en bureaucratie fors verminderen
JA21 wil de regeldruk en bureaucratie structureel terugdringen door overbodige regels te schrappen, het aantal ambtenaren te verminderen en voor elke nieuwe regel een oude te laten verdwijnen. Dit moet leiden tot een efficiëntere overheid en meer ruimte voor burgers en ondernemers.
“Regeldruk terugdringen door met de stofkam door huidige wet- en regelgeving te gaan en overbodige regelgeving te schrappen. Voor elke nieuwe regel moet een oude regel verdwijnen.”
“Lagere lasten en een kleine overheid. We willen de hoge collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen.”
“De minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie krijgt duidelijke taken: in de eerste plaats het terugdringen van de sluipende groei van de bureaucratie en het stoppen van de steeds snellere groei binnen ministeries en andere overheidsinstanties.”
Overheid beperken tot kerntaken en subsidiariteit naleven
JA21 vindt dat de overheid zich moet beperken tot kerntaken en het subsidiariteitsbeginsel strikt moet naleven, zodat hogere overheden alleen taken uitvoeren als lagere overheden dat niet kunnen. Dit voorkomt bestuurlijke drukte en zorgt voor meer betrokkenheid van burgers.
“Zo kan de overheid zich weer concentreren op haar kerntaken, en niet ingrijpen waar de overheid geen meerwaarde biedt.”
“Het subsidiariteitsbeginsel, dat stelt dat een hogere overheid alleen taken op zich neemt als een lagere overheid daartoe niet in staat is, moet zo veel mogelijk nageleefd worden.”
“Een overheid die zich richt op de kerntaken van veiligheid, publieke voorzieningen, woningbouw en infrastructuur.”
De PVV wil de overheidsorganisatie efficiënter maken door het terugdringen van bureaucratie, het verminderen van managementlagen en het fors inkrimpen van het ambtenarenapparaat. Ze pleiten voor het schrappen van overbodige regels, het versnellen van procedures en het afschaffen van organisaties en subsidies die volgens hen bijdragen aan bestuurlijke drukte. Hun kernvisie is dat een kleinere, slagvaardige overheid sneller en goedkoper kan werken, met meer focus op kerntaken.
Fors inkrimpen ambtenarenapparaat en managementlagen
De PVV ziet het uitdijende ambtenarenapparaat en overmatige managementlagen als oorzaak van bestuurlijke drukte en inefficiëntie. Door fors te snijden in het aantal rijksambtenaren en managementlagen willen ze de overheid kleiner, goedkoper en slagvaardiger maken.
Schrappen en vereenvoudigen van regels en procedures
De partij wil bestuurlijke drukte verminderen door het schrappen en vereenvoudigen van regels, bouweisen en procedures, met als doel snellere besluitvorming en minder vertraging door bezwaarprocedures.
“We schrappen en vereenvoudigen bouweisen zoveel mogelijk.”
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
“We schrappen ook onnodige regels rondom etiketten, zodat ook goedkopere producten uit het buitenland met een etiket in een andere taal kunnen worden verkocht in Nederlandse winkels tegen een lagere prijs.”
Afschaffen en saneren van (semi-)publieke organisaties
De PVV wil bestuurlijke drukte tegengaan door het afschaffen van overheidsdiensten en organisaties die zij als overbodig beschouwen, en door benoemingen in de (semi-)publieke sector te beperken tot inhoudelijke kwaliteiten.
Meer zeggenschap voor uitvoerend personeel
De partij wil dat uitvoerend personeel, zoals zorgverleners, meer zeggenschap krijgt over hun werk, omdat zij vinden dat professionals beter weten hoe het werk georganiseerd moet worden dan managers of bestuurders.
BIJ1 wil de overheidsorganisatie efficiënter en minder bureaucratisch maken door macht en middelen dichter bij burgers en professionals te leggen, vooral in de zorg en het lokale bestuur. Ze pleiten voor het terugdringen van bureaucratie, het vereenvoudigen van procedures en het vergroten van democratische controle en zeggenschap op lokaal niveau. Hun kernvisie is dat de menselijke maat en directe betrokkenheid van burgers en uitvoerders centraal moeten staan, in plaats van complexe regels, managementlagen en versnipperde verantwoordelijkheden.
Bureaucratie en regeldruk in de zorg radicaal verminderen
BIJ1 ziet de huidige zorg als te bureaucratisch en inefficiënt, met te veel nadruk op management, verantwoording en aanbestedingen. Ze willen de macht teruggeven aan zorgprofessionals en administratieve lasten fors verminderen, zodat de zorg toegankelijker en effectiever wordt.
“We slopen de bureaucratie uit de zorg en zorgen ervoor dat zorgprofessionals indicaties stellen, in plaats van de overheid en de gemeente.”
“We verlagen de werk- en regeldruk in de zorg door de administratieve lasten te verminderen en tijdschrijven af te schaffen.”
“In plaats van geld te verkwisten aan managers, commercie en aanbestedingstrajecten, investeren we meer in personeel en kwalitatieve zorg.”
Eenvoudiger en uniformer maken van overheidsprocedures
BIJ1 wil versnippering en onduidelijkheid in overheidsprocessen tegengaan door uniforme werkwijzen en radicale vereenvoudiging van complexe systemen zoals het toeslagenstelsel. Dit moet leiden tot snellere, overzichtelijkere en menselijkere dienstverlening.
“De inzet van meerdere schaderoutes met elk een eigen werkwijze leidt tot onoverzichtelijkheid, onzekerheid en inconsistenties in de toegekende compensaties.”
“Wij kiezen voor deze werkwijze en maken prioriteit van de menselijke maat in de uitvoering van de wet.”
“We maken het stelsel van onze toeslagen radicaal eenvoudiger. Zo voorkomen we toekomstige toeslagenschandalen. En door onnodige trage en ingewikkelde procedures voor toeslagen te bestrijden, besparen we veel geld.”
Meer zeggenschap en middelen voor gemeenten
BIJ1 vindt dat gemeenten dichter bij de burger staan en daarom meer bevoegdheden en budget moeten krijgen voor het dagelijks bestuur. Dit vermindert bestuurlijke drukte op nationaal niveau en maakt beleid effectiever en beter afgestemd op lokale behoeften.
“Gemeenten krijgen meer zeggenschap over en geld voor het dagelijks bestuur. Gemeenten staan namelijk veel dichter bij de burgers, voor wie ze wetten en regels maken en uitvoeren. Zij weten daarom beter dan de landelijke overheid wat er lokaal het hardst nodig is.”
Nationaliseren en centraliseren van publieke diensten voor efficiëntie
Om versnippering en inefficiëntie tegen te gaan, wil BIJ1 publieke diensten zoals het openbaar vervoer nationaliseren en onder één overheidsdienst brengen. Dit moet leiden tot minder bestuurlijke drukte en een efficiëntere organisatie.
“Wij werken aan concurrentie in het ov afschaffen door ov-bedrijven volledig te nationaliseren: de NS fuseert met alle andere personenvervoerders op het spoor en ProRail samen tot één overheidsdienst die verantwoordelijk is voor het hele Nederlandse spoornetwerk.”
Democratisering en directe betrokkenheid bij bestuur
BIJ1 wil bestuurlijke drukte verminderen door meer directe democratie en burgerbetrokkenheid, zodat besluitvorming minder versnipperd en bureaucratisch wordt en meer aansluit bij de wensen van de samenleving.
“Burgers bepalen met landelijke gespreksrondes en inspraaksessies altijd actief mee met nieuwe wetten en regels van de overheid. Vooral bij grote politieke vraagstukken krijgt deze raadpleging een centrale, bindende rol.”
D66 wil de overheid efficiënter en slagvaardiger maken door bestuurlijke drukte te verminderen, minder externe inhuur en regeldruk, en meer uitvoeringskracht en kennis in huis te halen. Ze pleiten voor minder regels, het schrappen van overbodige procedures, het benoemen van doorbraakministers met duidelijke doelen, en het moderniseren van de Belastingdienst. De kern van hun visie is een deskundige, toegankelijke overheid die sneller en eenvoudiger werkt, met meer ruimte voor maatwerk en minder bureaucratie.
Minder externe inhuur, meer kennis bij overheid
D66 ziet het uitbesteden van overheidstaken aan consultants als oorzaak van kennisverlies en bestuurlijke inefficiëntie. Ze willen deze trend keren door kennis en expertise weer in huis te halen, zodat de overheid zelf problemen kan oplossen en minder afhankelijk is van externe partijen.
Minder regels en regeldruk, meer ruimte voor maatwerk
D66 wil de verstikkende regeldruk aanpakken door regels te schrappen die niet werken, bestaande regels te versimpelen, en uitvoeringsorganisaties meer ruimte te geven om van regels af te wijken waar nodig. Dit moet de overheid wendbaarder en menselijker maken.
“D66 maakt een einde aan verstikkende regeldruk. Regels die goed werken en publieke waarden beschermen, houden we. Regels die hoge lasten met zich meebrengen en niet goed werken, schaffen we af.”
“Bestaande regels versimpelen we. Dit betekent ook dat we niet meer steeds de mogelijke uitzonderingen op een regel vooraf opschrijven. Om te zorgen dat beleid zonder die uitzonderingen niet oneerlijk uitpakt, geven we uitvoeringsorganisaties zelf de mogelijkheid om waar nodig van de regels af te wijken.”
Doorbraakministers met duidelijke doelen en eigen begroting
Om grote maatschappelijke problemen sneller en effectiever aan te pakken, wil D66 doorbraakministers benoemen die over de grenzen van ministeries heen werken, met heldere doelen en een eigen budget. Dit moet versnippering en bestuurlijke drukte verminderen.
Modernisering Belastingdienst en ICT
D66 ziet organisatorische en IT-problemen bij de Belastingdienst als rem op hervormingen en efficiëntie. Ze willen een nieuw, modern systeem naast het bestaande bouwen, zodat de uitvoering eenvoudiger en toekomstbestendiger wordt.
“Liever dan blijven doormodderen met de huidige, verouderde ICT, bouwt D66 daarom een nieuw, modern systeem naast het huidige systeem: een Belastingdienst 2.0. Als dat klaar is, vervangt dit het huidige systeem.”
Sneller starten met beleid, minder vergaderen
D66 wil af van eindeloos overleg en trage besluitvorming. Ze pleiten voor sneller starten met beleid en bijsturen waar nodig, en geven medeoverheden en uitvoeringsorganisaties meer ruimte om binnen gestelde kaders zelf oplossingen te ontwikkelen.
“In plaats van eindeloos vergaderen over beleid, gaan we vaker snel van start en sturen we bij waar nodig. We laten ruimte voor medeoverheden en uitvoeringsorganisaties om zelf met oplossingen te komen, binnen de doelen en kaders die het Rijk daarvoor stelt.”
De SP wil de bestuurlijke drukte verminderen en de overheidsorganisatie efficiënter maken door managementlagen en bureaucratie terug te dringen, meer vertrouwen te geven aan vakmensen, en minder afhankelijk te zijn van externe consultants. De partij pleit voor een plattere organisatie, meer directe communicatie tussen ambtenaren en bestuurders, en het versimpelen van regels en wetgeving zodat de overheid dienstbaarder en goedkoper wordt.
Minder managementlagen en plattere organisatie
De SP ziet overbodige managementlagen als oorzaak van een ingewikkelde, dure en vastlopende overheid. Door deze lagen te schrappen en organisaties platter te maken, krijgen vakmensen meer ruimte en direct contact met bestuurders, wat de uitvoering ten goede komt.
“Overbodige managementlagen maken de overheid ingewikkelder en duurder, tegelijkertijd loopt de uitvoering vast. Daarom stoppen we met het New Public Managementdenken en geven vertrouwen aan vakmensen. Met minder managers en minder controledrang geven we ambtenaren de ruimte om hun werk te doen. Organisaties worden platter gemaakt, waardoor uitvoerende ambtenaren makkelijker in direct contact komen met bestuurders of directeuren.”
“Een dienstbare overheid is een kleinere overheid. De overheid moet mensen dienen en geen protocollen. Overbodige managementlagen maken de overheid ingewikkelder en duurder, tegelijkertijd loopt de uitvoering vast.”
Minder afhankelijkheid van consultants, meer eigen kennis
De SP wil dat de overheid investeert in eigen kennis en kunde, zodat dure consultants overbodig worden en beleid duurzamer en effectiever wordt uitgevoerd.
“Overheden investeren in de eigen kennis en kunde van medewerkers waardoor het beleid beter wordt. Ook specialistische kennis moet de overheid gewoon in huis hebben. De afhankelijkheid van allerlei dure consultants en adviseurs stopt en we gaan de Roemernorm handhaven en aanscherpen.”
“Wij willen dat mensen die voor de publieke dienst werken dit in dienst doen van het publiek. Door werknemers in vaste dienst te nemen bij publieke organisaties bouwen deze meer kennis en ervaring op om effectief de problemen van Nederland op te lossen. Dure consultants die met kortetermijn oplossingen komen en na een paar maanden weer weg zijn houden we mee op.”
Simpelere en uitvoerbare wetgeving
De SP stelt dat wetgeving eenvoudiger en uitvoerbaar moet zijn, zodat de overheid minder tijd kwijt is aan bureaucratie en meer aan daadwerkelijke dienstverlening. Uitvoeringsorganisaties krijgen het recht om onuitvoerbare regels te blokkeren.
“We maken wetten en regels die uitgevoerd kunnen worden, zodat overheidsbeleid simpel en soepel wordt. De inhoud en de oplossing komen centraal te staan. Uitvoeringsorganisaties krijgen de mogelijkheid om een ‘rode kaart’ uit te delen bij onuitvoerbaarheid van nieuw beleid.”
“Door het belastingstelsel grondig te herzien kunnen we de lasten eerlijk verdelen en snijden in bureaucratie in de overheid en de private sector.”
Minder bureaucratie en meer zeggenschap op de werkvloer
De SP wil de verstikkende bureaucratie in sectoren als zorg en onderwijs verminderen door meer zeggenschap te geven aan werknemers, waardoor kwaliteit en vakmanschap centraal komen te staan.
“Zeggenschap op de werkvloer maakt een einde aan de uitholling die plaatsvindt door schijnzelfstandigheid, flexcontracten en bullshitbanen. Zeggenschap maakt ook een einde aan de verstikkende bureaucratie in de zorg en het onderwijs... Zo zorgen we ervoor dat kwaliteit en vakmanschap weer centraal komen te staan en verminderen we bureaucratie en overbodig management.”
Directer en menselijker contact met de overheid
De SP wil dat burgers altijd een mens kunnen spreken bij de overheid en niet worden overgeleverd aan digitale systemen, waardoor de dienstverlening toegankelijker en minder bureaucratisch wordt.
“In het contact met je overheid krijg je het recht om een mens te spreken over jouw zaak en word je nooit overgeleverd aan een digitaal systeem of algoritmische besluitvorming.”
GroenLinks-PvdA wil de overheidsorganisatie efficiënter en menselijker maken door bestuurlijke drukte te verminderen, afhankelijkheid van externe partijen terug te dringen en digitalisering centraal te coördineren. Ze pleiten voor minder bestuurslagen, meer eigen kennis bij de overheid, één fysiek loket voor burgers, en het beperken van externe inhuur. Hun visie is gericht op een toegankelijke, transparante en slagvaardige overheid die minder versnipperd en bureaucratisch werkt.
Minder bestuurslagen en efficiëntere organisatie
GroenLinks-PvdA wil het aantal bestuurslagen terugdringen en de organisatie van de overheid vereenvoudigen, zodat middelen en aandacht meer naar de kerntaken gaan en minder naar management en bureaucratie. Dit moet bestuurlijke drukte verminderen en de effectiviteit vergroten.
“We kijken kritisch naar het aantal bestuurslagen in het onderwijs en de kosten daarvan.”
Investeren in eigen kennis, minder externe inhuur
De partij wil dat de overheid minder afhankelijk wordt van dure consultants en detacheringsbureaus door te investeren in eigen kennis en kunde, zowel landelijk als lokaal. Dit moet de slagkracht en continuïteit van de overheid vergroten en versnippering tegengaan.
“We investeren fors in de eigen kunde en kennis van de overheid en zorgen dat de overheid minder afhankelijk wordt van dure consultants.”
“Het Rijk gaat zich houden aan het maximum van 10% externe inhuur. We stimuleren het delen van kennis en expertise tussen gemeenten en provincies, zodat ook lokale overheden minder afhankelijk worden van detacheringsbureaus.”
Eén fysiek loket voor alle overheidszaken
Om versnippering en bureaucratie voor burgers te verminderen, wil GroenLinks-PvdA één fysiek loket waar alle overheidszaken persoonlijk geregeld kunnen worden, naast digitale alternatieven.
“Er komt één loket waar je alle zaken met de overheid persoonlijk kan regelen.”
Centrale coördinatie digitalisering en ICT
De partij wil bestuurlijke versnippering op ICT-gebied tegengaan door digitalisering centraal te coördineren met een minister van Digitale Zaken en een Digitale Comptabiliteitswet, zodat de overheid als één digitale organisatie functioneert.
“De digitalisering gaan we centraal coördineren voor alle lagen van de overheid met een minister van digitale zaken. Om te functioneren als één digitale overheid, komt er een Digitale Comptabiliteitswet.”
Halvering bestuurslagen publieke omroep
Specifiek voor de publieke omroep wil GroenLinks-PvdA het aantal bestuurslagen halveren om bestuurlijke drukte en kosten te verminderen.
“Per omroephuis is er één raad van bestuur en één raad van toezicht. Dat is een halvering van het huidige aantal directeur-bestuurders en toezichthouders.”
De Partij voor de Dieren wil bestuurlijke drukte verminderen en de overheidsorganisatie efficiënter en transparanter maken door decentralisaties deels terug te draaien, administratieve lasten te verlagen en democratische controle te versterken. Ze pleiten voor duidelijke, eenvoudige regels, minder bureaucratie en meer directe betrokkenheid van burgers en volksvertegenwoordigers bij besluitvorming. Concrete voorstellen zijn onder meer het terugdraaien van de decentralisatie van natuurbeleid, het aanpakken van bureaucratie in de zorg, en het versterken van democratische controle op samenwerkingsverbanden.
Decentralisatie terugdraaien waar het inefficiënt is
De PvdD ziet dat decentralisatie soms tot bestuurlijke drukte en inefficiëntie leidt, bijvoorbeeld bij natuurbeleid. Door taken weer bij het Rijk te beleggen, willen ze versnippering en onduidelijkheid tegengaan.
“Natuurbeleid wordt weer een taak van het Rijk. De decentralisatie van het natuurbeleid naar de provincies wordt teruggedraaid.”
Administratieve lasten en bureaucratie verminderen
De partij wil de overheidsorganisatie efficiënter maken door onnodige bureaucratie en administratieve lasten te schrappen, vooral in de zorg. Dit moet professionals meer tijd geven voor hun kerntaken en verspilling tegengaan.
“Er komt een taskforce om verspilling in de zorg op alle fronten tegen te gaan – van onnodige medicatie en overbehandeling tot bureaucratie en inefficiënte organisatie.”
“Ook pakken we de administratieve druk aan: registratielast en verantwoordingsverplichtingen slokken nu te veel tijd op die beter besteed kan worden aan zorg.”
Duidelijke en eenvoudige regelgeving
Om bestuurlijke drukte te voorkomen, wil de PvdD regels begrijpelijk en zonder overbodige uitzonderingen maken, zodat zowel burgers als ondernemers weten waar ze aan toe zijn.
“We kiezen voor strenge normen voor milieu, dierenwelzijn en mensenrechten, maar vatten die in begrijpelijke regels zonder ingewikkelde uitzonderingen. Zo weten ondernemers waar ze aan toe zijn en gaan we overmatige regeldruk tegen.”
Democratische controle op samenwerkingsverbanden versterken
De partij wil dat volksvertegenwoordigers meer grip krijgen op samenwerkingsverbanden tussen overheden, zodat bestuurlijke drukte en onduidelijkheid over verantwoordelijkheden worden verminderd.
“De Wet gemeenschappelijke regelingen wordt aangepast om het amendements- en budgetrecht van volksvertegenwoordigers beter te waarborgen.”
“Ook de Wet op de veiligheidsregio’s wordt herzien, zodat gemeenteraden hun controlerende taak beter kunnen uitvoeren. Hiermee versterken we de democratische controle op belangrijke overheidstaken.”
Volt wil de bestuurlijke drukte verminderen en de overheidsorganisatie efficiënter maken door verkokering te bestrijden, interne expertise te versterken en digitale processen te stroomlijnen. Ze pleiten voor meer integrale samenwerking tussen overheidslagen, minder afhankelijkheid van externe adviseurs, en het vereenvoudigen van digitale dienstverlening. Concrete voorstellen zijn onder andere het opzetten van multidisciplinaire teams, het principe ‘zelf doen, tenzij’ bij inhuur, en het centraliseren van digitale overheidsdiensten.
Verkokering bestrijden en integrale samenwerking stimuleren
Volt ziet verkokering binnen de overheid als een belangrijke oorzaak van bestuurlijke drukte en inefficiëntie. Door multidisciplinaire teams en samenwerking over departementen heen te stimuleren, willen ze beleid en uitvoering beter op elkaar afstemmen en grote maatschappelijke opgaven effectiever aanpakken.
“Volt bestrijdt de hardnekkige verkokering binnen de overheid. De grote uitdagingen van de 21ste eeuw vragen om integrale samenwerking over de grenzen van de departementen heen. Daarom moet het Rijk gaan experimenteren met robuuste, multidisciplinaire eenheden die werken aan grote, strategische opgaven, met langjarige financiering en onder collectieve verantwoordelijkheid van meerdere bewindspersonen.”
Minder afhankelijkheid van externe inhuur, interne expertise versterken
Volt vindt dat de overheid te veel leunt op externe consultants, wat leidt tot versnippering en verlies van kennis. Door het principe ‘zelf doen, tenzij’ te hanteren en besparingen te investeren in interne deskundigheid, willen ze de organisatie slagvaardiger en minder bureaucratisch maken.
“De overheid leunt te veel op extern advies. Afhankelijkheid van externe inhuur, zoals consultants, ondermijnt de ambtelijke expertise en maakt de overheid kwetsbaar. Volt bepleit dat het principe ‘zelf doen, tenzij’ leidend wordt. Wanneer daarvan wordt afgeweken, moet dat publiekelijk worden verantwoord. Het geld dat we hiermee besparen, zetten we in voor het opbouwen en behouden van interne deskundigheid en expertise.”
Digitale overheid centraliseren en vereenvoudigen
Volt wil de gefragmenteerde digitale overheid aanpakken door digitale diensten te centraliseren en toegankelijker te maken. Dit moet administratieve lasten verminderen en de dienstverlening aan burgers efficiënter maken.
“We pakken de gefragmenteerde digitale overheid aan: DigiD-Plus: er komt één digitale identiteit voor overheid, zorg, onderwijs en private diensten zoals banken.”
“MijnOverheid 2.0: veel overheidsdiensten staan los van elkaar (toeslagen, belastingen etc.) waardoor brieven en informatie moeilijk te vinden zijn. Alles komt daarom op één plek - aanvragen, statusupdates, deadlines en proactieve suggesties. Geen zoektocht meer naar de juiste website.”
Digitale toets bij wetgeving en beleid
Volt wil dat bij het maken van nieuw beleid direct wordt getoetst op uitvoerbaarheid en digitale impact, om te voorkomen dat beleid leidt tot onnodige complexiteit en uitvoeringsproblemen.
“Volt wil dat er een digitale toets komt bij het maken van wet- en regelgeving, zodat al bij het ontwerpen van nieuw beleid rekening wordt gehouden met de impact daarvan op de ICT in de uitvoering.”
Pools van deskundigen voor kleine gemeenten
Om bestuurlijke drukte en kennisgebrek bij kleine gemeenten tegen te gaan, stelt Volt voor om provincies als expertisecentra in te zetten met pools van deskundigen die gemeenten ondersteunen.
“Specialistische expertise moet ook lokaal beschikbaar blijven. Daarom geven we provincies de benodigde middelen om als expertisecentra te fungeren, met pools van deskundigen ter ondersteuning van gemeenten. Zo versterken we de lokale slagkracht en verminderen we de afhankelijkheid van externe adviesbureaus.”
50PLUS vindt dat de overheid te veel last heeft van bureaucratie, overbodige regelgeving en een inefficiënte organisatie. Ze willen de overheidsorganisatie efficiënter maken door kritisch te kijken naar alle uitgaven, verspilling en ondoelmatigheden aan te pakken, en het ambtenarenapparaat te verkleinen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het instellen van een topteam om overheidsuitgaven te onderzoeken en het moderniseren en verkleinen van het Europese ambtenarenapparaat.
Kritisch doorlichten en besparen op overheidsuitgaven
50PLUS wil bestuurlijke drukte en inefficiëntie tegengaan door alle overheidsuitgaven grondig te onderzoeken op effectiviteit en verspilling. Ze stellen voor om een topteam van ambtenaren en ondernemers in te zetten om minimaal 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen. Dit moet leiden tot een slankere, doelmatiger overheid.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Ons bestuurlijk systeem dreigt op meerdere fronten volledig vast te lopen in bureaucratie, overbodige regelgeving en complexiteit.”
Moderniseren en verkleinen van het Europese ambtenarenapparaat
Naast nationale maatregelen wil 50PLUS ook op Europees niveau bestuurlijke drukte en inefficiëntie aanpakken. Ze pleiten voor het beperken van het takenpakket van de EU, het aanpakken van verspilling en het moderniseren en verkleinen van het Europese ambtenarenapparaat.
DENK wil de overheidsorganisatie efficiënter maken door procedures te versnellen, overbodige regelgeving te schrappen en bestuurlijke drukte te verminderen, vooral rond woningbouw. Daarnaast pleit DENK voor een doelmatiger overheid en het toetsen van nieuwe regels op uitvoerbaarheid, zodat burgers en ondernemers minder last hebben van bureaucratie. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het oprichten van een Rijksbouwbedrijf, het verminderen van bezwaarprocedures en het maken van een doelmatigheidsslag binnen de overheid.
Procedures versnellen en regelgeving schrappen bij woningbouw
DENK ziet bestuurlijke drukte en trage procedures als belangrijke belemmeringen voor woningbouw. Door overbodige en belemmerende regelgeving te schrappen en bezwaarprocedures te beperken, wil DENK de overheid slagvaardiger en efficiënter maken op dit terrein.
“We gaan drastisch procedures versnellen. Dat betekent dat overbodige en belemmerende regelgeving verdwijnt. Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheden om bezwaarmogelijkheden tegen woningbouwprojecten te verminderen, de termijnen te versnellen en door middel van het vergroten van de capaciteit procedures sneller te doorlopen.”
Doelmatigheidsslag en efficiëntere inzet van overheidsmiddelen
DENK wil dat bij financiële tekorten eerst wordt ingezet op een doelmatigere overheid, waarbij verspilling en inefficiëntie worden aangepakt voordat er wordt bezuinigd op sociale zekerheid, zorg of onderwijs.
“Aanvullende dekking kan worden gevonden door een doelmatigheidsslag binnen de overheid en het anders inzetten van bestaande fondsen. Tot slot heeft bij optredende begrotingstekorten het altijd eerst de voorkeur om in te zetten op een doelmatigere overheid, waarbij de uitgaven voor de sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs worden ontzien en altijd op peil blijven.”
Nieuwe regels toetsen op uitvoerbaarheid voor ondernemers
Om te voorkomen dat ondernemers vastlopen in bureaucratie, wil DENK dat nieuwe wetten en regels altijd getoetst worden op de gevolgen voor ondernemers, waarmee onnodige bestuurlijke drukte wordt voorkomen.
“We toetsen nieuwe wetten en regels altijd op de gevolgen voor ondernemers. Ondernemers moeten kunnen ondernemen, niet vastlopen in papierwerk.”