Verkiezingsprogramma's 2025 overbestaanszekerheid
50PLUS beschouwt bestaanszekerheid als een fundamenteel recht, vooral voor ouderen, en wil dit waarborgen via een sterk sociaal vangnet, een onaantastbare AOW, en een rechtvaardige arbeidsmarkt. De partij pleit voor concrete maatregelen zoals het behouden en verbeteren van de AOW, het tegengaan van leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt, en het versterken van het pensioenstelsel om financiële zekerheid te garanderen. Hun visie draait om waardigheid, veiligheid en eerlijke kansen voor ouderen, zodat niemand tussen wal en schip valt.
Onaantastbare en verbeterde AOW als basiszekerheid
50PLUS ziet de AOW als het fundament van bestaanszekerheid voor ouderen en wil deze onaantastbaar houden, met extra maatregelen om koopkracht en zekerheid te versterken. Dit adresseren ze als bescherming tegen armoede en onzekerheid voor ouderen.
“De AOW is het onaantastbare fundament van onze welvaartsstaat en blijft, wat 50PLUS betreft, staan als een huis.”
“De AOW-uitkering is er voor iedereen en blijft gekoppeld aan het wettelijk minimumloon.”
“Er wordt een dertiende maand ingevoerd voor AOW’ers, ter compensatie van het afschaffen van de Inkomensondersteuning-AOW (IO-AOW).”
“De AOW-leeftijd blijft de komende kabinetsperiode gelijk.”
“Recht op vervroegde uitkering (AOW-light) voor mensen met zware beroepen of een arbeidsverleden van 40 jaar of langer.”
Sterk sociaal vangnet en eerlijke arbeidsmarkt voor ouderen
50PLUS stelt bestaanszekerheid als grondrecht en wil een sociaal stelsel dat beschermt, ondersteunt en motiveert, met nadruk op het tegengaan van uitsluiting en leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt. Dit is gericht op het voorkomen dat ouderen tussen wal en schip raken en het bieden van eerlijke kansen.
“Bestaanszekerheid is een grondrecht en geen gunst. Ons sociaal vangnet hoort veiligheid te bieden, waardigheid en eerlijkheid.”
“Veel 50-plussers dreigen nu nog tussen wal en schip te raken: te jong voor AOW, te oud voor nieuw werk.”
“50PLUS wil een sociaal stelsel dat beschermt, ondersteunt en motiveert en niet uitsluit of straft, zoals nu nog vaak het geval is.”
“Leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt is onlogisch, oneconomisch en verwerpelijk.”
Pensioenstelsel gericht op koopkracht en zekerheid
50PLUS wil dat het pensioenstelsel daadwerkelijk bijdraagt aan bestaanszekerheid door koopkrachtverbetering, inspraak en bescherming tegen onzekerheid, zodat ouderen niet financieel achteruitgaan.
“Koopkrachtverbetering voor iedereen wordt alsnog in de nieuwe pensioenwet opgenomen.”
“Pensioenfondsen sturen verplicht op koopkracht in de uitkeringsfase.”
“Het hoorrecht en de zeggenschap van gepensioneerden wordt beter ingebed én uitgebreid in het transitietraject.”
“De wetgeving pensioen bij scheiding wordt zo snel mogelijk ingevoerd om de bestaande grote onzekerheid op te heffen.”
Einde aan leeftijdsdiscriminatie in belastingen en inkomen
50PLUS wil bestaanszekerheid versterken door leeftijdsdiscriminatie in het belastingstelsel te beëindigen en ouderen financieel te ontzien, zodat hun bestaanszekerheid niet wordt ondermijnd door fiscale maatregelen.
“Gepensioneerden worden nu nog te vaak gezien als PIN-automaat en behandeld als melkkoe. Het tijdperk van leeftijdsdiscriminatie via de belastingen wordt, wat 50PLUS betreft, beëindigd.”
“Een belastingsysteem waar geen discriminatie naar leeftijd plaatsvindt.”
“De houdbaarheidsbijdrage voor AOW’ers wordt afgeschaft.”
NSC ziet bestaanszekerheid als een kerntaak van de overheid en wil dat iedereen kan rondkomen van werk of uitkering, met een stevige sociale basis. Ze stellen voor het minimumloon te verhogen, vaste contracten de norm te maken, de AOW en uitkeringen te koppelen aan het minimumloon, en betaalbare woningen en energie te garanderen. Hun visie is dat bestaanszekerheid begint bij een goed inkomen, lage vaste lasten en een toegankelijke sociale zekerheid, zodat niemand door de bestaansvloer zakt.
Minimumloon verhogen en uitkeringen koppelen
NSC wil het wettelijk minimumloon verhogen naar €18 en daaraan gekoppelde uitkeringen en de AOW laten meestijgen, zodat werken loont en mensen niet onder het bestaansminimum zakken. Dit moet vooral de middenklasse en kwetsbare groepen beschermen tegen stijgende kosten.
“We verhogen het minimumloon stapsgewijs naar € 18 en koppelen dit aan de uitkeringen.”
“We handhaven de koppeling van AOW en andere uitkeringen met het minimumloon zodat deze ook meegroeien met de gemiddelde stijging van de contractlonen.”
“Een toereikend minimumloon van € 18,- zodat werken weer loont.”
Vaste contracten en eerlijke arbeidsmarkt
NSC wil vaste contracten weer de norm maken en schijnzelfstandigheid tegengaan, zodat mensen zekerheid hebben over hun inkomen en positie op de arbeidsmarkt. Dit moet de bestaanszekerheid van werkenden versterken en concurrentie op arbeidsvoorwaarden voorkomen.
Betaalbare en toegankelijke woningen
NSC stelt dat bestaanszekerheid begint bij een betaalbaar en passend huis. Ze willen meer sociale huurwoningen en betaalbare koop- en huurwoningen bouwen, zodat iedereen toegang heeft tot onderdak en niet in onzekerheid leeft.
Betaalbare energie en sociaal tarief
NSC wil een sociaal tarief op de energiebelasting invoeren en structurele oplossingen voor hoge energieprijzen bieden, zodat energie betaalbaar blijft en niemand in energiearmoede raakt.
“Bestaanszekerheid betekent ook betaalbare energie. We voeren een sociaal tarief in op de energiebelasting, waardoor het verwarmen van uw huis goedkoper wordt.”
“Wie de energierekening echt niet kan betalen, kan een beroep doen op het energienoodfonds dat structureel beschikbaar komt.”
Eenvoudiger toeslagen- en belastingstelsel
NSC wil het toeslagen- en belastingstelsel flink vereenvoudigen, zodat mensen niet afhankelijk zijn van complexe regelingen en niet vermorzeld worden door regels en uitvoeringsinstanties.
Toegankelijke gezondheidszorg zonder drempels
NSC vindt dat bestaanszekerheid ook betekent dat zorg toegankelijk en betaalbaar moet zijn, met een lager eigen risico en extra aandacht voor chronisch zieken en onverzekerden.
“Bestaanszekerheid betekent zorg voor iedereen, ook voor onverzekerde patiënten zoals dak- en thuislozen of uitgeprocedeerde asielzoekers. We willen de toegang tot zorg verbeteren en het aantal onverzekerden actief terugdringen.”
“Het eigen risico mag de toegang tot de zorg niet belemmeren. In plaats van een halvering van het eigen risico in de zorgverzekering kiezen we voor een beperkte eigen bijdrage van € 50 per behandeling met een maximum van € 385.”
Strategische voorraden van eerste levensbehoeften
NSC wil dat de overheid strategische voorraden aanhoudt van essentiële goederen zoals water, voedsel, medicijnen en energie, om de bestaanszekerheid van de bevolking te waarborgen bij crises.
“Met het oog op de bestaanszekerheid van de bevolking vinden we het van belang dat de overheid voldoende strategische voorraden aanhoudt van eerste levensbehoeften als water, voedsel, medicijnen, olie, gas en contant geld.”
Investeren in bestaanszekerheid en weerbare samenleving
NSC wil structureel investeren in bestaanszekerheid en een weerbare samenleving, waarbij de kosten eerlijk worden gespreid en prioriteit wordt gegeven aan sociale zekerheid en gezondheidszorg.
FVD ziet bestaanszekerheid vooral als het waarborgen van financiële zekerheid voor ouderen, ondernemers en gezinnen door lagere belastingen, een solide pensioenstelsel en bescherming van bezit. De partij wil de AOW-leeftijd verlagen, pensioenen indexeren, lasten voor MKB en ZZP verlichten en het eigen huis beschermen tegen extra belastingen. Hun kernvisie is dat mensen meer vrijheid en zeggenschap moeten krijgen over hun eigen leven, met een kleine overheid die bestaanszekerheid faciliteert via economische groei en minder regels.
AOW-leeftijd verlagen en recht op AOW na 40 jaar zwaar werk
FVD wil de AOW-leeftijd terugbrengen naar 66 jaar en mensen met fysiek zware beroepen na 40 jaar werk recht geven op AOW. Dit moet bestaanszekerheid bieden aan mensen die vroeg zijn begonnen met zwaar werk en nu door de verhoging van de AOW-leeftijd in onzekerheid verkeren.
Structurele indexatie en zeggenschap over pensioenen
FVD wil pensioenen structureel indexeren op inflatie (met terugwerkende kracht tot 2015) en deelnemers meer zeggenschap geven in pensioenbesturen. Dit moet de koopkracht van ouderen beschermen en onzekerheid over pensioeninkomen verminderen.
“We indexeren pensioenen structureel op inflatie, met terugwerkende kracht tot 2015, zodat ouderen hun koopkracht behouden.”
“We versterken de positie van pensioendeelnemers in de besturen en beperken de macht van vakbonden en werkgevers, zodat de belangen van deelnemers écht centraal staan.”
“Tot slot moet de nieuwe Pensioenwet worden ingetrokken, omdat die solidariteit uitholt en deelnemers opzadelt met onzekerheid en risico’s.”
Lagere en eenvoudigere belastingen voor gezinnen en ondernemers
FVD wil het belastingstelsel vereenvoudigen, de belastingdruk verlagen en bezit beschermen. Dit moet gezinnen en ondernemers meer financiële zekerheid geven en zorgen dat werken en sparen weer loont.
“Forum voor Democratie vindt dat belastingen zo laag, eenvoudig en transparant mogelijk moeten zijn.”
“Met zo’n vlaktaks en een belastingvrije voet van €30.000 maken we het systeem overzichtelijk en rechtvaardig. Zo wordt werken weer beloond, sparen weer aantrekkelijk en verdwijnen de talloze uitzonderingen en regelingen waarin burgers nu verstrikt raken.”
“We beschermen het koophuis, het spaargeld, de erfenis tegen onrechtmatige belastingen en geven zekerheid aan families en ruimte aan dromen.”
Bescherming van het eigen huis en toegang tot betaalbare koopwoningen
FVD beschouwt het eigen huis als essentieel voor bestaanszekerheid en wil het beschermen tegen extra belastingen, erfpacht en belemmeringen voor starters. Dit moet zorgen voor financiële stabiliteit en toegang tot betaalbaar wonen.
“De eigen woning vormt het fundament van vrijheid, veiligheid en gezinsleven. Wat ons betreft is bezit daarvan heilig. Daarom blijft de eigen woning in box 1: nooit belasting over je eigen huis, dus ook geen eigenwoningforfait.”
“We willen betaalbare koopwoningen bouwen: jaarlijks 100.000 nieuwe huizen, met voorrang voor Nederlanders.”
“Studieschuld mag nooit meetellen bij een hypotheekaanvraag, maar een goede huurgeschiedenis wél.”
Minder verplichtingen en lasten voor MKB en ZZP
FVD wil MKB’ers en ZZP’ers minder verplichtingen opleggen en lasten verlagen, zodat zij meer bestaanszekerheid ervaren en kunnen ondernemen zonder onnodige risico’s of onzekerheid.
“We verhogen de zelfstandigenaftrek voor ZZP-ers naar €15.000, zodat hard werken loont.”
“We dwingen ZZP’ers niet om pensioen- of arbeidsongeschiktheidsverzekeringen af te sluiten,”
“MKB’ers en ZZP’ers zijn geen probleem dat gereguleerd moet worden, maar de motor van onze samenleving die juist gestimuleerd hoort te worden.”
DENK ziet het vergroten van bestaanszekerheid als een hoofddoel en wil armoede en ongelijkheid krachtig bestrijden. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het verhogen van het minimumloon, het betaalbaar maken van basisbehoeften, het versterken van het sociale vangnet en het rechtvaardiger maken van de arbeidsmarkt. DENK legt nadruk op structurele inkomenszekerheid, toegankelijke sociale voorzieningen en het verkleinen van de kloof tussen arm en rijk.
Minimumloon verhogen en inkomenszekerheid versterken
DENK wil bestaanszekerheid vergroten door het minimumloon te verhogen en inkomenszekerheid te waarborgen, zodat iedereen kan rondkomen en de kloof tussen arm en rijk kleiner wordt. Dit is een directe reactie op de stijgende kosten van levensonderhoud en de groeiende groep mensen die in onzekerheid leeft.
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
“Het vergroten van bestaanszekerheid in ons land is daarom een hoofddoel voor de komende periode. DENK wil de verschillen tussen arm en rijk verkleinen door keihard in te zetten op het bestrijden van de armoede.”
Betaalbaarheid van basisbehoeften garanderen
Om bestaanszekerheid te versterken, wil DENK basisbehoeften zoals energie, boodschappen en wonen betaalbaar houden via prijsmaatregelen, verlaging van de BTW en extra toeslagen voor lage inkomens. Dit moet voorkomen dat mensen door stijgende prijzen in armoede raken.
“Wij willen dat de prijzen van boodschappen omlaag gaan. Dit doen wij door het nemen van prijsmaatregelen en het verlagen van de BTW.”
“Zolang de energieprijzen op hoog niveau blijven, is een energietoeslag noodzakelijk voor mensen met een laag inkomen.”
“De bestaanszekerheid van heel veel mensen staat onder druk doordat de huren en de woningprijzen te hoog zijn.”
Sterker sociaal vangnet en toegankelijke uitkeringen
DENK wil het sociale vangnet versterken door uitkeringen te verhogen, het toeslagenstelsel te vereenvoudigen en armoederegelingen toegankelijker te maken. Dit moet ervoor zorgen dat mensen niet onder het bestaansminimum zakken en dat de overheid bescherming biedt bij tegenslag.
“Werkloosheidsuitkeringen en bijstandsuitkeringen zullen voldoende stijgen met de prijzen om de koopkracht van mensen op peil te houden. Het bestaansminimum wordt beter afgestemd op wat mensen werkelijk nodig hebben om rond te komen en de bijstandsuitkering in combinatie met toeslagen gaat hier aan voldoen.”
“Wij staan voor extra investeringen in armoedebestrijding en in toegankelijkere armoederegelingen.”
“Wij willen dat het toeslagenstelsel vervangen wordt door een stelsel dat eenvoudiger is.”
Meer zekerheid op de arbeidsmarkt
DENK wil meer vastigheid en zekerheid op de arbeidsmarkt door vaste contracten te stimuleren, ontslagbescherming te behouden en schijnzelfstandigheid aan te pakken. Dit moet voorkomen dat mensen langdurig in onzekere werkconstructies blijven hangen.
“Wij willen dat er meer zekerheid is voor mensen op de arbeidsmarkt. Daarom willen wij het financieel aantrekkelijker maken voor werkgevers om een vast contract aan te bieden aan hun werknemers.”
“Wij willen dat zekerheden op de arbeidsmarkt voor werknemers behouden blijven. Dat betekent dat wij ons uitspreken tegen een vermindering van de ontslagbescherming en dat wij behoud willen van de WW duur.”
“Daarnaast willen wij dat er een betaalbare en collectief georganiseerde verzekering voor arbeidsongeschiktheid komt voor zelfstandigen, waarbij we ook kijken naar opt out mogelijkheden. De kosten van deze verzekering moeten zo veel mogelijk door opdrachtgevers worden gedragen.”
Rechtvaardigere inkomensverdeling en belastingverlaging voor lage inkomens
DENK wil de inkomensverdeling rechtvaardiger maken door de belasting voor lage- en middeninkomens te verlagen en hogere inkomens en vermogens meer te laten bijdragen. Dit draagt bij aan het verkleinen van ongelijkheid en het versterken van bestaanszekerheid.
“Wij kiezen voor een rechtvaardigere inkomensverdeling en vragen aan hen die dat kunnen om bij te dragen aan ons sociale stelsel. We verlagen de belasting voor lage- en middeninkomens.”
“We versterken de bestaanszekerheid door het invoeren van belastingverlagingen voor mensen met lage en middeninkomens en investeren in toereikende tegemoetkomingen.”
De ChristenUnie ziet bestaanszekerheid als een fundamenteel recht en wil deze versterken door structurele armoedebestrijding, het verhogen van het sociaal minimum, het afschaffen van de kostendelersnorm, en het vereenvoudigen van het sociale zekerheidsstelsel. De partij legt nadruk op eerlijke lonen, toegankelijke sociale vangnetten en betaalbare huisvesting, zodat iedereen in Nederland volwaardig kan meedoen en beschermd is tegen armoede en onzekerheid.
Structureel armoede terugdringen en sociaal minimum verhogen
De ChristenUnie wil armoede structureel aanpakken door het sociaal minimum te verhogen en periodiek te toetsen, zodat iedereen voldoende inkomen heeft om van rond te komen. Dit is gericht op het waarborgen van bestaanszekerheid voor zowel werkenden als niet-werkenden, met speciale aandacht voor kinderen en werkenden die nu nauwelijks rondkomen.
“Het aantal mensen en kinderen dat in armoede leeft moet sterk omlaag. Voor een beter armoedebeleid is het advies van de Commissie Sociaal Minimum de leidraad. Het sociaal minimum moet voldoende zijn om van rond te kunnen komen. Periodiek wordt getoetst of het sociaal minimum nog voldoende is.”
“Het is bovendien onrechtvaardig dat er in Nederland werkenden zijn die nauwelijks rond kunnen komen. De ChristenUnie wil armoede structureel terugdringen. Met eerlijke lonen, een rechtvaardiger belastingstelsel en goede schuldhulpverlening.”
Afschaffen kostendelersnorm en vereenvoudigen sociale zekerheid
De partij wil de kostendelersnorm afschaffen en het sociale zekerheidsstelsel menselijker en eenvoudiger maken, zodat mensen niet onnodig in onzekerheid verkeren en het vangnet daadwerkelijk werkt als bescherming tegen bestaansonzekerheid.
“bestaanszekerheid, het bouwen van voldoende betaalbare woningen, het voorkomen van huisuitzettingen bij betalingsachterstanden en het afschaffen van de kostendelersnorm.”
“Vereenvoudiging van inkomensondersteuning en versteviging van inkomenszekerheid (ook bij de overgang tussen dagbesteding, bijstand en betaald werk) moet daarbij de kern zijn.”
“Naar een sociale zekerheid gebaseerd op een realistisch mensbeeld, waarin niet wantrouwen, maar vertrouwen centraal staat.”
“Afschaffen kostendelersnorm”
Betaalbare en zekere huisvesting
Betaalbare huisvesting en zekerheid voor huurders zijn volgens de ChristenUnie essentieel voor bestaanszekerheid. De partij wil meer betaalbare woningen bouwen, het vaste huurcontract als norm behouden en de huurtoeslag omzetten in een voorspelbare huursubsidie.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen.”
“Een vast huurcontract blijft de norm. Huurders moeten weten waar ze aan toe zijn. De huurtoeslag wordt omgezet in een huursubsidie, gebaseerd op het inkomen van twee jaar geleden, zodat er geen risico meer is op naheffingen en schulden (voorzien van een vangnet om mensen in schrijnende situaties goed te helpen).”
Eenvoudige en eerlijke sociale zekerheid als vangnet
De ChristenUnie benadrukt dat het sociale zekerheidsstelsel een eenvoudig en eerlijk vangnet moet zijn, zodat mensen in kwetsbare situaties niet verdwalen in bureaucratie en daadwerkelijk beschermd zijn tegen bestaansonzekerheid.
“Ons sociale zekerheidsstelsel is bedoeld als vangnet voor momenten waarop het leven tegenzit: bij werkloosheid, ziekte, arbeidsongeschiktheid of ouderdom. In theorie is dat vangnet stevig, met voor elke situatie een passende regeling. Maar in de praktijk blijkt het systeem vaak complex en bureaucratisch.”
“De koerswijziging die is ingezet om het systeem menselijker en eenvoudiger te maken, moet worden doorgezet.”
Werk als basis voor bestaanszekerheid
De ChristenUnie ziet werk als de beste vorm van sociale zekerheid en wil dat iedereen volwaardig kan meedoen op de arbeidsmarkt, met extra ondersteuning voor mensen met afstand tot werk.
BIJ1 ziet bestaanszekerheid als een fundamenteel recht voor iedereen, waarbij een eerlijk inkomen, betaalbare basisvoorzieningen en toegankelijke collectieve voorzieningen centraal staan. De partij pleit voor structurele garanties op inkomen, wonen, zorg en energie, en wil deze rechten wettelijk afdwingbaar maken. BIJ1 stelt concrete maatregelen voor zoals een hoog minimumloon, prijsplafonds op essentiële goederen, het afschaffen van sancties in de bijstand en het radicaal hervormen van het toeslagen- en uitkeringsstelsel.
Wettelijke garantie op basisvoorzieningen en inkomen
BIJ1 wil bestaanszekerheid wettelijk verankeren door basisvoorzieningen zoals inkomen, huisvesting, zorg en energie als afdwingbare rechten te maken. Dit moet voorkomen dat mensen afhankelijk zijn van willekeur of tijdelijke maatregelen, en zorgt voor structurele zekerheid.
“Het recht op een huis, voeding, energie en gezondheidszorg herformuleren we verankerd in de Grondwet. Zodat deze basisrechten niet langer alleen een verplichte inspanning vereisen, maar een garantie zijn.”
“Bestaanszekerheid en een goed leven voor iedereen moet normaal zijn. Dat betekent dat iedereen voorzien is van een eerlijk inkomen en zekerheden als een dak boven je hoofd, goede en betaalbare boodschappen, energie, zorg, onderwijs, kinderopvang en openbaar vervoer.”
Hoog minimumloon en uitkeringen
Om bestaanszekerheid te waarborgen, verhoogt BIJ1 het minimumloon fors en koppelt dit aan uitkeringen en pensioenen. Zo wordt voorkomen dat werkenden en mensen met een uitkering onder het bestaansminimum leven.
Radicale vereenvoudiging en versoepeling van het toeslagen- en uitkeringsstelsel
BIJ1 wil het toeslagen- en uitkeringsstelsel radicaal vereenvoudigen en versoepelen, zodat mensen niet langer in onzekerheid verkeren of gestraft worden voor parttime werk. Sancties en tegenprestaties in de bijstand worden afgeschaft.
“We maken het stelsel van onze toeslagen radicaal eenvoudiger. Zo voorkomen we toekomstige toeslagenschandalen.”
“Tegenprestaties en sancties voor mensen in de bijstand schaffen we af.”
“Ook stoppen de verrekeningen in de bijstand bij parttime inkomen. Zodat mensen in de bijstand in plaats dat ze hiervoor gestraft worden hun parttime inkomen juist kunnen gebruiken om weer op eigen benen te staan.”
Prijsplafond op essentiële goederen en betaalbare basisvoorzieningen
Om bestaanszekerheid te beschermen tegen marktwerking en prijsstijgingen, voert BIJ1 prijsplafonds in op essentiële goederen zoals voedsel en energie. Zo wordt voorkomen dat mensen hun basisbehoeften niet meer kunnen betalen.
Investeren in collectieve voorzieningen als basis voor veiligheid en bestaanszekerheid
BIJ1 ziet collectieve voorzieningen als de sleutel tot bestaanszekerheid en veiligheid, in plaats van repressie of bestraffing. Investeringen gaan naar voorzieningen die mensen ondersteunen in plaats van naar politie of gevangenissen.
De Partij voor de Dieren ziet bestaanszekerheid als een fundamenteel recht en wil een sociaal vangnet dat mensen ondersteunt zonder onnodige bureaucratie of wantrouwen. Ze pleiten voor het afschaffen van toeslagen, een voldoende hoog basisinkomen voor iedereen, toegankelijke schuldhulp, en bescherming tegen armoede en energiearmoede. Hun visie draait om autonomie, preventie en het versterken van mensen, zodat niemand in armoede of onzekerheid hoeft te leven.
Toeslagen afschaffen en basisinkomen invoeren
De PvdD wil alle toeslagen uiteindelijk overbodig maken door te zorgen dat iedereen een voldoende hoog inkomen heeft om in de basisbehoeften te voorzien. Dit moet bestaanszekerheid garanderen en het huidige, complexe toeslagenstelsel vervangen door een eenvoudiger en rechtvaardiger systeem.
Sociale zekerheid menselijker en toegankelijker maken
De partij wil een sociale zekerheid die simpel, rechtvaardig en menselijk is, zonder onnodige bureaucratie, wantrouwen of belemmerende voorwaarden. Ze willen onder andere de kostendelersnorm en partnertoets schrappen, bijverdienen in de bijstand mogelijk maken, en de sollicitatieplicht voor bepaalde groepen afschaffen.
“Sociale zekerheid moet simpel, rechtvaardig en menselijk zijn. Iedereen verdient een inkomen dat genoeg is om fatsoenlijk van te leven, zonder onnodige bureaucratie, wantrouwen of voorwaarden die de toegang belemmeren.”
“We halen het wantrouwen uit regels voor de sociale zekerheid. Mensen in hetzelfde huishouden hebben recht op dezelfde bijstandsuitkering als anderen, dus we schrappen de kostendelersnorm en partnertoets. Bijverdienen wordt mogelijk voor mensen in de bijstand.”
“We eisen geen tegenprestatie meer van mensen met recht op bijstand.”
“We schaffen de sollicitatieplicht voor 60-plussers af. Ook werklozen die mantelzorg verlenen hoeven niet langer verplicht te solliciteren.”
Preventie en autonomie centraal bij armoede en schulden
De PvdD wil niet langer symptoombestrijding, maar preventie en autonomie als uitgangspunt bij armoede en schulden. Mensen moeten zelf weer grip krijgen op hun leven, en de overheid moet vroegtijdig ingrijpen om problematische schulden te voorkomen.
“We kiezen daarom voor een fundamenteel andere aanpak: niet langer symptoombestrijding, maar preventie, vertrouwen en bestaanszekerheid als uitgangspunt. Daarbij is autonomie cruciaal, mensen in de schulden moeten zélf weer grip krijgen op hun leven.”
“We zetten, naast het verhelpen van schulden, veel meer in op vroegsignalering om te voorkomen dat betalingsachterstanden uitgroeien tot problematische schulden.”
Bescherming tegen energiearmoede en vaste lasten beheersbaar maken
De partij wil kwetsbare huishoudens beschermen tegen energiearmoede door afsluiting van gas en stroom bij betalingsachterstanden te verbieden en vaste lasten overzichtelijker te maken. Dit draagt direct bij aan bestaanszekerheid door essentiële voorzieningen te waarborgen.
“We beschermen kwetsbare huishoudens tegen energiearmoede. Afsluiting van gas en stroom bij betalingsachterstanden wordt verboden.”
“In lijn met advies van Nibud gaan we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk vaste lasten op dezelfde dag worden afgeschreven om meer grip te hebben op uitgaven.”
Voedselbanken en armoedehulp overbodig maken
De PvdD streeft ernaar dat voedselbanken en andere armoedehulporganisaties uiteindelijk niet meer nodig zijn, omdat iedereen voldoende bestaanszekerheid heeft. Tot die tijd ondersteunen ze deze organisaties.
“Voedselbanken en andere armoedehulporganisaties moeten overbodig worden. Zolang dat niet zo is ondersteunen we deze organisaties, zodat iedereen die ervoor in aanmerking komt geholpen kan worden.”
Het CDA ziet bestaanszekerheid als meer dan alleen inkomen: het omvat ook werk, huisvesting, zorg en onderwijs. De partij wil meer zekerheid bieden aan werknemers en flexwerkers, het sociale vangnet versterken, en financiële kwetsbaarheid van huishoudens aanpakken door eenvoudiger en eerlijker regelgeving. Concrete voorstellen zijn onder meer het hervormen van de arbeidsmarkt en sociale zekerheid, automatische toekenning van toeslagen, en het toekomstbestendig maken van de AOW.
Meer zekerheid voor werknemers en flexwerkers
Het CDA wil de tweedeling op de arbeidsmarkt tegengaan door flexwerkers meer zekerheid te bieden en werkgeverschap aantrekkelijker te maken. Dit moet leiden tot eerlijk loon, fatsoenlijke arbeidsomstandigheden en duidelijkheid voor zelfstandigen, zodat iedereen kan rekenen op een stabiel inkomen en bestaanszekerheid.
“Het CDA wil zowel flexibele contracten meer zekerheid bieden als het werkgeverschap aantrekkelijker maken door meer (interne) flexibiliteit. In een fatsoenlijk land staan we geen tweedeling toe tussen mensen voor wie de arbeidsmarkt kansen en zekerheid biedt, en mensen die telkens aan het kortste eind trekken.”
“We willen werknemers meer zekerheid bieden en werkgeverschap aantrekkelijker maken. Daarom moet het arbeidsmarktpakket dat met sociale partners is afgesproken met urgentie worden doorgezet. Het gaat dan onder meer om meer zekerheid voor flexwerkers, een nieuwe crisisregeling voor personeelsbehoud en wetgeving voor het tweede ziektejaar.”
Hervormen van sociale zekerheid en vangnetten
Het CDA erkent dat bestaanszekerheid verder gaat dan werk en inkomen, en wil het sociale vangnet versterken door het stelsel van ziekte, arbeidsongeschiktheid en uitkeringen te hervormen. Het doel is om mensen die niet kunnen werken voldoende zekerheid te bieden, en tegelijkertijd re-integratie te stimuleren.
“Bestaanszekerheid gaat niet alleen over inkomen, maar ook over gelijkwaardige kansen, huisvesting, toegang tot zorg en onderwijs. Zodat mensen kunnen meedoen en kunnen bijdragen aan de samenleving, elkaar te hulp kunnen schieten.”
“Het stelsel biedt mensen onvoldoende zekerheid als werken echt niet meer kan én daagt onvoldoende uit om – waar dat wel kan – weer passend werk te vinden.”
“We herzien het stelsel voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering met de nadruk op passend werk, snellere interventie, preventie en duurzame re-activatie, op basis van het advies van de Octas, in relatie tot de Ziektewet. Het moet ook eenvoudiger, duidelijker en eerlijker.”
Financiële weerbaarheid en automatische toeslagen
Het CDA wil de financiële bestaanszekerheid van huishoudens vergroten door het toeslagenstelsel te vereenvoudigen en armoedeval te voorkomen. Automatische uitkering van toeslagen en een hervormde arbeidskorting moeten zorgen voor meer zekerheid en minder schulden.
“Toeslagen worden automatisch uitgekeerd, zodat er op termijn geen terugvorderingen meer zijn.”
“We zetten de arbeidskorting beter in en hervormen deze naar een arbeidskorting die voor elk gewerkt uur wordt toegepast zodat werken meer loont.”
“Veel Nederlandse huishoudens zijn financieel kwetsbaar, waardoor zij bij een tegenslag al snel in betalingsproblemen komen. Dat kan leiden tot problematische schulden, wat grote impact heeft.”
AOW blijft basispensioen en wordt vereenvoudigd
Het CDA beschouwt de AOW als een fundament van bestaanszekerheid voor ouderen en wil deze ongemoeid laten. Tegelijkertijd wordt het systeem vereenvoudigd om onzekerheid en onnodige controles te verminderen.
GroenLinks-PvdA ziet bestaanszekerheid als een fundamenteel recht en wil deze versterken door het sociale vangnet te hervormen, uitkeringen te verhogen en het toeslagenstelsel te vervangen door eenvoudiger inkomensondersteuning. De partij richt zich op het garanderen van een fatsoenlijk bestaansminimum, het verminderen van onzekerheid rond werk, ziekte en ouderdom, en het herstellen van vertrouwen in de overheid. Concrete voorstellen zijn onder meer een nieuwe Wet op de bestaanszekerheid, automatische inkomensondersteuning, hogere uitkeringen en het afschaffen van ingewikkelde verplichtingen.
Nieuwe Wet op de bestaanszekerheid en hogere uitkeringen
GroenLinks-PvdA wil het sociale vangnet toegankelijker, eerlijker en duidelijker maken door de Participatiewet te vervangen door een Wet op de bestaanszekerheid. Deze wet moet garanderen dat iedereen voldoende inkomen heeft om van te leven, met hogere uitkeringen en automatische toekenning van inkomensondersteuning. Het doel is bestaanszekerheid te bieden zonder bureaucratische drempels.
“De huidige Participatiewet wordt vervangen door een nieuwe Wet op de bestaanszekerheid, die garandeert dat iedereen voldoende inkomen heeft om van te leven, en vertrekt vanuit vertrouwen in mensen.”
“We zorgen voor een bijstandsvoorziening die voorziet in een menswaardig bestaan, zowel in Europees- als in Caribisch Nederland. Naast hogere uitkeringen worden mensen actief gewezen op andere inkomensondersteuning waar zij recht op hebben, die zoveel mogelijk automatisch wordt uitgekeerd.”
Toeslagen afschaffen en inkomensondersteuning vereenvoudigen
De partij wil de afhankelijkheid van toeslagen verminderen door deze stap voor stap overbodig te maken, onder andere via gratis kinderopvang, lagere zorgpremies en hogere inkomens. Zolang toeslagen nog nodig zijn, moet de overheid mensen actief en automatisch ondersteunen, zodat bestaanszekerheid niet afhankelijk is van ingewikkelde formulieren of angst voor terugvorderingen.
“Wie rond moet komen van toeslagen, leeft vaak in onzekerheid. Eén foutje, één verandering in je inkomen – en je zit in de problemen. We willen dat mensen weer zelf kunnen bouwen op hun loon of uitkering, zonder ingewikkelde formulieren of angst voor terugvorderingen.”
“Daarom maken we toeslagen stap voor stap overbodig: met gratis kinderopvang, lagere zorgpremies en hogere inkomens. Niet afhankelijkheid, maar eenvoud en zekerheid staan voorop.”
“De inkomensondersteuning wordt zoveel mogelijk automatisch uitgekeerd, zonder extra formulier.”
Meer zekerheid voor mensen zonder werk, bij ziekte of arbeidsongeschiktheid
GroenLinks-PvdA wil bestaanszekerheid bieden aan mensen die niet kunnen werken door ziekte, handicap of ouderdom. Dit gebeurt via het aanpakken van onrechtvaardigheden in het arbeidsongeschiktheidsstelsel, het verlagen van de WIA-drempel, het verhogen van de AOW en het bieden van ontwikkelkansen aan niet-uitkeringsgerechtigden.
“We zorgen voor bestaanszekerheid voor deze groep en ontwikkelkansen naar vermogen.”
“Wie ziek wordt, mag niet in financiële onzekerheid belanden. Daarom pakken we de onrechtvaardigheden uit het arbeidsongeschiktheidsstelsel aan. Zo verlagen we de WIA-drempel,”
“We verhogen de AOW-uitkering gekoppeld aan het minimumloon, zodat ouderen rond kunnen komen en in rust kunnen genieten van hun oude dag.”
Vertrouwen en minder verplichtingen in het sociale vangnet
De partij wil het uitgangspunt van vertrouwen centraal stellen in het sociale vangnet, verplichtingen zoals de zoekplicht en taaleis schrappen, en het aantal formulieren verminderen. Dit moet zorgen voor meer bestaanszekerheid doordat mensen niet langer bang hoeven te zijn voor boetes of verlies van uitkering door kleine fouten.
“Het uitgangspunt is dat mensen willen bijdragen en meedoen, en dat de overheid hen daarin ondersteunt in plaats van tegenwerkt. We stellen vertrouwen boven wantrouwen en schrappen verplichtingen zoals de zoekplicht voor jongeren en de taaleis. We dringen het aantal formulieren terug en zorgen dat een vergissing niet zomaar leidt tot een boete.”
Terugvaloptie en bijverdienen vanuit uitkering
Om bestaanszekerheid te waarborgen bij de overgang van uitkering naar werk, wil GroenLinks-PvdA een terugvaloptie en de mogelijkheid om bij te verdienen vanuit een uitkering. Zo wordt de stap naar werk minder risicovol en blijft het bestaansminimum gegarandeerd.
“Werk moet daarnaast lonen en de stap uit de uitkering mag geen sprong in het diepe zijn. Daarom zorgen we voor een terugvaloptie en maken we het mogelijk om vanuit een uitkering bij te verdienen.”
JA21 ziet bestaanszekerheid primair als een verantwoordelijkheid van het individu, maar erkent dat een robuust sociaal vangnet nodig is voor wie tijdelijk niet voor zichzelf kan zorgen. Hun beleid richt zich op het activeren van mensen richting zelfstandigheid, het waarborgen van betaalbare energie en het bieden van financiële stabiliteit door begrotingsdiscipline. De partij wil dat werken altijd loont, het vangnet gericht is op herstel van zelfstandigheid, en dat collectieve lasten en bureaucratie worden verminderd.
Sociaal vangnet gericht op zelfstandigheid en activering
JA21 vindt dat het sociaal vangnet mensen moet stimuleren om weer zelfstandig te worden, in plaats van langdurige afhankelijkheid te creëren. De partij wil dat uitkeringen gepaard gaan met een plicht tot werk zoeken en dat ondersteuning altijd gericht is op herstel van zelfstandigheid. Dit moet bestaanszekerheid waarborgen zonder mensen afhankelijk te maken van de overheid.
“JA21 biedt dit vangnet door de bijstandsvoorzieningen op niveau te houden. Wel verplichten wij mensen er alles aan te doen om weer zelfstandig en zelfredzaam te worden. Zo kennen onze uitkeringen een verplichting om werk te zoeken of werk te hebben.”
“Een vangnet dat mensen activeert om weer te gaan werken. Ondersteuning moet altijd gericht zijn op het herstel van zelfstandigheid.”
“Dat werken altijd meer oplevert dan niet werken.”
“Gerichte hulp voor wie het echt nodig heeft, zonder bureaucratische rompslomp.”
Betaalbare energie als fundament voor bestaanszekerheid
JA21 beschouwt betaalbare en betrouwbare energie als essentieel voor de bestaanszekerheid van gezinnen en bedrijven. De partij wil daarom inzetten op kernenergie, behoud van fossiele infrastructuur zolang alternatieven ontbreken, en het verlagen van energiekosten om te voorkomen dat huishoudens en bedrijven in de knel komen.
“Betaalbare energie voor gezinnen en bedrijven.”
“We moeten erkennen dat duurzame energie nog geen volwaardig alternatief is voor energie opgewekt door fossiele brandstof, en dat het versneld loslaten van fossiele brandstoffen grote effecten heeft voor de betrouwbaarheid en de betaalbaarheid van ons energienet.”
“Wij maken daarom de strategische keuze om onze fossiele sector en infrastructuur te behouden zolang duurzame kernenergie nog geen volwaardig alternatief is. Dit is een keuze voor zekerheid,”
Begrotingsdiscipline voor financiële stabiliteit
JA21 stelt dat solide overheidsfinanciën en het verlagen van de collectieve lastendruk noodzakelijk zijn om bestaanszekerheid op lange termijn te waarborgen. De partij wil structurele uitgaven alleen bij structurele dekking, geen plotselinge stelselwijzigingen, en helder beleid zodat burgers en bedrijven weten waar ze aan toe zijn.
“Stabiel en voorspelbaar begrotingsbeleid met helderheid voor burgers, bedrijven en investeerders. Geen terugwerkende kracht en geen plotselinge stelselwijzigingen.”
“Structurele uitgaven alleen bij structurele dekking.”
“De collectieve lastendruk in Nederland is te hoog en de overheid geeft steeds meer geld uit zonder dat daar altijd een duidelijk rendement tegenover staat.”
De SGP ziet bestaanszekerheid als een fundamentele taak van de overheid, met nadruk op een robuust sociaal vangnet, bescherming van kwetsbaren, en het waarborgen van een fatsoenlijk bestaansminimum. De partij pleit voor verhoging van de bijstand, bescherming van koopkracht voor gepensioneerden, betere pensioenvoorzieningen, en duidelijke regels voor zelfstandigen. Zelfredzaamheid en het stimuleren van werk blijven centrale uitgangspunten, maar de overheid moet ingrijpen waar mensen niet kunnen rondkomen.
Verhoging en koppeling van de bijstand aan het minimumloon
De SGP erkent dat te veel mensen niet rondkomen van een bijstandsuitkering en wil daarom de bijstand verhogen en koppelen aan het wettelijk minimumloon. Dit moet de bestaanszekerheid van de meest kwetsbaren versterken.
“Te veel mensen komen niet rond van een bijstandsuitkering. De bijstand wordt daarom stapsgewijs verhoogd en blijft gekoppeld aan het wettelijk minimumloon.”
Bescherming van koopkracht en pensioen voor ouderen
De partij wil de koopkracht van gepensioneerden beschermen, vooral voor mensen met alleen AOW of een klein pensioen. Het realiseren van een koopkrachtig pensioen en het verbeteren van het nabestaandenpensioen staan centraal.
“Bij sommige gepensioneerden bestaat de oudedagsvoorziening alleen uit een AOW-uitkering, eventueel aangevuld met een ‘klein pensioen’. Terwijl de prijzen stijgen, kunnen zij soms maar net de eindjes aan elkaar knopen. Hun koopkracht moet beschermd worden.”
“In het beleggingsbeleid van pensioenfondsen moet het realiseren van een koopkrachtig pensioen centraal staan.”
“Het nabestaandenpensioen moet verbeterd worden. Er komt meer bescherming voor nabestaanden en meer inzicht in de opgebouwde rechten.”
Robuust sociaal vangnet voor wie niet kan werken
De SGP benadrukt dat de overheid een schild moet zijn voor mensen zonder sociaal vangnet. Alleen wie echt niet kan werken heeft recht op een uitkering; wie wel kan werken, moet die verantwoordelijkheid nemen.
“De overheid is het schild voor de zwakken. Het beleid moet rekening houden met mensen die zichzelf niet kunnen redden en geen sociaal vangnet hebben. Een adequaat vangnet is daarom onmisbaar.”
“Alleen mensen die zelf echt niet kunnen rondkomen hebben recht op een uitkering. Voor wie wel kan maar niet wil werken, vervalt het recht op bijstand.”
Duidelijke regels en bescherming voor zelfstandigen (zzp’ers)
De SGP wil wettelijke erkenning en heldere criteria voor zelfstandigen, met aandacht voor het voorkomen van schijnzelfstandigheid en het faciliteren van eigen voorzieningen bij inkomensverlies.
“Zelfstandigen krijgen eindelijk de wettelijke erkenning die zij verdienen door een heldere definitie met bijbehorende criteria vast te leggen.”
“Met de zelfstandigenwet wordt hiervoor een sectoraal rechtsvermoeden en een toets op zelfstandigheid en werkrelatie geïntroduceerd. Dat biedt vooraf duidelijkheid aan de zelfstandige en opdrachtgever.”
“Het treffen van eigen voorzieningen voor situaties van inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid en pensioen wordt aangemoedigd en beter gefaciliteerd.”
Fatsoenlijk bestaansminimum en aanpak kinderarmoede
De SGP wil een fatsoenlijk bestaansminimum waarborgen en kinderarmoede terugdringen, met periodieke herijking van het minimum.
“We maken werk van een fatsoenlijk bestaansminimum met een vierjaarlijkse herijking en een daling van kinderarmoede.”
BBB ziet bestaanszekerheid als het vermogen om met werk in het eigen levensonderhoud te voorzien, waarbij werken moet lonen en niemand achterblijft. De partij wil dit versterken door een robuust sociaal vangnet, waardering voor alle vormen van arbeid, en strategische investeringen in voedsel, wonen en economie. Concrete voorstellen zijn onder meer hervorming van de arbeidsmarkt, het behouden van sociale vangnetten, en het koppelen van nationale veiligheid aan bestaanszekerheid.
Werken moet weer lonen en iedereen moet kunnen meedoen
BBB stelt dat bestaanszekerheid begint bij een eerlijk inkomen uit werk, waarbij alle vormen van arbeid worden gewaardeerd en niemand achterblijft. Het versterken van bestaanszekerheid betekent volgens BBB dat werken aantrekkelijker moet worden gemaakt en dat er een robuust sociaal vangnet is voor wie niet kan werken.
“BBB wil bestaanszekerheid versterken, door ervoor te zorgen dat werken loont, meedoen loont en niemand achterblijft. Bestaanszekerheid is wat BBB betreft in principe de mogelijkheid om met een volledige baan in je eigen levensonderhoud te kunnen voorzien.”
“We waarderen echter álle vormen van arbeid, zorgen voor een eerlijk loon, een robuust sociaal vangnet en een goed pensioen.”
“We investeren in een flexibele en toekomstbestendige arbeidsmarkt die kansen biedt aan iedereen. We zorgen voor mensen die echt niet kunnen werken.”
Sociaal vangnet behouden en menselijke maat in uitvoering
BBB vindt het sociale vangnet essentieel voor bestaanszekerheid, maar hekelt de huidige bureaucratie en pleit voor eenvoudiger regels en een menselijkere uitvoering. Het vangnet moet toegankelijk blijven voor wie het nodig heeft, zonder doolhof van regels.
“Ons sociale vangnet is van grote waarde, maar de uitvoering is vaak bureaucratisch, afstandelijk en ondoorzichtig. Mensen verdwalen in regels, wachttijden en loketten.”
“Sociale zekerheid moet een vangnet zijn voor wie het nodig heeft geen doolhof.”
“Het vangnet behouden: WW, Ziektewet en WIA blijven als vangnet overeind.”
Strategische zekerheid: voedsel, wonen en economie als basis voor bestaanszekerheid
BBB koppelt bestaanszekerheid aan nationale veiligheid en stelt dat toegang tot voedsel, betaalbare woningen en een sterke economie essentieel zijn om schokken op te vangen en sociale onrust te voorkomen. Zelfvoorziening en robuuste ketens zijn hierbij sleutelwoorden.
“BBB verbindt veiligheid nadrukkelijk aan bestaanszekerheid. In tijden van geopolitieke instabiliteit en leveringsafhankelijkheid is voedselzekerheid geen luxe, maar noodzaak.”
“Ook woningbouw is cruciaal voor binnenlandse stabiliteit. Een structureel tekort aan betaalbare woningen leidt tot sociale onrust, frustratie en wantrouwen richting de overheid.”
Investeren in bestaanszekerheid boven blinde bezuinigingen
BBB positioneert zich expliciet tegen blinde bezuinigingen en benadrukt dat investeringen in bestaanszekerheid, zoals onderwijs, sociale zekerheid en kinderopvang, op de lange termijn maatschappelijk en economisch renderen.
“Onze koers gericht op het versterken van bestaanszekerheid, investeren in onderwijs, ziektepreventie, kinderopvang of sociale zekerheid...”
D66 ziet bestaanszekerheid als de basis voor vrijheid en wil dat iedereen voldoende inkomen en zekerheid heeft, ook bij tegenslag. De partij stelt voor om het toeslagenstelsel te vervangen door een individueel basisbedrag, het minimumloon en de bijstand te verhogen, en inkomensondersteuning eerlijker en eenvoudiger te maken. D66 koppelt bestaanszekerheid direct aan het verminderen van armoede, het vereenvoudigen van regels en het versterken van het sociale vangnet.
Toeslagen vervangen door individueel basisbedrag
D66 wil het huidige, complexe toeslagenstelsel afschaffen en vervangen door een individueel basisbedrag, zodat mensen meer zekerheid en eenvoud ervaren. Dit moet voorkomen dat mensen in armoede of onzekerheid terechtkomen door ingewikkelde regels en terugvorderingen, en zorgt ervoor dat inkomensondersteuning begrijpelijker en eerlijker wordt.
“Op de lange termijn vervangen we de toeslagen door een basisbedrag voor iedereen”
“Daarom gaat het toeslagenstelsel drastisch op de schop en komt er een individueel basisbedrag voor terug.”
“Het individuele basisbedrag zorgt ervoor dat het inkomen van mensen op peil blijft. Zo ontstaat eindelijk een systeem dat meer bestaanszekerheid biedt.”
Minimumloon en bijstand verhogen
D66 wil het minimumloon en de bijstand verhogen, zodat werken altijd loont en mensen voldoende bestaanszekerheid hebben, ook als ze tijdelijk niet kunnen werken. Dit is bedoeld om armoede te bestrijden en te zorgen dat iedereen een fatsoenlijk inkomen heeft.
Inkomensondersteuning eerlijker en eenvoudiger maken
D66 wil inkomensondersteuning eerlijker en begrijpelijker maken, zodat mensen die het nodig hebben daadwerkelijk geholpen worden en niet verdwalen in complexe regels. Dit moet het vertrouwen in de overheid herstellen en mensen helpen om vooruit te komen.
Financiële zekerheid als algemeen recht, niet erfelijk privilege
D66 vindt dat financiële zekerheid geen kwestie mag zijn van afkomst of geluk, maar een recht voor iedereen. Daarom wil de partij grote vermogens zwaarder belasten en het sociale vangnet versterken.
“Financiële zekerheid mag geen erfelijke luxe zijn, maar is een algemeen recht.”
Bestaanszekerheid als basis voor vrijheid en gezondheid
D66 beschouwt bestaanszekerheid als essentieel voor persoonlijke vrijheid, waardigheid en gezondheid. Zonder zekerheid over inkomen en basisbehoeften kunnen mensen niet bouwen aan hun toekomst of volwaardig deelnemen aan de samenleving.
“Bestaanszekerheid is de basis voor vrijheid: pas als je zeker bent van vandaag, kun je bouwen aan morgen.”
BVNL ziet bestaanszekerheid vooral als het waarborgen van financiële autonomie, individuele keuzevrijheid en een eerlijk sociaal vangnet, met zo min mogelijk overheidsbemoeienis. De partij wil het toeslagenstelsel en veel belastingen afschaffen, een vlaktaks invoeren, en het pensioenstelsel hervormen met maximale keuzevrijheid en bescherming van eigendomsrechten. Bestaanszekerheid wordt volgens BVNL bereikt door eenvoud, transparantie en het stimuleren van eigen verantwoordelijkheid, niet door een uitgebreide verzorgingsstaat.
Vlaktaks en afschaffing toeslagen
BVNL wil bestaanszekerheid bevorderen door het belastingstelsel radicaal te vereenvoudigen: een vlaktaks van 25% met een hoge belastingvrije voet, en het afschaffen van toeslagen en andere belastingen. Dit moet financiële voorspelbaarheid en autonomie vergroten, en burgers minder afhankelijk maken van de overheid.
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
“Het toeslagenstelsel af te schaffen en de belasting op inkomsten uit arbeid te verlagen naar 25%.”
Streng maar adequaat sociaal vangnet
BVNL erkent het belang van een sociaal vangnet voor wie niet kan werken, maar wil afhankelijkheid minimaliseren en werk stimuleren. Alleen mensen die echt niet kunnen werken behouden bestaanszekerheid via uitkeringen; voor anderen worden uitkeringen beperkt of ingetrokken.
“Er zal te allen tijde een adequaat sociaal vangnet blijven bestaan voor mensen die niet (volledig) kunnen werken. Regelingen zoals de ziektewetuitkering en andere regelingen blijven bestaan.”
“Mensen die wél kunnen, maar niet willen werken worden gekort op hun bijstandsuitkering en op toeslagen (zoals huur- en zorgtoeslag).”
Keuzevrijheid en bescherming in het pensioenstelsel
BVNL koppelt bestaanszekerheid aan individuele zeggenschap over pensioen en bescherming van opgebouwde rechten. De partij wil keuzevrijheid in pensioenuitvoerder, behoud van oude rechten, en volledige erkenning van pensioen als eigendom.
“Iedereen krijgt de keuze om in het oude stelsel te blijven. Dit kan via de zogenaamde ‘pensioenbewaarder’ (artikel 124a PW) eenvoudig worden gerealiseerd.”
“Deelnemers krijgen het recht om zelf hun pensioenuitvoerder te kiezen.”
“BVNL wil bescherming van het eigendomsrecht, in casu volledige erkenning van pensioenrechten als onvervreemdbare Nederlandse eigendomsrechten en volledige nationale en internationale rechtsbescherming.”
Eenvoudige en betrouwbare overheid
BVNL ziet bestaanszekerheid ook als vertrouwen op een eenvoudige, stabiele overheid die voorspelbare regels hanteert en niet onnodig ingrijpt in het leven van burgers.
“Regels vanuit de overheid moeten zo simpel mogelijk zijn. De overheid moet betrouwbaar en stabiel zijn en zaken voor de lange termijn veiligstellen, zodat mensen en bedrijven daar op kunnen vertrouwen.”
De PVV stelt bestaanszekerheid centraal door te pleiten voor lagere lasten op eerste levensbehoeften, betaalbare woningen en zorg, en het beschermen van koopkracht voor Nederlanders. De partij wil sociale huren verlagen, de btw op boodschappen en energie fors omlaag brengen, het eigen risico in de zorg afschaffen en de AOW-leeftijd verlagen, met als doel dat Nederlanders weer rond kunnen komen en niet in armoede hoeven te leven.
Sociale huren verlagen en meer betaalbare woningen
De PVV wil de woonlasten verlagen en het woningaanbod vergroten, zodat Nederlanders meer bestaanszekerheid krijgen en niet jarenlang op een woning hoeven wachten. De partij richt zich expliciet op het verlagen van sociale huren, het verhogen van inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, en het schrappen van voorrang voor statushouders.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar. Ook verhogen we de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer woningzoekenden hiervoor in aanmerking komen.”
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
Btw op boodschappen en energie verlagen
Om de dagelijkse kosten voor Nederlanders te verlagen en bestaanszekerheid te vergroten, wil de PVV de btw op boodschappen en energie fors omlaag brengen. Dit moet ervoor zorgen dat mensen hun rekeningen kunnen betalen en niet in armoede terechtkomen.
Eigen risico in de zorg afschaffen en tandarts in basispakket
De PVV wil zorg toegankelijk en betaalbaar maken door het eigen risico volledig af te schaffen en de tandarts weer in het basispakket op te nemen. Dit voorkomt dat mensen noodzakelijke zorg mijden vanwege geldzorgen, wat direct bijdraagt aan hun bestaanszekerheid.
AOW-leeftijd verlagen naar 65 jaar
De PVV wil de bestaanszekerheid van ouderen versterken door de AOW-leeftijd te verlagen naar 65 jaar, zodat mensen eerder kunnen stoppen met werken en verzekerd zijn van een basisinkomen.
“We verlagen de AOW-leeftijd naar 65 jaar.”
Maximumprijzen voor essentiële basisproducten
Om te voorkomen dat Nederlanders door prijsstijgingen in de problemen komen, wil de PVV maximumprijzen instellen voor essentiële basisproducten.
“Ook willen we op een aantal essentiële basisproducten maximumprijzen instellen. Dit regelen we via de Prijzenwet.”
Volt ziet bestaanszekerheid als een fundamenteel recht en wil deze garanderen door een maandelijks basisinkomen voor iedereen, het verhogen van het sociaal minimum en het minimumloon, en het afschaffen van het toeslagenstelsel. Hun visie is gericht op het creëren van een samenleving waarin niemand in armoede leeft en iedereen kan meedoen, met eenvoudige en rechtvaardige inkomensondersteuning als kern.
Maandelijks basisinkomen voor iedereen
Volt wil alle bestaande toeslagen, heffingskortingen en premies vervangen door een maandelijks basisinkomen, zodat iedereen verzekerd is van een vast inkomen en financiële rust. Dit moet het complexe toeslagenstelsel vervangen en armoede structureel tegengaan.
“Er komt een maandelijks basisinkomen dat alle toeslagen vervangt. Dit bestaat uit een vaste basisuitkering per huishouden. Boven op die basis wordt er per volwassene en per kind extra geld uitgekeerd. Ook alleenstaande ouders ontvangen extra geld boven op de basisuitkering.”
“We schaffen alle toeslagen, heffingskortingen, aftrekposten, vrijstellingen en de werkgevers- en werknemerspremies af. Al deze regelingen worden afgedekt door invoering van het nieuwe basisinkomen en door uitbreiding van de inkomstenbelasting met een aantal schijven.”
“Dat start met een basisinkomen. Dat geeft financiële rust en voorkomt schulden. Iedereen krijgt een basis waarmee je vooruit kan.”
Sociaal minimum en minimumloon verhogen
Volt wil het sociaal minimum en het minimumloon verhogen, zodat mensen daadwerkelijk kunnen rondkomen en bestaanszekerheid gegarandeerd is. Dit is bedoeld om armoede te bestrijden en ervoor te zorgen dat werken loont.
“Het sociaal minimum moet omhoog, zodat het voldoende is om bestaanszekerheid te garanderen. Dat moet in ieder geval hoog genoeg zijn om de eigen bijdrage in de zorg te kunnen betalen, je huis te verwarmen, je energierekening te betalen en een laptop en smartphone te betalen.”
“Wie werkt moet eerlijk beloond worden. Daarom verhogen we het minimumloon, zodat je ervan rond kan komen. Ook wordt het minimumjeugdloon afgeschaft.”
Nationaal schuldenpardon en hulp bij schulden
Volt wil mensen met schulden niet uitsluiten, maar juist perspectief bieden door een nationaal schuldenpardon en betere begeleiding, zodat mensen weer uitzicht op de toekomst krijgen en niet in armoede blijven hangen.
“Mensen met schulden sluiten we niet buiten, maar helpen we vooruit. We voeren een nationaal schuldenpardon in. Dat geeft mensen weer zicht op de toekomst.”
Afschaffen kostendelersnorm in de bijstand
Volt wil de kostendelersnorm in de participatiewet volledig afschaffen, zodat samenwonen niet langer leidt tot een lagere bijstandsuitkering en mensen niet financieel worden gestraft voor het delen van een huis.
“We schaffen de kostendelersnorm in de participatiewet volledig af, zodat ook boven de 27 jaar inwonen niet meer tot korting op de bijstand leidt.”
De SP ziet bestaanszekerheid als een fundamenteel recht en wil dit waarborgen door inkomenszekerheid, toegankelijke publieke voorzieningen en bescherming tegen armoede wettelijk te garanderen. De partij stelt voor om uitkeringen en het minimumloon te verhogen, het toeslagenstelsel overbodig te maken, en sociale grondrechten juridisch afdwingbaar te maken. Hiermee wil de SP voorkomen dat mensen door omstandigheden hun bestaanszekerheid verliezen en zorgen dat iedereen kan rekenen op een menswaardig bestaan.
Bestaanszekerheid als juridisch afdwingbaar recht
De SP wil bestaanszekerheid niet alleen als sociaal ideaal, maar als juridisch afdwingbaar recht in de Grondwet vastleggen. Dit betekent dat de overheid verplicht wordt om te zorgen voor een minimum aan bestaanszekerheid voor iedereen, zodat niemand door politieke keuzes in armoede hoeft te leven.
“In de Grondwet staan sociale grondrechten: het recht op een woning, het recht op zorg, het recht op maatschappelijke en culturele ontplooiing en het recht op bestaanszekerheid. Deze rechten worden juridisch afdwingbaar en de overheid krijgt de taak om deze rechten te garanderen.”
Leefbaar inkomen en verhoging uitkeringen
De SP garandeert een leefbaar inkomen door uitkeringen te koppelen aan het minimumloon en deze structureel te verhogen. Dit moet voorkomen dat mensen die niet (meer) kunnen werken in armoede belanden en zorgt voor financiële zekerheid voor kwetsbare groepen.
“We garanderen een leefbaar inkomen door uitkeringen mee te laten stijgen met de verhoging van het minimumloon en de bijstand op een menswaardig niveau te brengen. Ook de AOW verhogen we hiermee, zodat iedereen een goede oude dag heeft.”
“Uitkeringen die gekoppeld zijn aan het minimumloon, zoals WIA, Wajong, bijstand en AOW stijgen mee met de verhoging van het minimumloon. Zo krijgen gepensioneerden meer te besteden en zorgen we voor een bijstand waarmee niemand in armoede hoeft te leven.”
Afschaffen toeslagenstelsel door gratis en betaalbare basisvoorzieningen
De SP wil het toeslagenstelsel overbodig maken door inkomens te verhogen en publieke voorzieningen zoals zorg, openbaar vervoer en kinderopvang gratis of betaalbaar te maken. Dit vermindert bureaucratie en voorkomt dat mensen hun bestaanszekerheid verliezen door complexe regelingen.
“Door alle inkomens te verhogen en publieke taken weer publiek te organiseren, maken we het toeslagenstelsel overbodig. Als zorg, het openbaar vervoer, onderwijs en de kinderopvang voortaan gratis zijn en basisbehoeften als wonen en energie betaalbaar zijn, dan hoeven we geen ingewikkelde toeslagen meer te verstrekken.”
Nabestaandenpensioen behouden ongeacht leefsituatie
De SP wil dat het nabestaandenpensioen altijd behouden blijft, ook als iemand opnieuw gaat samenwonen of een nieuwe relatie krijgt. Zo wordt voorkomen dat mensen door persoonlijke keuzes hun bestaanszekerheid verliezen.
“Het nabestaandenpensioen is opgebouwd door de overledene en bedoeld als financiële zekerheid voor de partner die achterblijft. Die zekerheid moet blijven bestaan, ook als iemand besluit opnieuw samen te wonen of een nieuwe relatie krijgt. Liefde mag nooit een reden zijn om bestaanszekerheid te verliezen.”
Klimaatbeleid mag bestaanszekerheid niet ondermijnen
De SP koppelt bestaanszekerheid expliciet aan klimaatbeleid: alle klimaatmaatregelen moeten de bestaanszekerheid vergroten en niet verkleinen, zodat de transitie eerlijk en met draagvlak verloopt.
“Al het gevoerde beleid op klimaat moet zorgen dat we de uitstoot verminderen en de bestaanszekerheid vergroten.”
De VVD ziet bestaanszekerheid vooral als het versterken van de positie van werkenden, het lonender maken van werk en het bieden van zekerheid rond inkomen, wonen en pensioen. De partij wil bureaucratie en herverdeling verminderen, werken meer laten lonen, en focust op een stabiel pensioenstelsel en betaalbare zorg, met duidelijke keuzes over wat wel en niet collectief wordt vergoed.
Werken moet meer lonen en minder bureaucratie
De VVD vindt dat werken altijd moet lonen en dat mensen met een baan moeten kunnen rondkomen en vooruitkomen. Ze willen de wirwar aan toeslagen en heffingskortingen verminderen, zodat werkenden meer overhouden en bestaanszekerheid niet afhankelijk is van complexe regelingen.
“Nederland moet werken voor mensen die werken of decennia lang gewerkt hebben. En in Nederland zou iedere werkende een eigen huis moeten kunnen betalen. Sociale rechtvaardigheid betekent dat de mensen die ons land draaiend houden een goed leven moeten hebben, met een goed inkomen en een eigen woning en dat we zorgen voor mensen die door ziekte, ouderdom of pech hulp nodig hebben.”
“De VVD wil de ingewikkelde herverdelingsmachine en bureaucratie terugdringen om werken weer te laten lonen.”
“Voor te veel Nederlanders loont het niet om meer uren te werken door een wirwar aan toeslagen en heffingskortingen. Die uren leveren netto soms zelfs minder op dan het minimumloon. Daarom geven we een werkbonus aan tweeverdieners.”
Zeker en persoonlijk pensioen voor wie gewerkt heeft
De VVD benadrukt het belang van een stabiel en betaalbaar pensioenstelsel dat zekerheid biedt aan ouderen en perspectief aan jongeren. Dit draagt bij aan bestaanszekerheid na een werkzaam leven.
“Wie gewerkt heeft verdient rust en een goed pensioen; geen onzekerheid. De VVD staat pal voor een stabiel pensioenstelsel dat zekerheid biedt voor ouderen en perspectief voor jongeren. En dat ook op lange termijn betaalbaar is door mee te stijgen met de levensverwachting.”
Betaalbare zorg met duidelijke keuzes
De VVD wil de betaalbaarheid van zorg waarborgen door kritisch te kijken naar wat wel en niet wordt vergoed, zodat mensen die zorg echt nodig hebben, deze kunnen krijgen. Dit moet voorkomen dat bestaanszekerheid onder druk komt door stijgende zorgkosten.
“Het is nú tijd om de keuzes te maken waarmee we de betaalbaarheid en kwaliteit van onze zorg ook voor de toekomst veiligstellen. Dit vraagt een politiek die duidelijke keuzes durft te maken en daar eerlijk over is. De VVD kijkt daarom kritisch welke zorg wel en niet vergoed moet worden. Hierbij zorgen we dat mensen die zorg echt nodig hebben, deze kunnen krijgen.”
Eerlijk en betaalbaar leven voor werkenden
De VVD erkent dat het leven duurder wordt en wil maatregelen nemen zodat mensen met een normale baan kunnen rondkomen. Dit is een directe invulling van bestaanszekerheid voor werkenden.
“Het leven wordt steeds duurder. De rekening van normale uitgaven als de boodschappen en de energie wordt steeds hoger. En voor veel mensen met een normale baan wordt rondkomen steeds moeilijker. Terwijl je werkt en spaart stijgen de prijzen maar door.”