Verkiezingsprogramma's 2025 overbeleggers
De Partij voor de Dieren ziet beleggers als een belangrijke oorzaak van problemen op de woningmarkt en wil hun invloed sterk beperken. Ze pleiten voor hogere belastingen voor beleggers, het onaantrekkelijk maken van woningen als beleggingsobject, en het stimuleren van wonen boven winst. Concrete maatregelen zijn onder andere een hogere overdrachtsbelasting voor beleggers, het beperken van het aantal verhuurpanden per particuliere verhuurder, en het herzien van het belastingstelsel om speculatie en extreme vermogensongelijkheid door woningbezit tegen te gaan.
Hogere belastingen en beperkingen voor beleggers
De PvdD wil het voor beleggers financieel onaantrekkelijk maken om woningen op te kopen en te verhuren, omdat dit volgens hen bijdraagt aan de wooncrisis en huizen onbetaalbaar maakt voor starters en huurders. Ze stellen voor om beleggers zwaarder te belasten en het aantal verhuurpanden per particuliere belegger te beperken.
“De overdrachtsbelasting blijft gedifferentieerd: beleggers betalen meer, bewoners betalen minder.”
“We beperken het aantal panden dat een particuliere verhuurder mag verhuren.”
“We onderzoeken een herziening van het belastingstelsel om extreme vermogensongelijkheid door woningbezit tegen te gaan. Het wordt daarmee minder aantrekkelijk om huizen te gebruiken als belegging en daarmee worden huizen goedkoper.”
Wonen is geen verdienmodel: speculatie en huisjesmelkers aanpakken
De partij vindt dat woningen bedoeld zijn om in te wonen, niet om winst mee te maken. Ze willen speculatie en huisjesmelkerij tegengaan door onder andere een heffing op leegstand en het dwingend maken van het woningwaarderingsstelsel.
“Huizen zijn om in te wonen, niet om een slaatje uit te slaan.”
“Huisjesmelken en speculeren maken we onaantrekkelijk door maatregelen in te voeren waarmee (lokaal) gestuurd kan worden op de verdeling van woningen.”
“Een heffing op leegstand en braakliggende grond bij (woning)bouwprojecten maakt het onaantrekkelijk om panden leeg te laten staan en te speculeren met bouwgrond.”
“We maken het woningwaardenstelsel (WWS) dwingend, zodat we excessieve huurprijzen tegengaan en voorkomen dat huisbazen het puntensysteem voor kamers omzeilen.”
Beleggers als oorzaak van de wooncrisis
De PvdD stelt dat het huidige beleid beleggers en investeerders bevoordeelt, wat leidt tot een tekort aan betaalbare woningen. Ze willen dat de overheid ingrijpt en bouwen stimuleert waar de echte behoefte ligt, niet waar het meeste geld te verdienen valt.
“Investeerders bouwen nu vooral graag grote dure woningen, omdat daar het meeste geld aan te verdienen valt. De overheid moet ingrijpen en ervoor zorgen dat er gebouwd wordt waar echt behoefte aan is.”
“Met de verhuurdersheffing en de liberalisering van de huurmarkt werden woningzoekenden een nieuw verdienmodel en kregen huisjesmelkers en speculanten vrij baan. Dit heeft de woningcrisis veroorzaakt.”
NSC wil de invloed van beleggers, met name private equity en commerciële investeerders, in publieke sectoren en de woningmarkt beperken en eerlijker belasten. Ze streven naar een gelijk speelveld tussen verschillende typen beleggers, willen fiscale voordelen voor private equity terugdringen, en nemen maatregelen om maatschappelijk rendement en betaalbaarheid te waarborgen. Tegelijkertijd erkennen ze de rol van institutionele beleggers zoals pensioenfondsen bij langjarige investeringen in woningen, mits onder gelijke fiscale voorwaarden.
Fiscale voordelen private equity beperken
NSC wil belastingvoordelen voor private equity terugdringen en zorgen voor een gelijk speelveld met familiebedrijven. Dit moet excessieve winsten en marktverstoringen door beleggers tegengaan, vooral in sectoren met een publieke functie.
“We zorgen ervoor dat er een gelijk speelveld ontstaat tussen deze twee groepen en zullen dus een aantal belastingvoordelen van private equity terugdringen.”
“De fiscale Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) spitsen we toe op datgene waarvoor zij bedoeld is: het waarborgen van de continuïteit van familiebedrijven die van waarde zijn voor Nederland.”
“We laten private-equity managers eerlijk bijdragen over de gelden die zij verdienen, en stellen een fiscale regeling in zodat hun belangen net zo belast worden als de belangen van andere burgers in box 3.”
Invloed beleggers in publieke sectoren beperken
NSC wil de groeiende invloed van commerciële investeerders en private equity in sectoren als zorg, kinderopvang en dierenartsenpraktijken terugdringen. Ze onderzoeken strengere eigendomstoetsen, toezichtregels en fiscale prikkels om publieke functies maatschappelijk te verankeren.
“We onderzoeken de invloed van private equity en buitenlandse ketens in eerstelijnszorg, kinderopvang en dierenartsenpraktijken. Op basis van dit onderzoek scherpen we eigendomstoetsen, toezichtregels en fiscale prikkels aan om publieke functies maatschappelijk verankerd te houden.”
“We willen de groeiende greep van commerciële investeerders op huisartsenpraktijken, tandartspraktijken, apotheken, verpleeghuizen, fysiotherapieketens en privéklinieken terugdringen.”
“Dit geldt bijvoorbeeld voor de kinderopvang en dierenartsen, waar private equity de prijzen fors heeft opgedreven.”
Gelijk speelveld en stimulering institutionele beleggers in woningmarkt
NSC wil een gelijk fiscaal speelveld creëren voor verschillende typen investeerders (particulier, institutioneel, binnenlands, buitenlands) in de woningmarkt. Ze maken het aantrekkelijk voor pensioenfondsen om langjarig in woningen te investeren, mits dit bijdraagt aan maatschappelijk rendement.
“Het wordt aantrekkelijk voor pensioenfondsen in Nederland om langjarig in woningen te investeren. Op deze wijze kunnen zij bijdragen aan maatschappelijk rendement voor hun verzekerden. Er komt een gelijk speelveld voor investeerders (particulier en institutioneel, binnenlands en buitenlands) op het gebied van belastingen.”
Belastingmaatregelen voor investeringscapaciteit private investeerders
NSC wil belastingmaatregelen nemen die de investeringscapaciteit van woningbouwcorporaties én private investeerders vergroten, om woningbouw te stimuleren.
“Om investeren in woningbouw te stimuleren nemen we belastingmaatregelen die de investeringscapaciteit van woningbouwcorporaties en private investeerders vergroten.”
Volt wil beleggen en investeringen meer richten op maatschappelijke doelen zoals innovatie, duurzaamheid en betaalbaarheid, en minder op speculatie en winstmaximalisatie. Ze stellen concrete maatregelen voor om institutionele beleggers te stimuleren in duurzame projecten te investeren, speculatie met grond en vastgoed te ontmoedigen, en de invloed van private-equity in de zorg te beperken. Hun visie is dat beleggers een positieve rol moeten spelen in het realiseren van brede welvaart en maatschappelijke vooruitgang.
Institutionele beleggers inzetten voor maatschappelijke doelen
Volt wil institutionele beleggers zoals pensioenfondsen en verzekeraars actiever betrekken bij het financieren van duurzame innovatie, woningbouw en Europese transities. Dit moet gebeuren door het investeringsklimaat aantrekkelijker te maken en risico’s te verlagen, zodat kapitaal wordt ingezet voor maatschappelijke meerwaarde in plaats van louter financieel rendement.
“Een NIB zal het makkelijker en overzichtelijker maken voor institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen, om mee te investeren, maar ook om van de Europese Investeringsbank (EIB) meer geld te ontvangen voor innovatieve projecten.”
“We zorgen ervoor dat publieke, private en institutionele investeerders beter kunnen bijdragen aan Europese transities. Dit doen we door de risicoclassificatie van sleuteltechnologieën, zoals cleantech, groene chemie of kritieke digitale infrastructuur, realistischer in te richten. Waar nodig zetten we nationale of Europese garanties in, zodat bijvoorbeeld pensioenfondsen en impactfondsen meer kapitaal kunnen vrijmaken voor schaalbare oplossingen van Europese bodem.”
“Voor pensioen- en verzekeringsfondsen en beleggingsinstellingen van zowel binnen als buiten de EU maken we het op die manier aantrekkelijker om op Europese beurzen te investeren.”
Speculatie met grond en vastgoed fiscaal ontmoedigen
Volt wil beleggers die speculeren met grond en vastgoed aanpakken door fiscale maatregelen, zodat grond sneller beschikbaar komt voor woningbouw en woningen betaalbaar blijven. Dit moet excessieve prijsstijgingen en schaarste tegengaan.
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan. Dat doen we door de waardevermeerdering van bijvoorbeeld landbouwgrond die voor bouwgrond bestemd wordt fiscaal te belasten, waardoor grond naar verwachting eerder beschikbaar komt voor een lagere prijs.”
“We gaan daarom een belasting op elke vorm van (onbenutte) fysieke ruimte of grond invoeren, waardoor het niet meer zal lonen om te speculeren met grondbezit.”
Beperken invloed van private-equity en beleggers in de zorg
Volt ziet de opkomst van investeringsmaatschappijen (private-equity) in de zorg als een bedreiging voor kwaliteit en solidariteit. Ze willen de zorg minder aantrekkelijk maken voor beleggers door wettelijke beperkingen op winstuitkeringen en meer transparantie over eigendom.
“De opkomst van investeringsmaatschappijen (private-equity) in de zorg kan op gespannen voet staan met de kwaliteit en toegankelijkheid van en de solidariteit in de zorg. Volt zet zich er voor in om de zorg minder interessant te maken voor investeringsmaatschappijen door wettelijke beperkingen op winstuitkeringen in de zorg in te voeren, zorginstanties wettelijk te verplichten transparant te zijn over hun eigendomsstructuren en de Nederlandse Zorgautoriteit hier actiever op te laten controleren, bijvoorbeeld met een speciale task force.”
Beleggen voor jongeren via publiek fonds
Volt wil dat jongeren via een publiek fonds (de Jongerenspringplank) kunnen profiteren van duurzame economische groei, waarbij het Rijk bij geboorte geld inlegt dat maatschappelijk wordt belegd.
“Volt wil de Jongerenspringplank onderzoeken. Dit is een beleggersrekening bij een publiek fonds onder de Nationale Investeringsbank (NIB), waar het Rijk bij de geboorte van een kind eenmalig geld inlegt. Hiermee profiteren jongeren van duurzame economische groei. De NIB belegt dit kapitaal in duurzame, maatschappelijke portefeuilles, zoals klimaat, innovatie en circulariteit.”
De SGP ziet beleggers vooral als potentiële financiers van de reële economie, zoals het MKB, startups en woningmarkt, en wil hun investeringen fiscaal aantrekkelijk houden zolang deze bijdragen aan groei en stabiliteit. Tegelijkertijd pleit de partij voor een eerlijker belastingstelsel voor vermogens en voor het centraal stellen van koopkracht en zekerheid bij pensioenbeleggingen. De SGP keert zich tegen speculatief of activistisch beleggingsgedrag dat niet in dienst staat van de Nederlandse economie of het pensioenbelang.
Fiscaal aantrekkelijk investeren in de reële economie
De SGP wil beleggers stimuleren om te investeren in het MKB, startups en groeiende bedrijven, onder meer via fiscale voordelen en verbeterde garantiestellingen. Dit moet de toegang tot financiering voor ondernemers vergroten en innovatie en werkgelegenheid bevorderen.
“Het blijft fiscaal aantrekkelijk te investeren in onze economie. De durfkapitaalregeling keert terug, zodat het verstrekken van financiering aan startups en snelgroeiende bedrijven met veel potentie en een hoog risico wordt gestimuleerd.”
“Er komen verbeterde garantiestellingen voor kleine kredieten en grote financiers, zoals pensioenfondsen, worden gestimuleerd hun geld hierin te steken.”
“Het wordt aantrekkelijker slapend spaargeld te steken in een bedrijf van familie of vrienden door introductie van de win-win-lening.”
Eerlijker belasting op vermogens en beleggingen
De SGP wil af van een generieke jacht op grote vermogens, maar pleit voor een rechtvaardige belasting op daadwerkelijk behaalde rendementen, met oog voor inflatie en liquiditeit. Dit moet kleine beleggers beschermen en het belastingstelsel eerlijker maken.
“De belasting op vermogen (box 3) wordt gebaseerd op het daadwerkelijk behaalde rendement. Door de lage rente is de huidige belastingdruk namelijk veel te hoog in relatie tot de opbrengst van bijvoorbeeld spaargeld en onroerend goed. We belasten het rendement als dat liquide is en houden zo veel mogelijk rekening met de inflatie.”
“Inkomens van mensen zijn niet gelijk, vermogens zijn dat ook niet. De SGP wil daar een eerlijk debat over. Geen jacht op ‘grote vermogens’, maar een rechtvaardige belasting.”
Pensioenbeleggingen: focus op koopkracht, niet ideologie
De SGP vindt dat pensioenfondsen zich bij hun beleggingsbeleid moeten richten op het realiseren van een koopkrachtig pensioen voor deelnemers, en niet op ideële of activistische doelen.
“In het beleggingsbeleid van pensioenfondsen moet het realiseren van een koopkrachtig pensioen centraal staan. Het voeren van activistisch beleid of het nastreven van ideële doelen mag daarin niet leidend zijn.”
BBB wil dat het beleggingsbeleid van pensioenfondsen transparanter en meer gericht op het belang van de deelnemers wordt, met lagere kosten en meer invloed voor pensioendeelnemers. Beleggen moet primair gericht zijn op een goed pensioenrendement, zonder afleiding door politieke of maatschappelijke doelen.
Maximale transparantie en invloed voor pensioendeelnemers
BBB vindt dat pensioendeelnemers meer inzicht en zeggenschap moeten krijgen over het beleggingsbeleid van hun pensioenfondsen. Dit moet belangenverstrengeling tegengaan en zorgen dat het pensioengeld daadwerkelijk in het belang van de deelnemers wordt beheerd.
“hoeveel premie is er ingelegd, hoeveel beleggingsrendement is daarop op behaald en welke kosten zijn ervan afgetrokken? Zodat mensen weten wat er met hun geld gebeurt.”
“Pensioendeelnemers krijgen meer invloed op het beleggingsbeleid. Wie betaalt, bepaalt.”
“Pensioenfondsen worden voortaan bestuurd door onafhankelijke vakmensen met kennis van zaken. BBB wil af van het bestuursmodel, waarbij werkgevers en vakbonden elkaar in evenwicht moeten houden. Dat model leidt in de praktijk tot belangenverstrengeling, onduidelijkheid en gebrek aan focus op het belang van de deelnemers.”
Beleggingsbeleid pensioenfondsen: focus op rendement, niet op maatschappelijke doelen
BBB wil dat pensioenfondsen zich uitsluitend richten op het behalen van een goed beleggingsresultaat voor een goed pensioen, en niet op politieke of maatschappelijke doelen die hiervan afleiden.
“Pensioenfondsen mogen geen politieke of maatschappelijke doelen nastreven die afleiden van het doel van de pensioeninleg: een goed beleggingsresultaat dat leidt tot een goed pensioen.”
Maximeren en normeren van beleggingskosten
BBB wil dat de administratie- en beleggingskosten van pensioenuitvoerders worden genormeerd en gemaximeerd, zodat er meer geld overblijft voor het pensioen van de deelnemers.
“De administratie en beleggingskosten die pensioenuitvoerders maken willen we normeren en maximeren, zodat er meer geld overblijft voor pensioen.”
BIJ1 is fel tegen de rol van private beleggers in de woningmarkt en wil hun invloed drastisch terugdringen. De partij stelt voor om grond en gebouwen van grote private beleggers terug te nemen en de vrije huursector af te schaffen, zodat wonen weer een publiek recht wordt in plaats van een beleggingsobject. Hun visie is dat huisvesting niet mag worden overgelaten aan marktwerking en speculatie, maar collectief en democratisch beheerd moet worden.
Grond en gebouwen van grote beleggers terugpakken
BIJ1 ziet beleggers als een belangrijke oorzaak van woningnood en hoge huren, omdat zij woningen als handelswaar behandelen in plaats van als basisrecht. Daarom wil de partij actief grond en gebouwen van de grootste private beleggers en huisjesmelkers terugnemen, zodat deze weer in publieke handen komen en beschikbaar zijn voor sociale huisvesting.
“We beginnen met grond en gebouwen terugpakken van de grootste private beleggers en particuliere huisjesmelkers.”
“Onze grond weer van ons allemaal. Kostbare bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten zoals ASR, die 46.000 hectare oppotten en dat gebruiken om de overheid te chanteren. Deze grond pakken we terug en gebruiken we voor de bouw van sociale woningen.”
Vrije huursector afschaffen en huurprijsregulering
De partij wil de vrije huursector afschaffen omdat deze volgens hen vooral beleggers en speculanten ten goede komt. Alle huurwoningen moeten onder een bindend puntensysteem vallen, zodat beleggers geen excessieve huren meer kunnen vragen en huurders beter beschermd zijn.
“De ‘vrije’ huursector schaffen we af. Alle huurwoningen vallen onder een bindend en algemeen puntensysteem dat de maximale huur bepaalt op basis van de kwaliteit van een woning. Ook bestaande contracten.”
Onteigening en harde aanpak van speculatie
BIJ1 wil speculatie en leegstand door beleggers tegengaan door onteigening mogelijk te maken en hoge boetes op te leggen. Hiermee willen ze voorkomen dat beleggers woningen oppotten en de prijzen kunstmatig hoog houden.
“Er komen proactieve onteigeningsinstrumenten voor gemeenten met uitgebreide wettelijke grondslag. Er komt een door de overheid gesubsidieerd gemeentelijk fonds voor de onteigening van leegstaande woningen.”
“Het kraakverbod wordt opgeheven en het niet benutten van woningen en panden wordt verboden. Er komt actieve handhaving om leegstand te bestrijden, onder andere door middel van onteigening.”
BVNL wil beleggers in het pensioenstelsel meer keuzevrijheid en invloed geven over hun eigen pensioenbeleggingen, in plaats van hen te verplichten tot deelname aan collectieve fondsen zonder zeggenschap. De partij pleit voor individuele beleggingsstrategieën, vrije keuze van pensioenuitvoerder en meer transparantie en aansprakelijkheid binnen het pensioenbeheer.
Meer keuzevrijheid en zeggenschap voor pensioenbeleggers
BVNL vindt dat deelnemers aan pensioenfondsen niet verplicht mogen worden om deel te nemen aan collectieve beleggingsfondsen waarin ze alle risico’s dragen maar nauwelijks zeggenschap hebben. In plaats daarvan moeten deelnemers zelf hun pensioenuitvoerder kunnen kiezen en invloed kunnen uitoefenen op hun persoonlijke beleggingsstrategie. Dit vergroot de autonomie van beleggers en beschermt hun belangen.
“Wij pleiten voor een systeem waarin deelnemers niet verplicht zijn deel te nemen aan een quasi beleggingsfonds waarin ze alle risico's dragen maar nauwelijks zeggenschap hebben.”
“Vrije keuze in pensioenuitvoerder. Deelnemers krijgen het recht om zelf hun pensioenuitvoerder te kiezen.”
“Persoonlijke beleggingsstrategie. Deelnemers kunnen zelf invloed uitoefenen op hun beleggingsbeleid.”
Betere governance en aansprakelijkheid bij pensioenbeleggingen
BVNL wil de governance van pensioenfondsen verbeteren door kosten te maximeren en bestuurders persoonlijk aansprakelijk te stellen voor risicovolle beleggingsbeslissingen. Dit moet belangenverstrengeling tegengaan en beleggers beschermen tegen onverantwoord beheer van hun pensioenvermogen.
JA21 wil het belastingstelsel voor beleggers fundamenteel hervormen door alleen het werkelijk behaalde rendement te belasten in plaats van een fictief rendement, en het ingelegde vermogen ongemoeid te laten tot consumptie. Daarnaast pleit JA21 voor het afschaffen van de erf- en schenkbelasting en het samenvoegen van box 2 en box 3, zodat beleggen en vermogensopbouw eenvoudiger, eerlijker en aantrekkelijker worden. Activistische of risicovolle beleggingen door pensioenfondsen worden afgewezen; deze moeten zich richten op stabiele, welvaartsvast rendement voor deelnemers.
Belasten van werkelijk rendement, niet fictief rendement
JA21 vindt het huidige systeem van vermogensbelasting onrechtvaardig en te complex voor beleggers. Zij willen alleen het daadwerkelijk gerealiseerde rendement belasten, niet het ingelegde vermogen of een fictief rendement, om sparen en beleggen aantrekkelijker te maken en onnodige constructies te schrappen.
“Het huidige systeem van fictief rendement vervangen door een belasting op werkelijk gerealiseerd rendement.”
“Ingelegd vermogen niet belasten, maar alleen belasting bij consumptie van vermogensrendement.”
“We schaffen onnodige constructies af, schrappen fictieve berekeningen en belasten voortaan alleen werkelijk rendement in box 3.”
Afschaffen erf- en schenkbelasting, belasting bij consumptie
JA21 wil de erf- en schenkbelasting afschaffen, zodat alleen consumptie van vermogensrendement wordt belast. Dit maakt vermogensoverdracht eenvoudiger en eerlijker voor beleggers en hun erfgenamen.
“De erf- en schenkbelasting afschaffen, waardoor de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) niet meer nodig is; over consumptie van vermogensrendement wordt de erfgenaam immers belast.”
Pensioenfondsen: geen activistische of risicovolle beleggingen
JA21 vindt dat pensioenfondsen zich moeten beperken tot hun kerntaak: het realiseren van een stabiel pensioen. Risicovolle of activistische beleggingen die andere belangen dienen, horen daar volgens JA21 niet bij.
“Pensioenfondsen moeten zich daarnaast richten op hun kerntaak: een welvaartsvast pensioen realiseren. Risicovolle, activistische beleggingen die andere belangen dienen, horen daar niet bij.”
GroenLinks-PvdA wil de invloed van beleggers en speculanten op de woningmarkt fors beperken, omdat zij vinden dat woningen bedoeld zijn om in te wonen en niet als winstobject. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het afromen van speculatiewinsten, het invoeren van een opkoopbescherming, en het weren van private equity uit VvE’s, om zo woningen betaalbaar en beschikbaar te houden voor starters en bewoners.
Speculatiewinsten afromen en teruggeven aan de samenleving
GroenLinks-PvdA vindt dat grondspeculanten en beleggers te veel profiteren van waardestijgingen zonder bij te dragen aan de samenleving. Ze willen deze winsten afromen en inzetten voor woningbouw, zodat de gemeenschap profiteert in plaats van individuele beleggers.
“We vinden dat deze speculatiewinsten ten goede moeten komen aan de samenleving. Een eerlijk deel van deze speculatiewinst vloeit terug naar de samenleving, zodat we het kunnen gebruiken voor woningbouw.”
“Voor de financiering van jaarlijks terugkerende uitgaven kijken we naar het afromen van speculatiewinsten, het versoberen van belastingkortingen voor grondbezitters en het afbouwen van prijsopdrijvende subsidies.”
Opkoopbescherming: woningen voor bewoners, niet beleggers
De partij wil voorkomen dat beleggers woningen opkopen om ze met winst te verhuren of door te verkopen. Door een opkoopbescherming krijgen mensen die er zelf willen wonen voorrang, zodat woningen niet in handen vallen van speculanten.
“Met een opkoopbescherming zorgen we dat woningen naar mensen gaan die er gaan wonen, in plaats van naar speculanten die alleen woningen kopen om ze weer met winst door te verkopen.”
Weren van private equity uit VvE’s
GroenLinks-PvdA wil voorkomen dat private equity-beleggers het beheer van Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) overnemen met als doel winstmaximalisatie, wat kan leiden tot hogere kosten voor woningbezitters. Ze willen deze partijen weren om bewoners te beschermen tegen plotselinge tariefstijgingen.
“We beschermen woningbezitters en weren private equity uit vve’s.”
De SP vindt dat woningen bedoeld zijn om in te wonen en niet als winstobject voor beleggers. Ze willen beleggers ontmoedigen door een landelijke woonplicht in te voeren, hogere overdrachtsbelasting te heffen op tweede huizen, en speculatie op vastgoed en grond zwaarder te belasten of zelfs te verbieden. Zo wil de SP de woningmarkt weer toegankelijk maken voor gewone mensen en de invloed van beleggers en speculanten fors beperken.
Landelijke woonplicht en hogere belasting voor beleggers
De SP stelt dat beleggers woningen onttrekken aan de woningmarkt en zo bijdragen aan de woningnood. Om dit tegen te gaan, voeren ze een landelijke woonplicht in en verhogen ze de overdrachtsbelasting voor beleggers vanaf hun tweede huis. Dit moet ervoor zorgen dat woningen weer beschikbaar komen voor mensen die er daadwerkelijk willen wonen.
“Huizen zijn om in te wonen. Woningen zijn er voor mensen, niet voor beleggers. We voeren een landelijke woonplicht in. Zo zullen huizen gebruikt worden waarvoor ze bedoeld zijn: als thuis. Beleggers gaan meer overdrachtsbelasting betalen vanaf hun tweede huis.”
Zwaardere belasting en onteigening van speculanten
De SP wil speculatie op vastgoed en grond ontmoedigen door zwaardere belastingen en onteigening mogelijk te maken. Grondeigenaren en speculanten die grond of panden vasthouden voor winst, zonder bij te dragen aan de woningbouw, worden aangepakt zodat bouwen voor mensen weer centraal staat.
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen.”
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen.”
Verbod op speculatie en beleggers in landbouwgrond
De SP wil voorkomen dat beleggers en grote investeerders landbouwgrond opkopen voor winstbejag. Ze stellen een verbod in op speculatie door banken, pensioenfondsen en buitenlandse investeerders, zodat grond beschikbaar blijft voor boeren en gemeenschappen.
“Grond voor mensen, niet voor winstbejag. Speculatie op landbouwgrond door banken, pensioenfondsen en buitenlandse investeerders wordt verboden.”
De VVD wil beleggers tegemoetkomen door belasting op vermogen (box 3) te baseren op daadwerkelijk gerealiseerd rendement in plaats van fictieve opbrengsten, en pleit voor het versneld invoeren van deze wet. Daarnaast wil de partij kosten aftrekbaar maken voor beleggers en het beleggen in huurwoningen aantrekkelijker houden door alleen het werkelijke rendement te belasten.
Belasting op beleggers baseren op gerealiseerd rendement
De VVD vindt het onrechtvaardig dat beleggers belasting betalen over niet-gerealiseerde of fictieve rendementen. Daarom wil de partij zo snel mogelijk overstappen op een systeem waarbij alleen het daadwerkelijk behaalde rendement wordt belast, en kosten aftrekbaar zijn. Dit moet voorkomen dat beleggers onnodig zwaar worden belast en dat kapitaal het land uitvloeit.
“Zolang geen kosten afgetrokken mogen worden en fictieve waardestijging wel wordt meegenomen, willen we een lager forfait om beleggers tegemoet te komen. Zo snel als technisch mogelijk en juridisch verantwoord wordt overgestapt op een systeem waarbij belasting wordt geheven op enkel gerealiseerd rendement op vermogen, waarbij het streven is om de tussenstap met nog deels vermogensaanwasbelasting over te slaan.”
“We willen de wet waarmee alleen nog over werkelijk rendement belasting wordt betaald versneld invoeren, zetten ons in om alle aandelen onder de vermogenswinstbelasting te laten vallen en vinden dat de Belastingdienst alles op alles moet zetten om dat te realiseren.”
“We willen dat het mogelijk wordt om kosten af te trekken in de Wet tegenbewijsregeling, zodat er niet over niet-behaald rendement belasting wordt betaald.”
Alleen werkelijk rendement op verhuur belasten
De VVD wil dat beleggen in huurwoningen aantrekkelijk blijft en vindt het onacceptabel dat verhuurders een negatief rendement hebben. Daarom pleit de partij ervoor dat verantwoordelijke beleggers die woningen verhuren, alleen belasting betalen over het werkelijke rendement.
“Het is niet uit te leggen dat verhuurders een negatief rendement hebben. Daardoor verliezen we cruciale huurwoningen. We zullen snel toe moeten naar een eerlijke hervorming van box 3. Ook verantwoordelijke ondernemingen die woningen verhuren horen voor het werkelijke rendement te worden belast.”
FVD wil beleggers vrijwaren van politieke sturing en pleit voor een neutraal, rendement-gedreven beleggingsbeleid bij pensioenfondsen. Daarnaast wil FVD investeren in een nationaal beleggingsfonds voor toekomstige generaties, naar Noors voorbeeld. De partij verzet zich tegen politieke of ideologische criteria bij investeringen en wil beleggers juist stimuleren door minder regels en lagere belastingen.
Geen politieke sturing bij pensioenbeleggingen
FVD wil dat pensioenfondsen uitsluitend investeren op basis van financieel rendement en niet op basis van politieke of ideologische agenda’s zoals duurzaamheid of klimaat. Dit moet het pensioenvermogen beschermen tegen politieke risico’s en zorgen voor maximaal rendement voor deelnemers.
“We verbieden pensioenfondsen om te investeren op basis van politieke agenda’s zoals duurzaamheid of klimaat, zodat rendement leidend is.”
Nationaal beleggingsfonds met gasbaten
FVD wil een deel van de opbrengsten uit gaswinning onderbrengen in een nationaal beleggingsfonds, vergelijkbaar met het Noorse model. Dit fonds moet de welvaart voor toekomstige generaties veiligstellen door professioneel te beleggen.
“Een aanzienlijk deel van deze gasbaten komen ten goede aan een nieuw op te richten Sovereign Wealth Fund, een beleggingspot zoals Noorwegen die ook heeft, om onze welvaart ook voor toekomstige generaties veilig te stellen.”
Caribische economische zone aantrekkelijk maken voor investeerders
FVD wil de Caribische eilanden aantrekkelijker maken voor investeerders door een bijzondere economische zone met lage belastingen en minder regelgeving te onderzoeken.
“We onderzoeken de mogelijkheden voor een Bijzondere Economische Zone met lage belastingen en afgeschaalde regelgeving in de Cariben, zodat de eilanden aantrekkelijk worden voor investeerders, ondernemers en pensionado’s.”
De ChristenUnie wil het aandeel van beleggers op de woningmarkt beperken om starters en gezinnen meer kansen te geven op een betaalbare koop- of huurwoning. Ze pleiten voor het tegengaan van grondspeculatie, het actiever inzetten van gemeentelijke instrumenten en het geleidelijk afbouwen van fiscale voordelen voor woningeigenaren, zodat beleggers minder worden bevoordeeld ten opzichte van huurders en woningzoekenden.
Beleggers beperken op de woningmarkt
De ChristenUnie ziet beleggers als een belangrijke oorzaak van de verminderde betaalbaarheid en beschikbaarheid van woningen voor starters en gezinnen. Ze willen dat gemeenten actiever optreden tegen grondspeculatie en dat fiscale voordelen voor eigen woningbezit worden afgebouwd, zodat beleggers minder worden bevoordeeld en de woningmarkt toegankelijker wordt voor woningzoekenden.
“We maken een einde aan grondspeculatie. Gemeenten moeten actiever met hun grond omgaan. Ze hebben al middelen om invloed uit te oefenen – zoals het voorkeursrecht of regels uit de Omgevingswet – maar die worden nog te weinig ingezet. Wij stimuleren dat gemeenten hier krachtiger mee aan de slag gaan.”
“Eigendomsneutrale fiscale behandeling van wonen. Door de hypotheekrenteaftrek worden woningzoekenden en huurders op achterstand gezet ten opzichte van woningeigenaren. Hierdoor betalen huurders bij een gelijk inkomen meer belasting dan kopers. De hypotheekrenteaftrek zorgt er bovendien voor dat huizen duurder worden, omdat kopers meer kunnen bieden dan zonder deze regeling mogelijk zou zijn. In het kader van haar algehele herziening van het belastingstelsel, wil de ChristenUnie deze regeling de komende decennia geleidelijk afbouwen.”
Het CDA erkent dat beleggers een rol spelen op de woningmarkt, maar wil excessen tegengaan en de positie van kleine particuliere verhuurders beschermen. Ze stellen voor om belasting op werkelijk rendement in te voeren en tijdelijke maatregelen te nemen om verhuur door kleine beleggers mogelijk te houden, terwijl ze tegelijkertijd inzetten op betaalbare huren en het tegengaan van speculatie.
Belasting op werkelijk rendement en bescherming kleine verhuurders
Het CDA wil de belasting op vastgoedbezit eerlijker maken door een heffing op werkelijk rendement in box 3 in te voeren, zodat beleggers niet langer belasting betalen over niet-gerealiseerde waarde. Tegelijkertijd willen ze tijdelijke maatregelen om kleine particuliere verhuurders te ondersteunen totdat deze nieuwe belasting is ingevoerd. Dit moet voorkomen dat kleine beleggers onevenredig worden geraakt en de huurmarkt onder druk komt te staan.
“We houden particuliere verhuur aantrekkelijk door zo snel mogelijk een heffing in te voeren op werkelijk rendement in box 3. Zo wordt niet langer belasting geheven over waarde die vastzit in stenen. Totdat de vermogenswinstbelasting is ingevoerd, willen we een tijdelijke (financiële) maatregel om verhuur door kleine particuliere verhuurders mogelijk te houden.”
D66 wil beleggers op de woningmarkt zwaarder belasten en het belastingvoordeel van woningbezit afbouwen om de woningmarkt eerlijker te maken en betaalbare woningen beter bereikbaar te maken voor starters en huurders. De partij ziet beleggers als een factor die de betaalbaarheid en toegankelijkheid van woningen onder druk zet en kiest daarom voor strengere fiscale maatregelen. Hun kernvoorstel is het verhogen van de belasting voor beleggers en het bieden van meer bescherming aan huurders.
Beleggers zwaarder belasten op de woningmarkt
D66 wil het belastingvoordeel van woningbezit afbouwen en beleggers meer belasten, omdat zij vinden dat beleggers de betaalbaarheid en toegankelijkheid van woningen voor starters en huurders belemmeren. Door deze maatregelen wil D66 de woningmarkt eerlijker maken en de positie van huurders versterken.
“We bouwen het belastingvoordeel van woningbezit af en gaan beleggers meer belasten. Huurders krijgen meer bescherming en zeggenschap over verduurzaming.”
De PVV benoemt beleggers niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar adresseert het probleem van grondspeculatie en het duurder worden van woningen indirect. Hun belangrijkste concrete voorstel is het invoeren van een planbatenheffing om grondspeculatie tegen te gaan en meer betaalbare woningen te realiseren. De kern van hun visie is dat de woningmarkt toegankelijker moet worden voor gewone Nederlanders, waarbij winsten uit bestemmingswijzigingen deels worden afgeroomd ten gunste van betaalbare woningbouw.
Planbatenheffing om grondspeculatie tegen te gaan
De PVV wil grondspeculatie tegengaan door een deel van de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging (bijvoorbeeld naar woningbouw) af te romen via een planbatenheffing. Dit geld wordt ingezet om meer betaalbare woningen te bouwen. Hiermee richt de partij zich op het beperken van winsten voor beleggers/speculanten die profiteren van waardestijgingen zonder zelf bij te dragen aan woningbouw, en op het vergroten van de betaalbaarheid van woningen voor gewone Nederlanders.
“Door wijziging van de bestemming (woningbouw) wordt grond meer waard. Met de invoering van een planbatenheffing zetten we een deel daarvan in om méér betaalbare woningen te bouwen en gaan we grondspeculatie tegen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma