Verkiezingsprogramma's 2025 overbelangrijkste programmapunten
De PVV richt zich in haar verkiezingsprogramma op het fors beperken van immigratie en asiel, het herstellen van nationale soevereiniteit, het verlagen van lasten voor burgers, het stoppen van klimaatmaatregelen en het prioriteren van Nederlandse belangen op het gebied van wonen, veiligheid en economie. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals een totale asielstop, het schrappen van klimaatbeleid, het verhogen van de maximumsnelheid en het stoppen van financiële bijdragen aan de EU en ontwikkelingshulp. De kern van hun visie is het beschermen van de Nederlandse identiteit, cultuur en welvaart door strenge immigratiebeperking, minder bemoeienis van de overheid en het terugdraaien van internationale verplichtingen.
Totale asielstop en strenge immigratiebeperking
De PVV ziet immigratie en asiel als de grootste bedreiging voor Nederland en wil deze volledig stoppen. Het programma bevat harde maatregelen tegen asielzoekers, statushouders en illegalen, met als doel de instroom te minimaliseren en de kosten te verlagen.
“Nederland is Nederland niet meer. We hebben te veel vreemdelingen, te veel asielzoekers, te veel islam en veel te veel azc’s. Het opengrenzenbeleid maakt ons land helemaal kapot. De PVV is er klaar mee. Het roer moet drastisch om.”
“Vreemdelingen (waaronder statushouders) worden na veroordeling voor één misdrijf – na het uitzitten van de straf en intrekking van de verblijfsstatus – direct uitgezet”
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Illegaliteit en hulp aan illegalen strafbaar conform aangenomen PVV-amendement”
“500 extra agenten voor de Vreemdelingenpolitie, alle illegalen eruit”
“Naturalisatie pas na 15 jaar legaal verblijf”
Stoppen met klimaatbeleid en verlagen energielasten
De PVV verwerpt het huidige klimaatbeleid en wil alle klimaatmaatregelen en -subsidies schrappen. De partij stelt voor om de energierekening te verlagen door fossiele energiebronnen te behouden en geen nieuwe wind- of zonneparken toe te staan.
“Geen miljardenverspilling aan klimaatbeleid, maar een betaalbare energierekening.”
“Btw op energie omlaag van 21 naar 9%”
“Geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas af”
“Onze moderne, schone kolen- en gascentrales openhouden”
“Geen enkele nieuwe windturbine er meer bij; geen nieuwe zonneparken”
“SDE++ en andere klimaatsubsidies schrappen”
“CO2-heffing afschaffen”
Herstel nationale soevereiniteit en minder EU
De PVV wil de macht van de Europese Unie fors inperken, bevoegdheden terughalen en minder geld afdragen aan Brussel. Nationale soevereiniteit en eigen regels staan centraal.
“De PVV kiest voor een soeverein Nederland. Dat betekent: baas in eigen land, baas over eigen geld, eigen grenzen en eigen regels.”
“Niet nóg meer bevoegdheden en miljarden overhevelen naar Brussel, maar juist terughalen.”
“We zijn al jaren de grootste nettobetaler aan Brussel. En ze willen bij elke begroting meer en meer. Het is genoeg!”
Meer woningen voor Nederlanders, minder regels
De PVV wil de woningbouw versnellen door minder regels, het schrappen van duurzaamheidsverplichtingen en het beperken van bezwaarprocedures. De partij wil dat woningen primair naar Nederlanders gaan.
“We schrappen en vereenvoudigen bouweisen zoveel mogelijk. We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
“Daarom beperken we tijdelijk de mogelijkheden voor bezwaar en beroep tegen bouwvergunningen waar het omgevingsplan al onherroepelijk vastligt.”
Verlagen lasten en stoppen met geld naar buitenland
De PVV wil de koopkracht van Nederlanders verbeteren door lastenverlaging, het stoppen van ontwikkelingshulp en het beperken van uitgaven aan asielopvang en de EU.
“De PVV wil de economie weer een boost geven door de lasten van burgers te verlagen.”
“We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne.”
“De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
Afschaffen en versoepelen mobiliteits- en klimaatregels
De PVV wil autorijden goedkoper en makkelijker maken, is tegen rekeningrijden en verplicht elektrisch rijden, en wil de maximumsnelheid verhogen.
“Geen rekeningrijden, geen verbod op de verkoop van brandstofauto’s, niet verplicht elektrisch rijden”
“Maximumsnelheid op de snelweg verhogen naar 140 km/u waar dat veilig kan”
“Afschaffen van alle zero-emissiezones, overal in het land”
“Parkeerplekken niet exclusief voor elektrische auto’s, elke auto mag op elke parkeerplek staan”
Beschermen Nederlandse cultuur en tradities
De PVV wil de Nederlandse cultuur, geschiedenis en tradities beschermen en verzet zich tegen wat zij ziet als linkse beïnvloeding en politieke correctheid.
“Handen af van onze geschiedenis, cultuur, identiteit, tradities en feesten; linkse haat tegen helden uit onze geschiedenis stoppen”
“Excuses voor het slavernijverleden en de politionele acties intrekken”
“Financiering van de NPO geheel stoppen”
“We voeren een algeheel boerkaverbod in”
“Verbod op de islamitische gebedsoproep”
50PLUS richt zich op het versterken van de positie van ouderen, met als belangrijkste programmapunten het beschermen van inkomen en koopkracht (AOW en pensioenen), het realiseren van meer geschikte woningen voor ouderen, het verbeteren van gezondheids- en ouderenzorg, en het vergroten van veiligheid (zowel fysiek als digitaal). De partij kiest voor concrete maatregelen zoals het behouden van de AOW-koppeling, het bouwen van levensloopbestendige woningen, het invoeren van een Ouderenzorgwet, en het versterken van digitale weerbaarheid.
Bescherming en verbetering van AOW en pensioenen
50PLUS beschouwt het waarborgen van een goed inkomen voor ouderen als topprioriteit, met nadruk op het behouden en verbeteren van de AOW en het pensioenstelsel. Dit moet de koopkracht van ouderen beschermen en versterken.
“Handen af van de AOW.”
“Handhaving AOW-koppeling aan het minimumloon.”
“Dertiende maand voor AOW’ers.”
“Aanpassing wet Toekomst Pensioenen.”
“Koopkrachtverbetering voor iedereen wordt alsnog in de nieuwe pensioenwet opgenomen.”
“Inspraak van deelnemers en gepensioneerden voor de overgang naar het nieuwe stelsel wordt goed geregeld.”
Meer levensloopbestendige woningen voor ouderen
Het oplossen van de woningnood onder ouderen en het bevorderen van doorstroming op de woningmarkt staat centraal. 50PLUS wil fors investeren in de bouw van levensloopbestendige woningen en het terugbrengen van bejaardenhuizen in moderne vorm.
Structurele versterking van gezondheids- en ouderenzorg
50PLUS wil de zorg voor ouderen toegankelijker, waardiger en toekomstbestendig maken. De partij pleit voor versterking van de eerstelijnszorg, meer ondersteuning voor mantelzorgers, en de invoering van een Ouderenzorgwet.
“We pleiten daarom voor het versterken van de eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en structurele investeringen in ouderenzorg en verpleeghuizen.”
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van...”
Versterking van veiligheid en digitale weerbaarheid
Veiligheid, zowel fysiek als digitaal, is een speerpunt. 50PLUS wil meer blauw op straat, strengere straffen voor geweld, bescherming tegen digitale oplichting, en betere toegankelijkheid van digitale overheidsdiensten voor ouderen.
“Meer blauw zichtbaar op straat.”
“Zware straffen voor plegers van fysiek, verbaal en ook digitaal geweld en agressie tegen hulpverleners, handhavers en politieke ambtsdragers.”
“Digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen beschermen ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal.”
“Overheidsdiensten en facilitaire bedrijven bieden ouderen en gehandicapten die moeite hebben met digitale formulieren, een papieren alternatief.”
Strenger en onderscheidend migratiebeleid
50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen asiel, arbeids- en studiemigratie, met nadruk op beperking van overbelasting van systemen en het afkopen van AOW-rechten bij vertrek.
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken.”
“Arbeidsmigranten en studenten die tijdelijk in Nederland wonen, bouwen tijdens hun verblijf hier AOW-rechten op. 50PLUS wil dat deze AOW-rechten worden afgekocht bij vertrek uit Nederland.”
Verbeteren van bereikbaarheid en verkeersveiligheid voor ouderen
Mobiliteit wordt gezien als essentieel voor ouderen. 50PLUS wil openbaar vervoer bereikbaar en betaalbaar houden, alternatieven bieden waar OV verdwijnt, en verkeersveiligheid voor ouderen verbeteren.
Nationaal hitteplan en klimaatadaptatie voor ouderen
Gezien de toenemende hittegolven wil 50PLUS specifieke bescherming voor ouderen, waaronder een nationaal hitteplan, subsidies voor airconditioning en koele ruimtes in elke wijk.
JA21 richt zich op het herstellen van nationale zeggenschap, het fors beperken van migratie, het versterken van veiligheid en defensie, en het waarborgen van betaalbare energie en woningbouw. De partij kiest voor harde migratiebeperkingen, meer politie op straat, een sterke inzet op kernenergie en het terugdringen van regeldruk. Hun visie draait om het beschermen van Nederlandse waarden, autonomie en het herstellen van grip op essentiële beleidsterreinen.
Strenge beperking van migratie en asiel
JA21 wil migratie en asielinstroom fors beperken om de druk op huisvesting, sociale voorzieningen en integratie te verlichten. Ze pleiten voor harde plafonds, strengere selectie en directe terugkeer van ongewenste asielzoekers.
“Een beleid ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging.”
“Grensbewaking intensiveren: uitbreiding capaciteit Marechaussee om permanente grenscontroles aan de binnengrenzen conform artikel 25 van de Schengengrenscode en artikel 72 van het Verdrag Betreffende de Werking van de Europese Unie mogelijk te maken zolang de asielcrisis voortduurt.”
“Het inwilligingspercentage van asielverzoeken fors omlaag: loslaten ‘voordeel van de twijfel’-principe, beter en vaker onderzoeken van asielaanvragen, daartoe investeren we in de IND en de rechtspraak.”
“Het aantal delicten uitbreiden waarvoor personen met een dubbele nationaliteit kunnen worden gedenauraliseerd en uitgezet: niet meer alleen voor terroristische misdrijven, maar ook voor ernstige gewelds- en zedenmisdrijven.”
Meer politie, veiligheid en harde aanpak criminaliteit
JA21 wil fors investeren in politiecapaciteit, strengere straffen en meer middelen voor veiligheid. Ze kiezen voor een harde lijn tegen criminaliteit en ondermijning, en willen de politie structureel versterken.
“Fors meer wijkagenten. De norm moet van één agent per 5.000 inwoners naar één per 4.000 inwoners.”
“De mogelijkheid tot opleggen van levenslang na drie ernstige geweldsmisdrijven: het ‘three strikes and you’re out’-principe.”
“Een nationaal aanvalsplan ondermijning waarbij politie, Openbaar Ministerie en FIOD onaangekondigd verdachte ondernemingen binnenstebuiten keren.”
“De gevolgen van het capaciteitstekort bij de politie verlichten door de inzet van de Marechaussee en, waar noodzakelijk, andere legeronderdelen op straat.”
Volledige inzet op kernenergie en behoud fossiele infrastructuur
JA21 kiest expliciet voor kernenergie als basis van het energiebeleid en wil af van nationale klimaatheffingen. Ze willen betaalbare energie, behoud van kolen- en gascentrales, en snelle bouw van nieuwe kerncentrales.
“Ten minste 20 Gigawatt aan nieuwe kerncentrales realiseren in de komende 25 jaar.”
“Onze betrouwbare fossiele infrastructuur behouden: kolen- en aardgascentrales niet sluiten.”
“Voor kernenergie kiezen in plaats van windturbines en zonneparken.”
“Aardgas blijven gebruiken en de doelstelling aardgasvrij in 2050 loslaten.”
Minder EU-invloed en meer nationale autonomie
JA21 wil minder bemoeienis van de EU, geen verdere overdracht van bevoegdheden en het terugdraaien van beperkende EU-regels. Ze pleiten voor meer nationale zeggenschap en deregulering.
“Rigoureuze deregulering van beperkende EU-wetgeving die onze ondernemers en industrie al te lang vastzet.”
“Geen invoering van een digitale euro en geen digitale Europese identiteit.”
“Nationale koppen op EU-regels afschaffen: we introduceren geen nieuwe wetgeving die verder gaat dan EU-regelgeving.”
Versterking van defensie en nationale veiligheid
JA21 wil fors investeren in defensie, met meer personeel, materieel en een sterke eigen defensie-industrie. Ze wijzen een EU-leger af en willen alleen militaire inzet bij aantoonbaar Nederlands belang.
“Groeien naar een schaalbaar personeelsbestand van 200.000 militairen, reservisten en burgers.”
“Geen EU-leger en geen militaire inzet zonder aantoonbaar Nederlands belang of mandaat.”
“De Nederlandse defensie-industrie versterken door minder belemmerende regelgeving en vergunningseisen, en door het verstrekken van langdurige opdrachten.”
Minder regeldruk en lasten voor ondernemers
JA21 wil de regeldruk en lasten voor ondernemers fors verlagen, het mkb faciliteren en een minister voor Overheidsefficiëntie aanstellen om bureaucratie te bestrijden.
“Ondernemen weer lonend maken door de lasten op ondernemers en familiebedrijven te verlagen en een fiscaal aantrekkelijk klimaat te creëren.”
“Minder regeldruk door een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aan te stellen die met een harde reductiedoelstelling een einde maakt aan de toenemende regeldruk en met de stofkam door bestaande wet- en regelgeving gaat.”
Meer zeggenschap voor burgers en directe democratie
JA21 wil burgers meer directe invloed geven via referenda, gekozen burgemeesters en decentralisatie van besluitvorming.
DENK richt zich in haar verkiezingsprogramma op het vergroten van bestaanszekerheid, het bestrijden van discriminatie, het bouwen van betaalbare woningen, en het versterken van publieke voorzieningen. De partij kiest voor concrete maatregelen zoals verhoging van het minimumloon, een ambitieus woningbouwprogramma, stevige investeringen in onderwijs en zorg, en een harde aanpak van discriminatie en moslimhaat. DENK benadrukt sociale rechtvaardigheid, gelijke kansen en een inclusieve samenleving als kern van haar visie.
Minimumloon verhogen en armoede bestrijden
DENK wil de inkomenspositie van lage en middeninkomens versterken en armoede structureel terugdringen. Dit gebeurt door verhoging van het minimumloon, verlaging van BTW op boodschappen, extra investeringen in armoedebestrijding en het instellen van een Minister voor Armoedebestrijding.
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
“Wij willen dat de prijzen van boodschappen omlaag gaan. Dit doen wij door het nemen van prijsmaatregelen en het verlagen van de BTW.”
“Er komt een fulltime Minister voor Armoedebestrijding. De nieuwe regering legt zichzelf ambitieuze doelen op het gebied van het terugdringen van de armoede op.”
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen
Om de woningcrisis op te lossen, wil DENK fors investeren in woningbouw, procedures versnellen en een Rijksbouwbedrijf oprichten. De partij stelt een jaarlijks doel van 100.000 nieuwe woningen en wil een Minister van Volkshuisvesting met verregaande bevoegdheden.
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
Harde aanpak van discriminatie en moslimhaat
DENK wil discriminatie, moslimhaat en etnisch profileren krachtig bestrijden via wettelijke maatregelen, een Nationaal Coördinator en strengere handhaving. De partij stelt een wettelijk verbod op het verbranden van heilige boeken voor en wil discriminatie door ambtenaren zwaarder bestraffen.
“Nationaal Coördinator tegen Moslimhaat. Deze coördinator krijgt doorzettingsmacht en budget om de aanpak tegen moslimdiscriminatie op te voeren.”
“Wettelijk verbod Koranverbranding en schennis van heilige boeken. Het vernietigen, verbranden of verscheuren van de Bijbel, Thora, Koran, Veda’s of welke heilige geschriften dan ook, wordt strafbaar gesteld.”
“Beroepsmatige discriminatie door ambtenaren moet zwaarder worden bestraft en risicomodellen met afkomstgerelateerde gegevens worden verboden.”
Investeren in onderwijs en kansengelijkheid
DENK wil bezuinigingen op onderwijs terugdraaien, investeren in kansengelijkheid, cultuursensitief onderwijs en het bestrijden van stagediscriminatie. Er komt meer aandacht voor het koloniaal verleden, religieuze feestdagen en meertaligheid in het curriculum.
“Wij draaien de bezuinigingen op het onderwijs terug, herstellen de investeringen in kansengelijkheid, breiden de brede brugklas uit en maken werk van eerlijke schooladviezen en selectieprocedures.”
“Stagediscriminatie keihard aanpakken, met mysteryguest onderzoeken, sancties voor bedrijven en naming & shaming bij bewezen discriminatie.”
“Meer aandacht in het curriculum voor koloniaal verleden, slavernijverleden, migratiegeschiedenis en burgerschap, zodat onderwijs recht doet aan de volle diversiteit van onze samenleving.”
Betaalbare en toegankelijke zorg
DENK wil de zorg betaalbaar houden door het eigen risico af te schaffen, de zorgpremie te verlagen en te investeren in publieke voorzieningen. Gezondheid en preventie krijgen prioriteit, met onder andere gratis sport voor kinderen uit arme gezinnen en een verbod op alcohol- en gokreclames.
“Door het afschaffen van het eigen risico, het verlagen van de zorgpremie, het betaalbaar houden van huren en het verlagen van de BTW zorgen we ervoor dat het leven van mensen weer betaalbaar wordt.”
“Gemeenten krijgen budget om kinderen uit gezinnen in armoede gratis te kunnen laten sporten.”
“Verbod op alcohol- en gokreclames.”
Rechtvaardig klimaatbeleid en betaalbare mobiliteit
DENK wil klimaatdoelen halen met een Klimaatfonds, investeringen in verduurzaming en een eerlijke bijdrage van grote vervuilers. Mobiliteit moet betaalbaar blijven, met gratis OV voor lage inkomens, ouderen en jongeren, en geen rekeningrijden.
Strengere aanpak van discriminatie door politie en overheid
DENK wil een einde aan etnisch profileren, meer wijkagenten en ontslag voor agenten die zich schuldig maken aan discriminatie. De overheid moet zichzelf periodiek doorlichten op discriminatie en slachtoffers van de toeslagenaffaire volledig compenseren.
“Wij willen een einde aan etnisch profileren. ‘Ras’ of herkomst mag nooit onderdeel zijn van risicoprofielen bij politie. Agenten die zich onverbeterlijk schuldig maken aan discriminatie worden ontslagen.”
“De overheid licht zichzelf periodiek door op mogelijke discriminatie.”
“Volledig herstel voor slachtoffers van de toeslagenmisdaad moet centraal komen te staan.”
Forum voor Democratie (FVD) wil Nederland radicaal veranderen door immigratie te stoppen, het klimaatbeleid af te schaffen, en te investeren in klassieke publieke taken zoals infrastructuur, veiligheid en onderwijs. De partij pleit voor lastenverlichting, meer nationale soevereiniteit, bindende referenda, en een kleinere overheid. FVD onderscheidt zich met concrete voorstellen zoals een immigratiestop, heropening van het Groninger gasveld, verhoging van de maximumsnelheid, en de bouw van een nieuwe luchthaven in de Noordzee.
Immigratie volledig stoppen en remigratie stimuleren
FVD ziet immigratie als de kern van veel maatschappelijke problemen en wil deze volledig stoppen, opvang in de regio organiseren, en remigratie actief aanmoedigen. Het doel is Nederland weer "van ons" te maken en de druk op voorzieningen te verlagen.
“We stoppen volledig met asielopvang in Nederland, investeren in opvang in de regio en stellen illegaal verblijf in Nederland strafbaar.”
“Daarnaast voeren we een tienjarige stop op naturalisaties in, bieden steun voor remigratie naar landen van herkomst en introduceren een GreenCard-systeem voor economisch waardevolle migranten om tijdelijk in Nederland te verblijven.”
Klimaatbeleid en stikstofbeleid volledig afschaffen
FVD beschouwt het huidige klimaat- en stikstofbeleid als zinloos en schadelijk voor de economie. De partij wil alle klimaatmaatregelen terugdraaien, het Groninger gasveld heropenen, en inzetten op kernenergie.
Investeren in infrastructuur en mobiliteit, lastenverlichting voor automobilisten
FVD wil de maximumsnelheid verhogen, accijnzen en belastingen op mobiliteit verlagen, milieuzones afschaffen, en fors investeren in wegen, openbaar vervoer en innovatieve vervoersoplossingen. Het doel is bereikbaarheid, vrijheid en economische groei.
“We verhogen de maximumsnelheid naar 130 km/u en hoger waar mogelijk, we verlagen de verkeersboetes, we schaffen trajectcontroles af en snijden drastisch in accijnzen op benzine en diesel, bijtelling en bpm.”
“We verbreden de snelwegen en intensiveren het openbaar vervoer om het fileprobleem aan te pakken.”
“Milieuzones in steden verdwijnen.”
“Een nieuwe luchthaven in de Noordzee, investeren in onderzoek naar hyperloops en geven ruim baan aan de haven van Rotterdam.”
Nationale soevereiniteit en democratische vernieuwing
FVD wil de macht van internationale verdragen en instituties terugdringen, bindende referenda invoeren, en publieke functionarissen direct laten kiezen. De partij streeft naar meer directe democratie en minder invloed van technocraten.
“We schrappen de artikelen 93 en 94 van onze Grondwet zodat de Nederlandse wet altijd boven internationale verdragen en afspraken komt te staan.”
“We voeren bindende referenda in naar Zwitsers model, zodat burgers direct zélf kunnen beslissen over belangrijke kwesties.”
“Burgemeesters en andere publieke functionarissen worden niet langer aangesteld, maar rechtstreeks gekozen door de bevolking.”
Lastenverlichting en verkleining van de overheid
FVD wil de overheid fors verkleinen, minder belasting heffen, en publieke middelen vooral inzetten voor kerntaken als veiligheid, zorg en infrastructuur. De partij is kritisch op bureaucratie en technocratische instituties.
“We willen belastingverlaging en verkleining van de overheid. Omdat we geloven dat mensen in veel gevallen beter zélf kunnen beslissen wat er met hun geld moet gebeuren.”
“Wij kiezen ervoor, te investeren in gewone, ouderwetse publieke taken: veiligheid, woningbouw, infrastructuur, onderwijs, zorg en voorzieningen voor de oude dag.”
Investeren in openbaar vervoer en bereikbaarheid regio
FVD wil het openbaar vervoer betaalbaar en toegankelijk houden, bushaltes in de regio behouden of terugbrengen, en investeren in langere treinen en betere nachtverbindingen.
“We investeren in trein, bus, tram en metro, zodat de bewegingsvrijheid in heel Nederland wordt bevorderd.”
“We stoppen met het schrappen van bushaltes en brengen verdwenen haltes terug in de regio, zodat ook afgelegen gebieden goed bereikbaar blijven.”
“We zetten meer en langere treinen in op drukke trajecten, zodat overvolle treinen verdwijnen.”
Nieuwe luchthaven in de Noordzee en innovatie in vervoer
FVD wil Schiphol ontlasten door een nieuwe luchthaven in de Noordzee te bouwen en investeren in hyperloop-technologie en glasvezel om Nederland toekomstbestendig te maken.
“Forum voor Democratie pleit daarom voor een nieuwe luchthaven in de Noordzee, zodat de luchtvaart duurzaam kan doorgroeien zonder dat de leefomgeving in de Randstad verder wordt belast.”
“We investeren in de ontwikkeling van hyperloop-technologie, zodat Nederland vooroploopt in de ontwikkeling van supersnel en innovatief vervoer.”
“We zorgen voor supersnel glasvezelinternet in het hele land, zodat de digitale economie en communicatie optimaal functioneren.”
BIJ1 zet in op radicale sociale gelijkheid, betaalbaarheid en inclusie, met concrete voorstellen zoals het verlagen van huren, het bouwen van 1 miljoen sociale woningen, gratis openbaar vervoer, en het nationaliseren van de zorg. De partij wil macht verschuiven naar burgers en werknemers, en kiest voor een rechtvaardige, toegankelijke samenleving waarin basisbehoeften niet aan de markt worden overgelaten. Klimaatrechtvaardigheid, antiracisme en dekolonisatie zijn structureel verweven in hun beleid.
Huren verlagen en sociale woningbouw fors uitbreiden
BIJ1 wil de wooncrisis aanpakken door huren te verlagen, leegstand streng te bestraffen en grootschalig sociale woningen te bouwen via een nationaal bouwbedrijf. Hiermee wil de partij wonen weer betaalbaar en toegankelijk maken voor iedereen, en speculatie tegengaan.
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“1 miljoen sociale woningen erbij. Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst.”
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
Zorg volledig nationaliseren en gratis maken
De partij wil de zorg volledig in publieke handen brengen, marktwerking en winstoogmerk uitbannen, en zorgkosten afschaffen. Dit moet leiden tot toegankelijke, betaalbare zorg voor iedereen, zonder financiële drempels.
“De zorg komt volledig in handen van de overheid, van ziekenhuis tot verzekeraar. Winst en markt-bureaucratie in de zorg worden zo verleden tijd. Het ‘eigen risico’ en rekeningen aan de balie schaffen we af.”
Gratis en toegankelijk openbaar vervoer
BIJ1 pleit voor gratis openbaar vervoer, met extra investeringen buiten de Randstad en een focus op toegankelijkheid voor iedereen, inclusief mensen met een beperking. Dit moet mobiliteit vergroten en ongelijkheid verkleinen.
Maximumprijzen en winstmarges op basisbehoeften
Om de kosten van levensonderhoud te verlagen, wil BIJ1 maximumprijzen en maximale winstmarges instellen voor essentiële goederen als voedsel, water en energie. Zo wil de partij graaiflatie en woekerwinsten tegengaan.
Macht aan burgers en werknemers
De partij wil werknemers en burgers meer zeggenschap geven, onder andere via werknemersraden met vetorecht in grote bedrijven en bindende burgerinspraak bij wetgeving. Dit moet leiden tot meer democratie en rechtvaardigheid in economie en politiek.
“Alle grote bedrijven worden verplicht om werknemers-raden aan te stellen met gekozen vertegenwoordigers van het personeel. Die raden hebben advies- en vetorecht over belangrijke beslissingen als ontslagen, investeringen en reorganisaties.”
“Burgers bepalen met landelijke gespreksrondes en inspraaksessies altijd actief mee met nieuwe wetten en regels van de overheid. Vooral bij grote politieke vraagstukken krijgt deze raadpleging een centrale, bindende rol.”
Dekolonisatie, antiracisme en radicale gelijkwaardigheid
BIJ1 stelt dekolonisatie, antiracisme en radicale gelijkwaardigheid centraal in al haar beleid, met bijzondere aandacht voor het Caribisch deel van Nederland en structurele ongelijkheid.
Klimaatrechtvaardigheid en geen groei ten koste van natuur
De partij kiest voor klimaatrechtvaardigheid en ontgroei, investeert in openbaar vervoer en stopt met snelwegverbredingen en nieuwe wegen die natuur schaden. Zo wil BIJ1 klimaat en natuur beschermen en mobiliteit verduurzamen.
Gratis onderwijs en kwijtschelding studieschulden
BIJ1 wil onderwijs volledig gratis maken, collegegeld afschaffen en studieschulden van de ‘pechgeneratie’ volledig kwijtschelden. Hiermee wil de partij gelijke kansen en toegankelijkheid voor iedereen realiseren.
“We schaffen collegegeld af: al het onderwijs wordt gratis. Alle studieschulden van de ‘pechgeneratie’ schelden we volledig kwijt.”
BBB legt de nadruk op het versterken van de regio’s door het behouden en verbeteren van basisvoorzieningen, bereikbaarheid en regionale economische ontwikkeling. De partij kiest voor maatwerk per regio, investeert in infrastructuur en onderwijs dichtbij, en wil realistische, betaalbare oplossingen zonder overhaaste maatregelen. BBB stelt de leefbaarheid, autonomie en praktische uitvoerbaarheid centraal in haar belangrijkste programmapunten.
Basisvoorzieningen en leefbaarheid in alle regio’s
BBB vindt dat iedereen, ongeacht woonplaats, toegang moet hebben tot goede basisvoorzieningen zoals onderwijs, zorg, openbaar vervoer en veiligheid. Dit is essentieel om krimp in dorpen en buitengebieden tegen te gaan en de leefbaarheid te waarborgen.
“Leefbaarheid begint bij basisvoorzieningen: buurtscholen, streekbussen, zorg en politieposten moeten toegankelijk en bereikbaar blijven voor iedereen.”
“Iedere regio telt. Of je nu in een dorp of een stad woont, iedereen verdient toegang tot onderwijs, zorg, openbaar vervoer en veiligheid. BBB kiest voor maatwerk waarbij elke streek telt en elke stem gehoord wordt.”
Investeren in regionale bereikbaarheid en infrastructuur
BBB wil investeren in infrastructuur en bereikbaarheid, met speciale aandacht voor regio’s buiten de Randstad. De partij ziet de auto als onmisbaar, wil kleinschalige OV-oplossingen stimuleren en infrastructuurprojecten beoordelen op brede maatschappelijke waarde.
“De auto blijft voor veel Nederlanders hét vervoermiddel voor werk, gezin en vrije tijd. Met name in de regio en plattelandsgebieden blijft de auto van onschatbare waarde.”
“Openbaar vervoer (OV) moet beschikbaar, betrouwbaar en betaalbaar zijn, ook buiten de Randstad. In dunbevolkte gebieden stimuleren we kleinschalige vormen zoals buurtbusjes, OVopafroep en deelvervoer.”
“Infrastructuurprojecten worden niet alleen beoordeeld op kosten en doorlooptijd. Er wordt ook gekeken naar hun bijdrage aan (regionale) economische ontwikkeling, regionale werkgelegenheid en brede welvaart.”
Regionale economische ontwikkeling en minder Haagse uniformiteit
BBB wil dat elke regio kan bouwen op zijn eigen kracht en potentie, met minder centrale sturing vanuit Den Haag. De partij pleit voor meer regionale slagkracht en eerlijke toegang voor het mkb tot overheidsopdrachten.
“Het economisch beleid van de rijksoverheid richt zich nog te vaak op de Randstad en een paar grote kennisclusters. Daardoor blijven andere delen van Nederland met name grensregio’s en plattelandsgebieden achter, terwijl daar volop economische kansen liggen.”
“Dat vraagt om minder Haagse uniformiteit en meer regionale slagkracht.”
“Door hervorming van het aanbestedingsbeleid krijgen mkb bedrijven eerlijke én haalbare toegang tot overheidsopdrachten, met nadruk op praktische uitvoerbaarheid en maatschappelijke waarde.”
Onderwijs dichtbij en afgestemd op regionale behoeften
BBB wil onderwijsinstellingen behouden in alle regio’s, met een focus op praktijkgericht en vakonderwijs. De partij vindt dat onderwijsbeleid getoetst moet worden op regionale impact en dat instroom van internationale studenten afgestemd moet worden op lokale behoeften.
“In alle regio’s streven we naar een zoveel mogelijk dekkend aanbod van theoretische en praktische opleidingen, zodat jongeren en volwassenen passende kansen krijgen om zich te ontwikkelen.”
“Met de invoering van de krimpcheck wordt nieuw onderwijsbeleid voortaan getoetst op regionale impact.”
“Naast een goed primair en voortgezet onderwijs speelt het beroepsonderwijs een belangrijke rol in de regio. Een verticale leerlijn van praktijkonderwijs via VMBO, MBO tot en met HBO, zorgt voor een goed vestigingsklimaat en veel werkgelegenheid.”
Realistische en betaalbare transities, geen overhaaste maatregelen
BBB is tegen overhaaste en dure maatregelen die burgers en kleine ondernemers raken, bijvoorbeeld bij de overgang naar schonere brandstoffen of mobiliteit. De partij wil realistische, haalbare oplossingen en een eerlijk speelveld voor Nederlandse ondernemers.
“We waken voor overhaaste maatregelen die burgers en kleine ondernemers raken.”
“BBB is tegen overhaaste en dure maatregelen die de automobilist zwaar belasten zonder duidelijk positief effect op de mobiliteit.”
“We zorgen voor een eerlijk speelveld: Nederlandse transportondernemers mogen niet worden benadeeld ten opzichte van buitenlandse concurrenten.”
De SGP legt in haar verkiezingsprogramma sterk de nadruk op christelijke waarden, het beschermen van het leven, het versterken van gezinnen, het stellen van duidelijke grenzen aan migratie, en het investeren in defensie, infrastructuur en woningbouw. De partij kiest voor een sobere, doelmatige overheid, meer regionale investeringen, en een restrictief migratie- en asielbeleid. Kernpunten zijn onder meer het beschermen van het gezin, het beperken van abortus en euthanasie, het versterken van de nationale veiligheid, en het stimuleren van betaalbare woningbouw.
Bescherming van het leven en gezin centraal
De SGP stelt het beschermen van het leven en het gezin centraal, met een uitgesproken christelijke visie op ethische kwesties als abortus, euthanasie en gezinsbeleid. Dit onderscheidt de partij van anderen door een duidelijke afwijzing van progressief-seculiere waarden.
“Het betekent geen omarming van progressief-seculiere waarden, zoals abortus of homohuwelijk.”
“De bescherming van het leven en de klassieke vrijheden worden prioriteiten van het buitenlandbeleid.”
Grenzen aan migratie en restrictief asielbeleid
De SGP wil duidelijke grenzen stellen aan migratie en een streng, menswaardig maar sober asielbeleid voeren. Gemeenten krijgen meer zeggenschap over asielopvang, en er komt een nadruk op terugkeer van afgewezen asielzoekers.
“Gemeenten krijgen ruimte en keuzevrijheid bij de invulling van hun aandeel in de asielopvangopgave. De Rijksoverheid kan gemeenten niet dwingend opleggen een azc te plaatsen.”
“Asielzoekers uit veilige landen van wie de aanvraag naar verwachting zal worden afgewezen, worden apart opgevangen. In deze locaties zijn alle activiteiten van meet af aan gericht op terugkeer naar het thuisland.”
“De asielprocedure en de -opvang worden menswaardig, sober en doelmatig vormgegeven.”
Investeren in defensie en nationale veiligheid
De partij ziet forse investeringen in defensie en veiligheid als noodzakelijk voor de weerbaarheid van Nederland, met aandacht voor terrorismebestrijding en grensbewaking.
“Met stip op één de broodnodige investeringen in Defensie.”
“De grensbewaking met buurlanden moet versterkt worden, onder meer met vaker mobiele controles.”
Betaalbare woningbouw en minder regeldruk
De SGP wil de woningnood aanpakken door procedures te versnellen, bezwaarprocedures te beperken en lokale eisen te vereenvoudigen, met behoud van ruimte voor provincies en gemeenten.
“Extra (lokale) eisen staan ten dienste aan het aanpakken van de woningnood en zijn geen onnodig vertragende factoren.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
“De SGP vindt dat de Rijksoverheid regie moet hebben, maar provincies en gemeenten houden nadrukkelijk ruimte voor zelfstandige afwegingen.”
Investeren in regionale infrastructuur en openbaar vervoer
De partij pleit voor meer investeringen in regionale infrastructuur en betaalbaar openbaar vervoer, met speciale aandacht voor bereikbaarheid buiten de Randstad en in dunbevolkte gebieden.
“Het Rijk moet extra investeren in betaalbaar en voldoende ov.”
“Voor spreiding van economische ontwikkeling en bedrijvigheid en de leefbaarheid van het landelijk gebied zijn naast infra-investeringen in de Randstad ook investeringen in de regio nodig.”
Sober en doelmatig overheidsbeleid
De SGP kiest voor een kleinere, daadkrachtige overheid die verstandig omgaat met belastinggeld, minder regels en subsidies, en een focus op kerntaken.
“Om de overheidsuitgaven te kunnen beteugelen, is een kleinere en daadkrachtige overheid nodig. Een overheid die haar grenzen kent.”
“We gaan dus ook niet zomaar allerlei belastingen verhogen.”
De ChristenUnie richt zich op het versterken van sociale samenhang, het bouwen van betaalbare woningen, het verbeteren van regionale leefbaarheid en het investeren in duurzame infrastructuur. Hun belangrijkste programmapunten zijn het versnellen van woningbouw, het vereenvoudigen van regels, het investeren in openbaar vervoer en het herstellen van ontwikkelingssamenwerking. De partij benadrukt een rechtvaardige verdeling van kansen en voorzieningen in heel Nederland, met oog voor kwetsbare groepen en toekomstige generaties.
Versnellen en verduurzamen van woningbouw
De ChristenUnie wil de woningnood aanpakken door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan het merendeel betaalbaar is voor mensen met een gewoon inkomen. Ze pleiten voor versimpeling van procedures en centrale regie om sneller te kunnen bouwen, met aandacht voor leefbare buurten en gemeenschapsvoorzieningen.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen.”
“We versimpelen en versnellen daarom vergunningprocedures, zodat de meeste tijd van een bouwproject niet meer in procedures zit.”
“Bij woningbouwprojecten moet vanaf het begin ruimte worden gereserveerd voor ontmoeting: kerken, buurthuizen, verenigingsgebouwen en maatschappelijk vastgoed zoals huisarts- en hulpverleningspraktijken.”
Investeren in regionale leefbaarheid en voorzieningen
De partij vindt dat elke regio telt en wil investeren in leefbaarheid, bereikbaarheid en voorzieningen in dorpen, steden en regio’s. Dit gebeurt via regiodeals, het openhouden van acute zorg en het behouden van kleine scholen.
“Elke regio telt. Investeringen van het Rijk moeten meer bijdragen aan sterke regio’s. Het Rijk stelt met regiodeals geld beschikbaar om de kwaliteit van leven, wonen en werken in de regio te verhogen.”
“We houden posten voor spoedeisende hulp en andere vormen van acute zorg open door het hele land.”
“We behouden de toeslag voor kleine scholen.”
Vereenvoudigen van regels en sociale zekerheid
De ChristenUnie wil het regelwoud en de complexiteit van het belastingstelsel en sociale zekerheid verminderen. Jaarlijks moeten er concrete vereenvoudigingen worden doorgevoerd om de administratieve druk te verlagen.
“We introduceren een jaarlijkse vereenvoudigingsdag en verplichten de regering om elk jaar een pakket met kleinere vereenvoudigingen van het regelwoud, de fiscaliteit en de sociale zekerheid uit te werken en door te voeren.”
Investeren in openbaar vervoer en duurzame mobiliteit
De partij wil fors investeren in openbaar vervoer, met name in busvervoer en betaalbare kaartjes, en zet in op duurzame en veilige mobiliteit. Ze willen een landelijk netwerk van snelle busverbindingen en investeren in verkeersveiligheid en fietsinfrastructuur.
“We draaien de bezuiniging op het openbaar vervoer terug en stellen in navolging van de Bikker-gelden 300 miljoen euro per jaar beschikbaar voor versterking van het aanbod van busvervoer en goedkopere kaartjes.”
“We investeren jaarlijks 200 miljoen euro in verkeersveiligheid en fietsinfrastructuur.”
Herstel van ontwikkelingssamenwerking
De ChristenUnie wil de bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking terugdraaien en weer voldoen aan de internationale norm van 0,7% van het bni voor hulp aan de allerarmsten.
“De bezuiniging op de allerarmsten wereldwijd wordt teruggedraaid. Nederland groeit weer toe naar de internationale norm om 0,7% van het bruto nationaal inkomen (bni) uit te geven aan ontwikkelingssamenwerking en handhaaft de aloude bni-koppeling.”
Strenger drugs- en prostitutiebeleid
De partij streeft naar een samenleving zonder prostitutie en wil een landelijk verbod, met nadruk op hulp en uitstapprogramma’s voor prostituees.
D66 zet in op grote, concrete hervormingen op het gebied van wonen, sociale zekerheid, onderwijs, zorg, klimaat en overheid. De partij wil onder meer tien nieuwe steden bouwen, toeslagen vervangen door een basisbedrag, investeren in onderwijs en zorg, en de overheid slagvaardiger en transparanter maken. Hun visie draait om vooruitgang, gelijke kansen en het doorbreken van vastgelopen systemen.
Tien nieuwe steden bouwen en leefbare buurten
D66 wil het woningtekort structureel aanpakken door grootschalige nieuwbouw van steden, met aandacht voor voorzieningen en leefbaarheid. Dit moet niet alleen het aantal woningen vergroten, maar ook bestaande gemeenschappen versterken en zorgen voor inclusieve, groene buurten.
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten. Dit doen we met respect voor de natuur. En met oog voor architectonische en stedenbouwkundige kwaliteit. In deze nieuwe steden komen niet alleen nieuwe huizen. Minstens zo belangrijk zijn voorzieningen zoals huisartsen, scholen, parken, fietspaden en winkels.”
“We blijven investeren in autoluwe groene wijken met toegankelijk ov, scholen, groen, speeltuinen, kinderopvang, zorg en ontmoetingsplekken voor alle generaties.”
Toeslagen vervangen door een basisbedrag
D66 wil het huidige toeslagenstelsel afschaffen vanwege de complexiteit en onzekerheid, en vervangen door een eenvoudig basisbedrag voor iedereen. Dit moet zorgen voor meer bestaanszekerheid en minder bureaucratie.
“Op de lange termijn vervangen we de toeslagen door een basisbedrag voor iedereen → Lees hier meer standpunten over belastingen en toeslagen. De eerste belangrijke stappen zijn het invoeren van dat basisbedrag, het afschaffen van de zorgtoeslag en het samenvoegen van kindgebonden budget en kinderbijslag.”
Investeren in onderwijs: gelijke kansen en brede ontwikkeling
D66 wil investeren in onderwijs door een sterke basis te leggen voor ieder kind, kinderopvang bijna gratis te maken en schoolgebouwen grootschalig te vernieuwen. Het doel is gelijke kansen, brede ontwikkeling en een toekomstbestendige infrastructuur.
“We bouwen aan één publieke voorziening voor alle kinderen van 1 tot 15 jaar. Daarin kan ieder kind, in eigen tempo en vanuit de eigen achtergrond, groeien. Zo verdwijnt ook het verschil tussen kinderopvang en peuteropvang of voor- en vroegschoolse educatie.”
“Op weg naar deze publieke voorziening maken we de kinderopvang bijna gratis.”
“D66 wil een groot, landelijk plan om schoolgebouwen te renoveren of nieuw te bouwen. We beginnen met zo’n 5000 schoolgebouwen die zijn gebouwd tussen 1950 en 1990. Deze gebouwen zijn daarna ook rolstoelvriendelijk en hebben bijvoorbeeld een rustruimte. Het is de grootste vernieuwing sinds de wederopbouw.”
Zorg dichterbij en eenvoudiger organiseren
D66 wil de zorg toegankelijker en minder bureaucratisch maken door onder meer buurtondersteuners, centrale zorgcoördinatie en preventie te versterken. Het doel is dat mensen sneller passende hulp krijgen en zorgprofessionals worden ontlast.
“Buurtondersteuners zijn de stille kracht in onze wijken. Ze slaan de brug tussen de zorg en het dagelijks leven van mensen. Ze kunnen problemen vroeg signaleren, bieden een luisterend oor en zorgen dat niemand tussen wal en schip valt.”
“Een centrale zorgcoördinator of een lokaal loket helpt mensen de weg te vinden naar de voorzieningen die er al zijn.”
Klimaat en natuur: gebiedsgerichte aanpak en ‘water en bodem sturend’
D66 kiest voor een integrale, gebiedsgerichte aanpak van klimaat, natuur en landbouw, waarbij keuzes worden gemaakt op basis van natuurlijke grenzen en duurzaamheid. Dit voorkomt dure aanpassingen in de toekomst en versterkt de leefomgeving.
“Om te bepalen wat we waar doen, hanteren we het principe van ‘water en bodem sturend’. Dat betekent bijvoorbeeld dat we bouwen op hogere grond als er overstromingsgevaar is. En dat we niet meer vee houden dan de natuurlijke omgeving aankan.”
Overheid: minder regeldruk, meer slagkracht en transparantie
D66 wil de overheid efficiënter, transparanter en mensgerichter maken door minder externe inhuur, meer open source, minder regeldruk en het benoemen van doorbraakministers voor grote maatschappelijke opgaven.
“We verminderen de externe inhuur van dure consultants. We halen kennis en expertise weer in huis bij de overheid.”
“D66 maakt een einde aan verstikkende regeldruk. Regels die goed werken en publieke waarden beschermen, houden we. Regels die hoge lasten met zich meebrengen en niet goed werken, schaffen we af.”
“We benoemen doorbraakministers, met duidelijke doelen en een eigen begroting.”
NSC richt zich in haar verkiezingsprogramma op het herstellen van bestaanszekerheid, het oplossen van de wooncrisis, het verbeteren van goed bestuur en het versterken van de weerbaarheid van de samenleving. De partij kiest voor concrete maatregelen zoals het versnellen van woningbouw, het invoeren van een Ministerie van Digitale Zaken, het beperken van migratie, investeren in regionale economie en infrastructuur, en het waarborgen van toegankelijke gezondheidszorg. Hun visie draait om het herstellen van vertrouwen in de overheid, het beschermen van burgers tegen onzekerheden en het versterken van de menselijke maat in beleid.
Versnellen woningbouw en aanpak wooncrisis
NSC ziet de woningnood als een urgent probleem en wil procedures versnellen, bezwaar en beroep beperken en extra investeren in woningbouw. De partij wil dat gemeenten en provincies sneller knopen doorhakken en dat er een versnellingsfonds komt.
“Locaties die vanwege de wooncrisis zeer snel moeten worden bebouwd volgen een verkorte (bezwaar)procedure. Provincies krijgen een belangrijke stem in het aanwijzen van deze versnellingslocaties.”
“We investeren € 2 miljard extra in een versnellingsfonds voor de woningmarkt. Met het geld worden woningbouwprojecten sneller uitgewerkt, concrete knelpunten aangepakt en vergunningen eerder verleend.”
Herstel bestaanszekerheid en sociale zekerheid
Het waarborgen van bestaanszekerheid is een kernpunt, met aandacht voor betaalbaarheid van wonen, energie en zorg. NSC wil de basis op orde brengen voor alle burgers.
“Zorgen v o o r z e k e r h e i d ! De b a s i s m o e t o p o r d e”
Strenger migratiebeleid en beheersing arbeids- en studiemigratie
NSC wil migratie strenger reguleren, met nadruk op het tegengaan van misstanden bij arbeidsmigratie, het beperken van asielmigratie en het terugdringen van Engelstalige opleidingen.
Investeren in digitale overheid en cyberweerbaarheid
NSC wil de digitale overheid toegankelijker en veiliger maken, onder meer door een Ministerie van Digitale Zaken, één online portaal en betere cyberbeveiliging.
“We pleiten daarom voor een Ministerie van Digitale Zaken en Staatsmodernisering naar Duits voorbeeld.”
“De cyberweerbaarheid van ons land moet omhoog. We voeren de Cyberbeveiligingswet en de Wet Weerbaarheid Kritieke Entiteiten snel in om duidelijke cybersecuritykaders voor de overheid en de vitale sector vast te stellen.”
Investeren in regionale economie, infrastructuur en onderwijs
De partij wil investeren in regionale economie, infrastructuur en technisch onderwijs, met speciale aandacht voor innovatie, AI en het mkb buiten de Randstad.
“We investeren in technisch talent. Daarbij zetten we extra in op de instroom in mbo-, hbo- en wo-opleidingen voor strategische sectoren die echt om mensen staan te springen zoals de halfgeleiderindustrie, AI en energietechnologie.”
“Investeringen in wegen en spoorlijnen moeten in balans zijn tussen de Randstad en de regio.”
Toegankelijke gezondheidszorg en betaalbare energie
NSC wil de toegankelijkheid van de zorg waarborgen en energie betaalbaar houden, met publieke controle op warmtenetten en een laag vast tarief.
“Warmtenetten moeten grotendeels in publieke handen zijn. Als tarieven toch te hoog dreigen te worden, moet de overheid ingrijpen om betaalbaarheid te garanderen.”
Herstel vertrouwen in overheid en goed bestuur
De partij wil het vertrouwen in de overheid herstellen door meer transparantie, betere scheiding van machten en versterking van de lokale democratie.
“De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State wordt volledig afgesplitst en verzelfstandigd en ondergebracht bij de rechterlijke macht. Daarmee moet er eindelijk een betere scheiding tussen advisering en rechtspraak komen.”
“Een goed functionerende lokale en provinciale democratie vraagt om een goede ondersteuning van de volksvertegenwoordiging bij zijn controlerende taak, onder meer door een stevige griffie en onafhankelijke Rekenkamers. Ook moet er voldoende inspraak zijn voor burgers, bijvoorbeeld via een bindend correctief referendum op lokaal niveau.”
De SP kiest voor een radicaal sociaal beleid gericht op het verkleinen van ongelijkheid, het versterken van publieke voorzieningen en het eerlijker verdelen van welvaart. De partij wil onder meer gratis en toegankelijk openbaar vervoer, forse verlaging van de belasting op arbeid, hogere minimumlonen, maximumprijzen op basisproducten, meer sociale woningen en een einde aan marktwerking in essentiële sectoren. Hun kernvisie is dat de overheid actief moet ingrijpen om solidariteit, bestaanszekerheid en gelijke kansen voor iedereen te waarborgen.
Gratis en toegankelijk openbaar vervoer
De SP wil dat openbaar vervoer voor iedereen gratis en toegankelijk wordt, om mobiliteit eerlijker te maken en sociale uitsluiting tegen te gaan. Dit wordt gezien als essentieel voor het verbinden van mensen, het klimaat en de economie.
“Gratis openbaar vervoer, toegankelijk voor iedereen. We maken ons hard voor openbaar vervoer dat niemand uitsluit door de omvang van hun portemonnee.”
“In opmaat hiernaartoe maken we het openbaar vervoer direct goedkoper door de prijzen met 25 procent te verlagen en een goedkoop maandabonnement (zoals het Duitslandticket) in te voeren.”
Forse verlaging belasting op arbeid en verhoging minimumloon
De SP wil werken meer laten lonen door de inkomstenbelasting fors te verlagen en het minimumloon te verhogen. Dit moet armoede tegengaan en zorgen dat werkenden meer overhouden.
“We verlagen de inkomstenbelasting fors zodat je meer overhoudt van het geld dat jij verdient. Ook verlagen we de btw op basisproducten. Door het minimumloon te verhogen en het minimumjeugdloon af te schaffen zorgen we ervoor dat iedereen die werkt een inkomen krijgt waar je goed van kunt leven.”
Maximumprijzen voor basisproducten
Om de kosten van levensonderhoud te beperken en misbruik door bedrijven tegen te gaan, wil de SP maximumprijzen instellen voor essentiële producten zoals voedsel, medicijnen, energie en internet.
“Daarom moeten we de prijzen van basisproducten, zoals gezond eten, medicijnen, energie en internet, gaan controleren, reguleren en blokkeren.”
Meer sociale woningen en aanpak huisjesmelkers
De SP wil fors investeren in sociale woningbouw, woningen betaalbaar houden en huisjesmelkers streng aanpakken. Iedereen moet kunnen wonen in zijn eigen buurt, ongeacht inkomen of beperking.
“We bouwen extra woningen voor jongeren en starters, realiseren toegankelijke ouderenwoningen en zorgen voor betaalbaar begeleid wonen voor wie dat nodig heeft.”
“We stellen een vergunningplicht in voor verhuurders, gekoppeld aan duidelijke kwaliteitseisen. Bij misstanden moeten gemeenten direct ingrijpen. Huisjesmelkers verliezen hun vergunning. Geen woekerwinst meer over de rug van huurders.”
Einde aan marktwerking in zorg en publieke sector
De SP wil marktwerking en privatisering in essentiële sectoren terugdraaien, met name in de zorg en het openbaar vervoer, om kwaliteit en toegankelijkheid te waarborgen.
“Van de ambulancezorg maken we een publieke dienst, zonder marktwerking of aanbestedingen.”
“We stoppen met concurrentie op het spoor en verschillende bedrijven met eigen tarieven en paaltjes. De NS en ProRail worden één publiek spoorbedrijf dat verantwoordelijk is voor het hele spoorvervoer.”
Eerlijker belastingstelsel: kapitaal zwaarder belasten
De SP wil het belastingstelsel grondig herzien zodat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, en kapitaalinkomsten zwaarder worden belast dan nu.
“Door het belastingstelsel grondig te herzien kunnen we de lasten eerlijk verdelen en snijden in bureaucratie in de overheid en de private sector.”
“Op dit moment komt tachtig procent van de belastinginkomsten uit arbeid en consumptie en maar twintig procent uit kapitaal. Er worden miljarden cadeau gegeven aan de rijkste individuen en grootste bedrijven, terwijl gewone mensen en het werkende klasse de grote meerderheid van Nederland die afhankelijk zijn van hun inkomen uit arbeid, uitkering, of pensioen.”
Actieve bestrijding van discriminatie en sociale tweedeling
De SP stelt gelijke behandeling en het bestrijden van discriminatie centraal, ongeacht afkomst, kleur, gender, religie of beperking.
“We gaan tweedeling tegen en accepteren geen enkele vorm van discriminatie, door niemand. Discriminatie bestrijden we altijd en overal, op basis van klasse, kleur, gender, religie, seksuele voorkeur, leeftijd, woonplaats, beperking of wat ook.”
Investeren in publieke voorzieningen en gemeenten
De SP wil fors investeren in lokale voorzieningen zoals buurthuizen, bibliotheken en zwembaden, en gemeenten structureel meer geld geven om hun taken goed uit te voeren.
“Na de jarenlange kaalslag krijgen gemeenten weer voldoende geld om te investeren in toegankelijke voorzieningen voor alle inwoners. Er komt een einde aan de tekorten in bijvoorbeeld de jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning, onderhoud van de buurt of hulp aan mensen met schulden.”
Het CDA richt zich in haar verkiezingsprogramma op het versterken van de regio’s, het bouwen van meer betaalbare woningen, het beheersen van migratie, en het realiseren van een betrouwbare en efficiënte overheid. De partij kiest voor concrete investeringen in infrastructuur, woningbouw, regionale economie en het beperken van regeldruk, met als doel een fatsoenlijk, leefbaar en samenhangend Nederland. Centraal staan wederkerigheid tussen regio en Rijk, grip op migratie, en het vergroten van bestaanszekerheid.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen en betaalbaarheid vergroten
Het CDA wil het woningtekort aanpakken door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, procedures te versnellen en de hypotheekrenteaftrek af te bouwen met gelijktijdige verlaging van de inkomstenbelasting. Hiermee wil de partij jongeren en starters perspectief bieden en de woningmarkt toegankelijker maken.
“Wij kiezen voor de woningzoekende in onze voorstellen om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen. Het principe van ‘straatje erbij’ breiden we uit tot een ‘wijkje erbij’ zodat jongeren in hun dorp of stad kunnen blijven wonen. We maken het moeilijker om woningbouw met juridische procedures te vertragen. De gang naar de Raad van State beperken we. De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
“Het bestrijden van het woningtekort is een gezamenlijke opgave van het Rijk, gemeenten, provincies, corporaties, investeerders, ontwikkelaars en bouwers. Regie van het Rijk, doorzettingsmacht, ruimtelijk beleid en adequate financiering zijn harde voorwaarden.”
Regio’s versterken en investeren in infrastructuur
Het CDA wil de kracht van regio’s benutten door structurele samenwerking tussen Rijk en regio, investeringen in infrastructuur en het spreiden van overheidsinstanties. Dit moet leiden tot meer economische kansen, betere bereikbaarheid en een evenwichtiger Nederland.
“Elke regio draagt met eigen kracht bij aan de grote opgaven van Nederland: van energietransitie tot woningbouw en van natuur tot economie. Wij kiezen ervoor om die unieke kwaliteiten te versterken en verschillen te benutten, zodat regio’s niet alleen ontvangen maar ook geven.”
“We investeren in de basis op orde. Veel bruggen, tunnels, viaducten, sluizen en spoorwegen naderen het einde van hun technische levensduur. Onderhoud, vervanging en renovatie daarvan is van groot belang om Nederland in beweging te houden.”
“We verspreiden overheidsinstanties over het land, zodat er een netwerk van rijkskantoren ontstaat in verschillende delen van Nederland.”
Grip op migratie en strengere asielregels
Het CDA wil migratie beheersbaar maken door asielaanvragen buiten Europa te laten plaatsvinden, strengere terugkeermaatregelen voor uitgeprocedeerde asielzoekers en uitvoering van de spreidingswet. Hiermee wil de partij de druk op opvang en integratie verminderen.
“Wij willen een nieuw internationaal asielsysteem. Asielaanvragen gebeuren buiten Europa, zodat mensensmokkel stopt. Uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer maken zich strafbaar. In Nederland voeren we alleen werkbare wetten in die migratie beheersbaar maken. We voeren de spreidingswet uit, zodat de chaos in de asielopvang stopt en er een einde”
“Voor alle statushouders is het inburgeringsonderwijs verplicht, in het uiterste geval op straffe van verlies van hun status.”
Minder regeldruk en efficiëntere overheid
Het CDA wil de overheid effectiever en kleiner maken door regelgeving te vereenvoudigen, overbodige regels te schrappen en tijdelijke wetten automatisch te laten vervallen. Dit moet de uitvoeringslast voor burgers, bedrijven en uitvoerders verlagen.
“Er komt een programma ‘vereenvoudiging van regelgeving’. Doelstelling is een lagere uitvoeringslast voor uitvoerders, burgers en ondernemingen.”
“Bij nieuwe wetgeving gelden voortaan horizonbepalingen, zodat wetten die een tijdelijk probleem adresseren na verloop van tijd vanzelf vervallen.”
Investeren in duurzame energie en infrastructuur
Het CDA zet in op energiebesparing, zonnepanelen op daken en versnelling van duurzame waterstofeconomie, met behoud van landbouw- en natuurgronden. Ook wil de partij vitale energie-infrastructuur versneld realiseren.
“We zetten in op zonnepanelen op daken, parkeerplaatsen en bedrijventerreinen, zodat landbouw- en natuurgronden behouden blijven voor voedsel en natuur.”
“Met een Wet vitale infrastructuur zorgen we ervoor dat (energie)infrastructuurprojecten van nationaal belang versneld gerealiseerd kunnen worden door andere regelingen tijdelijk en selectief buiten werking te stellen.”
BVNL pleit voor een kleinere overheid, meer individuele vrijheid, en het terugdringen van bureaucratie en belastingen. De partij wil fors snijden in overheidsuitgaven, dereguleren, en burgers meer zeggenschap geven via bindende referenda en keuzevrijheid. Belangrijke voorstellen zijn het afschaffen van klimaatbeleid, invoeren van een vlaktaks, harde aanpak van criminaliteit, en het stimuleren van energieproductie via kernenergie en aardgas.
Overheidsuitgaven fors verlagen en overheid verkleinen
BVNL ziet de overheid als te groot en te bemoeizuchtig, wat leidt tot verspilling en inefficiëntie. De partij wil de rijksoverheidsuitgaven met minstens 35% verminderen, vooral door het schrappen van subsidies, adviesorganen, klimaatbeleid en niet-kerntaken.
“BVNL stelt zich ten doel om binnen twee regeerperiodes de rijksoverheidsuitgaven met ten minste 35% te verminderen, primair door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken.”
Minder regels en bureaucratie, meer deregulering
BVNL vindt dat de overheid grossiert in zinloze regels en wil fors dereguleren, vooral op de woningmarkt, arbeidsmarkt, pensioensector en in de zorg. Dit moet leiden tot meer vrijheid en minder administratieve lasten voor burgers en ondernemers.
“BVNL wil inzetten op deregulering. De overheid grossiert in zinloze regels en wetten en dat moet fors verminderen. Met name de woningmarkt, de arbeidsmarkt, de pensioensector en de zorg moeten worden gedereguleerd.”
Vlaktaks van 25% en afschaffing toeslagen/belastingen
BVNL wil het belastingstelsel radicaal vereenvoudigen door een vlaktaks van 25% in te voeren op arbeid, winst en vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000. Alle andere belastingen en toeslagen, inclusief erf- en schenkbelasting, worden afgeschaft.
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft. Gehate belastingen zoals de erf- en schenkbelasting en het box 3 probleem worden hiermee opgelost.”
Stoppen met klimaatbeleid, inzetten op kernenergie en aardgas
BVNL verwerpt het huidige klimaatbeleid en internationale akkoorden, en wil inzetten op betaalbare energie via kerncentrales en aardgaswinning. Windmolens op land en zee en zonneparken op landbouwgrond worden afgewezen.
“De Europese Green Deal en het Klimaatakkoord zeggen we op, waaronder het verbod op verbrandingsmotoren en het verplicht sluiten van kolencentrales.”
“Dit kan door kerncentrales te bouwen en het gasveld in Groningen veilig en verantwoord open te houden en nieuwe gasvelden op Nederlands grondgebied te ontwikkelen.”
Bindend referendum en meer directe democratie
BVNL wil de democratie versterken door het invoeren van een bindend referendum, zodat burgers zich direct kunnen uitspreken over belangrijke onderwerpen buiten verkiezingen om.
“BVNL wil een bindend referendum invoeren. Democratie moet weer terug naar de inwoners van Nederland. Over specifieke onderwerpen moet het volk zich buiten de verkiezingen kunnen uitspreken.”
Harde aanpak criminaliteit en hogere straffen
De partij wil criminaliteit, vooral zeden- en geweldsmisdrijven, keihard aanpakken met minimumstraffen, levenslange monitoring van zedendelinquenten, en meer bevoegdheden voor politie en reclassering.
“Met name zedenmisdrijven, geweldsmisdrijven en misdrijven tegen kinderen verdienen een keiharde aanpak. Hiertoe voeren we minimumstraffen in en verhogen we de straffen. Mensen die veroordeeld zijn voor een zedenmisdrijf worden levenslang gemonitord, bijvoorbeeld met een elektronische enkelband.”
“Zware criminaliteit harder aanpakken. Hoge minimumstraffen voor gewelds- en zedenmisdrijven en intensieve monitoring van zedendelinquenten.”
Meer keuzevrijheid en autonomie voor burgers
BVNL wil burgers meer regie geven over hun eigen leven, onder meer door keuzevrijheid in pensioenen, afschaffing van de kostendelersnorm, en het afschaffen van zorg in natura ten gunste van persoonsgebonden budgetten.
“Er komt keuzevrijheid met betrekking tot de pensioenen.”
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een Persoonsgebonden Budget (PGB). Dit geeft zorgbehoevenden regie over hun zorgtraject, vermindert bureaucratie en sluit aan bij het streven van BVNL naar minder overheidsbemoeienis en meer individuele autonomie.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) richt zich in haar verkiezingsprogramma op een radicaal duurzame samenleving, met prioriteit voor natuur, klimaat, dierenwelzijn en sociale rechtvaardigheid. De partij pleit voor forse investeringen in openbaar vervoer, betaalbare en groene woningen, energiebesparing, en een zorgsysteem zonder marktwerking. Hun visie draait om het herstellen van de balans tussen mens, dier en natuur, met concrete maatregelen voor minder autoverkeer, meer sociale huurwoningen, en een rechtvaardige verdeling van middelen.
Radicale verduurzaming en energiebesparing
PvdD wil het gebruik van energie en grondstoffen drastisch verminderen en fossiele brandstoffen snel uitfaseren, met prioriteit voor huishoudens en natuur. Energiebesparing staat centraal om klimaatdoelen te halen en afhankelijkheid van vervuilende import te verminderen.
Betaalbaar en groen wonen voor iedereen
De partij wil de woningmarkt hervormen door meer sociale huurwoningen te bouwen, nieuwe woonvormen te stimuleren, en bouwen alleen toe te staan op klimaatbestendige locaties. Groen in de leefomgeving wordt fors uitgebreid.
Investeren in openbaar vervoer, minder autoverkeer
PvdD kiest voor een forse verschuiving van autoverkeer naar openbaar vervoer, met lagere tarieven, betere bereikbaarheid en geen uitbreiding van wegen. Vervuilende voertuigen worden ontmoedigd en alternatieven gestimuleerd.
“Het openbaar vervoer wordt minimaal 50% goedkoper, zodat het ov financieel aantrekkelijker wordt dan de auto.”
“Daarom komen er geen nieuwe wegen en geen verbreding van bestaande wegen.”
Zorg als basisvoorziening, geen marktwerking
De partij wil zorg laagdrempelig, dichtbij en preventief organiseren, met samenwerking op buurtniveau en zonder marktprikkels. Zorgverleners krijgen betere arbeidsvoorwaarden en minder administratieve lasten.
Rechtvaardige en inclusieve samenleving
PvdD streeft naar gelijke behandeling, bestrijding van armoede, en eerlijke arbeidsomstandigheden voor iedereen, inclusief arbeidsmigranten. Kinderarmoede wordt radicaal aangepakt.
“We bestrijden kinderarmoede radicaal. Geen kind gaat zonder ontbijt naar school. Iedere school krijgt toegang tot biologische, plantaardige schoolmaaltijden – gratis en toegankelijk voor alle kinderen.”
“Iedereen die in Nederland werkt – waar je ook vandaan komt – heeft recht op gelijke behandeling, goede huisvesting en bescherming.”
Volt zet in op een toekomstbestendig Nederland door Europese samenwerking, verduurzaming, gelijke kansen in onderwijs en wonen, en innovatie centraal te stellen. De partij wil meer betaalbare en duurzame woningen, investeert in toegankelijk en inclusief onderwijs, stimuleert duurzame mobiliteit en pleit voor een sterke digitale en innovatieve economie met nadruk op Europese autonomie. Hun kernvisie is dat maatschappelijke uitdagingen grensoverschrijdend en integraal moeten worden aangepakt, met centrale regie en lokale betrokkenheid.
Meer betaalbare en duurzame woningen bouwen
Volt ziet wonen als een recht en wil het woningtekort aanpakken door sneller, slimmer en duurzamer te bouwen. Alle nieuwbouw moet in 2030 klimaatneutraal zijn en bestaande gebouwen worden verduurzaamd, met meer inspraak voor bewoners en integratie van voorzieningen.
“Daarom bouwen we meer woningen. Sneller, slimmer én duurzamer. We zorgen dat in 2030 alle nieuwbouw klimaatneutraal is en we maken het verduurzamen van bestaande gebouwen makkelijker.”
Centraal regie op ruimtelijke ordening voor duurzaamheid
Volt wil dat het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening de regie neemt over ruimtelijke keuzes, zodat wonen, werken, natuur, landbouw en mobiliteit duurzaam samengaan. Dit moet versnipperd beleid en gebrek aan visie tegengaan.
“We moeten centraal regie voeren op de ruimtelijke ordening en deze integraal bekijken. Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) moet de keuzes voor de toekomst maken, zodat provincies en gemeenten meer duidelijkheid krijgen.”
Investeren in toegankelijk en inclusief onderwijs
Volt wil gelijke kansen vanaf de klas, investeert in kinderopvang, scholen en opleidingen, en streeft naar onderwijs dat persoonlijke groei stimuleert en ongelijkheid verkleint. Er komt meer aandacht voor digitale vaardigheden en samenwerking binnen de EU.
“We investeren in kinderopvang, scholen en opleidingen die toegankelijk zijn voor iedereen. Onderwijs moet persoonlijke groei stimuleren, ongelijkheid verkleinen en de volgende generatie voorbereiden op een snel veranderende wereld.”
Duurzame en toegankelijke mobiliteit voor iedereen
Volt investeert in duurzaam vervoer, met prioriteit voor internationale treinen, betere fietspaden en een nieuw tarievenstelsel voor openbaar vervoer. Ook in minder dichtbewoonde gebieden moet goed openbaar vervoer beschikbaar zijn.
“Iedereen moet toegang hebben tot goed en duurzaam vervoer. Reizen van deur tot deur wordt makkelijker wanneer verschillende vervoermiddelen goed samenwerken. Daarom investeren we in vervoer dat voor iedereen werkt.”
“Iedereen in Nederland moet altijd en overal toegang hebben tot bereikbaar, beschikbaar en betaalbaar openbaar vervoer om onder andere naar werk, dokter, school en sociale contacten te komen.”
Europese digitale soevereiniteit en innovatie stimuleren
Volt wil dat de overheid in 2030 volledig overstapt op EU-alternatieven voor digitale infrastructuur, met open source software en minder afhankelijkheid van grote commerciële platforms. Europese waarden en digitale autonomie staan centraal.
“De overheid geeft het goede voorbeeld en is in 2030 volledig overgestapt op EU-alternatieven voor haar digitale infrastructuur. De Nederlandse overheid streeft scherpe en haalbare ambities na, zoals de plannen van Denemarken, om van Microsoft producten over te stappen naar open source software.”
“Europese waarden zijn leidend bij overheidsdigitalisering, zodat transparantie, zeggenschap en digitale soevereiniteit gewaarborgd blijven.”
Innovatie en duurzame economie met Europese samenwerking
Volt wil innovatiehubs ontwikkelen, investeringen in sleuteltechnologieën stimuleren en het Europese cohesiebeleid inzetten om regionale verschillen te verkleinen. Start-ups worden ondersteund zonder in te leveren op eerlijke arbeidsvoorwaarden.
“We zetten in op de ontwikkeling van innovatiehubs om bestaande systemen te versterken waarbij we rekening houden met regionale spreiding.”
“We zetten Europees cohesiebeleid (oftewel: regiobeleid) doelgerichter in om verschillen tussen Europese regio’s te verkleinen. In plaats van cohesiemiddelen te verschuiven naar potjes om crises op te vangen, investeren we in brede welvaart, waaronder onderwijs, training, vergroening en innovatie, sociale woningbouw en grensoverstijgende samenwerking.”
De VVD richt zich in haar verkiezingsprogramma op het versterken van de economie, het laten lonen van werk, het bouwen van meer woningen, het vergroten van veiligheid en het verkleinen van de overheid. De partij wil lasten verlagen voor werkenden, fors investeren in infrastructuur, strengere migratie- en integratieregels invoeren en de overheid efficiënter en kleiner maken. De kern van hun visie is een vrij, veilig en welvarend Nederland waarin werk en ondernemerschap centraal staan.
Werken moet meer lonen en lasten omlaag
De VVD wil dat werken financieel aantrekkelijker wordt en dat de lasten voor middeninkomens dalen. Dit moet ervoor zorgen dat mensen die bijdragen aan de samenleving meer ruimte, waardering en vooruitgang krijgen.
“De VVD perkt de Haagse herverdelingsmachine in. We stoppen met steeds maar weer verder nivelleren, verlagen de lasten voor middeninkomens en zetten de werkende Nederlander weer op één.”
Meer woningen bouwen en procedures versnellen
De partij stelt dat het woningtekort moet worden opgelost door meer koopwoningen te bouwen en regels die bouw vertragen te schrappen. Het recht op een eigen woning voor werkenden staat centraal, boven natuurbezwaren.
“We gaan weer koopwoningen bouwen, zodat die eigen plek onder de zon voor iedereen te bereiken is. Regels, procedures en bezwaren zullen linksom of rechtsom moeten wijken. We gaan splitsen, optoppen, transformeren en vooral: bouwen, bouwen, bouwen. Een eigen woning voor iedereen is simpelweg belangrijker dan de aanwezigheid van een salamander of een hagedis.”
Investeren in infrastructuur voor bereikbaarheid en groei
De VVD wil fors investeren in infrastructuur om bereikbaarheid, economische groei en veiligheid te waarborgen. Dit omvat nieuwe wegen, spoorlijnen en onderhoud, met aandacht voor het oplossen van de grootste knelpunten.
“We investeren met de investeringsagenda voor nationale groei in onze infrastructuur en daarmee de bereikbaarheid van woonwijken, zodat we nieuwe auto-, spoor- en waterwegen kunnen aanleggen en bestaande verbindingen goed kunnen onderhouden. Daarnaast stellen we ons ten doel om de grootste knelpunten uit de file top-10 aan te pakken.”
Strenger migratie- en integratiebeleid
De partij wil dat integratie vooral via werk plaatsvindt en dat statushouders direct aan het werk gaan in plaats van een uitkering te ontvangen. Migratie wordt strenger gereguleerd om veiligheid en samenhang te waarborgen.
“De VVD wil dat elke statushouder direct bij het krijgen van huisvesting een leerwerkplek of startbaan krijgt aangeboden en accepteert, in plaats van direct een uitkering.”
Onafhankelijkheid en versnelling energie-infrastructuur
De VVD streeft naar energie-onafhankelijkheid van onvrije landen en wil de aanleg van energie-infrastructuur versnellen door procedures te verkorten en prioriteit te geven aan strategische projecten.
“We gaan de aanleg van energie-infrastructuur aanzienlijk versnellen: Op dit moment zijn de doorlooptijden voor de aanleg van energie-infrastructuur te lang, soms wel zeven tot tien jaar. Daarom wijzen we versnellingsgebieden aan en gaan we snijden in vergunningsprocedures.”
“We worden onafhankelijk van energie uit onvrije landen: We bouwen onze energie-”
Kleinere en efficiëntere overheid
De VVD wil een kleinere, efficiëntere overheid met minder regels, lagere overhead en meer klantvriendelijkheid. Overheidsdiensten moeten eenvoudiger en goedkoper worden, met minder bureaucratie.
GroenLinks-PvdA richt zich in haar belangrijkste programmapunten op het versterken van publieke voorzieningen, het bouwen van meer betaalbare woningen, het centraal stellen van het algemeen belang boven winst, en het verduurzamen van mobiliteit en economie. De partij kiest voor forse investeringen in onderwijs, zorg, cultuur en openbaar vervoer, en wil ongelijkheid en klimaatproblemen structureel aanpakken. Hun visie draait om solidariteit, kansengelijkheid en duurzaamheid als fundament voor een samenleving die werkt voor iedereen.
Meer betaalbare woningen bouwen
GroenLinks-PvdA ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil jaarlijks fors meer woningen bouwen, met nadruk op betaalbaarheid en het beter benutten van bestaande voorraad. Dit moet de woningmarkt toegankelijker maken voor starters en mensen met een lager inkomen.
“100.000 nieuwe woningen per jaar”
Publiek belang boven winst in zorg, onderwijs en OV
De partij stelt dat essentiële publieke sectoren niet door commerciële belangen mogen worden gedomineerd. Het algemeen belang moet leidend zijn in zorg, onderwijs, kinderopvang en openbaar vervoer, met meer regie voor overheden en minder ruimte voor private investeerders.
“In de zorg, het onderwijs, de kinderopvang en het openbaar vervoer moet het algemeen belang voorop staan, niet de winst voor investeerders. We strijden tegen commerciële investeerders en private equity die de huisartsenzorg, welzijnswerk en de kinderopvang overnemen en tegen detacheringsbureaus die leraren wegkapen op scholen. Provincies worden gestimuleerd en geholpen om het regionale openbaar vervoer weer in eigen hand te nemen.”
Investeren in kansengelijkheid en publieke voorzieningen
GroenLinks-PvdA wil de basis van de samenleving versterken door te investeren in scholen, sportverenigingen, buurthuizen, bibliotheken en zwembaden. Dit moet de sociale samenhang vergroten en gelijke kansen voor iedereen bevorderen.
“We investeren in het hart van onze samenleving, de plekken waar mensen samen komen, zoals de sportvereniging, de school, het buurthuis, de bibliotheek en het zwembad. Sportclubs krijgen steun bij verduurzaming en schoolgebouwen gaan we opknappen. We zorgen dat alle kinderen kunnen sporten en naar de bibliotheek kunnen om te leren lezen.”
Duurzame en toegankelijke mobiliteit stimuleren
De partij kiest voor een mobiliteitstransitie waarin lopen, fietsen en openbaar vervoer prioriteit krijgen boven de auto. Er wordt geïnvesteerd in infrastructuur voor voetgangers en fietsers, en internationale treinverbindingen worden aantrekkelijker gemaakt, terwijl de luchtvaart moet krimpen en verduurzamen.
“Meer inzet op slimmere, gezondere en schonere mobiliteit. Er komt meer nadruk op lopen, fietsen, openbaar vervoer en deelmobiliteit. Voetgangers en fietsers krijgen voorrang op auto’s. We investeren in voetgangersinfrastructuur,”
“Krimp van het vliegverkeer. De luchtvaart moet verduurzamen. Om dat te stimuleren voeren we een CO₂-plafond en geluidsplafond in. Die dalen ieder jaar richting een klimaatneutrale luchtvaart in 2050.”
Fors investeren in onderwijs en onderzoek
GroenLinks-PvdA wil bezuinigingen op onderwijs terugdraaien en fors investeren in onderzoek, wetenschap en innovatie. Dit moet de kwaliteit van het onderwijs verbeteren en Nederland voorbereiden op toekomstige uitdagingen.
“We draaien de onderwijsbezuinigingen van dit kabinet terug en investeren fors in onderzoek, wetenschap en innovatie.”