Verkiezingsprogramma's 2025 overarbeidsomstandigheden
BIJ1 pleit voor structurele verbetering van arbeidsomstandigheden door hogere lonen, meer zeggenschap voor werknemers, gelijke rechten voor arbeidsmigranten en het versterken van vakbonden. De partij wil misstanden en uitbuiting tegengaan door wettelijke bescherming, proactieve inspecties en het afschaffen van schijnzelfstandigheid. Hun visie is radicaal: werk moet bijdragen aan een goed leven, niet aan overleven, en iedereen verdient gelijke en rechtvaardige arbeidsvoorwaarden.
Hogere lonen en kortere werkweek
BIJ1 wil dat werkenden profiteren van bedrijfswinsten, een hoger minimumloon en een kortere werkweek met behoud van loon. Dit moet de bestaanszekerheid vergroten en uitbuiting tegengaan.
“Het minimumloon verhogen we direct naar €19 per uur. Met een gelijke verhoging van de AOW (pensioen) en de bijstandsuitkering.”
“We schaffen de 40-urige werkweek af en gaan naar een 30-urige werkweek met behoud van hetzelfde loon.”
“Winsten moeten leiden tot hogere lonen voor de werkende mensen die de winsten hebben geproduceerd. Daarom stellen we allereerst paal en perk aan de winsten die mogen worden gemaakt (winst maximaliseren). We nemen in de wet op dat een zeker deel van alle winsten naar loonsverhogingen gaat.”
Gelijke rechten en bescherming voor arbeidsmigranten
BIJ1 wil dat arbeidsmigranten en ongedocumenteerden dezelfde arbeidsrechten krijgen als andere werknemers, en dat hun afhankelijkheid van werkgevers wordt verminderd.
“Arbeidsmigranten en ongedocumenteerde mensen verdienen dezelfde rechten als elke andere werknemer.”
“We verbieden het koppelen van werk en woonruimte, waarbij ontslag gelijk staat aan dakloos worden.”
“Werkgevers worden verplicht het minimumloon te betalen, ook als de arbeiders via een wervingsbureau over de grens werken.”
“Arbeidsmigranten mogen voor meerdere werkgevers werken en mogen alle soorten werk verrichten, niet alleen werk dat niet door Nederlanders kan worden gedaan. Ze kunnen zelfstandig woningen huren of gemeentelijke opvang gebruiken en hebben recht op sociale voorzieningen, gelijk loon, gelijke contracten en arbeidsrechten.”
Sterkere positie en inspraak voor werknemers
De partij wil werknemers meer zeggenschap geven over hun arbeidsomstandigheden en het bestuur van bedrijven, onder andere via coöperaties en werknemersfondsen.
“Nieuwe bedrijven worden standaard opgericht als werknemerscoöperaties.”
“Bestaande beursgenoteerde bedrijven met meer dan 100 werknemers krijgen een transitieplicht: binnen 10 jaar moet het merendeel van de aandelen in handen zijn van de werknemers.”
“De democratische ondernemingsraad is een verplicht onderdeel van grote bedrijven, met een bindend mandaat in het bestuur.”
Versterking vakbonden en inspectie
BIJ1 wil vakbonden meer toegang geven tot werkvloeren en discriminatie en misstanden proactief laten inspecteren.
“Vakbonden krijgen het recht om werkvloeren te bezoeken. Zo kunnen zij hun taak om de belangen van werknemers te ondersteunen beter uitvoeren en eventuele misstanden signaleren. Weigert een werkgever zo’n bezoek, dan volgt een bezoek van de Arbeidsinspectie.”
“De Inspectie SZW inspecteert proactief op discriminatie op de werkvloer. Bedrijven die zich schuldig maken aan discriminatie krijgen strengere sancties.”
Eerlijke contracten en bescherming tegen ontslag
BIJ1 wil vaste contracten na tijdelijke dienst, bescherming tegen ontslag en het tegengaan van schijnzelfstandigheid.
“Werknemers die langer dan 9 maanden met een tijdelijk contract werken, krijgen een vast contract. We verbeteren de bescherming tegen ontslag en gaan schijnzelfstandigheid tegen.”
Fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden voor iedereen
De partij streeft naar duurzame, passende banen met rechtvaardige arbeidsvoorwaarden, ook voor mensen met een beperking of in de bijstand.
“Mensen krijgen duurzaam, passend werk met fatsoenlijke en rechtvaardige arbeidsvoorwaarden.”
BVNL wil arbeidsomstandigheden vooral verbeteren door het versoepelen van arbeidsrecht, het verlagen van werkgeverslasten, en het aantrekkelijker maken van werken ten opzichte van uitkeringen. De partij pleit voor meer contractvrijheid, minder verplichtingen voor werkgevers, en hogere lonen voor specifieke publieke sectoren, maar beperkt wettelijke bescherming en collectieve medezeggenschap. Hun visie is dat minder overheidsbemoeienis en meer financiële prikkels leiden tot betere arbeidsdeelname en meer zelfredzaamheid.
Versoepeling arbeidsrecht en contractvrijheid
BVNL wil het arbeidsrecht versoepelen en werkgevers meer vrijheid geven in het aangaan en beëindigen van arbeidsrelaties. Dit moet het aannemen van personeel aantrekkelijker maken, maar betekent ook minder bescherming voor werknemers. De partij ziet contractvrijheid als essentieel voor een goed functionerende arbeidsmarkt.
“Het ontslagrecht moet worden versoepeld.”
“Het maximumaantal tijdelijke arbeidsovereenkomsten dat een werknemer en werkgever met elkaar mogen aangaan, wordt onbeperkt. Contractvrijheid is essentieel.”
“De verplichte transitievergoeding verdwijnt.”
“Geen verplichte ondernemingsraad voor bedrijven.”
Verlaging werkgeverslasten en financiële prikkels
BVNL wil de werkgeverslasten verlagen en het minimumjeugdloon verhogen tot 18 jaar, waarna het gewone minimumloon geldt. Ook pleit de partij voor het aantrekkelijker maken van werken door belastingverlagingen en het loskoppelen van uitkeringen van het minimumloon. Dit moet de kloof tussen werken en niet-werken vergroten en arbeid lonender maken.
“De werkgeverslasten verlagen.”
“Het minimumjeugdloon gaat fors omhoog en stopt bij 18 jaar. Voor mensen die 18 jaar of ouder zijn geldt het gewone minimumloon.”
“Bijstandsuitkeringen en andere uitkeringen loskoppelen van het minimumloon, met uitzondering van de AOW.”
“Het verschil tussen een uitkering en werk moet daarom worden vergroot en de armoedeval moet worden opgeheven.”
Minder wettelijke bescherming bij ziekte en ontslag
BVNL wil de verplichtingen voor werkgevers bij ziekte en ontslag beperken. Doorbetaling bij ziekte wordt teruggebracht en de Wet Poortwachter wordt afgeschaft. Dit verlaagt de lasten voor werkgevers, maar vermindert de bescherming van werknemers bij ziekte.
“Doorbetalen bij ziekteverzuim van een werknemer terugbrengen van 2 jaar naar maximaal 6 maanden. Na 6 maanden is iemand weer aan het werk of valt hij of zij terug naar de bijstand.”
“De Wet Poortwachter wordt afgeschaft.”
“Ambtenaren krijgen dezelfde ontslagbescherming als gewone werknemers.”
Hogere lonen voor publieke sector in lagere schalen
BVNL erkent dat essentiële publieke beroepen beter beloond moeten worden en stelt een eenmalige loonsverhoging voor mensen in lagere loonschalen in de publieke sector voor. Dit moet de aantrekkelijkheid van deze beroepen vergroten.
“Essentiële ambtenaren zoals militairen, politieagenten, docenten en zorgmedewerkers moeten structureel substantieel meer gaan verdienen. Dat kunnen we doen door een eenmalige extra loonsverhoging van 10%, voor mensen die zich in de lagere loonschalen bevinden.”
“Alle zorgmedewerkers, die zich in de lagere loonschalen bevinden, krijgen een eenmalige extra loonsverhoging van 10%.”
De Partij voor de Dieren pleit voor gelijke en menswaardige arbeidsomstandigheden voor iedereen, met bijzondere aandacht voor arbeidsmigranten, flexwerkers en mensen met een beperking. Ze willen misstanden en uitbuiting tegengaan door strengere regelgeving, gelijke behandeling, en betere bescherming op de werkvloer. Concrete voorstellen zijn onder andere gelijke beloning, certificering van uitzendbureaus, verbod op uitzendkrachten in risicosectoren, en versterking van de arbeidsinspectie.
Gelijke behandeling en bescherming van arbeidsmigranten
De PvdD wil dat arbeidsmigranten dezelfde rechten en bescherming krijgen als andere werknemers, om uitbuiting en slechte arbeidsomstandigheden tegen te gaan. Ze pleiten voor certificering van uitzendbureaus, betere huisvesting, en het verbod op uitzendkrachten in sectoren met veel misstanden.
“Iedereen die in Nederland werkt – waar je ook vandaan komt – heeft recht op gelijke behandeling, goede huisvesting en bescherming tegen uitbuiting.”
“Uitzendbureaus moeten gecertificeerd worden om arbeidsmigranten naar Nederland te halen. Als misstanden worden gesignaleerd wordt de certificering ingetrokken. Bedrijven die gebruikmaken van niet-gecertificeerde uitzendbureaus krijgen een boete.”
“Arbeidsmigranten krijgen betere bescherming tegen uitbuiting, waaronder het recht op een eigen slaapkamer en fatsoenlijke huisvesting. Het is niet langer toegestaan dat commerciële bedrijven zowel werkgever als huisbaas zijn van arbeidsmigranten.”
“Er komt daarom een verbod op uitzendkrachten in de vleesverwerkende industrie en andere sectoren met hoog risico op uitbuiting van arbeidsmigranten.”
Gelijke beloning en arbeidsvoorwaarden voor alle werknemers
De partij wil dat gelijke functies gelijk worden beloond en dat uitzendkrachten dezelfde arbeidsvoorwaarden krijgen als vaste werknemers. Ze willen de genderloonkloof dichten en flexwerkers beter beschermen.
“Gelijke functies verdienen gelijke beloning. We voeren een Wet Gelijke Beloning in waarmee de genderloonkloof verdwijnt.”
“Uitzendkrachten krijgen dezelfde arbeidsvoorwaarden als vaste werknemers en het uitzendbeding voor uitzendkrachten, waardoor bij ziekte het contract stopt, wordt verboden.”
Versterking van toezicht en handhaving op arbeidsomstandigheden
De PvdD wil de arbeidsinspectie meer bevoegdheden geven om misstanden op de werkvloer aan te pakken, met nadruk op naleving van cao-lonen, discriminatie en sociale veiligheid. Medewerkers worden actief betrokken bij inspecties.
“De arbeidsinspectie krijgt een breder mandaat om zelf onderzoek te doen en te handhaven op de naleving van cao-lonen, discriminatie en sociale veiligheid. Medewerkers worden actief betrokken bij inspecties.”
Recht op onbereikbaarheid buiten werktijd
Om de werk-privébalans te beschermen, wil de partij het wettelijk recht op onbereikbaarheid buiten werktijd invoeren.
“Elke werknemer krijgt het recht om buiten werktijd offline te zijn zonder consequenties. Het ‘recht op onbereikbaarheid’ wordt wettelijk vastgelegd.”
Verbeterde arbeidsomstandigheden voor mensen met een beperking
De PvdD wil toegankelijke werkplekken, goede begeleiding en volwaardig inkomen voor mensen met een beperking, zodat zij onder goede omstandigheden kunnen werken.
“Mensen met een beperking krijgen recht op werk via sociale werkvoorzieningen met betekenisvol werk dicht bij huis, goede begeleiding en een volwaardig inkomen.”
“We zorgen voor betere ondersteuning op de werkvloer en toegankelijke werkplekken voor mensen met een beperking, bijvoorbeeld prikkelarme ruimtes voor neurodivergente mensen.”
De ChristenUnie vindt dat goede arbeidsomstandigheden essentieel zijn voor een gezonde economie en samenleving. Ze willen een einde maken aan slechte arbeidsvoorwaarden, uitbuiting van arbeidsmigranten en doorgeschoten flexibilisering, en pleiten voor strengere handhaving en structurele verbetering van werk- en leefomstandigheden. Concrete voorstellen zijn onder meer het aanpakken van sectoren met slechte arbeidsvoorwaarden, strengere controle op de uitzendsector, en het aanscherpen van toezicht op naleving van arbeidswetgeving.
Einde aan slechte arbeidsvoorwaarden en uitbuiting
De ChristenUnie stelt dat sectoren die alleen kunnen bestaan dankzij slechte arbeidsvoorwaarden geen toekomst hebben in Nederland. Ze willen een einde maken aan uitbuiting, slechte leefomstandigheden en schijnconstructies, vooral bij arbeidsmigranten. Dit moet onder meer door strengere handhaving, uitzendverboden voor hardleerse sectoren en Europese afspraken.
“Sectoren die alleen kunnen bestaan dankzij slechte primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden hebben geen toekomst in Nederland.”
“Er moet een einde komen aan schrijnende leefomstandigheden en uitbuiting van arbeidsmigranten, zoals inhoudingen op het loon of dakloosheid bij verlies van baan.”
“Sectoren die geen verbetering laten zien in hoe ze met mensen omgaan (zoals de vleessector), krijgen een uitzendverbod opgelegd.”
“Pak schijnconstructies aan. Er zijn Europese afspraken nodig over vestigingseisen voor ondernemingen om brievenbusfirma’s te voorkomen.”
Strengere controle en regulering van de uitzendsector
De partij vindt dat de uitzendsector te vaak ten koste gaat van kwetsbare werknemers en arbeidsmigranten. Ze willen strenge controle op naleving van nieuwe regels en regulering van de sector om misstanden te voorkomen.
Aanscherpen toezicht op naleving arbeidswetgeving
De ChristenUnie wil het toezicht op bestaande arbeidswetgeving, zoals de Arbowet, aanscherpen om slechte arbeidsomstandigheden en uitbuiting tegen te gaan.
“Het toezicht op de naleving van wetgeving (zoals de Wet goed verhuurderschap of de Arbowetgeving) wordt aangescherpt.”
Minder flexibele en meer zekere arbeidsrelaties
De partij wil de doorgeschoten flexibilisering van de arbeidsmarkt tegengaan en duurzame arbeidsverhoudingen stimuleren, zodat werknemers meer zekerheid krijgen en tijdelijke arbeid minder aantrekkelijk wordt voor werkgevers.
“De negatieve uitwassen van onze flexibele arbeidsmarkt pakken we aan. Zoals de doorgeslagen flexibilisering in de vorm van een cultuur van uitbesteden en tijdelijke contracten.”
“We willen af van de situatie dat tijdelijke werknemers voor een werkgever goedkoper zijn dan werknemers die voor onbepaalde tijd in dienst zijn.”
DENK wil de arbeidsomstandigheden in Nederland verbeteren door te zorgen voor meer zekerheid, eerlijk loon, en bescherming tegen uitbuiting en discriminatie. De partij zet in op strengere handhaving van arbeidsvoorwaarden, het dichten van de loonkloof, en het aanpakken van misstanden bij arbeidsmigranten en in de uitzendbranche. DENK pleit daarnaast voor betere verlofmogelijkheden en bescherming van zelfstandigen tegen schijnzelfstandigheid.
Meer zekerheid en bescherming voor werknemers
DENK vindt dat werknemers meer zekerheid en bescherming verdienen, met behoud van ontslagbescherming en een langere WW-duur. De partij wil het aantrekkelijker maken voor werkgevers om vaste contracten aan te bieden en pleit voor meer verlofmogelijkheden bij levensgebeurtenissen en religieuze feestdagen.
“Wij willen dat er meer zekerheid is voor mensen op de arbeidsmarkt. Daarom willen wij het financieel aantrekkelijker maken voor werkgevers om een vast contract aan te bieden aan hun werknemers.”
“Wij willen dat zekerheden op de arbeidsmarkt voor werknemers behouden blijven. Dat betekent dat wij ons uitspreken tegen een vermindering van de ontslagbescherming en dat wij behoud willen van de WW duur.”
“Wij willen meer verlofmogelijkheden voor mensen bij belangrijke en ingrijpende levensgebeurtenissen. Hierbij denken wij aan een verruiming van de verlofmogelijkheden bij overlijden en de geboorte van een kind. Ook moeten er meer verlofmogelijkheden zijn bij religieuze feestdagen.”
Aanpak van uitbuiting en discriminatie op de arbeidsmarkt
DENK wil uitbuiting en discriminatie op de arbeidsmarkt krachtig bestrijden, met name bij arbeidsmigranten en in de uitzendbranche. De partij stelt een vergunningsysteem voor uitzendbureaus voor en wil strenge handhaving van arbeidsvoorwaarden, onder andere op Schiphol.
“Uitwassen in uitzendbranche gaan wij tegen met een vergunningsysteem. Zo pakken wij uitbuiting van arbeidsmigranten en discriminatie aan.”
“Wij willen een strenge handhaving van goede arbeidsvoorwaarden voor de harde werkers op Schiphol.”
“De negatieve effecten van de uitbuiting van arbeidsmigranten op kwetsbare wijken te kenteren. Misstanden zoals overbewoning, schijnhuurcontracten en uitbuiting worden bestreden, onder andere via verhuurvergunningen, verplichtingen voor werkgevers en handhaving.”
Dichten van de loonkloof
DENK wil de loonkloof tussen mannen en vrouwen en tussen mensen met en zonder migratieachtergrond wettelijk opheffen, zodat iedereen gelijk wordt beloond voor gelijk werk.
“Wij willen dat de loonkloof wordt gedicht. Wij gaan wettelijk borgen dat het verschil in beloning tussen mannen en vrouwen, en tussen mensen met en zonder een migratieachtergrond, wordt opgeheven.”
Bescherming en ondersteuning van zelfstandigen (ZZP’ers)
DENK erkent het belang van zelfstandigen en wil hun positie versterken door schijnzelfstandigheid aan te pakken en een betaalbare, collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering te realiseren, waarvan de kosten grotendeels door opdrachtgevers worden gedragen.
“Wij willen dat mensen die bewust kiezen voor de vrijheid om zelfstandig (ZZP) te zijn, niet onnodig worden belemmerd. Tegelijkertijd moeten we oog hebben voor risico’s. Dat betekent dat we moeten blijven inzetten op de aanpak van schijnzelfstandigheid. Daarnaast willen wij dat er een betaalbare en collectief georganiseerde verzekering voor arbeidsongeschiktheid komt voor zelfstandigen, waarbij we ook kijken naar opt out mogelijkheden. De kosten van deze verzekering moeten zo veel mogelijk door opdrachtgevers worden gedragen.”
Eerlijk loon en verhoging minimumloon
DENK vindt dat iedereen recht heeft op een eerlijk loon en pleit voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
De SGP benadrukt het belang van eerlijke en stabiele arbeidsverhoudingen, waarbij bescherming van werknemers samengaat met het aantrekkelijk houden van werkgeverschap. De partij wil uitbuiting tegengaan, flexwerkers meer zekerheid bieden, en regeldruk voor werkgevers verminderen, met concrete voorstellen zoals strengere boetes bij uitbuiting, verkorting van loondoorbetaling bij ziekte, en vereenvoudiging van de RI&E.
Uitbuiting tegengaan en bescherming arbeidsmigranten
De SGP wil uitbuiting van arbeidskrachten, met name arbeidsmigranten, actief bestrijden door strengere handhaving en betere huisvesting. Ondernemers worden verantwoordelijk gehouden voor het welzijn van arbeidsmigranten, en boetes voor uitbuiting worden verhoogd.
“Boetes voor uitbuiting van arbeidskrachten worden verhoogd en verkeerde fiscale prikkels die arbeidsmigratie stimuleren, verdwijnen.”
“Voor arbeidsmigratie van buiten de EU, en ook studiemigratie, gaan strikte voorwaarden en quota gelden om overbelasting en uitbuiting tegen te gaan.”
“Ondernemers worden verantwoordelijk gehouden voor werknemers die zij hierheen halen, onder meer ten aanzien van huisvesting of het leren van de taal.”
“Een goede en passende huisvesting van arbeidsmigranten is cruciaal. Niet alleen om de druk op de woningmarkt te verminderen, maar ook om de woonomstandigheden van deze migranten te verbeteren, bijvoorbeeld via niet-zelfstandige woonruimten.”
Meer zekerheid voor flexwerkers en aantrekkelijker vaste contracten
De SGP wil de positie van flexwerkers verbeteren door onzekerheid in werk en inkomen tegen te gaan, terwijl het vaste contract aantrekkelijker wordt gemaakt voor werkgevers. Dit moet leiden tot stabielere arbeidsomstandigheden en minder onzekerheid voor werknemers.
“De positie van de flexwerker wordt verbeterd om onzekerheid in werk en inkomen tegen te gaan, met oog voor die flexwerkers die juist behoefte hebben aan keuzevrijheid ten aanzien van hoeveel en wanneer zij werken.”
“Het vaste contract wordt aantrekkelijker gemaakt, onder andere door werkgeverslasten te verlichten en meer ruimte te bieden voor tussenvormen.”
Verlichting regeldruk en vereenvoudiging RI&E
De SGP vindt dat werkgevers niet onnodig op kosten moeten worden gejaagd door generieke verplichtingen en wil de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) eenvoudiger maken, vooral voor kleine werkgevers. Dit moet de administratieve lasten verlagen en het naleven van arbeidsomstandighedenregels praktisch uitvoerbaar houden.
“Het op kosten jagen van bedrijven en maatschappelijke organisaties door fikse, veelal generieke werkgeversverplichtingen, zoals de Wet Verbetering Poortwachter, moet aangepakt worden.”
“De risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) kan en moet eenvoudiger, zeker voor de kleinere werkgever. De verplichte, externe toetsing gaat op de schop, onder andere door ervoor te zorgen dat hiervoor niet langer drie dure kerndeskundigen nodig zijn.”
Verkorting loondoorbetaling bij ziekte
Om het werkgeverschap aantrekkelijker te maken en de drempel om mensen in dienst te nemen te verlagen, wil de SGP de verplichte loondoorbetaling bij ziekte verkorten.
“De verplichte loondoorbetaling bij ziekte wordt in een eerste stap verkort van twee naar anderhalf jaar.”
De SP vindt goede arbeidsomstandigheden essentieel en wil uitbuiting, discriminatie en onzeker werk krachtig bestrijden. Ze pleiten voor vaste contracten als norm, hogere lonen, versterking van de arbeidsinspectie en stevige bescherming van arbeidsmigranten. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals een hoger minimumloon, meer handhaving, en het verbieden van slechte huisvesting en uitzendconstructies die tot uitbuiting leiden.
Vaste contracten en hogere lonen als norm
De SP ziet vaste banen, eerlijke beloning en het tegengaan van flexwerk als fundament voor goede arbeidsomstandigheden. Ze willen flexibele en onzekere constructies terugdringen en het minimumloon fors verhogen om armoede en uitbuiting te voorkomen.
“Vast werk is de norm. Flexwerk is alleen voor piek en ziek. Vaste krachten zorgen voor behoud en opbouw van kennis en vakmanschap. Dit zorgt voor meer innovatie en arbeidsproductiviteitsgroei. Schijnzelfstandigen komen in loondienst. We stoppen bovendien met de uitbuiting van werknemers door een einde te maken aan alle constructies die leiden tot onzeker werk.”
“Het wettelijk minimumloon moet omhoog. Een verhoging van het minimumloon leidt ook tot de verhoging van alle salarissen boven het minimumloon. Dit zal zorgen voor meer economische activiteit, meer innovatie, minder armoede en minder afhankelijkheid van export. We verhogen het minimumloon direct naar 18 euro per uur...”
Strengere handhaving en bescherming tegen uitbuiting
De SP wil de arbeidsinspectie uitbreiden, schijnconstructies en discriminatie hard aanpakken, en werkgevers verantwoordelijk houden voor goede arbeidsomstandigheden, vooral voor arbeidsmigranten. Ze stellen vergunningen voor uitzendbureaus verplicht en willen boetes bij misstanden direct aan slachtoffers uitkeren.
“We versterken toezicht en handhaving. Schijnconstructies, gedwongen zelfstandigheid en uitbuiting pakken we aan. Voor structureel werk komt er een verbod op het inzetten van uitzendkrachten of andere flexibele constructies.”
“De arbeidsinspectie en politie krijgen meer mogelijkheden en middelen om discriminatie en misstanden aan te pakken. We benoemen en veroordelen bedrijven die aantoonbaar discrimineren, hun bestuurders moeten hiervoor verantwoordelijk gehouden worden.”
“De Arbeidsinspectie moet uitgebreid worden en er komt een vergunningstelsel voor uitzendbureaus. Dit verhoogt de pakkans voor malafide bedrijven en uitzendbureaus. Bij misstanden sluiten we bedrijven of uitzendbureaus. Hierbij wordt meteen een boete ingesteld die uitgekeerd wordt aan de arbeidsmigranten...”
Bescherming en verbetering arbeidsomstandigheden arbeidsmigranten
De SP noemt arbeidsmigratie "moderne slavernij" en wil arbeidsmigranten beschermen tegen uitbuiting, slechte huisvesting en lage lonen. Werkgevers moeten aantonen dat arbeidsmigranten nodig zijn en verantwoordelijk zijn voor huisvesting en zorgverzekering. Grote, onmenselijke huisvestingslocaties worden verboden.
“Arbeidsmigratie is moderne slavernij. De SP vindt arbeidsmigratie een vorm van moderne slavernij. ... Ze worden hierheen gehaald door bedrijven en uitgebuit en afgedankt als ze niet meer nodig zijn.”
“We gaan arbeidsmigranten beschermen tegen werkgevers door niet langer toe te staan dat die ook hun huisbaas zijn. De Arbeidsinspectie moet uitgebreid worden en er komt een vergunningstelsel voor uitzendbureaus.”
“Er moet een verbod komen op de bouw van nog meer grootschalige huisvestingslocaties. Deze plekken zijn onmenselijk. Zowel voor arbeidsmigranten die op elkaar gestapeld moeten wonen, als voor de gemeenschappen waar de huisvesting wordt gebouwd.”
Gelijke behandeling en bestrijding discriminatie op de werkvloer
De SP eist gelijke beloning en arbeidsomstandigheden voor iedereen, ongeacht afkomst of achtergrond, en wil discriminatie actief bestrijden via meer inspecties en sancties voor bedrijven.
“Recht op gelijk loon voor gelijk werk. Dat betekent dat er een gelijke beloning voor het werk van mannen en vrouwen moet zijn. Maar het betekent ook dat mensen die niet in Nederland zijn geboren niet minder betaald mogen worden of onder slechtere arbeids en leefomstandigheden moeten werken. De arbeidsinspectie krijgt daarom meer mogelijkheden en middelen om discriminatie en misstanden aan te pakken.”
Volt wil de arbeidsomstandigheden in Nederland en de EU structureel verbeteren, met nadruk op gelijke behandeling, bescherming tegen uitbuiting en het verhogen van de standaard voor álle werkenden, inclusief arbeidsmigranten. Ze pleiten voor EU-brede standaarden, strengere handhaving, het loskoppelen van werk en huisvesting voor arbeidsmigranten, en betere informatievoorziening over rechten. Concrete voorstellen zijn onder meer verplichte certificering van uitzendbureaus, het onafhankelijk maken van arbeids- en huurcontracten, en het verbeteren van toezicht door de arbeidsinspectie.
EU-brede standaarden en gelijke bescherming
Volt streeft naar uniforme, hoge standaarden voor arbeidsomstandigheden en sociale zekerheid in de hele EU, zodat uitbuiting en slechte werkomstandigheden worden tegengegaan en alle werkenden gelijk worden behandeld. Dit moet vooral arbeidsmigranten beschermen en werkgevers verantwoordelijk houden.
“We willen EU-brede standaarden voor sociale zekerheid en arbeidsomstandigheden, die goede, menswaardige bescherming bieden aan alle werkenden in de EU.”
“We bouwen een Europese Sociale Unie waarin gelijk loon voor gelijk werk en de bescherming van werknemersrechten in heel de EU gegarandeerd is en elke inwoner van de EU verzekerd is van fatsoenlijke levensomstandigheden.”
Strengere handhaving en certificering uitzendbureaus
Volt wil misstanden en uitbuiting van arbeidsmigranten tegengaan door strengere controle en verplichte certificering van uitzendbureaus, met nadruk op structurele handhaving en beoordeling van loonbetaling, klachtafhandeling en huisvesting.
“We verbeteren het toezicht en de handhaving door de arbeidsinspectie. Hiervoor maken we extra budget vrij.”
“In Nederland is er een wildgroei aan uitzendbureaus. Uitzendbureaus zijn helaas met regelmaat medeplichtig aan uitbuiting van arbeidsmigranten. We zijn voorstander van aanvullende verplichte certificering van deze bureaus waarbij processen zoals loonbetaling, klachtafhandeling, administratie en huisvesting van arbeidsmigranten worden beoordeeld. Dit zorgt voor structurele controle in plaats van eenmalig bij de start.”
Arbeids- en huurcontracten onafhankelijk maken
Volt wil de afhankelijkheidspositie van arbeidsmigranten verminderen door te eisen dat arbeidscontracten losstaan van huurcontracten, zodat verlies van werk niet direct leidt tot dakloosheid.
“Om die reden pleit Volt ervoor dat arbeidscontracten altijd onafhankelijk moeten bestaan van een huurcontract. Hierdoor is een arbeidsmigrant niet direct dakloos, indien de arbeidsrelatie ophoudt.”
Werkgevers direct verantwoordelijk voor arbeidsomstandigheden
Volt wil dat werkgevers niet langer hun verantwoordelijkheid voor arbeidsomstandigheden kunnen afschuiven op intermediairs, vooral in sectoren met structurele misstanden.
“We pleiten ervoor dat vaste en tijdelijke arbeidsovereenkomsten, in sectoren waar structureel misstanden voorkomen, alleen nog maar direct bij een werkgever mogen worden afgesloten. Nu kunnen werkgevers via de Flexwet verantwoordelijkheid voor arbeidsomstandigheden afschuiven op intermediairs, die regelmatig buiten Nederland gevestigd zijn.”
Verbeteren informatievoorziening en inspraak arbeidsmigranten
Volt wil dat arbeidsmigranten beter geïnformeerd worden over hun rechten en een stem krijgen bij beleidsvorming, om hun positie te versterken en misstanden te voorkomen.
“We starten bewustwordingscampagnes voor zowel arbeidsmigranten als werkgevers. Vanwege de taalbarrières en een gebrek aan goede informatie weten arbeidsmigranten niet altijd wat hun rechten zijn.”
“We geven arbeidsmigranten een plek aan tafel bij beleidsmakers. De belangen van arbeidsmigranten moeten worden vertegenwoordigd door de arbeidsmigranten zelf.”
Investeren in taalcursussen voor betere arbeidsomstandigheden
Volt ziet taalvaardigheid als essentieel voor goede arbeidsomstandigheden en wil daarom investeren in taalcursussen voor werkenden.
“We investeren in taalcursussen en faciliteren deze beter. Zo verbeteren we de arbeidsomstandigheden op de werkvloer.”
Het CDA benadrukt het belang van fatsoenlijke arbeidsomstandigheden voor alle werkenden in Nederland, met bijzondere aandacht voor arbeidsmigranten en flexwerkers. De partij wil misstanden tegengaan door strengere handhaving, bindende afspraken met sectoren en duidelijke verantwoordelijkheden voor werkgevers. Concrete voorstellen zijn onder meer het verbeteren van huisvesting en taalonderwijs voor arbeidsmigranten, het uitvoeren van aanbevelingen tegen misstanden, en het wettelijk vastleggen van eerlijk loon en arbeidsomstandigheden.
Strengere eisen en bescherming voor arbeidsmigranten
Het CDA wil misstanden bij arbeidsmigranten tegengaan door werkgevers te verplichten tot fatsoenlijke huisvesting, taalonderwijs en betere registratie. Hiermee wil de partij voorkomen dat arbeidsmigranten worden uitgebuit en wil zij een eerlijk speelveld voor goedwillende ondernemers. Ook wordt ingezet op het tegengaan van schijnconstructies en het versterken van de Europese Arbeidsinspectie.
“Bedrijven zijn verantwoordelijk voor fatsoenlijke huisvesting van hun arbeidsmigranten. Werkgevers blijven een arbeidsmigrant vier weken na het beëindigen van het dienstverband huisvesten, zodat mensen de tijd krijgen om terug te keren naar hun land van herkomst of ander werk te vinden.”
“Werkgevers worden verplicht Nederlandse les te verzorgen voor hun arbeidsmigranten.”
“We voeren de aanbevelingen uit het rapport Geen tweederangsburgers. Aanbevelingen om misstanden bij arbeidsmigranten in Nederland tegen te gaan onverkort en met urgentie verder uit.”
“Schijnconstructies met uitzendbureaus in andere EU-landen zorgen voor misstanden met niet-Europese arbeidsmigranten, de zogeheten derdelanders. Op Europees niveau zetten we vol in op verduidelijking van de regels en handhaving om dit soort schijnconstructies tegen te gaan. We versterken het mandaat van de Europese Arbeidsinspectie.”
Verbetering van arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden via sectorale afspraken
Het CDA wil dat de overheid bindende afspraken maakt met sectoren om arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden te verbeteren, met als stok achter de deur een sectoraal verbod op uitzendkrachten. Dit moet misstanden en uitbuiting tegengaan en zorgen voor eerlijker werk.
“De overheid maakt bindende afspraken met sectoren om te werken aan arbeidsbesparende innovaties en verbetering van de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Stok achter de deur is een sectoraal verbod op uitzendkrachten.”
Recht op eerlijk loon en fatsoenlijke arbeidsomstandigheden voor iedereen
Het CDA stelt dat iedereen in Nederland recht heeft op eerlijk loon en fatsoenlijke arbeidsomstandigheden, en benadrukt het belang hiervan voor bestaanszekerheid en sociale samenhang. Dit geldt voor alle werkenden, inclusief flexwerkers en zelfstandigen.
“Iedereen in Nederland heeft recht op eerlijk loon en fatsoenlijke arbeidsomstandigheden.”
Strengere handhaving en informatievoorziening
Het CDA wil streng optreden tegen misstanden en schendingen van arbeidsomstandigheden, ook als de Arbeidsinspectie niet aanwezig is. Daarnaast worden informatiepunten voor arbeidsmigranten standaard, zodat zij hun rechten en plichten beter kennen.
“Onze norm is helder: behandel mensen fatsoenlijk en houd je aan de regels – ook op de dagen dat de Arbeidsinspectie niet langskomt.”
“De pilots met informatiepunten voor arbeidsmigranten maken we de standaard in ons land, zodat zij beter kunnen worden geïnformeerd over hun rechten en plichten.”
BBB wil de arbeidsomstandigheden verbeteren door minder regeldruk en meer autonomie voor werknemers, het aanpakken van misstanden bij arbeidsmigratie en uitzendconstructies, en het stimuleren van vaste contracten. Ze pleiten voor efficiënter toezicht, bescherming van kwetsbare werkenden en betere voorzieningen voor specifieke beroepsgroepen. De partij richt zich vooral op het verminderen van bureaucratie, het bestrijden van uitbuiting en het creëren van een gezondere, eerlijkere arbeidsmarkt.
Minder regeldruk en meer autonomie voor werknemers
BBB ziet overmatige regeldruk en protocollen als een belangrijke oorzaak van slechte arbeidsomstandigheden, vooral in sectoren als zorg en onderwijs. Door deze te verminderen, wil BBB dat werknemers zich weer kunnen richten op hun kerntaken en zo meer werkplezier en autonomie ervaren.
“Dat de regeldruk en protocollen dwang in bijvoorbeeld de zorg en het onderwijs worden aangepakt, zodat verpleegkundigen en leraren zich weer kunnen bezighouden met verplegen en lesgeven, de reden waarom ze voor hun beroep gekozen hebben.”
Aanpakken van misstanden bij arbeidsmigratie en uitzendconstructies
BBB erkent dat arbeidsmigratie noodzakelijk is in bepaalde sectoren, maar wil misstanden zoals uitbuiting en oneerlijke concurrentie hard aanpakken. Ze maken onderscheid tussen bonafide en malafide praktijken en willen alleen gericht ingrijpen waar het echt misgaat.
“Geen generiek uitzendverbod per sector, maar wij pakken misstanden bij malafide uitzendconstructies hard aan. Oneerlijke concurrentie, uitbuiting en malafide praktijken worden bestreden, zonder het hele systeem plat te leggen.”
Efficiënter toezicht en handhaving op arbeidsomstandigheden
BBB wil onderzoeken of de arbeidsinspectie efficiënter en effectiever kan functioneren, eventueel via marktwerking, zolang het toezicht op misstanden behouden blijft. Dit moet leiden tot betere handhaving van arbeidsomstandigheden zonder onnodige bureaucratie.
“Onderzoeken of (delen van) de arbeidsinspectie efficiënter en effectiever kunnen functioneren via marktwerking, met behoud van toezicht op misstanden.”
Bescherming van kwetsbare werkenden en zelfstandigen
BBB wil zelfstandigen met een laag uurtarief extra beschermen en schijnzelfstandigheid bestrijden, zodat kwetsbare werkenden niet worden uitgebuit. Tegelijkertijd willen ze geen onnodige jacht op bonafide ondernemers.
“Bescherming van zelfstandigen met een laag uurtarief (< €36), via een rechtsvermoeden van werknemerschap in combinatie met ruimte voor uitzonderingen.”
“Gerichte handhaving op structureel misbruik en schijnzelfstandigheid, met prioriteit bij kwetsbare situaties, maar géén jacht op bonafide ondernemers.”
Betere voorzieningen voor specifieke beroepsgroepen
BBB noemt expliciet het belang van goede voorzieningen voor beroepsgroepen als vrachtwagenchauffeurs, om hun welzijn en een gezonde werkomgeving te bevorderen.
FVD wil de arbeidsomstandigheden in Nederland verbeteren door in te zetten op eerlijke beloning, betere arbeidsvoorwaarden en het tegengaan van uitbuiting, vooral in sectoren als transport en zorg. De partij pleit voor minder bureaucratie, hogere salarissen in de zorg, en strengere handhaving tegen misstanden zoals onderbetaling van buitenlandse chauffeurs. FVD ziet het versterken van vakmanschap en het aantrekkelijker maken van praktische beroepen als essentieel voor duurzame en gezonde arbeidsomstandigheden.
Eerlijke beloning en bestrijding uitbuiting in transportsector
FVD wil een einde maken aan de uitbuiting van buitenlandse chauffeurs en oneerlijke concurrentie in de transportsector. Door strenge handhaving op beloning, opleiding en taalvaardigheid wil de partij de arbeidsomstandigheden en veiligheid verbeteren.
“Wij kiezen voor strenge handhaving, eerlijke beloning en duidelijke kwaliteits- en veiligheidseisen, zodat de sector weer gezond, veilig en concurrerend kan functioneren.”
“We pakken onderbetaalde buitenlandse chauffeurs, schijnconstructies en illegale uitzendbureaus aan, zodat de sector weer eerlijk en concurrerend wordt.”
Verbeteren arbeidsvoorwaarden en beloning in de zorg
FVD wil de arbeidsomstandigheden in de zorg verbeteren door bureaucratie te verminderen, salarissen te verhogen en de ziekenhuis-CAO’s te verbeteren. Dit moet het beroep aantrekkelijker maken en de werkdruk verlagen.
“We verminderen de bureaucratie (bijv. door fors te snoeien in de 3.500 zorgindicatoren) en verhogen structureel de salarissen van zorgmedewerkers, zodat de werkdruk daalt, het beroep aantrekkelijk blijft, en de zorg weer naar patiënten gaat.”
“We verbeteren de arbeidsvoorwaarden en CAO’s in (academische) ziekenhuizen, zodat de zorg weer aantrekkelijk wordt voor personeel.”
Eerder AOW voor mensen met zwaar werk
FVD erkent dat mensen met fysiek zware beroepen disproportioneel worden geraakt door de verhoging van de AOW-leeftijd. De partij wil dat deze groep na 40 jaar zwaar werk recht krijgt op AOW, om zo hun arbeidsomstandigheden op latere leeftijd te verbeteren.
“Iedereen moet recht hebben op AOW na veertig jaar zwaar werk, en de algemene AOW-leeftijd moet weer terug naar 66 jaar.”
Geen verplichte verzekeringen en meer keuzevrijheid voor ZZP’ers
FVD wil dat zelfstandigen zonder personeel (ZZP’ers) niet verplicht worden tot verzekeringen of beperkingen in hun arbeidsrelaties, zodat zij hun arbeidsomstandigheden zelf kunnen bepalen.
GroenLinks-PvdA wil de arbeidsomstandigheden in Nederland structureel verbeteren, met bijzondere aandacht voor arbeidsmigranten en uitzendkrachten. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het verhogen van het minimumloon, het beperken van flexibele en onzekere contracten, het verplichten van directe dienstverbanden en het hard aanpakken van uitbuiting. Werkgevers worden verantwoordelijk gehouden voor goede huisvesting en scholing van arbeidsmigranten, en malafide uitzendbureaus worden streng aangepakt.
Minimumloon verhogen en flexwerk beperken
GroenLinks-PvdA wil de arbeidsomstandigheden verbeteren door het wettelijk minimumloon te verhogen en de flexibiliteit van uitzendcontracten te beperken. Hiermee willen ze uitbuiting tegengaan en de vraag naar goedkope arbeidsmigranten verminderen.
“Om betere arbeidsomstandigheden te creëren en de vraag naar arbeidsmigranten te ontmoedigen, verhogen we het wettelijk minimumloon en beperken we de flexibiliteit van uitzendcontracten.”
Directe dienstverbanden en vergunningen voor uitzendbureaus
De partij wil dat arbeidsmigranten rechtstreeks in dienst komen bij werkgevers, zonder tussenkomst van uitzendbureaus, en stelt een vergunningsplicht in voor uitzendbureaus. Uitzendbureaus die uitbuiten of illegale arbeidsomstandigheden faciliteren, verliezen hun vergunning.
“We willen dat arbeidsmigranten in de sectoren met veel misstanden rechtstreeks in dienst genomen worden, zonder tussenkomst van een uitzendbureau.”
“Er komt zo snel mogelijk een vergunningsplicht voor uitzendbureaus. Uitzendbureaus die arbeidsmigranten uitbuiten of uitzendkrachten inzetten onder illegale arbeidsomstandigheden verliezen hun vergunning.”
Verantwoordelijkheid werkgevers voor huisvesting en scholing
Werkgevers worden verplicht om bij te dragen aan goede huisvesting en onderwijs (zoals taallessen) voor arbeidsmigranten en hun gezinnen, omdat arbeidsomstandigheden verder reiken dan alleen de werkvloer.
“Daarom gaan werkgevers verplicht meebetalen aan huisvesting en onderwijs, zoals taalles, ook voor meekomende gezinsmigranten.”
Hardere aanpak uitbuiting en malafide uitzendbureaus
GroenLinks-PvdA wil de Nederlandse Arbeidsinspectie versterken en hogere boetes opleggen om uitbuiting en slechte arbeidsomstandigheden te bestrijden. Malafide uitzendbureaus worden aangepakt en verboden in sectoren met veel misstanden.
“We versterken de Nederlandse Arbeidsinspectie om uitbuiting tegen te gaan, bijvoorbeeld via hogere boetes.”
“De au pair-regeling, waarbij veelvuldig misstanden voorkomen, schaffen we af en er komt een uitzendverbod in de vleessector.”
Strengere eisen voor vaste dienst en nachtwerk
De partij wil dat bedrijven meer mensen in vaste dienst nemen, strengere eisen stellen aan nachtwerk en economische prikkels voor flexwerk afschaffen.
“Verplichten we 85% van de mensen in vaste dienst te nemen, hanteren we strengere eisen rondom nachtwerk en schaffen we de economische prikkels voor werkgevers af, zoals de ETK-regeling.”
JA21 richt zich bij arbeidsomstandigheden vooral op het tegengaan van misstanden rond arbeidsmigratie, het verbeteren van de positie van Nederlandse werknemers en het stimuleren van werkgevers om personeel aan te nemen. De partij wil strengere handhaving tegen uitbuiting en woonmisstanden, meer flexibiliteit op de arbeidsmarkt en het benutten van het binnenlands arbeidspotentieel boven het aantrekken van laaggeschoolde arbeidsmigranten.
Strengere handhaving tegen uitbuiting en woonmisstanden bij arbeidsmigranten
JA21 ziet uitbuiting, slechte huisvesting en illegale arbeid als grote problemen rondom arbeidsmigratie. De partij wil deze misstanden hard aanpakken door strengere controles, hogere boetes en het aanpakken van malafide verhuurders en uitzendbureaus. Dit moet de arbeidsomstandigheden van arbeidsmigranten verbeteren en de negatieve impact op wijken en de samenleving verminderen.
“Woonmisstanden en uitbuiting hard aanpakken: streng controleren en handhaven op overbewoning, aanpakken malafide verhuurders en uitzendbureaus, invoering verhuurdersvergunningen, huisvesting zoveel mogelijk op terrein van de werkgever in plaats van in woonwijken en recreatieparken.”
“Illegale arbeid bestrijden: hogere boetes en strengere handhaving op het tewerkstellen van illegalen, met terugwerkende kracht innen van belastingen en premies van illegale arbeiders en werkgevers.”
Meer flexibiliteit en lagere drempels voor werkgevers
JA21 wil de arbeidsmarkt flexibeler maken en werkgevers stimuleren om personeel aan te nemen, onder andere door het versoepelen van het ontslagrecht, het hervormen van het ziekte- en arbeidsongeschiktheidsstelsel en het vereenvoudigen van regelgeving voor ZZP’ers. Dit moet leiden tot betere arbeidsomstandigheden doordat meer mensen aan het werk komen en werkgevers minder worden afgeschrikt om vaste contracten te geven.
“JA21 wil kortere loondoorbetaling bij ziekte, snellere reïntegratie, en hervorming van het systeem dat nu werkgevers afschrikt om vaste contracten te geven.”
“Ontslagrecht versoepelen zodat de drempel voor werkgevers om personeel aan te nemen verlaagd wordt.”
“Regelgeving voor ZZP’ers vereenvoudigen. JA21 wil de Wet DBA verbeteren en hiervoor kijken naar het Belgisch model om ZZP’ers meer ruimte en duidelijkheid te geven.”
Arbeidsmigratie beperken en binnenlands arbeidspotentieel benutten
JA21 wil arbeidsmigratie beperken tot alleen waar écht tekorten zijn en waar goede huisvesting en naleving gegarandeerd zijn. De partij pleit voor het benutten van het volledige arbeidspotentieel in Nederland door in te zetten op scholing, omscholing en het activeren van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit moet de concurrentie op arbeidsvoorwaarden verminderen en de positie van Nederlandse werknemers versterken.
De PVV benoemt arbeidsomstandigheden slechts summier en vooral binnen de zorgsector. Hun belangrijkste concrete voorstellen zijn het aanpakken van agressie tegen zorgpersoneel, het verminderen van bureaucratie, het verhogen van werkplezier en het invoeren van een meerwerkbonus voor verplegend personeel. De partij ziet veilige, efficiënte en gewaardeerde arbeidsomstandigheden als essentieel om personeel te behouden en de zorg toegankelijk te houden.
Agressie tegen zorgpersoneel keihard aanpakken
De PVV erkent dat agressie en bedreigingen richting zorgverleners een groot probleem vormen en wil dit streng bestraffen. Het doel is een veilige werkomgeving te creëren zodat zorgverleners hun werk zonder angst kunnen uitvoeren.
Minder bureaucratie en meer zeggenschap voor zorgpersoneel
De PVV wil de administratieve druk en managementlagen in de zorg verminderen, zodat zorgverleners meer autonomie krijgen. Dit moet het werkplezier verhogen en het behoud van personeel bevorderen, wat direct bijdraagt aan betere arbeidsomstandigheden.
“We schrappen bureaucratie en managementlagen die de zorg duurder en ingewikkelder hebben gemaakt. Met slimme inzet van kunstmatige intelligentie verlagen we de administratiedruk. Zorgverleners krijgen meer zeggenschap over hun eigen werk. Zij weten wat de beste zorg is en hoe ze die moeten organiseren. Dit draagt aan hun werkplezier en behoud van personeel.”
“Bureaucratie en managementlagen schrappen”
“Meer zeggenschap voor zorgverleners”
Meerwerkbonus voor verplegend personeel
Om personeel te stimuleren meer uren te werken en zo de werkdruk te verlagen, stelt de PVV een bonus voor parttimers in die extra uren maken. Dit moet het aantrekkelijker maken om meer te werken en zo de personeelstekorten te verminderen.
D66 wil de arbeidsomstandigheden in Nederland verbeteren door uitbuiting en slechte huisvesting van arbeidsmigranten hard aan te pakken en te zorgen voor eerlijke, veilige en fatsoenlijke werkomstandigheden. De partij stelt strengere eisen aan werkgevers, versterkt de handhaving en wil dat arbeidsmigranten veilig kunnen werken en wonen. Daarnaast zet D66 in op gelijke beloning voor gelijk werk en het tegengaan van discriminatie op de werkvloer.
Strengere eisen en betere bescherming voor arbeidsmigranten
D66 erkent dat arbeidsmigranten vaak onder slechte arbeidsomstandigheden werken en wil dit actief bestrijden door strengere voorwaarden te stellen aan werkgevers, betere handhaving en het verbeteren van huisvesting. Het doel is uitbuiting te voorkomen en arbeidsmigranten dezelfde bescherming te bieden als andere werknemers.
“Als zij niet zorgen voor fatsoenlijke huisvesting en arbeidsvoorwaarden kunnen ze hun vergunning kwijtraken.”
“Te vaak werken arbeidsmigranten in slechte omstandigheden en wonen ze onder mensonterende omstandigheden. Dit is Nederland onwaardig. D66 wil dat arbeidsmigranten hier veilig en eerlijk kunnen werken en wonen.”
“We verbeteren handhaving met de Arbeidsinspectie en beperken het doorlenen van arbeidsmigranten.”
Gelijke beloning en bestrijding van discriminatie op de werkvloer
D66 wil eerlijke kansen op de werkvloer door gelijke beloning voor gelijk werk te garanderen en discriminatie en racisme bij werving en selectie actief te bestrijden. Dit draagt bij aan betere arbeidsomstandigheden voor iedereen, ongeacht achtergrond.
“D66 staat voor eerlijke kansen op de werkvloer. Dat betekent: gelijke beloning voor gelijk werk.”
“Discriminatie en racisme bij vacatures en sollicitaties komt nog steeds voor. Maar bij procedures voor werving en selectie horen gelijke kansen het enige uitgangspunt te zijn. D66 wil dat bedrijven die discrimineren bestraft worden.”
De VVD erkent dat arbeidsomstandigheden in sommige sectoren tekortschieten, vooral bij arbeidsmigranten, en wil misstanden en uitbuiting krachtig aanpakken. De partij stelt werkgevers verantwoordelijk voor het welzijn van arbeidsmigranten en dreigt met sectorale uitzendverboden bij aanhoudende misstanden. Tegelijkertijd wil de VVD de regeldruk voor werkgevers verminderen en het risico bij ziekte voor kleine ondernemers beperken, om zo het aannemen van personeel aantrekkelijker te maken.
Strengere aanpak van slechte arbeidsomstandigheden bij arbeidsmigranten
De VVD ziet dat arbeidsmigranten soms onder mensonterende omstandigheden werken en wil dit tegengaan door malafide constructies aan te pakken en werkgevers verantwoordelijk te maken voor het welzijn van hun werknemers. Bij aanhoudende misstanden in sectoren wordt een uitzendverbod overwogen.
“Nog te vaak maken malafide bedrijven gebruik van sluiproutes om arbeidsmigranten via schimmige uitzendbureaus in Oost-Europa onder mensonterende omstandigheden in Nederland te laten werken.”
“In sommige sectoren schieten de arbeids- en leefomstandigheden nog steeds ernstig tekort. Als daar geen verbetering optreedt, zullen we voor de desbetreffende sectoren een uitzendverbod instellen.”
“Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om eerst te zoeken binnen het onbenutte arbeidspotentieel in Nederland. Als zij toch arbeidsmigranten moeten inzetten, worden zij verantwoordelijk voor het welzijn van deze werknemers.”
Minder verplichtingen en regeldruk voor werkgevers bij ziekte en re-integratie
De VVD wil het voor kleine werkgevers aantrekkelijker maken om personeel aan te nemen door het tweede jaar loondoorbetaling bij ziekte af te schaffen en ondernemers meer zeggenschap te geven in het re-integratieproces. Dit moet de administratieve last en het financiële risico voor werkgevers verlagen.
“We verlagen de drempel om personeel in dienst te nemen door het risico bij ziekte voor werkgevers te beperken. Vooral voor kleine ondernemers is het zwaar dat zij twee jaar loon moeten doorbetalen bij ziekte van een werknemer. We verkorten de termijn waarvoor kleine werkgevers aansprakelijk zijn en vervangen het tweede jaar voor een collectieve verzekering.”
“Ondernemers krijgen meer zeggenschap in het re-integratieproces en kiezen vrijer hoe zij de begeleiding organiseren. We verminderen de verplichte bureaucratie en geven ondernemers de ruimte om samen met hun medewerkers te doen wat werkt.”
50PLUS wil de arbeidsomstandigheden voor 50-plussers verbeteren door leeftijdsdiscriminatie tegen te gaan, bedrijven te stimuleren ouderen aan te nemen en maatregelen te nemen om uitval door ziekte of ontslag te voorkomen. Hun focus ligt op het erkennen van ervaring, het bieden van eerlijke kansen en het ondersteunen van oudere werknemers met scholing en aangepaste werkplekken. Concrete voorstellen zijn onder meer financiële prikkels voor werkgevers, scholingsprogramma’s en het verhogen van de arbeidsparticipatie van ouderen.
Bedrijven financieel stimuleren om ouderen aan te nemen
50PLUS ziet dat 50-plussers vaak worden uitgesloten op de arbeidsmarkt en wil bedrijven aanmoedigen om ouderen in dienst te nemen, onder andere via belastingvoordelen en subsidies voor werkplekaanpassing. Dit moet de kansen op werk voor ouderen vergroten en hun positie op de arbeidsmarkt versterken.
“Bedrijven worden financieel gestimuleerd om ouderen in dienst te nemen, bijvoorbeeld door belastingvoordelen of subsidies voor de aanpassing van werkplekken.”
Scholing en inzet op duurzame inzetbaarheid van ouderen
Om te voorkomen dat oudere werknemers vroegtijdig uitvallen en om hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten, wil 50PLUS investeren in scholingsprogramma’s en maatregelen tegen uitval door ziekte of ontslag. Dit draagt bij aan betere arbeidsomstandigheden en meer zekerheid voor oudere werknemers.
Leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt tegengaan
50PLUS beschouwt leeftijdsdiscriminatie als onlogisch en verwerpelijk en wil dat ervaring en inzet van ouderen worden gewaardeerd. Het tegengaan van leeftijdsdiscriminatie is essentieel voor eerlijke arbeidsomstandigheden voor 50-plussers.
“Leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt is onlogisch, oneconomisch en verwerpelijk.”
NSC wil de arbeidsomstandigheden van arbeidsmigranten en flexwerkers verbeteren door strengere eisen te stellen aan werkgevers, misstanden actief te bestrijden en uitbuiting tegen te gaan. Ze pleiten voor fysieke controles, het afschaffen van inhoudingen op het minimumloon voor huisvesting, en het aanpakken van malafide uitzendconstructies. De partij ziet goede arbeidsomstandigheden als essentieel voor een eerlijke arbeidsmarkt en wil dat werkgevers meer verantwoordelijkheid nemen.
Strikte eisen en controles op arbeidsomstandigheden arbeidsmigranten
NSC stelt dat arbeidsmigranten vaak onder slechte omstandigheden werken en wonen, en wil daarom strikte eisen stellen aan hun arbeidsomstandigheden en huisvesting. Gemeenten krijgen een actieve rol in de controle, en controles moeten fysiek plaatsvinden om papieren schijn te voorkomen.
“We stellen strikte eisen aan de arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en huisvesting van arbeidsmigranten. Daarbij moeten controles niet alleen op papier plaatsvinden, maar ook fysiek op locatie. Gemeenten krijgen een actieve rol bij de registratie van arbeidsmigranten en de controle van de woon- en leefomstandigheden.”
Afschaffen inhouding minimumloon voor huisvesting
Om uitbuiting van arbeidsmigranten tegen te gaan, wil NSC dat werkgevers niet langer een deel van het minimumloon mogen inhouden voor huisvesting. Dit moet de financiële positie van arbeidsmigranten verbeteren en misbruik tegengaan.
“We schaffen de mogelijkheid voor werkgevers af om een percentage (25%) van het minimumloon van arbeidsmigranten voor huisvesting in te houden.”
Aanpak misstanden en uitzendverbod bij structurele schendingen
NSC wil duidelijke regels voor de uitzendsector en een harde aanpak van malafide uitzendconstructies. Bij aanhoudende misstanden in sectoren als de vleessector, schoonmaak, transport en teelt, moet een uitzendverbod worden ingesteld om schendingen van arbeidswetten te voorkomen.
“We willen duidelijke regels voor de uitzendsector en een harde aanpak van malafide uitzendconstructies. Met het wetsvoorstel toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (Wtta) zetten we een belangrijke stap om dit te bereiken. Ook vinden we dat vanwege de grove misstanden een uitzendverbod moet komen in de vleessector. Ook de schoonmaak-, transport- en teeltsector vereisen aandacht om schendingen van arbeidswetten te voorkomen. Als in die sectoren de misstanden niet opgelost worden, zal ook daar een uitzendverbod gaan gelden.”
Werkgevers verantwoordelijk voor inschrijving arbeidsmigranten
NSC legt de verantwoordelijkheid voor correcte inschrijving van arbeidsmigranten bij de werkgever, om misstanden en onzichtbaarheid van deze groep te voorkomen.
“Arbeidsmigranten moeten voordat zij met werken beginnen, ingeschreven staan in de basisadministratie. Daarvoor is de werkgever verantwoordelijk.”