Verkiezingsprogramma's 2025 overarbeidsmarkt
BVNL wil de arbeidsmarkt sterk dereguleren en stimuleren dat werken meer loont dan een uitkering. De partij pleit voor lagere lasten, meer contractvrijheid, strengere eisen aan uitkeringsgerechtigden en het aantrekkelijker maken van (meer) werken, met als doel een actiever arbeidspotentieel en minder afhankelijkheid van sociale voorzieningen.
Lagere lasten en meer contractvrijheid voor werkgevers
BVNL wil de arbeidsmarkt versoepelen door werkgeverslasten te verlagen, het ontslagrecht te versoepelen en meer vrijheid te geven in het aangaan van tijdelijke contracten. Dit moet het aannemen van personeel aantrekkelijker maken en de regeldruk verminderen.
“De werkgeverslasten verlagen.”
“Het ontslagrecht moet worden versoepeld.”
“Het maximumaantal tijdelijke arbeidsovereenkomsten dat een werknemer en werkgever met elkaar mogen aangaan, wordt onbeperkt. Contractvrijheid is essentieel.”
“De verplichte transitievergoeding verdwijnt.”
Werken moet meer lonen dan een uitkering
BVNL wil het verschil tussen werken en een uitkering vergroten door uitkeringen los te koppelen van het minimumloon, het toeslagenstelsel af te schaffen, een vlaktaks in te voeren en strengere eisen te stellen aan uitkeringsgerechtigden. Dit moet de armoedeval tegengaan en mensen stimuleren om te werken.
“Het verschil tussen een uitkering en werk moet daarom worden vergroot en de armoedeval moet worden opgeheven.”
“Bijstandsuitkeringen en andere uitkeringen loskoppelen van het minimumloon, met uitzondering van de AOW.”
“Het toeslagenstelsel af te schaffen en de belasting op inkomsten uit arbeid te verlagen naar 25%.”
“Mensen die wél kunnen, maar niet willen werken worden gekort op hun bijstandsuitkering en op toeslagen (zoals huur- en zorgtoeslag).”
“Nieuwkomers hebben pas na 10 jaar arbeidsverleden recht op een bijstandsuitkering.”
Strengere eisen en drang/dwang tot arbeidsdeelname
BVNL wil dat mensen die kunnen werken, maar dat niet doen, met drang en dwang worden aangespoord tot arbeidsdeelname, met name gericht op migranten en jongeren met een arbeidsbeperking. Dit moet de participatieongelijkheid op de arbeidsmarkt verkleinen.
“331.000 migranten zouden kunnen werken maar doen dit niet. Die moeten met drang en dwang worden aangespoord om te participeren op de arbeidsmarkt. De participatieongelijkheid moet worden opgeheven.”
“De praktijk van het automatisch toekennen van uitkeringen aan jongeren met een handicap na hun opleiding dient te worden beëindigd. In plaats daarvan komen er arbeidsmarktgerichte programma’s die de individuele sterke punten benadrukken om zelfredzaamheid te bevorderen en afhankelijkheid te voorkomen.”
Afschaffen en versoepelen van arbeidsmarktregulering
BVNL wil verschillende arbeidsmarktregelingen en verplichtingen afschaffen om de arbeidsmarkt flexibeler te maken en ondernemers te ontlasten.
“De wet DBA wordt ingetrokken en mensen mogen zelf bepalen of ze liever in loondienst gaan of als ZZP’er aan de slag gaan.”
“Geen verplichte ondernemingsraad voor bedrijven.”
“De Wet Poortwachter wordt afgeschaft.”
“De deeltijdmalus moet worden opgeheven zodat méér werken niet wordt ontmoedigd.”
Aantrekkelijker maken van extra werken
BVNL wil dat overwerk en meerwerk fiscaal aantrekkelijker worden, zodat mensen worden gestimuleerd om meer uren te maken.
“Meerwerk boven het fulltime dienstverband moet niet in het hoogste belastingtarief worden belast, maar op een lager tarief, zodat het aantrekkelijker wordt om extra te werken.”
“De deeltijdmalus moet worden opgeheven zodat méér werken weer lonend wordt. Dat doen we door overwerk en meerwerk niet meer in het hoogste belastingtarief te belasten, maar tegen een normaal tarief, zodat het aantrekkelijk wordt om over te werken, of in het weekend of op feestdagen te werken.”
Verkorten loondoorbetaling bij ziekte
BVNL wil de periode van loondoorbetaling bij ziekte voor werkgevers verkorten om het aannemen van personeel minder risicovol te maken.
“Doorbetalen bij ziekteverzuim van een werknemer terugbrengen van 2 jaar naar maximaal 6 maanden. Na 6 maanden is iemand weer aan het werk of valt hij of zij terug naar de bijstand.”
De Partij voor de Dieren wil de arbeidsmarkt eerlijker, menswaardiger en duurzamer maken, met nadruk op vaste contracten, gelijke beloning en bescherming van kwetsbare groepen zoals arbeidsmigranten en mensen met een beperking. Ze pleiten voor het beperken van flexwerk, het verhogen van het minimumloon, het aanpakken van uitbuiting en het versterken van werknemersrechten. De kern van hun visie is dat werk moet lonen, iedereen gelijke kansen verdient en uitbuiting en ongelijkheid actief worden bestreden.
Vaste contracten en beperking flexwerk
De PvdD wil het aantal flexibele arbeidscontracten drastisch beperken en vaste contracten de norm maken, om zo inkomenszekerheid en sociale bescherming te vergroten. Uitzendwerk wordt alleen toegestaan voor piekperiodes, en uitzendkrachten krijgen dezelfde rechten als vaste medewerkers.
“We beperken arbeidscontracten tot vaste en tijdelijke contracten voor regulier werk, uitzendcontracten voor piekperiodes, en zelfstandigencontracten voor zzp’ers. Uitzendkrachten krijgen dezelfde arbeidsvoorwaarden als vaste werknemers en het uitzendbeding voor uitzendkrachten, waardoor bij ziekte het contract stopt, wordt verboden.”
Gelijke beloning en aanpak loonkloof
De partij wil gelijke beloning voor gelijk werk afdwingen, onder meer door een Wet Gelijke Beloning en het verplichten van bedrijven om aan te tonen dat er geen loonkloof is.
“Gelijke functies verdienen gelijke beloning. We voeren een Wet Gelijke Beloning in waarmee de genderloonkloof verdwijnt. De bewijslast komt bij de werkgever te liggen. Bedrijven vanaf 100 werknemers moeten aantonen dat er geen loonkloof is.”
Minimumloon omhoog en afschaffing jeugdloon
Het minimumloon moet fors omhoog en automatisch meestijgen met de mediane lonen. Het minimumjeugdloon wordt afgeschaft.
“Het minimumloon gaat omhoog naar 18 euro per uur. Het beweegt voortaan automatisch mee met de mediane lonen, met als ondergrens 60% van het mediane inkomen. Uitkeringen zoals de AOW, WIA, Wajong en bijstand stijgen mee.”
“We schaffen het minimumjeugdloon af. Iedereen hoort een eerlijk loon te krijgen.”
Bescherming en gelijke rechten voor arbeidsmigranten
De PvdD wil uitbuiting van arbeidsmigranten tegengaan door gelijke rechten, betere huisvesting, certificering van uitzendbureaus en het verbieden van uitzendkrachten in risicosectoren.
“Iedereen die in Nederland werkt – waar je ook vandaan komt – heeft recht op gelijke behandeling, goede huisvesting en bescherming tegen uitbuiting.”
“Er komt daarom een verbod op uitzendkrachten in de vleesverwerkende industrie en andere sectoren met hoog risico op uitbuiting van arbeidsmigranten.”
“Uitzendbureaus moeten gecertificeerd worden om arbeidsmigranten naar Nederland te halen. Als misstanden worden gesignaleerd wordt de certificering ingetrokken. Bedrijven die gebruikmaken van niet-gecertificeerde uitzendbureaus krijgen een boete.”
“De expatregeling en andere fiscale voordelen waarmee bedrijven buitenlandse werknemers aantrekken, schaffen we af.”
“Arbeidsmigranten krijgen betere bescherming tegen uitbuiting, waaronder het recht op een eigen slaapkamer en fatsoenlijke huisvesting. Het is niet langer toegestaan dat commerciële bedrijven zowel werkgever als huisbaas zijn van arbeidsmigranten.”
Versterking positie werknemers en vakbonden
De partij wil werknemers meer invloed geven in bedrijven, winstdeling verplicht stellen en schijnvakbonden verbieden.
“In grote bedrijven krijgen werknemers meer invloed op cruciale besluiten zoals fusies, aandeelinkoop, reorganisaties en winstverdeling. Werknemers krijgen een sterkere positie in de ondernemingsraad.”
“We voeren verplichte, voor alle werknemers gelijke winstdeling in voor bedrijven vanaf 50 werknemers.”
“Sterke, onafhankelijke vakbonden zijn essentieel. We verbieden schijnvakbonden die bedrijven gebruiken om echte vakbonden buitenspel te zetten. Alleen onafhankelijke vakbonden mogen cao’s afsluiten.”
Betere bescherming en inclusie voor mensen met een beperking
De PvdD wil dat mensen met een beperking recht krijgen op werk via sociale werkvoorzieningen, met goede begeleiding, toegankelijke werkplekken en een volwaardig inkomen.
“Mensen met een beperking krijgen recht op werk via sociale werkvoorzieningen met betekenisvol werk dicht bij huis, goede begeleiding en een volwaardig inkomen.”
“We zorgen voor betere ondersteuning op de werkvloer en toegankelijke werkplekken voor mensen met een beperking, bijvoorbeeld prikkelarme ruimtes voor neurodivergente mensen.”
Landelijk fonds voor arbeidsongeschiktheid en pensioen flexwerkers
Zolang flexwerk bestaat, wil de partij een collectief fonds voor arbeidsongeschiktheid en pensioen, betaald door bedrijven die flexwerkers inhuren.
“Zolang er sprake is van flexwerk, komt er een landelijk fonds voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en pensioenen, betaald door de bedrijven die flexwerkers inhuren.”
Kortere werkweek en recht op onbereikbaarheid
De standaard werkweek wordt verkort naar 32 uur en werknemers krijgen het recht om buiten werktijd offline te zijn.
“De standaard werkweek wordt 32 uur. Zo ontstaat ruimte voor mantelzorg, vrijwilligerswerk en een betere balans tussen betaald werk en andere bezigheden.”
“Elke werknemer krijgt het recht om buiten werktijd offline te zijn zonder consequenties. Het ‘recht op onbereikbaarheid’ wordt wettelijk vastgelegd.”
De VVD wil de arbeidsmarkt grondig hervormen door werken meer te laten lonen, bureaucratie en regelgeving te verminderen, en werkgevers te stimuleren mensen in dienst te nemen. Ze pleiten voor een activerende sociale zekerheid, lagere lasten op arbeid, en strengere eisen aan uitkeringen, zodat werken altijd aantrekkelijker is dan een uitkering. Concrete voorstellen zijn onder meer het loslaten van de koppeling tussen uitkeringen en minimumloon, het invoeren van een uitkeringsplafond, het versoepelen van arbeidsrecht, en het stimuleren van meer uren werken.
Werken moet altijd meer lonen dan een uitkering
De VVD vindt dat werken financieel aantrekkelijker moet zijn dan een uitkering, omdat dit mensen motiveert om te werken en de economie versterkt. Ze willen de koppeling tussen uitkeringen en het minimumloon loslaten, een uitkeringsplafond invoeren, en lokale regelingen beperken om te voorkomen dat niet-werken loont.
“Wij laten deze koppeling los en herstellen het verschil tussen werk en uitkering. Voortaan stijgen de uitkeringen, behalve de AOW en regelingen voor arbeidsongeschikten, mee met de inflatie in plaats van met de lonen.”
“Het mag niet meer gebeuren dat iemand door een stapeling van uitkeringen en toeslagen meer te besteden heeft dan iemand die hard werkt om rond te komen. We voeren een plafond in op de totale steun die één huishouden kan ontvangen.”
“We hervormen deze lokale nivelleringsmachine door meer landelijke voorwaarden te stellen en regelingen waar nodig in te perken of landelijk te organiseren, zodat we ook bureaucratie verminderen. Het mag namelijk niet zo zijn dat werken voor een slechter inkomen zorgt dan een uitkering.”
Minder regels en meer flexibiliteit voor werkgevers
De VVD wil de arbeidsmarkt minder dichtregelen en het voor werkgevers aantrekkelijker maken om mensen aan te nemen. Ze pleiten voor deregulering, het afschaffen van het tweede jaar loondoorbetaling bij ziekte voor kleine werkgevers, en meer maatwerk in cao’s.
“De VVD wil een totale herziening van de arbeidsmarkt en sociale zekerheid. Een forse deregulering zorgt voor meer banen, terwijl een zorgvuldige herziening zorgt voor behoud van zekerheid.”
“We verlagen de drempel om personeel in dienst te nemen door het risico bij ziekte voor werkgevers te beperken. Vooral voor kleine ondernemers is het zwaar dat zij twee jaar loon moeten doorbetalen bij ziekte van een werknemer. We verkorten de termijn waarvoor kleine werkgevers aansprakelijk zijn en vervangen het tweede jaar voor een collectieve verzekering.”
“We moderniseren de werkloosheidswet door deze meer activerend te maken en geven meer ruimte voor maatwerk in cao’s, door de transitievergoeding niet langer verplicht te stellen.”
Stimuleren van meer uren werken en activeren van onbenut arbeidspotentieel
De VVD wil dat meer mensen (meer uren) gaan werken, onder andere door een meerwerkbonus, het versoepelen van regels rond arbeidsduur, en het activeren van groepen die nu aan de kant staan. Ze willen ook dat statushouders en vrouwen sneller aan het werk gaan.
“Voor te veel Nederlanders loont het niet om meer uren te werken door een wirwar aan toeslagen en heffingskortingen. Die uren leveren netto soms zelfs minder op dan het minimumloon. Daarom geven we een werkbonus aan tweeverdieners. Ook versoepelen we de Wet onderscheid arbeidsduur.”
“We willen maatregelen nemen om mensen meer te laten werken. Iedereen is nodig op de arbeidsmarkt.”
“De VVD wil dat elke statushouder direct bij het krijgen van huisvesting een leerwerkplek of startbaan krijgt aangeboden en accepteert, in plaats van direct een uitkering.”
Omscholing, skills-paspoort en inzet op talent
De VVD wil dat iedereen zijn talenten kan benutten op de arbeidsmarkt, onder meer door omscholing, begeleiding, en een skills-paspoort. Zo willen ze het arbeidspotentieel vergroten en de economie versterken.
“We bieden daarvoor de juiste hulpmiddelen, begeleiding en ondersteuning, zodat iedereen zijn of haar talenten kan benutten op de arbeidsmarkt.”
“Dit doen we door omscholing toegankelijk te maken, overstappers met een meerwerkbonus financieel te stimuleren, en overheidsinstanties met marktpartijen samen te laten werken om mensen naar werk te begeleiden. ... Daarnaast voeren we in samenwerking met de private sector een skills-paspoort in, waarmee mensen kunnen laten zien wat ze kunnen. Ook als ze geen diploma hebben.”
Strengere eisen en activering in de bijstand
De VVD wil strengere handhaving en activering in de bijstand, met nadruk op het leren van Nederlands, het accepteren van passend werk, en het beperken van vrijblijvendheid.
“Wie onvoldoende Nederlands spreekt en geen moeite doet om dit te leren, wordt fors op de uitkering gekort. Er komt een extra korting bij het langdurig niet voldoen aan de taaleis. Uitkeringsgerechtigden die een geschikte baan weigeren, worden ook gekort.”
“Van iedereen in de bijstand verwachten we dat ze hun best doen om hun bijdrage te leveren aan Nederland. Daarom scherpen we de Participatiewet en het toeslagenbeleid aan.”
Minder afhankelijkheid van arbeidsmigratie en betere bescherming arbeidsmigranten
De VVD wil de afhankelijkheid van arbeidsmigratie beperken door bedrijven te stimuleren eerst binnenlands arbeidspotentieel te benutten en arbeidsmigranten beter te beschermen tegen uitbuiting.
“Om de afhankelijkheid van arbeidsmigratie zoveel mogelijk te beperken moet de overheid bedrijven actief helpen om in te zetten op robotisering en automatisering.”
“Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om eerst te zoeken binnen het onbenutte arbeidspotentieel in Nederland. Als zij toch arbeidsmigranten moeten inzetten, worden zij verantwoordelijk voor het welzijn van deze werknemers.”
“Nog te vaak maken malafide bedrijven gebruik van sluiproutes om arbeidsmigranten via schimmige uitzendbureaus in Oost-Europa onder mensonterende omstandigheden in Nederland te laten werken. Wij willen dat Nederland binnen Europa een leidende rol speelt bij het aan banden leggen van deze schijnconstructies.”
De SGP wil een stabiele en rechtvaardige arbeidsmarkt met meer vaste banen, minder afhankelijkheid van arbeidsmigratie en een sterkere positie voor vakmensen en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Ze pleiten voor het aantrekkelijker maken van vaste contracten, het terugdringen van flexwerk en arbeidsmigratie, en het stimuleren van technologische innovatie en beroepsonderwijs om arbeidskrapte op te lossen.
Vaste contracten aantrekkelijker maken en flexwerk beperken
De SGP vindt dat werk meer is dan inkomen en wil stabiele arbeidsverhoudingen bevorderen. Ze willen het vaste contract aantrekkelijker maken, flexwerkers meer zekerheid bieden, en werkgeverslasten verlichten om vaste banen te stimuleren.
“De arbeidsmarkt is gericht op stabiele arbeidsverhoudingen en er blijft ruimte voor flexibiliteit in bepaalde gevallen. Er komen meer mogelijkheden om werknemers in dienst te nemen en te houden.”
“Het vaste contract wordt aantrekkelijker gemaakt, onder andere door werkgeverslasten te verlichten en meer ruimte te bieden voor tussenvormen.”
“De positie van de flexwerker wordt verbeterd om onzekerheid in werk en inkomen tegen te gaan, met oog voor die flexwerkers die juist behoefte hebben aan keuzevrijheid ten aanzien van hoeveel en wanneer zij werken.”
“Een werkgever biedt zijn werknemer geen waardeloze flexcontractjes aan, maar maakt werk van een duurzame arbeidsrelatie.”
Minder afhankelijkheid van arbeidsmigratie en strengere regels
De SGP wil het aantal arbeidsmigranten verlagen, strikte voorwaarden stellen aan arbeidsmigratie van buiten de EU, en uitbuiting tegengaan. Ze vinden dat Nederland te afhankelijk is geworden van arbeidsmigratie en willen ondernemers verantwoordelijk houden voor de omstandigheden van arbeidsmigranten.
“Nederland is chronisch verslaafd aan arbeidsmigratie en dat is ongezond. Zeker als we mensen hierheen laten komen om onze rijkdom in stand te houden, terwijl zij beter mee kunnen werken aan de ontwikkeling van hun eigen land. Het aantal arbeidsmigranten moet daarom omlaag.”
“Voor arbeidsmigratie van buiten de EU, en ook studiemigratie, gaan strikte voorwaarden en quota gelden om overbelasting en uitbuiting tegen te gaan.”
“Boetes voor uitbuiting van arbeidskrachten worden verhoogd en verkeerde fiscale prikkels die arbeidsmigratie stimuleren, verdwijnen.”
“Ondernemers worden verantwoordelijk gehouden voor werknemers die zij hierheen halen, onder meer ten aanzien van huisvesting of het leren van de taal.”
Werkoffensief en ondersteuning kwetsbare groepen
De SGP wil een werkoffensief om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te helpen en pleit voor vereenvoudiging van regelingen voor werkgevers die mensen met een beperking aannemen. Ook willen ze voldoende beschutte werkplekken en een kortere loondoorbetaling bij ziekte.
“Een werkoffensief moet ervoor zorgen dat mensen die in deze krappe arbeidsmarkt aan de kant zitten weer aan het werk gaan. Voor hen die niet (meer) kunnen werken, dienen er voldoende beschutte werkplekken te zijn.”
“De no-riskpolis wordt breed beschikbaar ter ondersteuning van werkgevers die iemand met een beperking in dienst nemen.”
“Het wordt voor bedrijven eenvoudiger mensen uit de doelgroep banenafspraak aan het werk te helpen door te snoeien in het aantal loketten en subsidies.”
“De verplichte loondoorbetaling bij ziekte wordt in een eerste stap verkort van twee naar anderhalf jaar.”
Stimuleren van beroepsonderwijs en technologische innovatie
De SGP wil de arbeidskrapte aanpakken door het beroepsonderwijs aantrekkelijker te maken, jongeren te werven voor het MBO, en bedrijven te stimuleren arbeidsbesparende technologie toe te passen, vooral in sectoren met veel laagbetaalde buitenlandse medewerkers.
“Overheid en bedrijfsleven zetten actief in op de werving van jongeren voor het middelbaar beroepsonderwijs.”
“Werken in de maakindustrie moet op alle mogelijke manieren aantrekkelijker worden gemaakt en gestimuleerd, ook door de overheid.”
“Ondernemingen die veel gebruikmaken van laagbetaalde, veelal buitenlandse medewerkers stimuleren we in te zetten op arbeidsbesparende technologie en slimmer werken.”
Volt wil een eerlijkere, sterkere en toekomstbestendige arbeidsmarkt waarin vaste contracten, hogere lonen en gelijke behandeling centraal staan. Ze richten zich op het aanpakken van personeelstekorten, het stimuleren van (om)scholing, het verbeteren van arbeidsomstandigheden voor arbeidsmigranten en het makkelijker maken van grensoverschrijdend werken binnen de EU. Volt pleit voor structurele hervormingen zoals het afschaffen van het minimumjeugdloon, betere certificering van uitzendbureaus en het centraal stellen van vaardigheden boven diploma’s.
Vaste contracten, hogere lonen en eerlijk werk stimuleren
Volt wil de arbeidsmarkt eerlijker maken door vaste contracten te stimuleren, lonen te verhogen en werkenden betere bescherming te bieden. Dit moet personeelstekorten tegengaan en de positie van werkenden versterken, vooral in cruciale sectoren.
“We investeren in beter werk, hogere lonen en meer vaste contracten.”
“We schaffen het minimumjeugdloon geleidelijk af door het gelijk te trekken met het wettelijk minimumloon.”
“Er komt één sociaal stelsel voor werkenden: zelfstandigen krijgen net als werknemers rechten binnen de WW, WAO en WIA.”
Arbeidsmigratie eerlijker en beter reguleren
Volt erkent het belang van arbeidsmigratie, maar wil misstanden tegengaan door betere huisvesting, gelijke behandeling en strengere handhaving. Ze pleiten voor EU-brede standaarden en onafhankelijke arbeids- en huurcontracten.
“Arbeidsmigratie blijft belangrijk, maar moeten we eerlijker en beter regelen, met goede huisvesting en gelijke behandeling.”
“We willen EU-brede standaarden voor sociale zekerheid en arbeidsomstandigheden, die goede, menswaardige bescherming bieden aan alle werkenden in de EU.”
“Volt ervoor dat arbeidscontracten altijd onafhankelijk moeten bestaan van een huurcontract. Hierdoor is een arbeidsmigrant niet direct dakloos, indien de arbeidsrelatie ophoudt.”
“We zijn voorstander van aanvullende verplichte certificering van deze bureaus waarbij processen zoals loonbetaling, klachtafhandeling, administratie en huisvesting van arbeidsmigranten worden beoordeeld.”
Vaardigheden belangrijker dan diploma’s maken
Volt wil een wendbare arbeidsmarkt waarin vaardigheden centraal staan, zodat overstappen tussen sectoren eenvoudiger wordt en verborgen talent benut kan worden. Dit moet de economie veerkrachtiger maken en personeelstekorten helpen oplossen.
Grensoverschrijdend werken en diploma-erkenning vergemakkelijken
Volt wil het eenvoudiger maken om in andere EU-landen te werken door diploma’s wederzijds te erkennen en administratieve barrières te verlagen, vooral in sectoren met tekorten.
“We maken het eenvoudiger om in een ander EU-land te werken. In alle lidstaten van de EU erkennen we elkaars diploma’s.”
“We willen meer wederzijdse erkenning van diploma’s en kwalificaties voor alle beroepen in de EU, met name voor beroepen in sectoren waarin een tekort is, zoals onderwijs, zorg, ICT en technische beroepen.”
Actieve begeleiding naar cruciale beroepen
Volt wil mensen die aan de zijlijn staan beter begeleiden naar maatschappelijk cruciale beroepen, met een aangepaste taakstelling voor het UWV en meer inzet op begeleiding in plaats van fraudebestrijding.
“We willen dat mensen die langs de kant staan beter worden begeleid naar maatschappelijk cruciale beroepen. Volt wil dat de taakstelling van het werkbedrijf van het UWV op zo’n manier wordt aangepast dat deze vorm van begeleiding van mensen de primaire taak wordt.”
Strengere handhaving en bescherming tegen uitbuiting
Volt wil de arbeidsinspectie versterken en uitzendbureaus verplicht certificeren om uitbuiting van arbeidsmigranten tegen te gaan, met extra focus op sectoren waar veel misstanden zijn.
“We verbeteren het toezicht en de handhaving door de arbeidsinspectie. Hiervoor maken we extra budget vrij.”
“Arbeidsmigranten komen te vaak in benarde posities terecht en worden vaak uitgebuit. Handhaving moet zich richten op sectoren waar veel migranten werkzaam zijn, zoals slachthuizen en de glastuinbouw.”
AI en automatisering: omscholing en eerlijk werk
Volt ziet AI als een hulpmiddel voor werknemers en wil extra begeleiding en omscholing bieden in sectoren waar veel automatisering plaatsvindt, zodat werken eerlijk blijft lonen.
“AI is er om Nederlandse werknemers te steunen. We pleiten ervoor om sectoren, waar veel automatisering plaatsvindt, extra te begeleiden bij het omscholen van werknemers. Het is belangrijk dat werken eerlijk blijft lonen.”
JA21 wil de arbeidsmarkt versterken door arbeidsmigratie fors te beperken en te reguleren, het volledige Nederlandse arbeidspotentieel te benutten via scholing en activering, en de lasten en regeldruk voor werkgevers en werknemers te verlagen. Ze pleiten voor meer flexibiliteit, lagere marginale druk, en een eenvoudiger belastingstelsel zodat werken weer loont. Hoogopgeleide kennismigratie blijft welkom, maar laaggeschoolde arbeidsmigratie wordt ontmoedigd.
Arbeidsmigratie beperken en reguleren
JA21 ziet ongerichte en laaggeschoolde arbeidsmigratie als een bedreiging voor de arbeidsmarkt, sociale cohesie en de woningmarkt. Ze willen arbeidsmigratie beperken tot sectoren met echte tekorten, streng handhaven op misstanden, en inzetten op terugkeer van werkloze arbeidsmigranten. Hoogopgeleide kennismigratie blijft toegestaan.
“Arbeidsmigratie mag niet leiden tot Nederland als lagelonenland. JA21 wil arbeidsmigratie daarom beperken en reguleren en inzetten op het beter benutten van het Nederlandse arbeidspotentieel.”
“Geen laaggeschoolde arbeidsmigratie van buiten de EU.”
“Een rem zetten op ongerichte arbeidsmigratie. We steunen arbeidsmigratie alleen waar écht tekorten zijn en waar goede huisvesting en naleving gegarandeerd zijn.”
“Het is noodzakelijk om veel nadrukkelijker in te zetten op terugkeer van EU-migranten die geen toekomst meer in Nederland hebben. ‘Werkloze arbeidsmigrant’ is een contradictio in terminis. Bij verlies van werk vervalt de verblijfsgrond en is niet als dakloze in Nederland blijven, maar terugkeer het antwoord.”
“Hoogopgeleide kennismigranten met economische en maatschappelijke meerwaarde voor Nederland welkom heten.”
Werken laten lonen en lasten verlagen
JA21 wil het werken aantrekkelijker maken door de marginale druk te verlagen, het toeslagenstelsel te vereenvoudigen, en werkgevers te stimuleren personeel aan te nemen. Ze zien het huidige systeem als ontmoedigend voor werk en willen dat werken altijd meer oplevert dan niet werken.
“Werken weer laten lonen met een sterk vereenvoudigd stelsel van toelagen, dat niet primair inkomensafhankelijk is en waarmee de marginale druk fors omlaag gaat.”
“JA21 wil werknemers motiveren meer te werken, en pleit daarom voor een nieuw en sterk vereenvoudigd belastingstelsel, waarmee we de marginale druk fors verlagen – zo houden werkende Nederlanders meer over per verdiende euro.”
“Dat werken altijd meer oplevert dan niet werken.”
Volledig arbeidspotentieel benutten via scholing en activering
JA21 wil het personeelstekort aanpakken door het volledige arbeidspotentieel te benutten, met nadruk op scholing, omscholing en het activeren van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ook willen ze werkgevers stimuleren om mensen met een beperking aan te nemen.
Meer flexibiliteit en minder regeldruk op de arbeidsmarkt
JA21 pleit voor het moderniseren en vergroten van flexibiliteit op de arbeidsmarkt, versoepeling van het ontslagrecht, kortere loondoorbetaling bij ziekte, en vereenvoudiging van regelgeving voor ZZP’ers. Ze willen dat werkgevers minder worden afgeschrikt om vaste contracten te geven.
“JA21 pleit daarom ook voor het moderniseren en het vergroten van flexibiliteit op de arbeidsmarkt.”
“Ontslagrecht versoepelen zodat de drempel voor werkgevers om personeel aan te nemen verlaagd wordt.”
“Regelgeving voor ZZP’ers vereenvoudigen. JA21 wil de Wet DBA verbeteren en hiervoor kijken naar het Belgisch model om ZZP’ers meer ruimte en duidelijkheid te geven.”
“JA21 wil kortere loondoorbetaling bij ziekte, snellere reïntegratie, en hervorming van het systeem dat nu werkgevers afschrikt om vaste contracten te geven.”
NSC wil de arbeidsmarkt eerlijker en stabieler maken door vaste contracten weer de norm te maken, flexwerk en schijnzelfstandigheid terug te dringen, en arbeidsmigratie te beperken. Ze pleiten voor gelijke behandeling van werkenden, hogere lonen, betere bescherming van kwetsbare groepen en meer investeringen in scholing en omscholing. De partij kiest voor een sociaal vangnet voor álle werkenden en wil misstanden in flexwerk en arbeidsmigratie hard aanpakken.
Vaste contracten weer de norm, flexwerk beperken
NSC ziet de toename van flexibele arbeidscontracten als een bron van onzekerheid en wil vaste contracten weer centraal stellen. Flexwerk mag alleen nog voor uitzonderingen als piek en ziekte, en schijnzelfstandigheid wordt actief bestreden. Dit moet zorgen voor meer bestaanszekerheid en minder concurrentie op arbeidsvoorwaarden.
“Normale dienstverbanden de norm worden. Uitzendarbeid is uitsluitend om ‘piekte en ziekte’ op te vangen en zelfstandigen krijgen duidelijkheid over de kaders waarbinnen zij kunnen ondernemen.”
“Het ontslagrecht wordt toekomstbestendig en rechtszekerheid geborgd voor werkenden en werkgevers.”
“Schijnzelfstandigheid en oneerlijke concurrentie moet worden bestreden. In de wet wordt verankerd dat bij zelfstandigen die werken met een uurtarief onder € 36,- sprake is van een rechtsvermoeden van werknemerschap.”
“We zorgen ervoor dat minimaal 7 op de 10 werkenden straks een vast contract heeft.”
Gelijke behandeling en sociaal vangnet voor álle werkenden
NSC wil dat alle werkenden, ongeacht contractvorm, toegang hebben tot sociale zekerheid en bescherming bij werkloosheid of arbeidsongeschiktheid. Ze keren zich tegen een minimummodel waarbij flexwerkers in de bijstand belanden.
“We willen een sociaal collectief vangnet zoals WW en WIA, voor álle werkenden behouden en keren ons tegen een minimummodel waarin mensen tot de bijstand veroordeeld zijn.”
Hogere lonen en eerlijker inkomensstelsel
De partij wil het minimumloon verhogen, het jeugdloon afschaffen vanaf 18 jaar, en het inkomensstelsel vereenvoudigen zodat werken meer loont. Dit moet bijdragen aan bestaanszekerheid en economische zelfstandigheid.
“We verhogen het minimumloon stapsgewijs naar € 18 en koppelen dit aan een stelselvernieuwing, zodat het loon weer de basis is van het inkomen.”
“We verlagen de belasting op arbeid. We vereenvoudigen het systeem van toeslagen en fiscale kortingen zo dat mensen meer overhouden van iedere extra verdiende euro.”
Strengere regels en beperking arbeidsmigratie
NSC wil arbeidsmigratie beperken, misstanden aanpakken en werkgevers financieel prikkelen om minder afhankelijk te zijn van goedkope buitenlandse arbeid. Arbeidsmigratie moet alleen plaatsvinden als er geen geschikte kandidaten in Nederland of de EU zijn.
“We voeren daarom naar Engels voorbeeld een werkgeversheffing in op de inzet van arbeidsmigranten.”
“Arbeidsmigratie is geen goedkope oplossing voor personeelstekorten. Nog genoeg werkzoekenden staan aan de kant in ons eigen land, hen willen we stimuleren en opleiden zodat ze inzetbaar worden.”
“Voor toelating van arbeidsmigranten van buiten de EU gaat een arbeidsmarkttoets gelden. Ze mogen alleen hier komen als er binnen de EU niemand te vinden is.”
“We stellen strikte eisen aan de arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en huisvesting van arbeidsmigranten. Daarbij moeten controles niet alleen op papier plaatsvinden, maar ook fysiek op locatie.”
Investeren in scholing, omscholing en ontwikkelbudget
Om de arbeidsmarkt toekomstbestendig te maken, wil NSC investeren in omscholing, persoonlijke ontwikkelbudgetten en het creëren van banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
“Alle werkenden krijgen daarom een persoonlijk ontwikkelbudget, dat hen in staat stelt om zich persoonlijk te blijven ontwikkelen.”
“De transitievergoeding wordt meer gericht op het mogelijk maken van een overstap naar een nieuwe baan of scholing, en daarom voortaan gestort in het persoonlijk ontwikkelbudget van werkenden.”
“Er komt een nieuw aanvalsplan om arbeidsplaatsen te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om zo hun talenten beter te benutten.”
De SP wil de arbeidsmarkt structureel hervormen door vaste banen de norm te maken, flexwerk en uitbuiting fors terug te dringen, en arbeidsmigratie sterk te beperken. Ze pleiten voor hogere lonen, meer werknemerszeggenschap, en investeren in innovatie en scholing in plaats van het aantrekken van meer arbeidskrachten. De partij ziet arbeidsmigratie als een verdienmodel dat leidt tot uitbuiting en wil dit via strenge regulering en beperking terugdringen.
Vast werk als norm, flexwerk beperken
De SP vindt dat vaste banen de standaard moeten zijn en wil flexibele en onzekere contracten sterk terugdringen. Dit moet zorgen voor meer zekerheid, hogere lonen en minder uitbuiting op de arbeidsmarkt.
“Vast werk is de norm. Flexwerk is alleen voor piek en ziek. Vaste krachten zorgen voor behoud en opbouw van kennis en vakmanschap. Dit zorgt voor meer innovatie en arbeidsproductiviteitsgroei. Schijnzelfstandigen komen in loondienst. We stoppen bovendien met de uitbuiting van werknemers door een einde te maken aan alle constructies die leiden tot onzeker werk.”
“Voor structureel werk komt er een verbod op het inzetten van uitzendkrachten of andere flexibele constructies. In sectoren zoals de vleessector, distributie en transport komt er direct een volledig verbod op het inzetten van uitzendkrachten.”
Minimumloon fors verhogen en gelijk loon voor gelijk werk
De SP wil het minimumloon direct verhogen en pleit voor gelijke beloning ongeacht achtergrond of leeftijd. Dit moet armoede tegengaan en de koopkracht van werkenden vergroten.
“We verhogen het minimumloon direct naar 18 euro per uur en er komt een wettelijke ondergrens van 60 procent van het mediane loon van voltijds werkenden. Alle gekoppelde uitkeringen stijgen mee.”
“Gelijk werk verdient gelijk loon, daarom schaffen we het minimumjeugdloon voor volwassenen vanaf 18 jaar af.”
“Er moet geen onderscheid zijn tussen het loon van mensen met verschillende achtergronden die hetzelfde werk doen. Maar het betekent ook dat mensen die niet in Nederland zijn geboren niet minder betaald mogen worden of slechtere arbeids en leefomstandigheden mogen hebben.”
Arbeidsmigratie fors beperken en streng reguleren
De SP beschouwt arbeidsmigratie als een verdienmodel dat leidt tot uitbuiting, drukt op voorzieningen en remt innovatie. Ze willen het aantal arbeidsmigranten fors terugschroeven, werkvergunningen invoeren en werkgevers verantwoordelijk maken voor goede huisvesting en zorg.
“Arbeidsmigratie is op termijn onhoudbaar. Arbeidsmigratie is een goedkoop verdienmodel. Door flexibele contracten worden arbeidsmigranten snel vervangen en blijven zij in lage loonschalen.”
“Het maximaal aantal arbeidsmigranten wordt gebaseerd op basis van de capaciteit van de arbeidsinspectie. We moeten arbeidsmigranten weer registeren en zo snel als mogelijk werkvergunningen invoeren.”
“De Arbeidsinspectie moet uitgebreid worden en er komt een vergunningstelsel voor uitzendbureaus. Dit verhoogt de pakkans voor malafide bedrijven en uitzendbureaus. Bij misstanden sluiten we bedrijven of uitzendbureaus.”
“Werkgevers of bemiddelaars die arbeidsmigranten naar Nederland halen zijn verantwoordelijk voor de kosten van huisvesting en zorgverzekering zolang de arbeidsmigrant in Nederland verblijft, dus ook na afloop van het werk. Hierbij wordt ketenaansprakelijkheid toegepast.”
Investeren in innovatie, scholing en productiviteit
De SP wil arbeidsmarktkrapte niet oplossen door meer mensen te laten werken of arbeidsmigranten aan te trekken, maar door te investeren in innovatie, automatisering en scholing. Dit moet leiden tot hogere arbeidsproductiviteit en minder werkdruk.
“Voor een sterkere economie ligt de oplossing dan ook niet in méér uren of méér mensen, maar in slimmer werken. Met een Innovatiewet zetten we in op onderzoek, onderwijs en vakopleidingen, AI, automatisering en robotisering voor zwaar en repeterend werk.”
“We voeren een 4-daagse werkweek in. ... Het salaris blijft gelijk en deeltijders krijgen naar verhouding een salarisverhoging.”
“Investeer in goede opleidingen, scholing en vakmanschap. We willen meer waardering voor vakmanschap en voor de voortdurende kennisontwikkeling van werknemers die nodig is om bij de tijd te blijven.”
Meer werknemerszeggenschap en winstdeling
De SP wil dat werknemers meer zeggenschap krijgen op de werkvloer en collectief delen in de winst van bedrijven, om zo de macht van aandeelhouders en bestuurders te beperken.
“We zorgen ervoor dat de mensen die het werk doen de zeggenschap krijgen over hun werkplek en hun eerlijke deel van de winst krijgen.”
“Werknemers krijgen recht op een deel van de winst. Zonder werkende mensen is er immers geen winst. Niet alleen bestuurders en aandeelhouders, maar ook alle medewerkers krijgen voortaan recht op een deel van de winst.”
GroenLinks-PvdA wil de arbeidsmarkt hervormen door vaste, goedbetaalde banen centraal te stellen, flexwerk en uitbuiting fors terug te dringen, en arbeidsmigratie te beperken tot noodzakelijke sectoren. Het verhogen van het minimumloon, het versterken van werknemersrechten en het aanpakken van malafide uitzendconstructies zijn kernpunten. De partij kiest voor een inclusieve arbeidsmarkt met meer zekerheid, hogere lonen en minder ruimte voor laagbetaald, onzeker werk.
Hogere lonen en vaste contracten als norm
GroenLinks-PvdA vindt dat werkenden recht hebben op een eerlijk loon en zekerheid, en wil flexibele en onzekere contracten sterk beperken. Het verhogen van het minimumloon en het stimuleren van vaste dienstverbanden moeten leiden tot een sterkere positie van werknemers en een eerlijker arbeidsmarkt.
Strenge aanpak van uitbuiting, schijnconstructies en malafide uitzendbureaus
De partij wil uitbuiting en onzekerheid op de arbeidsmarkt bestrijden door strengere regels voor uitzendwerk, het verbieden van schijnconstructies en het aanpakken van malafide uitzendbureaus. Dit moet vooral arbeidsmigranten en platformwerkers beter beschermen.
“We gaan strenger handhaven op schijnconstructies. We kijken eerst naar sectoren zoals de maaltijd- en pakketbezorging. Het ‘werknemer-tenzij’-principe wordt ingevoerd: iemand is in principe een werknemer en heeft recht op sociale zekerheid, tenzij wordt aangetoond dat iemand werkt als zelfstandig ondernemer.”
“Er komt zo snel mogelijk een vergunningsplicht voor uitzendbureaus. Uitzendbureaus die arbeidsmigranten uitbuiten of uitzendkrachten inzetten onder illegale arbeidsomstandigheden verliezen hun vergunning.”
“We maken daarnaast een einde aan de praktijk waarbij werkgevers en uitzendbureaus werknemers voor vast werk onzekere contracten bieden.”
Beperken van arbeidsmigratie tot noodzakelijke sectoren
Arbeidsmigratie wordt alleen toegestaan voor sectoren waar echt tekorten zijn, zoals zorg, bouw en energietransitie. Laagbetaalde sectoren die afhankelijk zijn van arbeidsmigranten moeten innoveren of verdwijnen; uitbuiting en slechte arbeidsomstandigheden worden niet langer getolereerd.
“Bedrijvigheid die alleen kan bestaan bij de gratie van laagbetaald, slecht werk en uitbuiting moet innoveren of verdwijnen.”
“Wij willen de economie zo inrichten dat de vraag naar arbeidsmigratie in laagbetaalde banen afneemt.”
“Soms is arbeidsmigratie nodig om een personeelsvraag in belangrijke sectoren op te vullen, zoals de bouw, zorg en de energietransitie. Wij faciliteren dit waar nodig...”
Investeren in scholing en inclusieve arbeidsmarkt
De partij wil dat iedereen kan meedoen op de arbeidsmarkt door te investeren in (om)scholing, een leven lang ontwikkelen en extra aandacht voor groepen die nu moeilijk aan het werk komen. Dit moet de arbeidsmarkt toekomstbestendig en inclusief maken.
“We investeren in om-, her- en bijscholing, en in zij-instroom. We maken hierover afspraken met sociale partners, het onderwijs en de regio’s in de een werk-ontwikkel-aanpak.”
“We hebben iedereen in Nederland hard nodig. Wij staan voor een inclusieve arbeidsmarkt waar iedereen mee kan doen.”
Duidelijke rol voor werkgevers bij arbeidsmigranten
Werkgevers die arbeidsmigranten inzetten, worden verplicht om te zorgen voor goede huisvesting en onderwijs, en moeten meebetalen aan maatschappelijke kosten. Zo wordt uitbuiting tegengegaan en de leefbaarheid in wijken beschermd.
“Werkgevers zijn verantwoordelijk voor de mensen die ze van ver halen om in Nederland te werken. Dit gaat verder dan alleen de omstandigheden op de werkvloer. Daarom gaan werkgevers verplicht meebetalen aan huisvesting en onderwijs, zoals taalles, ook voor meekomende gezinsmigranten.”
“Gemeenten moeten nieuwe bedrijvigheid met laagbetaalde arbeid kunnen weren.”
BIJ1 pleit voor een radicaal andere arbeidsmarkt, gericht op democratisering van bedrijven, sterke werknemersrechten en het bestrijden van ongelijkheid. Ze willen onder meer het minimumloon fors verhogen, vaste contracten afdwingen, werknemerszeggenschap vergroten en onbetaald werk beter waarderen. Hun visie is dat werk niet gelijk moet staan aan uitbuiting, maar aan waardigheid, zeggenschap en eerlijk delen van welvaart.
Minimumloon fors verhogen en vaste contracten afdwingen
BIJ1 wil het minimumloon direct verhogen naar €19 per uur, het minimumjeugdloon afschaffen en tijdelijke contracten na 9 maanden omzetten in vaste contracten. Dit moet inkomenszekerheid vergroten en uitbuiting tegengaan.
“Het minimumloon verhogen we direct naar €19 per uur. Met een gelijke verhoging van de AOW (pensioen) en de bijstandsuitkering. We koppelen het minimumloon aan 60% van het mediaan inkomen, zodat het structureel meestijgt met andere lonen. Het minimumjeugdloon schaffen we af en trekken we gelijk met het minimumloon voor volwassenen.”
“Werknemers die langer dan 9 maanden met een tijdelijk contract werken, krijgen een vast contract. We verbeteren de bescherming tegen ontslag en gaan schijnzelfstandigheid tegen.”
Bedrijven democratiseren en werknemerszeggenschap vergroten
BIJ1 wil dat werknemers meer zeggenschap krijgen over hun werk en het beleid van bedrijven. Nieuwe bedrijven moeten standaard werknemerscoöperaties zijn, bestaande grote bedrijven moeten aandelen overdragen aan werknemers, en ondernemingsraden krijgen bindend mandaat.
“Nieuwe bedrijven worden standaard opgericht als werknemerscoöperaties.”
“Met meer dan 100 werknemers krijgen een transitieplicht: binnen 10 jaar moet het merendeel van de aandelen in handen zijn van de werknemers.”
“De democratische ondernemingsraad is een verplicht onderdeel van grote bedrijven, met een bindend mandaat in het bestuur.”
Onbetaald en informeel werk erkennen en belonen
BIJ1 erkent de waarde van onbetaald werk zoals mantelzorg, vrijwilligerswerk en zorg voor kinderen, en wil dit beter compenseren. Ze willen af van het idee dat alleen betaald werk waardevol is.
“Ook mantelzorg, vrijwilligerswerk, het werk van thuisblijvende ouders en andere vormen van onbetaalde arbeid zijn van onschatbare waarde voor onze maatschappij en willen we belonen.”
“Onbetaald werk dat Nederland nog te vaak als ‘vrouwenwerk’ ziet, compenseren we beter. Zoals mantelzorg, huishoudelijk werk en zorg voor kinderen.”
Gelijke rechten en bescherming voor arbeidsmigranten en ongedocumenteerden
BIJ1 wil dat arbeidsmigranten en ongedocumenteerde werkenden dezelfde rechten en bescherming krijgen als andere werknemers, inclusief bescherming tegen ontslag en uitbuiting.
“Arbeidsmigranten en ongedocumenteerde mensen verdienen dezelfde rechten als elke andere werknemer. Ongedocumenteerde mensen die te maken krijgen met geweld of dwang op het werk, moeten dit kunnen melden zonder dat ze risico lopen op ontslag of uit het land gezet worden.”
“We beschermen de rechten en beloning van arbeidsmigranten beter. We verbieden het koppelen van werk en woonruimte, waarbij ontslag gelijk staat aan dakloos worden.”
Werkweek verkorten met behoud van loon
BIJ1 wil de 40-urige werkweek afschaffen en vervangen door een 30-urige werkweek, zonder loonverlies, om werkdruk te verlagen en het leven van werkenden te verrijken.
“We schaffen de 40-urige werkweek af en gaan naar een 30-urige werkweek met behoud van hetzelfde loon.”
Sterkere positie voor vakbonden en recht op staken
BIJ1 wil vakbonden meer rechten geven op de werkvloer en het stakingsrecht wettelijk versterken, inclusief politieke stakingen.
“Vakbonden krijgen het recht om werkvloeren te bezoeken. Zo kunnen zij hun taak om de belangen van werknemers te ondersteunen beter uitvoeren en eventuele misstanden signaleren.”
“Er komt een nationale stakingswet waarin we het recht om te staken optimaal beschermen. Het gaat hierin ook om politieke (‘wilde’) stakingen zoals die voor de Palestijnse bevrijding of de klimaatcrisis.”
D66 wil een eerlijke, toekomstbestendige arbeidsmarkt waarin iedereen kan meedoen, werk beter loont en oneerlijke concurrentie wordt tegengegaan. Ze zetten in op hogere lonen, het verkleinen van verschillen tussen werknemers en zelfstandigen, gerichte arbeidsmigratie voor sectoren met tekorten, en investeren in innovatie en scholing. D66 wil arbeidsmigratie beperken tot waar het echt nodig is, uitbuiting tegengaan en werkgevers meer verantwoordelijk maken voor goede arbeidsvoorwaarden.
Hogere lonen en werk moet lonen
D66 vindt dat werk beter moet lonen om mensen te stimuleren meer te werken en bestaanszekerheid te vergroten. Ze willen het minimumloon verhogen en de belasting op arbeid verlagen.
“Als je werkt, verdien je een goed en eerlijk loon. D66 zorgt daarom voor hogere lonen en lagere belastingen.”
“We verhogen bijvoorbeeld de lonen, zodat werk naar waarde gewaardeerd wordt en concurrentie met andere werknemers eerlijker is.”
“We verhogen het minimumloon en het minimumjeugdloon. De bijstand stijgt in verhouding mee.”
Gelijke behandeling en verkleinen verschillen tussen werkenden
D66 wil de verschillen in belasting en sociale zekerheid tussen werknemers en zelfstandigen verkleinen en oneerlijke concurrentie tegengaan. Ze streven naar gelijke kansen op de arbeidsmarkt en willen discriminatie bij werving en selectie bestraffen.
“De verschillen in belastingen en sociale zekerheid zijn voor deze groepen te groot. ... D66 wil daarom de verschillen tussen deze groepen werkenden verkleinen en oneerlijke concurrentie voorkomen.”
“D66 staat voor eerlijke kansen op de werkvloer. Dat betekent: gelijke beloning voor gelijk werk.”
“D66 wil dat bedrijven die discrimineren bestraft worden. De overheid geeft zelf het goede voorbeeld o.a. met ‘blinde’ sollicitaties.”
Gerichte arbeidsmigratie en tegengaan uitbuiting
D66 wil arbeidsmigratie beperken tot sectoren waar tekorten zijn en zet in op vakkrachten en kenniswerkers. Ze willen uitbuiting tegengaan door strengere eisen aan werkgevers en betere handhaving.
“De overheid krijgt de regie: minder kwetsbare, laagbetaalde arbeidsmigratie, meer gerichte arbeidsmigratie voor de sectoren waar we mensen écht nodig hebben.”
“We stellen strenge voorwaarden aan werkgevers als die arbeidsmigranten inzetten. Als zij niet zorgen voor fatsoenlijke huisvesting en arbeidsvoorwaarden kunnen ze hun vergunning kwijtraken.”
“Te vaak werken arbeidsmigranten in slechte omstandigheden en wonen ze onder mensonterende omstandigheden. Dit is Nederland onwaardig. D66 wil dat arbeidsmigranten hier veilig en eerlijk kunnen werken en wonen.”
Investeren in innovatie, scholing en arbeidsproductiviteit
D66 wil arbeidsbesparende technologie stimuleren en mensen ondersteunen bij omscholing, zodat de arbeidsmarkt toekomstbestendig blijft en personeelstekorten worden opgevangen.
“We zetten sterk in op arbeidsbesparende technologie, zoals automatisering en robotisering. ... Nederlandse werknemers: zij krijgen via het leerbudget de mogelijkheid om zich om te scholen.”
“De arbeidsproductiviteit in het mkb stagneert. D66 stimuleert technologie en innovatie die mkb’ers helpt om de arbeidsproductiviteit te verhogen.”
“Leven lang ontwikkelen vraagt een goede aansluiting tussen onderwijs en werk. ... Daarom wil D66 een persoonlijk leerbudget dat nooit verloopt.”
Het CDA wil de arbeidsmarkt eerlijker, zekerder en toekomstbestendig maken door meer vaste banen, betere bescherming van flexwerkers en arbeidsmigranten, en het stimuleren van ontwikkeling en omscholing. Ze pleiten voor bindende afspraken met sectoren, hervorming van het cao-stelsel, strengere regels voor arbeidsmigratie en meer zekerheid voor zelfstandigen en mensen met een uitkering. De kern van hun visie is dat iedereen moet kunnen meedoen op de arbeidsmarkt, met fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden en bestaanszekerheid.
Meer vaste banen en zekerheid voor werkenden
Het CDA wil de tweedeling op de arbeidsmarkt tegengaan door flexwerkers meer zekerheid te bieden en werkgeverschap aantrekkelijker te maken. Ze willen het arbeidsmarktpakket met sociale partners doorzetten, flexcontracten reguleren en het cao-stelsel moderniseren.
“We willen werknemers meer zekerheid bieden en werkgeverschap aantrekkelijker maken. Daarom moet het arbeidsmarktpakket dat met sociale partners is afgesproken met urgentie worden doorgezet. Het gaat dan onder meer om meer zekerheid voor flexwerkers, een nieuwe crisisregeling voor personeelsbehoud en wetgeving voor het tweede ziektejaar.”
“We maken samen met vakbonden en werkgevers het cao-stelsel aantrekkelijker, ook voor nieuwe sectoren zodat er meer werknemers onder een cao vallen. Waar nodig passen we het huidige cao-stelsel aan om innovatie te stimuleren.”
Strengere regels en betere bescherming voor arbeidsmigranten
Het CDA wil misstanden met arbeidsmigranten aanpakken door bindende afspraken met sectoren, betere huisvesting, verplichte taallessen en strengere handhaving op schijnconstructies. Ze willen de instroom van arbeidsmigranten reguleren en bedrijven verantwoordelijk maken voor fatsoenlijke behandeling.
“De overheid maakt bindende afspraken met sectoren om te werken aan arbeidsbesparende innovaties en verbetering van de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Stok achter de deur is een sectoraal verbod op uitzendkrachten.”
“Bedrijven zijn verantwoordelijk voor fatsoenlijke huisvesting van hun arbeidsmigranten. Werkgevers blijven een arbeidsmigrant vier weken na het beëindigen van het dienstverband huisvesten, zodat mensen de tijd krijgen om terug te keren naar hun land van herkomst of ander werk te vinden.”
“We voeren de aanbevelingen uit het rapport Geen tweederangsburgers. Aanbevelingen om misstanden bij arbeidsmigranten in Nederland tegen te gaan onverkort en met urgentie verder uit.”
Stimuleren van ontwikkeling, omscholing en werk naar werk
Het CDA vindt een leven lang ontwikkelen essentieel voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt. Ze willen regionale werkcentra, skillspaspoorten en extra aandacht voor kwetsbare groepen zoals senioren en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
“We ontwikkelen regionale werkcentra tot informatie- en adviespunten voor (digitaal) inzicht in opleidingen en skills met een eenduidig en voor iedereen toegankelijk advies- en doorverwijsloket, onder verantwoordelijkheid van het UWV-werkbedrijf en gemeenten.”
“We stimuleren opleidings- en ontwikkelingsfondsen om gezamenlijk vorm te geven aan ‘werk naar werk’, de transitie tussen sectoren, het verwerven van algemene vaardigheden en het versterken van de positie van senioren op de arbeidsmarkt.”
Meer mensen aan het werk via basisbaan en hervorming Participatiewet
Het CDA wil dat iedereen kan meedoen op de arbeidsmarkt, onder andere via de invoering van de basisbaan en een nieuwe banenafspraak. Ze willen de Participatiewet hervormen zodat werken altijd loont en mensen niet onnodig aan de kant staan.
Duidelijkere positie en meer zekerheid voor zelfstandigen
Het CDA wil de positie van zelfstandigen verduidelijken, schijnzelfstandigheid aanpakken en zelfstandigen stimuleren om zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid en voor een pensioen.
“We maken de positie van zelfstandigen duidelijker door wetgeving aan te passen en te blijven inzetten op goede communicatie. Zelfstandigen moeten verantwoordelijkheid nemen voor een inkomensvoorziening bij arbeidsongeschiktheid (ook voordat de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid voor Zelfstandigen in werking treedt) en een toereikend pensioen.”
“We zetten de handhaving door de Belastingdienst op schijnzelfstandigheid door en introduceren een rechtsvermoeden van werknemerschap onder een bepaald tarief.”
De ChristenUnie wil de arbeidsmarkt structureel hervormen door flexwerk en schijnzelfstandigheid terug te dringen, vaste contracten aantrekkelijker te maken en arbeidsmigratie strenger te reguleren. Ze pleiten voor meer zekerheid voor werkenden, betere bescherming van arbeidsmigranten en een eerlijker belastingstelsel dat werken lonender maakt. De partij benadrukt samenwerking tussen overheid, werkgevers en werknemers om de arbeidsmarkt toekomstbestendig te maken.
Flexwerk en schijnzelfstandigheid terugdringen
De ChristenUnie ziet doorgeschoten flexibilisering en de groei van zzp’ers als een probleem dat aangepakt moet worden. Ze willen vaste contracten aantrekkelijker maken, flexwerk beperken en schijnconstructies bestrijden om werkenden meer zekerheid te bieden.
“De negatieve uitwassen van onze flexibele arbeidsmarkt pakken we aan. Zoals de doorgeslagen flexibilisering in de vorm van een cultuur van uitbesteden en tijdelijke contracten.”
“Het is de hoogste tijd om werk te maken van deze plannen en werknemers meer zekerheid te geven. Bijvoorbeeld via de wetsvoorstellen ‘Meer zekerheid flexwerkers’ en ‘Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden’, die spoedig door de Tweede Kamer behandeld moeten worden.”
“De verschillen tussen zelfstandigen en werknemers in loondienst worden verkleind. Een verplichte verzekering tegen arbeidsongeschiktheid is noodzakelijk. Fiscale voordelen voor zelfstandigen worden in een verstandig tempo omgevormd naar één werkendenkorting.”
Arbeidsmigratie strenger reguleren en misstanden aanpakken
De partij vindt dat Nederland te afhankelijk is van goedkope arbeidsmigranten en wil misstanden zoals slechte arbeidsvoorwaarden en uitbuiting tegengaan. Ze pleiten voor Europese afspraken, strengere sectorregulering en meer integratie-eisen.
“Sommige sectoren bestaan in Nederland dankzij het grote aanbod van goedkope arbeidskrachten van andere EU-lidstaten of daarbuiten. In die sectoren is Nederland verslaafd aan goedkope arbeidsmigranten. Dit is niet houdbaar.”
“Er moet een einde komen aan schrijnende leefomstandigheden en uitbuiting van arbeidsmigranten, zoals inhoudingen op het loon of dakloosheid bij verlies van baan.”
“Sectoren die geen verbetering laten zien in hoe ze met mensen omgaan (zoals de vleessector), krijgen een uitzendverbod opgelegd.”
“Binnen de Europese Unie pleiten we voor de invoering van tewerkstellingsvergunningen, in eerste instantie voor bepaalde sectoren zoals de bouw of uitzendsector.”
Werken lonender maken via belastinghervorming
De ChristenUnie wil dat werken altijd loont en dat de belastingdruk op arbeid omlaag gaat, met name voor middeninkomens. Ze stellen een belastingvrijstelling voor de eerste €30.000 voor en willen de marginale druk verlagen.
Toekomstbestendige arbeidsmarkt via polderoverleg
De partij benadrukt het belang van samenwerking tussen overheid, werkgevers en werknemers om de arbeidsmarkt aan te passen aan structurele krapte en maatschappelijke uitdagingen.
“Deze structurele krapte vraagt om een gezamenlijke, met ‘de polder’ gedragen, aanpak. Werkgevers, werknemers, overheid en maatschappelijke organisaties maken samen de arbeidsmarkt toekomstbestendig.”
“In goed polderoverleg maken we eerlijke keuzes over hoe we arbeid anders organiseren, arbeid eerlijker verdelen en welke prioriteiten we stellen in publieke dienstverlening.”
FVD wil de Nederlandse arbeidsmarkt versterken door het beroepsonderwijs te verbeteren, arbeidsmigratie overbodig te maken en ondernemers meer ruimte te geven. Ze pleiten voor minder regelgeving, lagere lasten voor werkgevers en meer focus op vakmanschap en ondernemerschap. Hun visie is dat een sterke, zelfredzame arbeidsmarkt ontstaat door Nederlandse jongeren op te leiden tot vakmensen en het MKB en ZZP’ers te ontlasten.
Beroepsonderwijs versterken en arbeidsmigratie overbodig maken
FVD ziet het tekort aan vakmensen als een groot probleem en wil het beroepsonderwijs hervormen om jongeren direct inzetbaar te maken op de arbeidsmarkt. Door meer Nederlanders op te leiden tot vakmensen, willen ze de afhankelijkheid van arbeidsmigratie verminderen en de positie van Nederlandse werknemers versterken.
“We laten onderwijsprogramma’s mede invullen door ervaren vakmensen en regionale bedrijven, zodat opleidingen aansluiten op de arbeidsmarkt.”
“We leiden meer Nederlandse jongeren op tot vakmensen, zodat tekorten in bouw en techniek worden opgelost en geld in Nederland blijft.”
“We integreren nieuwe technologie en AI in beroepsopleidingen, zodat vakmensen leren werken met moderne tools en hun positie op de arbeidsmarkt wordt versterkt.”
“Zo bereiden we jongeren voor op goedbetaalde carrières, maken we arbeidsmigratie overbodig en versterken we een zelfredzaam en welvarend Nederland.”
Minder lasten en regels voor werkgevers en ondernemers
FVD wil het voor werkgevers aantrekkelijker maken om mensen in dienst te nemen door het ontslagrecht te versoepelen en de loondoorbetalingsplicht bij ziekte te verkorten. Ook willen ze ZZP’ers en MKB’ers meer vrijheid geven en lasten verlagen, zodat ondernemen en werken loont.
“We versoepelen het ontslagrecht voor het MKB en verkorten de doorbetalingsverplichting bij ziekte naar één jaar, zodat ondernemers weer mensen durven aan te nemen.”
“We verhogen de zelfstandigenaftrek voor ZZP-ers naar €15.000, zodat hard werken loont.”
“We dwingen ZZP’ers niet om pensioen- of arbeidsongeschiktheidsverzekeringen af te sluiten, zodat ze zelf kunnen beslissen hoe ze hun geld besteden.”
“We schrappen de Anti-ZZP wet, zodat ZZP-ers zelf kunnen beslissen voor wie ze werken en aan wie ze factureren.”
Eerlijke concurrentie en bescherming van Nederlandse werknemers
FVD wil oneerlijke concurrentie door onderbetaalde buitenlandse arbeidskrachten tegengaan, met name in sectoren als transport. Ze pleiten voor strenge handhaving op arbeidsvoorwaarden en opleidingseisen om verdringing van Nederlandse werknemers te voorkomen.
“We pakken onderbetaalde buitenlandse chauffeurs, schijnconstructies en illegale uitzendbureaus aan, zodat de sector weer eerlijk en concurrerend wordt.”
“We handhaven streng op chauffeursopleidingen en verplichte bijscholing, zodat alleen goed opgeleide chauffeurs de weg op gaan.”
“We stellen eisen aan de talenkennis van chauffeurs, zodat zij de verkeersregels begrijpen en de veiligheid op onze wegen wordt gewaarborgd.”
BBB wil de arbeidsmarkt hervormen door vaste contracten minder star en flexibele contracten minder onzeker te maken, met speciale aandacht voor het midden- en kleinbedrijf. Ze pleiten voor minder regeldruk, eerlijker arbeidsmigratiebeleid, bescherming van echte zelfstandigen, en investeren in scholing en regionale arbeidsmarktontwikkeling. Hun visie draait om het bevorderen van gezondheid, autonomie en inzetbaarheid, waarbij werken moet lonen en iedereen naar vermogen meedoet.
Hervormen van vaste en flexibele contracten
BBB wil het aannemen van vast personeel aantrekkelijker maken, vooral voor kleinere bedrijven, door vaste contracten minder risicovol te maken en flexibele contracten minder onzeker. Dit moet leiden tot meer vaste banen en een dynamischere arbeidsmarkt.
“Hierbij hanteren we als uitgangspunt dat vaste arbeidscontracten minder vast worden en flexibele arbeidscontracten minder flexibel worden. Op dit moment is het voor veel kleinere bedrijven moeilijk en risicovol om mensen in vaste dienst te nemen. Dit willen we veranderen, wat volgens ons in de huidige arbeidsmarkt ook goed mogelijk is.”
Minder regeldruk en meer autonomie voor werknemers
BBB wil de regeldruk en protocollendwang in sectoren als zorg en onderwijs verminderen, zodat professionals zich kunnen richten op hun kerntaken. Dit moet bijdragen aan werkplezier en het aantrekkelijker maken van deze beroepen.
“Dat de regeldruk en protocollen dwang in bijvoorbeeld de zorg en het onderwijs worden aangepakt, zodat verpleegkundigen en leraren zich weer kunnen bezighouden met verplegen en lesgeven, de reden waarom ze voor hun beroep gekozen hebben.”
Bescherming van zelfstandigen en aanpak schijnzelfstandigheid
BBB wil zelfstandigheid behouden en schijnzelfstandigheid bestrijden, met duidelijke regels en sectorale modelovereenkomsten. Ze zijn tegen overregulering die echte zelfstandigen belemmert.
“BBB wil dat zelfstandigheid mogelijk blijft. Schijnzelfstandigheid moet bestreden worden. De huidige Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) is in de kern een werkbaar kader dat uitgaat van de werkelijkheid op de werkvloer in plaats van papieren schijnconstructies.”
“Gerichte handhaving op structureel misbruik en schijnzelfstandigheid, met prioriteit bij kwetsbare situaties, maar géén jacht op bonafide ondernemers.”
Gerichte en circulaire arbeidsmigratie
BBB wil arbeidsmigratie beperken tot sectoren met structurele tekorten en inzetten op tijdelijke, circulaire migratie van vakmensen. Ze maken onderscheid tussen arbeidsmigratie en andere migratievormen, en willen misstanden in uitzendconstructies aanpakken.
“Gerichte en doelmatige arbeidsmigratie. Voor sommige sectoren, zoals de bouw, techniek, zorg en horeca, zijn arbeidsmigranten noodzakelijk. Binnenlandse arbeid en migratie binnen de EU volstaan daarvoor niet altijd. BBB wil daarom een zorgvuldig, selectief en circulair arbeidsmigratiebeleid van buiten de EU, gericht op vakmensen met aantoonbare economische en maatschappelijke meerwaarde; van verpleegkundigen tot elektriciens en van lassers tot gespecialiseerde koks.”
“Geen generiek uitzendverbod per sector, maar wij pakken misstanden bij malafide uitzendconstructies hard aan. Oneerlijke concurrentie, uitbuiting en malafide praktijken worden bestreden, zonder het hele systeem plat te leggen.”
Investeren in scholing en regionale arbeidsmarkt
BBB wil scholing en innovatie beter laten aansluiten op de behoeften van de regio en de kracht van mensen, met meer aandacht voor vakmanschap en praktisch onderwijs. Dit moet de kloof tussen regio’s en tussen praktijk en theorie verkleinen.
Eerlijker ziekteregime voor werkgevers
BBB wil de loondoorbetalingsplicht bij ziekte voor kleine werkgevers terugbrengen van twee naar één jaar, om het aannemen van vast personeel minder risicovol te maken en vaste contracten te stimuleren.
“Eerlijker ziekteregime voor werkgevers: loondoorbetaling terug naar één jaar. BBB wil de verplichting voor kleinere werkgevers om bij ziekte twee jaar lang loon door te betalen terugbrengen naar één jaar.”
“Deze hervorming draagt bij aan een dynamischer arbeidsmarkt, minder ziekteverzuimstress en meer vaste banen.”
De PVV richt zich in haar verkiezingsprogramma op het aantrekkelijker maken van werken, vooral door lastenverlaging voor burgers en het stimuleren van meer uren werken in sectoren met personeelstekorten, zoals de zorg. De partij wil bureaucratie verminderen, financiële prikkels bieden voor extra werk, en de instroom van arbeidsmigranten en asielzoekers fors beperken, met als doel de arbeidsmarkt primair voor Nederlanders te houden. Concrete voorstellen zijn onder meer een meerwerkbonus voor zorgpersoneel, het schrappen van bijstand voor mensen die geen Nederlands spreken, en het beperken van expatregelingen.
Meer werken lonender maken in de zorg
De PVV wil personeelstekorten in de zorg aanpakken door het aantrekkelijker te maken om meer uren te werken, onder andere via een meerwerkbonus voor parttimers. Ook wil de partij bureaucratie en managementlagen schrappen en zorgverleners flexibeler opleiden en inzetten waar de schaarste het grootst is.
“Daarnaast voeren we een meerwerkbonus voor het verplegend personeel in: parttimers die meer gaan werken, krijgen een bonus. Zo zorgen we ervoor dat meer werken gaat lonen.”
“Wij willen dat zorgverleners worden opgeleid om snel maar vakkundig en op plekken waar de schaarste het grootst is, ingezet te kunnen worden.”
“We schrappen bureaucratie en managementlagen die de zorg duurder en ingewikkelder hebben gemaakt.”
Beperken van arbeidsmigratie en bijstand voor niet-Nederlandstaligen
De PVV wil de arbeidsmarkt primair voor Nederlanders houden door de instroom van arbeidsmigranten en asielzoekers te stoppen en sociale voorzieningen te beperken voor mensen die geen Nederlands spreken. Dit moet de druk op de arbeidsmarkt en sociale zekerheid verminderen.
Lastenverlichting voor burgers om arbeidsparticipatie te stimuleren
De PVV wil de lasten voor burgers verlagen om werken aantrekkelijker te maken en de koopkracht te vergroten. Dit moet de economische groei stimuleren en mensen motiveren om (meer) te werken.
“De PVV wil de economie weer een boost geven door de lasten van burgers te verlagen.”
50PLUS wil een arbeidsmarkt waarin ervaring en inzet van ouderen worden gewaardeerd, leeftijdsdiscriminatie wordt bestreden en 50-plussers eerlijke kansen krijgen om te werken of met rust te stoppen. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals financiële stimulansen voor werkgevers, scholingsprogramma’s voor ouderen en het tegengaan van vroegtijdige uitval. Daarnaast pleiten ze voor een streng migratiebeleid met uitzondering voor arbeidsmigratie in de zorg.
Ervaring van ouderen waarderen en leeftijdsdiscriminatie tegengaan
50PLUS vindt het onacceptabel dat 50-plussers worden uitgesloten op de arbeidsmarkt en wil dat hun ervaring wordt erkend. Ze willen dat ouderen zelf kunnen kiezen tussen doorwerken of stoppen, zonder druk of discriminatie.
“Op de arbeidsmarkt ondervinden ze niettemin vaak uitsluiting, werkdruk en onzekerheid. 50PLUS wil een arbeidsmarkt waarin ervaring telt, inzet beloond wordt en waar doorwerken of stoppen allebei eerlijke opties zijn. Ouderen kunnen zelf wel kiezen tussen doorwerken of afronden in alle rust. Leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt is onlogisch, oneconomisch en verwerpelijk.”
Financiële stimulansen en scholing voor oudere werknemers
Om de arbeidsparticipatie van ouderen te verhogen, wil 50PLUS bedrijven financieel stimuleren om ouderen aan te nemen en investeren in scholing voor oudere werknemers. Ook willen ze maatregelen tegen vroegtijdige uitval door ziekte of ontslag.
“Bedrijven worden financieel gestimuleerd om ouderen in dienst te nemen, bijvoorbeeld door belastingvoordelen of subsidies voor de aanpassing van werkplekken.”
“Speciale scholingsprogramma’s voor oudere werknemers om hun vaardigheden up-to-date te houden en kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.”
“Maatregelen om te zorgen dat 50-plussers niet vroegtijdig uitvallen door ziekte of ontslag, om de arbeidsparticipatie van ouderen te verhogen.”
Streng migratiebeleid met uitzondering voor arbeidsmigratie in de zorg
50PLUS wil arbeidsmigratie beperken, maar erkent het personeelstekort in de zorg en maakt daarvoor een uitzondering. Ze leggen de verantwoordelijkheid voor arbeidsmigranten mede bij werkgevers.
“Gerichte arbeidsmigratie voor de zorg. Het personeelstekort in de zorg groeit naar 240.000 mensen in 2030. Zonder actie krijgen ouderen straks geen zorg meer. 50PLUS erkent dat dit vraagt om een uitzondering op ons strenge migratiebeleid.”
“Bij arbeidsmigratie dient de verantwoordelijkheid mede bij de werkgevers gelegd te worden.”
Overheidsuitgaven beperken bij krappe arbeidsmarkt
50PLUS vindt dat de overheid moet besparen op uitgaven, vooral als de arbeidsmarkt oververhit is, zodat arbeidskrachten elders ingezet kunnen worden.
“Recente kabinetten startten grote bestedingsprogramma’s, precies op het moment dat de arbeidsmarkt al oververhit was. 50PLUS ziet ruimte om te besparen op die lopende bestedingsprogramma’s door andere keuzes te maken of door het voorgenomen beleid te vertragen.”
DENK wil een arbeidsmarkt met meer zekerheid voor werknemers die dat wensen, maar ook ruimte voor zelfstandigheid voor wie dat bewust kiest. De partij zet in op het aantrekkelijker maken van vaste contracten, behoud van ontslagbescherming, aanpak van schijnzelfstandigheid, en het dichten van de loonkloof. Tegelijkertijd wil DENK zelfstandigen beschermen en uitbuiting in de uitzendbranche tegengaan.
Meer zekerheid en vaste contracten stimuleren
DENK vindt dat te veel mensen in onzekerheid werken en wil meer inkomenszekerheid en vastigheid op de arbeidsmarkt. Werkgevers moeten worden gestimuleerd om vaste contracten aan te bieden, en bestaande zekerheden zoals ontslagbescherming en WW-duur moeten behouden blijven.
“Wij willen dat er meer zekerheid is voor mensen op de arbeidsmarkt. Daarom willen wij het financieel aantrekkelijker maken voor werkgevers om een vast contract aan te bieden aan hun werknemers.”
“Wij willen dat zekerheden op de arbeidsmarkt voor werknemers behouden blijven. Dat betekent dat wij ons uitspreken tegen een vermindering van de ontslagbescherming en dat wij behoud willen van de WW duur.”
Vrijheid en bescherming voor zelfstandigen (ZZP’ers)
DENK erkent het belang van zelfstandigheid voor wie daar bewust voor kiest, maar wil schijnzelfstandigheid tegengaan en een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen invoeren. De kosten hiervan moeten vooral bij opdrachtgevers liggen.
“Als mensen bewust kiezen voor de vrijheid van het werken als een ZZP’er, moet dat altijd mogelijk zijn. Daarom komt er in de vorm van een werkbare definitie een wettelijke verankering van zelfstandigheid, zodat de huidige onduidelijkheid niet meer leidt tot onnodige verdringing van zelfstandigen van de arbeidsmarkt.”
“Daarnaast willen wij dat er een betaalbare en collectief georganiseerde verzekering voor arbeidsongeschiktheid komt voor zelfstandigen, waarbij we ook kijken naar opt out mogelijkheden. De kosten van deze verzekering moeten zo veel mogelijk door opdrachtgevers worden gedragen.”
“Dat betekent dat we moeten blijven inzetten op de aanpak van schijnzelfstandigheid.”
Dichten van de loonkloof en bestrijden van discriminatie
DENK wil wettelijk vastleggen dat beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen, en tussen mensen met en zonder migratieachtergrond, worden opgeheven.
“Wij willen dat de loonkloof wordt gedicht. Wij gaan wettelijk borgen dat het verschil in beloning tussen mannen en vrouwen, en tussen mensen met en zonder een migratieachtergrond, wordt opgeheven.”
Aanpak uitbuiting en misstanden in de uitzendbranche
Om uitbuiting en discriminatie van arbeidsmigranten tegen te gaan, wil DENK een vergunningsysteem invoeren voor uitzendbureaus.
“Uitwassen in uitzendbranche gaan wij tegen met een vergunningsysteem. Zo pakken wij uitbuiting van arbeidsmigranten en discriminatie aan.”