Verkiezingsprogramma's 2025 overarbeidsemigranten
De SP beschouwt arbeidsmigratie als problematisch en ziet het als een verdienmodel voor bedrijven dat leidt tot uitbuiting, druk op sociale voorzieningen en ontwrichting van samenlevingen. De partij wil het aantal arbeidsmigranten fors terugdringen, strenge regulering invoeren, en werkgevers verantwoordelijk maken voor huisvesting, zorg en integratie, met als doel arbeidsmigranten beter te beschermen en de maatschappelijke impact te beperken.
Arbeidsmigratie fors beperken en reguleren
De SP wil het aantal arbeidsmigranten sterk verminderen door werkvergunningen in te voeren, het migratiesaldo te verlagen en werkgevers te verplichten aan te tonen dat arbeidsmigranten echt nodig zijn. Dit moet uitbuiting tegengaan en de druk op voorzieningen en huisvesting verminderen.
“Daarom worden de voorstellen van de commissie Roemer per direct doorgevoerd en ook de aantallen arbeidsmigranten fors teruggeschroefd.”
“Het maximaal aantal arbeidsmigranten wordt gebaseerd op basis van de capaciteit van de arbeidsinspectie. We moeten arbeidsmigranten weer registeren en zo snel als mogelijk werkvergunningen invoeren.”
“Werkgevers worden verplicht om aan te tonen dat zij beslist mensen uit andere landen nodig hebben en er voldoende en goede huisvesting beschikbaar is.”
“Om menswaardige opvang te bieden en tegelijkertijd grip te hebben op integratie binnen onze samenleving, streven we naar een migratiesaldo van 40 duizend per jaar.”
Uitbuiting en slechte huisvesting aanpakken
De SP stelt dat arbeidsmigratie leidt tot uitbuiting en slechte leefomstandigheden, en wil werkgevers en uitzendbureaus strenger reguleren en verantwoordelijk maken voor huisvesting en zorg. Ketenaansprakelijkheid en een vergunningstelsel moeten misstanden tegengaan.
“De vele misstanden rondom lage beloningen, slechte werkomstandigheden en geen of vreselijke huisvesting zijn een teken van foute bedrijfsvoering. We gaan arbeidsmigranten beschermen tegen werkgevers door niet langer toe te staan dat die ook hun huisbaas zijn.”
“Werkgevers of bemiddelaars die arbeidsmigranten naar Nederland halen zijn verantwoordelijk voor de kosten van huisvesting en zorgverzekering zolang de arbeidsmigrant in Nederland verblijft, dus ook na afloop van het werk. Hierbij wordt ketenaansprakelijkheid toegepast.”
“Er komt een vergunningstelsel voor uitzendbureaus. Dit verhoogt de pakkans voor malafide bedrijven en uitzendbureaus. Bij misstanden sluiten we bedrijven of uitzendbureaus. Hierbij wordt meteen een boete ingesteld die uitgekeerd wordt aan de arbeidsmigranten voor eventuele terugkeer of als overbruggingsbudget.”
“Stop het ophokken van arbeidsmigranten. Er moet een verbod komen op de bouw van nog meer grootschalige huisvestingslocaties. Deze plekken zijn onmenselijk.”
Arbeidsmigratie als verdienmodel en maatschappelijke schade
De SP ziet arbeidsmigratie als een verdienmodel voor bedrijven dat innovatie en arbeidsproductiviteit remt, en stelt dat het leidt tot braindrain in herkomstlanden en druk op Nederlandse voorzieningen.
“Arbeidsmigratie is een verdienmodel van bedrijven met lage lonen en uitzendbureaus.”
“Arbeidsmigratie is moderne slavernij. De SP vindt arbeidsmigratie een vorm van moderne slavernij. Er zijn 800 duizend tot 1,2 miljoen arbeidsmigranten in Nederland. Het exacte aantal weet niemand. Ze worden hierheen gehaald door bedrijven en uitgebuit en afgedankt als ze niet meer nodig zijn.”
“Stop de internationale uitholling van samenlevingen en economieën. In de landen van herkomst leidt arbeidsmigratie tot ontworteling van gemeenschappen en een braindrain.”
“De sectoren waarin deze arbeidsmigranten werken, zoals in de distributie en slachterijen, kunnen enkel groeien door lage lonen. Dit remt de noodzaak voor innovatie en automatisering en vermindert daarmee de arbeidsproductiviteitsgroei.”
Strikte taaleisen en integratieverantwoordelijkheid
De SP wil dat arbeidsmigranten vanaf dag één de Nederlandse taal leren, met strikte taaleisen in gevaarlijke sectoren, en legt de verantwoordelijkheid voor taallessen bij werkgevers.
JA21 wil arbeidsmigratie in Nederland fors beperken en strenger reguleren, met een nadrukkelijke focus op het tegengaan van laaggeschoolde arbeidsmigratie en het aanpakken van de negatieve gevolgen van ongerichte arbeidsmigratie. Alleen hoogopgeleide kennismigranten en arbeidsmigratie voor sectoren met echte tekorten zijn volgens JA21 welkom, mits goede huisvesting en naleving gegarandeerd zijn. De partij pleit voor meer nationale en Europese regie, strengere handhaving en het actief terugsturen van werkloze of overlastgevende arbeidsmigranten.
Strenge beperking en regulering van arbeidsmigratie
JA21 vindt dat Nederland de grip op arbeidsmigratie is verloren en wil arbeidsmigratie beperken tot alleen waar het strikt noodzakelijk is, met nadruk op het weren van laaggeschoolde arbeidsmigratie van buiten de EU. De partij ziet grootschalige, niet-gereguleerde arbeidsmigratie als oorzaak van sociale, economische en huisvestingsproblemen.
“Arbeidsmigratie mag niet leiden tot Nederland als lagelonenland. JA21 wil arbeidsmigratie daarom beperken en reguleren en inzetten op het beter benutten van het Nederlandse arbeidspotentieel.”
“Geen laaggeschoolde arbeidsmigratie van buiten de EU.”
“Een rem zetten op ongerichte arbeidsmigratie. We steunen arbeidsmigratie alleen waar écht tekorten zijn en waar goede huisvesting en naleving gegarandeerd zijn.”
“Meer ruimte binnen EU-verband om arbeidsmigratie uit andere lidstaten te reguleren op basis van vraag en aanbod per sector.”
Alleen hoogopgeleide kennismigranten welkom
JA21 maakt expliciet onderscheid tussen laag- en hoogopgeleide arbeidsmigranten, waarbij alleen de laatste groep welkom is als zij economische en maatschappelijke meerwaarde bieden.
Aanpakken uitwassen en overlast door arbeidsmigranten
De partij wil misstanden zoals overbewoning, uitbuiting en overlast door arbeidsmigranten hard aanpakken, met nadruk op handhaving, terugkeer en het voorkomen van sociale problemen in wijken.
“Woonmisstanden en uitbuiting hard aanpakken: streng controleren en handhaven op overbewoning, aanpakken malafide verhuurders en uitzendbureaus, invoering verhuurdersvergunningen, huisvesting zoveel mogelijk op terrein van de werkgever in plaats van in woonwijken en recreatieparken.”
“Gedwongen terugkeer van EU-ingezetenen (in de praktijk vaak EU-arbeidsmigranten) die overlast veroorzaken of een gevaar voor de openbare orde zijn, makkelijker maken...”
“Het is daarom noodzakelijk om, naast de regulering die JA21 bepleit, op korte termijn stappen te zetten om problemen die veroorzaakt worden door ongeremde arbeidsmigratie aan te pakken.”
Werkloze arbeidsmigranten moeten terugkeren
JA21 stelt dat arbeidsmigratie alleen bedoeld is voor werkenden; bij verlies van werk vervalt het verblijfsrecht en moet terugkeer volgen.
“‘Werkloze arbeidsmigrant’ is een contradictio in terminis. Bij verlies van werk vervalt de verblijfsgrond en is niet als dakloze in Nederland blijven, maar terugkeer het antwoord.”
Illegale arbeid streng bestrijden
De partij wil streng optreden tegen illegale arbeid door hogere boetes, strengere handhaving en het innen van belastingen en premies met terugwerkende kracht.
“Illegale arbeid bestrijden: hogere boetes en strengere handhaving op het tewerkstellen van illegalen, met terugwerkende kracht innen van belastingen en premies van illegale arbeiders en werkgevers.”
Arbeidsmigratie niet als ruilmiddel voor terugname onderdanen
JA21 verzet zich tegen het inzetten van arbeidsmigratie als onderhandelingsmiddel met landen buiten de EU voor het terugnemen van hun onderdanen.
“Arbeidsmigratie niet als ‘ruilmiddel’ inzetten voor het terugnemen van onderdanen door landen buiten de EU, zoals Marokko.”
GroenLinks-PvdA wil het aantal arbeidsmigranten in laagbetaalde sectoren fors terugdringen en misstanden zoals uitbuiting en slechte huisvesting aanpakken. De partij stelt strengere eisen aan werkgevers, wil betere registratie, hogere lonen en meer vaste contracten, en legt meer verantwoordelijkheid bij bedrijven voor huisvesting en integratie. Alleen noodzakelijke vakkrachten en kennismigranten zijn welkom, mits aan strikte voorwaarden wordt voldaan.
Minder laagbetaalde arbeidsmigratie en strengere selectie
GroenLinks-PvdA wil de toestroom van arbeidsmigranten beperken tot sectoren waar zij echt nodig zijn, en bedrijven die afhankelijk zijn van laagbetaald werk en uitbuiting weren uit Nederland. De partij ziet arbeidsmigratie in laagproductieve sectoren als ongewenst en wil de economie zo inrichten dat de vraag naar deze groep afneemt.
“Wij sturen op minder arbeidsmigratie. Bedrijven die alleen kunnen bestaan dankzij laagbetaald werk en uitbuiting hebben in Nederland niets te zoeken.”
“Bedrijvigheid die alleen kan bestaan bij de gratie van laagbetaald, slecht werk en uitbuiting moet innoveren of verdwijnen.”
“Wij willen de economie zo inrichten dat de vraag naar arbeidsmigratie in laagbetaalde banen afneemt.”
“Alleen werkgevers op zoek naar echte kennismigranten krijgen een vergunning. Zo gaan we misstanden en oneigenlijk gebruik tegen.”
Betere arbeidsvoorwaarden en aanpak uitbuiting
De partij wil arbeidsmigranten beschermen door het minimumloon te verhogen, flexibele uitzendcontracten te beperken, en malafide uitzendbureaus hard aan te pakken. Werkgevers worden verplicht om arbeidsmigranten rechtstreeks in dienst te nemen en bij te dragen aan huisvesting en onderwijs.
“Om betere arbeidsomstandigheden te creëren en de vraag naar arbeidsmigranten te ontmoedigen, verhogen we het wettelijk minimumloon en beperken we de flexibiliteit van uitzendcontracten.”
“We willen dat arbeidsmigranten in de sectoren met veel misstanden rechtstreeks in dienst genomen worden, zonder tussenkomst van een uitzendbureau.”
“Werkgevers zijn verantwoordelijk voor de mensen die ze van ver halen om in Nederland te werken. Dit gaat verder dan alleen de omstandigheden op de werkvloer. Daarom gaan werkgevers verplicht meebetalen aan huisvesting en onderwijs, zoals taalles, ook voor meekomende gezinsmigranten.”
“Er komt zo snel mogelijk een vergunningsplicht voor uitzendbureaus. Uitzendbureaus die arbeidsmigranten uitbuiten of uitzendkrachten inzetten onder illegale arbeidsomstandigheden verliezen hun vergunning.”
Betere registratie en grip op aantallen
GroenLinks-PvdA wil een beter overzicht van het aantal arbeidsmigranten in Nederland door de registratie te verbeteren. Dit is nodig om effectief beleid te kunnen voeren en maatschappelijke druk te beheersen.
“De politiek kan niet sturen op bandbreedtes als onduidelijk is hoeveel migranten er daadwerkelijk in Nederland zijn. Veel arbeidsmigranten zijn nu slecht geregistreerd en daarom niet in beeld. Daarom verbeteren we de registratie van arbeidsmigranten.”
Gemeenten meer regie over bedrijvigheid en huisvesting
De partij wil dat gemeenten nieuwe bedrijvigheid kunnen weren als de druk op wijken te groot wordt, en dat er strengere regels komen tegen verkamering en slechte huisvesting van arbeidsmigranten.
“Gemeenten moeten nieuwe bedrijvigheid of uitbreiding stop kunnen zetten als wijken sterk onder druk staan.”
“Daarom moet er een huisvestingsverordening komen in gemeenten om verkamering tegen te gaan, zoals wordt gedaan in Roosendaal, en het huurrecht van arbeidsmigranten te versterken.”
NSC wil arbeidsmigratie fors beperken en stelt strenge eisen aan werkgevers en sectoren die arbeidsmigranten inzetten. Het programma richt zich op het tegengaan van misstanden, het ontmoedigen van het verdienmodel van goedkope arbeid, en het selectief toelaten van arbeidsmigranten alleen als zij noodzakelijk zijn voor de Nederlandse arbeidsmarkt. Concrete maatregelen zijn onder meer een werkgeversheffing, strengere regulering en registratie, en het beperken van toegang tot sociale voorzieningen.
Werkgeversheffing en ontmoedigen van goedkope arbeid
NSC wil het voor bedrijven minder aantrekkelijk maken om op grote schaal goedkope arbeidsmigranten in te zetten, onder meer door een werkgeversheffing en het afschaffen van het verdienmodel van lage lonen. Dit moet misstanden tegengaan en de lasten eerlijker verdelen.
“We voeren daarom naar Engels voorbeeld een werkgeversheffing in op de inzet van arbeidsmigranten. Met de opbrengsten kunnen gemeenten mensen in Nederland aan het werk helpen die nu nog langs de kant staan, zoals statushouders en werklozen in de bijstand.”
“Nederland is verslaafd aan laagbetaalde arbeid. Het moet minder aantrekkelijk worden voor bedrijven om op grote schaal goedkope arbeidsmigranten hierheen te halen, die vaak onder slechte omstandigheden wonen en werken.”
“Afscheid nemen van het verdienmodel laagbetaalde arbeid door een werkgeversheffing.”
Strengere regulering en bescherming arbeidsmigranten
NSC wil strengere eisen stellen aan uitzendbureaus, arbeidsvoorwaarden en huisvesting om misbruik van arbeidsmigranten te voorkomen. Gemeenten krijgen een actieve rol in registratie en controle.
“We stellen strikte eisen aan de arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en huisvesting van arbeidsmigranten. Daarbij moeten controles niet alleen op papier plaatsvinden, maar ook fysiek op locatie.”
“We schaffen de mogelijkheid voor werkgevers af om een percentage (25%) van het minimumloon van arbeidsmigranten voor huisvesting in te houden.”
“Voor arbeidsmigratie betekent dit dat we strengere eisen moeten stellen aan uitzendbureaus, zodat zij geen misbruik kunnen maken van buitenlandse arbeidskrachten.”
Selectieve toelating en beperking instroom
Arbeidsmigranten worden alleen toegelaten als zij noodzakelijk zijn voor de Nederlandse arbeidsmarkt, met een arbeidsmarkttoets voor niet-EU migranten en regulering van de instroom, inclusief EU-quotum als optie.
“Arbeidsmigranten van buiten de EU willen we selectief toelaten op basis van wat de Nederlandse arbeidsmarkt nodig heeft.”
“Voor toelating van arbeidsmigranten van buiten de EU gaat een arbeidsmarkttoets gelden. Ze mogen alleen hier komen als er binnen de EU niemand te vinden is.”
“Onder bepaalde omstandigheden moeten lidstaten weer de mogelijkheid krijgen om de instroom van arbeidsmigranten te reguleren, waarbij een EU-quotum voor bepaalde sectoren een optie is.”
Beperking toegang tot sociale zekerheid en voorzieningen
NSC wil voorkomen dat arbeidsmigranten direct toegang krijgen tot sociale zekerheid en AOW, om het aanzuigende effect op sociale voorzieningen te beperken.
“We voeren een eerlijk en realistisch ingroeistelsel in voor sociale zekerheid en AOW om te voorkomen dat Nederlandse sociale voorzieningen een magneet vormen. Niet iedere student of tijdelijke arbeidsmigrant hoeft AOW op te bouwen.”
Actieve registratie en verantwoordelijkheid werkgever
Werkgevers worden verantwoordelijk voor de registratie van arbeidsmigranten in de basisadministratie voordat zij aan het werk gaan.
“Arbeidsmigranten moeten voordat zij met werken beginnen, ingeschreven staan in de basisadministratie. Daarvoor is de werkgever verantwoordelijk.”
De SGP wil het aantal arbeidsemigranten fors beperken en stelt strikte voorwaarden aan arbeidsmigratie, met nadruk op het tegengaan van uitbuiting en het beschermen van de Nederlandse arbeidsmarkt. Alleen voor cruciale, niet in Nederland te vinden vakkrachten wordt een uitzondering gemaakt, terwijl seizoensarbeid voor de landbouw apart wordt behandeld. De partij pleit voor het afschaffen van fiscale prikkels die arbeidsmigratie stimuleren, strengere handhaving en meer nationale en Europese regie op het aantal arbeidsmigranten.
Strikte beperking en selectie van arbeidsemigranten
De SGP ziet arbeidsmigratie als een probleem dat Nederland afhankelijk maakt en wil het aantal arbeidsemigranten omlaag brengen. Alleen voor cruciale vakkrachten die niet in Nederland te vinden zijn, wordt een uitzondering gemaakt. Seizoensarbeid voor de landbouw wordt als apart en noodzakelijk gezien, maar structurele arbeidsmigratie voor distributiecentra wordt afgewezen.
“Nederland is chronisch verslaafd aan arbeidsmigratie en dat is ongezond. Zeker als we mensen hierheen laten komen om onze rijkdom in stand te houden, terwijl zij beter mee kunnen werken aan de ontwikkeling van hun eigen land. Het aantal arbeidsmigranten moet daarom omlaag.”
“Er worden gerichte keuzes gemaakt ten aanzien van specifieke vakkrachten die in Nederland niet te vinden en op te leiden zijn, maar wel cruciaal zijn voor onze toekomstige economie. Duur van het verblijf, belang van de sector en noodzaak spelen bij deze afweging een belangrijke rol. Afgebakende seizoensarbeid voor onze boeren en tuinders is iets heel anders dan het jaarrond werken in distributiehallen.”
Strenge voorwaarden, quota en handhaving
De SGP wil strikte voorwaarden en quota voor arbeidsmigratie van buiten de EU, en ondernemers verantwoordelijk houden voor de integratie en huisvesting van arbeidsmigranten. Fiscale prikkels die arbeidsmigratie stimuleren worden afgeschaft en boetes voor uitbuiting verhoogd.
“Voor arbeidsmigratie van buiten de EU, en ook studiemigratie, gaan strikte voorwaarden en quota gelden om overbelasting en uitbuiting tegen te gaan.”
“Ondernemers worden verantwoordelijk gehouden voor werknemers die zij hierheen halen, onder meer ten aanzien van huisvesting of het leren van de taal.”
“Boetes voor uitbuiting van arbeidskrachten worden verhoogd en verkeerde fiscale prikkels die arbeidsmigratie stimuleren, verdwijnen.”
EU-regie en beperking, gelijke loonregels
De SGP wil een EU-bovengrens voor het aantal arbeidsmigranten, meer mogelijkheden om arbeidsmigratie binnen de EU te beperken, en gelijke loonkosten voor alle werknemers in een sector. Nederland wijst EU-plannen voor verdere arbeidsmigratie af.
“Een EU-bovengrens limiteert het aantal arbeidsmigranten dat jaarlijks de EU binnenkomt.”
“Binnen de EU moeten meer mogelijkheden komen om waar nodig het aantal arbeidsmigranten te beperken, bijvoorbeeld met werk- of woonvergunningen.”
“De EU-regels voor detachering vanuit andere lidstaten moeten ertoe leiden dat de loonkosten in het werkland gelijk zijn voor alle werknemers in een bepaalde sector.”
“Nederland stemt niet in met het EU-plan de poorten te openen en een Tinder voor arbeidsmigranten op te zetten.”
“Overkomst van arbeidsmigranten uit Afrikaanse en Aziatische landen is overbodig gelet op het aantal EU-werklozen.”
Huisvesting en leefomstandigheden arbeidsemigranten
De SGP erkent het belang van goede huisvesting voor arbeidsmigranten, zowel om de druk op de woningmarkt te verminderen als om hun leefomstandigheden te verbeteren. Werk en huisvesting moeten weer verantwoord gekoppeld kunnen worden.
“Een goede en passende huisvesting van arbeidsmigranten is cruciaal. Niet alleen om de druk op de woningmarkt te verminderen, maar ook om de woonomstandigheden van deze migranten te verbeteren, bijvoorbeeld via niet-zelfstandige woonruimten. De SGP wil ook de koppeling tussen werk en huisvesting weer positief en verantwoord inzetten.”
Volt vindt arbeidsmigratie belangrijk voor de economie, maar wil deze eerlijker en menswaardiger regelen, met nadruk op gelijke behandeling, betere huisvesting en bescherming tegen uitbuiting. Ze pleiten voor EU-brede standaarden, het loskoppelen van werk- en huurcontracten, strengere handhaving en meer inspraak voor arbeidsmigranten zelf. Volt wil ook de toegang tot de arbeidsmarkt voor niet-EU arbeidsmigranten vergemakkelijken via transparante procedures en een Europese talentpool.
EU-brede standaarden en gelijke behandeling
Volt wil dat arbeidsmigranten in de hele EU onder gelijke, menswaardige arbeidsvoorwaarden werken, met duidelijke verantwoordelijkheden voor werkgevers en effectieve handhaving. Dit moet uitbuiting tegengaan en de positie van arbeidsmigranten versterken.
“We willen EU-brede standaarden voor sociale zekerheid en arbeidsomstandigheden, die goede, menswaardige bescherming bieden aan alle werkenden in de EU.”
“We pleiten ervoor dat vaste en tijdelijke arbeidsovereenkomsten, in sectoren waar structureel misstanden voorkomen, alleen nog maar direct bij een werkgever mogen worden afgesloten.”
“Arbeidsmigranten komen te vaak in benarde posities terecht en worden vaak uitgebuit. Handhaving moet zich richten op sectoren waar veel migranten werkzaam zijn, zoals slachthuizen en de glastuinbouw.”
Scheiden van werk- en huurcontracten
Volt wil de afhankelijkheidspositie van arbeidsmigranten verminderen door te eisen dat arbeids- en huurcontracten los van elkaar bestaan, zodat arbeidsmigranten niet direct dakloos raken bij verlies van werk.
“Volt ervoor dat arbeidscontracten altijd onafhankelijk moeten bestaan van een huurcontract. Hierdoor is een arbeidsmigrant niet direct dakloos, indien de arbeidsrelatie ophoudt.”
Strengere certificering en toezicht op uitzendbureaus
Volt wil verplichte certificering van uitzendbureaus en structurele controle op loonbetaling, huisvesting en administratie om uitbuiting van arbeidsmigranten te voorkomen.
“We zijn voorstander van aanvullende verplichte certificering van deze bureaus waarbij processen zoals loonbetaling, klachtafhandeling, administratie en huisvesting van arbeidsmigranten worden beoordeeld. Dit zorgt voor structurele controle in plaats van eenmalig bij de start.”
Inspraak en bewustwording voor arbeidsmigranten
Volt vindt dat arbeidsmigranten zelf een stem moeten krijgen in beleid en dat zij beter geïnformeerd moeten worden over hun rechten, mede door bewustwordingscampagnes.
“We geven arbeidsmigranten een plek aan tafel bij beleidsmakers. De belangen van arbeidsmigranten moeten worden vertegenwoordigd door de arbeidsmigranten zelf.”
“We starten bewustwordingscampagnes voor zowel arbeidsmigranten als werkgevers. Vanwege de taalbarrières en een gebrek aan goede informatie weten arbeidsmigranten niet altijd wat hun rechten zijn.”
Transparante toegang en Europese talentpool
Volt wil een Europese ‘job-tinder’ (talent pool) en betere informatievoorziening, zodat arbeidsmigranten – ook van buiten de EU – eenvoudig toegang krijgen tot banen en weten welke procedures ze moeten volgen.
“We bouwen een Europese job-tinder (Europese talent pool) zodat arbeidsmigranten van buiten de EU een goed overzicht hebben van de beschikbare banen in de EU.”
“Op deze job-tinder is informatie te vinden over de procedures die arbeidsmigranten moeten doorlopen om aan de slag te gaan. Ook is er een overzicht van relevante contactpunten voor het melden van misstanden en voor andere procedures.”
“We bieden meer mogelijkheden voor niet-Europese migranten om een (tijdelijk) visum te krijgen voor ons land of voor een andere Europese lidstaat.”
Het CDA wil het aantal arbeidsmigranten voor laagbetaald werk sterk verminderen en stelt strengere eisen aan werkgevers, zoals fatsoenlijke huisvesting en verplichte taallessen. Tegelijkertijd wil het CDA misstanden en uitbuiting tegengaan door betere registratie, handhaving en informatievoorziening, en ondersteunt het vrijwillige terugkeer van werkloze arbeidsmigranten. De partij erkent de afhankelijkheid van vakkrachten en kennismigranten, maar koppelt dit aan strikte regulering en bescherming.
Sterk verminderen van arbeidsmigratie voor laagbetaald werk
Het CDA ziet de huidige afhankelijkheid van arbeidsmigranten voor laagbetaald werk als onwenselijk en wil deze terugdringen. De partij wil bindende afspraken met sectoren over arbeidsbesparende innovaties en betere arbeidsvoorwaarden, met als stok achter de deur een sectoraal verbod op uitzendkrachten.
“De vraag naar arbeidsmigranten die laagbetaald werk doen willen we sterk verminderen. De overheid maakt bindende afspraken met sectoren om te werken aan arbeidsbesparende innovaties en verbetering van de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Stok achter de deur is een sectoraal verbod op uitzendkrachten.”
Strengere eisen aan werkgevers: huisvesting en taal
Het CDA legt de verantwoordelijkheid voor fatsoenlijke huisvesting en taalonderwijs bij werkgevers. Werkgevers moeten arbeidsmigranten na ontslag nog vier weken huisvesten en zijn verplicht Nederlandse les te verzorgen.
“Bedrijven zijn verantwoordelijk voor fatsoenlijke huisvesting van hun arbeidsmigranten. Werkgevers blijven een arbeidsmigrant vier weken na het beëindigen van het dienstverband huisvesten, zodat mensen de tijd krijgen om terug te keren naar hun land van herkomst of ander werk te vinden.”
“Werkgevers worden verplicht Nederlandse les te verzorgen voor hun arbeidsmigranten.”
Aanpak misstanden en betere bescherming arbeidsmigranten
Het CDA wil misstanden en uitbuiting van arbeidsmigranten tegengaan door strengere handhaving, betere registratie en informatievoorziening. Gemeenten en werkgevers worden samen verantwoordelijk voor registratie, en informatiepunten voor arbeidsmigranten worden landelijk ingevoerd.
“We voeren de aanbevelingen uit het rapport Geen tweederangsburgers. Aanbevelingen om misstanden bij arbeidsmigranten in Nederland tegen te gaan onverkort en met urgentie verder uit. Gemeenten en werkgevers zijn samen verantwoordelijk voor een goede registratie van arbeidsmigranten.”
“De pilots met informatiepunten voor arbeidsmigranten maken we de standaard in ons land, zodat zij beter kunnen worden geïnformeerd over hun rechten en plichten.”
Ondersteuning vrijwillige terugkeer en aanpak schijnconstructies
Het CDA wil vrijwillige terugkeer van werkloze arbeidsmigranten extra ondersteunen om dak- en thuisloosheid te voorkomen, en zet in op Europese samenwerking tegen schijnconstructies met uitzendbureaus.
“Vrijwillige terugkeer van werkloze arbeidsmigranten wordt extra ondersteund om dak- en thuisloosheid te voorkomen; hiervoor zoeken we samenwerking met de EU-landen van herkomst.”
“Schijnconstructies met uitzendbureaus in andere EU-landen zorgen voor misstanden met niet-Europese arbeidsmigranten, de zogeheten derdelanders. Op Europees niveau zetten we vol in op verduidelijking van de regels en handhaving om dit soort schijnconstructies tegen te gaan.”
Strikte regulering instroom vakkrachten en kennismigranten
Hoewel het CDA erkent dat sommige sectoren afhankelijk zijn van vakkrachten en kennismigranten, wil de partij de instroom reguleren met duidelijke voorwaarden op aantallen, huisvesting, zorg en onderwijs.
“Er komt een vakkrachtenregeling, die voor bepaalde essentiële beroepen de instroom van vakkrachten reguleert op onder andere aantallen, huisvesting, toegang tot zorg en onderwijs voor de kinderen, met circulariteit voor geselecteerde sectoren als bindende voorwaarde.”
“Om onze economie en samenleving draaiende te houden kunnen we niet zonder bepaalde kennismigranten. Ook voor onze industrie en vakkrachten zijn we deels afhankelijk van mensen van buiten de EU. We pakken misbruik van de kenniswerkersregeling streng aan.”
De VVD erkent dat arbeidsmigranten economisch belangrijk zijn, maar wil de instroom beperken tot alleen die migranten die aantoonbaar bijdragen aan de samenleving. De partij stelt strengere eisen aan bedrijven, wil overlast en misstanden hard aanpakken, en pleit voor meer verantwoordelijkheid bij werkgevers en betere registratie. Malafide constructies en uitbuiting worden actief bestreden, en bedrijven moeten eerst het Nederlandse arbeidspotentieel benutten voordat ze arbeidsmigranten inzetten.
Strengere selectie en beperking van arbeidsmigranten
De VVD wil alleen arbeidsmigranten toelaten die een duidelijke meerwaarde hebben voor Nederland en de samenleving. De afhankelijkheid van arbeidsmigratie moet worden verminderd door bedrijven te stimuleren tot automatisering en robotisering. Niet alle arbeidsmigranten zijn welkom; selectie en beperking staan centraal.
“Daarom willen wij dat er strengere maatregelen worden genomen om juist die arbeidsmigranten naar Nederland te laten komen, waar de hele samenleving wat aan heeft. Dit betekent ook dat sommige arbeidsmigranten niet meer welkom zijn.”
“Om de afhankelijkheid van arbeidsmigratie zoveel mogelijk te beperken moet de overheid bedrijven actief helpen om in te zetten op robotisering en automatisering.”
“Selectiever zijn op arbeidsmigratie: Arbeidsmigratie is essentieel om de hoogwaardige Nederlandse economie in stand te houden en levert ons veel welvaart en groei op. Goed georganiseerde kennismigratie kan bijdragen als we Nederland innovatief willen houden. Tegelijkertijd veroorzaakt arbeidsmigratie ook veel problemen.”
Verantwoordelijkheid en voorwaarden voor werkgevers
Werkgevers moeten eerst het onbenutte arbeidspotentieel in Nederland aanspreken en zijn verantwoordelijk voor het welzijn en de huisvesting van arbeidsmigranten. De overheid stelt duidelijke criteria op, zodat bedrijven vooraf weten waar ze aan toe zijn.
“Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om eerst te zoeken binnen het onbenutte arbeidspotentieel in Nederland. Als zij toch arbeidsmigranten moeten inzetten, worden zij verantwoordelijk voor het welzijn van deze werknemers.”
“Wanneer een bedrijf in een sector met veel arbeidsmigranten zich wil vestigen, dan moet het aantonen dat de lokale voorzieningen, zoals bijvoorbeeld huisvesting, toereikend zijn voor de extra arbeidspopulatie, en dat het bedrijf daar zelf in voorziet. De overheid stelt hiervoor criteria vast, zodat bedrijven vooraf duidelijkheid hebben bij het maken van hun investeringsplannen.”
Aanpak van misstanden, fraude en malafide constructies
De VVD wil misstanden rond arbeidsmigranten hard aanpakken, waaronder uitbuiting, slechte leefomstandigheden en fraude. Malafide bedrijven en schimmige uitzendbureaus worden bestreden, en bij ernstige misstanden kan een uitzendverbod volgen. Betere registratie en meer bevoegdheden voor burgemeesters zijn noodzakelijk.
“Nog te vaak maken malafide bedrijven gebruik van sluiproutes om arbeidsmigranten via schimmige uitzendbureaus in Oost-Europa onder mensonterende omstandigheden in Nederland te laten werken. Wij willen dat Nederland binnen Europa een leidende rol speelt bij het aan banden leggen van deze schijnconstructies.”
“In sommige sectoren schieten de arbeids- en leefomstandigheden nog steeds ernstig tekort. Als daar geen verbetering optreedt, zullen we voor de desbetreffende sectoren een uitzendverbod instellen.”
“Daarom is een betere registratie van arbeidsmigranten noodzakelijk. Burgemeesters krijgen meer bevoegdheden om in te grijpen bij grove misstanden en leggen daar zoals gebruikelijk verantwoording af aan de gemeenteraad.”
Terugsturen van overlastgevende arbeidsmigranten
Arbeidsmigranten die overlast veroorzaken of dakloos zijn, worden teruggestuurd, ook als ze uit EU-landen komen. De VVD wil hierover afspraken maken met herkomstlanden, eventueel in combinatie met verslavingshulp.
“Er is geen plek voor overlastgevende en dakloze arbeidsmigranten in Nederland. Ook arbeidsmigranten uit de EU worden teruggestuurd. Met landen waar veel arbeidsmigranten vandaan komen worden afspraken gemaakt over effectieve terugkeer, eventueel in combinatie met verslavingshulp.”
De ChristenUnie erkent het belang van arbeidsmigranten voor de Nederlandse economie, maar vindt de huidige afhankelijkheid van goedkope arbeidskrachten onhoudbaar. Ze pleiten voor strengere integratie-eisen, betere arbeids- en woonomstandigheden, en meer Europese regie op arbeidsmigratie. De partij wil dat arbeidsmigranten Nederlands leren, niet in een parallelle samenleving terechtkomen, en dat werkgevers bijdragen aan hun integratie.
Strengere integratie-eisen voor arbeidsmigranten
De ChristenUnie wil dat arbeidsmigranten verplicht worden Nederlands te leren en te integreren, om te voorkomen dat zij in een parallelle samenleving terechtkomen. Dit geldt zowel voor niet-EU als EU-arbeidsmigranten, waarbij werkgevers en gemeenten een rol krijgen in het aanbieden van taallessen.
“Arbeidsmigranten zijn nu niet verplicht Nederlands te leren en in te burgeren. In Europees verband gaan we hier het gesprek over aan en aan verblijfsvergunningen voor niet EU-arbeidsmigranten verbinden we voorwaarden aan integratie, zoals het leren van de Nederlandse taal.”
“Het gevaar dreigt dat EU-arbeidsmigranten in een parallel circuit blijven leven, met kans op herhaling van de migratiegolven uit de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw. Via werkgevers en gemeenten zetten we in op taalonderwijs voor deze groep vanuit de overtuiging dat een goede taalbeheersing noodzakelijk is voor een succesvolle integratie.”
Einde aan uitbuiting en slechte arbeids- en woonomstandigheden
De partij wil een einde maken aan uitbuiting, slechte arbeidsvoorwaarden en schrijnende leefomstandigheden van arbeidsmigranten. Toezicht op wetgeving wordt aangescherpt en sectoren die structureel misstanden veroorzaken kunnen een uitzendverbod krijgen.
“Er moet een einde komen aan schrijnende leefomstandigheden en uitbuiting van arbeidsmigranten, zoals inhoudingen op het loon of dakloosheid bij verlies van baan.”
“Het toezicht op de naleving van wetgeving (zoals de Wet goed verhuurderschap of de Arbowetgeving) wordt aangescherpt.”
“Sectoren die geen verbetering laten zien in hoe ze met mensen omgaan (zoals de vleessector), krijgen een uitzendverbod opgelegd.”
Minder afhankelijkheid van goedkope arbeidsmigranten
De ChristenUnie vindt dat Nederland te afhankelijk is geworden van goedkope arbeidsmigranten, wat innovatie en robotisering remt en druk legt op voorzieningen. Ze willen Europese afspraken over tewerkstellingsvergunningen en het afschaffen van belastingvoordelen voor expats.
“In die sectoren is Nederland verslaafd aan goedkope arbeidsmigranten. Dit is niet houdbaar. De groei van laagbetaalde arbeid en het aanbod van arbeidsmigranten remt innovatie en robotisering en legt een te grote druk op voorzieningen die schaars zijn.”
“Binnen de Europese Unie pleiten we voor de invoering van tewerkstellingsvergunningen, in eerste instantie voor bepaalde sectoren zoals de bouw of uitzendsector. In Europees verband zetten we ons in om belastingvoordelen voor expats gezamenlijk af te schaffen.”
Gezinshereniging met integratieplicht
De ChristenUnie staat gezinshereniging toe voor arbeidsmigranten die zich langdurig vestigen, maar verbindt hier duidelijke integratieplichten aan voor gezinsleden.
“Gezinnen horen bij elkaar en moeten herenigd worden, wanneer duidelijk is dat een status wordt verleend of als arbeidsmigranten zich hier langjarig vestigen. [...] De herenigde gezinsleden moeten zich inpassen in de Nederlandse samenleving en Nederland mag hier eisen aan stellen. Dit geldt voor zowel vluchtelingen en arbeidsmigranten als expats.”
FVD wil arbeidsmigratie sterk beperken en alleen toestaan voor tijdelijk, economisch waardevolle en cultureel compatibele migranten, zonder uitzicht op permanent verblijf of naturalisatie. Ze pleiten voor een streng GreenCard-systeem, het afschaffen van permanente verblijfsvergunningen, en het ontmoedigen van arbeidsmigratie door te investeren in Nederlands vakonderwijs. Uitbuiting en verdringing door buitenlandse arbeidskrachten moet worden bestreden, en de afhankelijkheid van arbeidsmigranten in sectoren als transport en landbouw moet worden verminderd.
Streng GreenCard-systeem voor tijdelijke arbeidsmigratie
FVD wil arbeidsmigratie beperken tot een streng gereguleerd GreenCard-model, waarbij alleen tijdelijk verblijf mogelijk is voor economisch waardevolle en cultureel compatibele migranten. Permanente vestiging en naturalisatie worden uitgesloten, en migranten moeten periodiek hun nut voor Nederland aantonen.
“We introduceren een streng gereguleerd Green-Card-model voor tijdelijke werkvergunningen, zodat alleen economisch waardevolle migranten - die cultureel compatibel zijn - tijdelijk kunnen bijdragen zonder uitzicht op naturalisatie.”
“We schaffen de permanente verblijfsvergunning af. Mensen die een tijdelijke verblijfsvergunning verkrijgen moeten iedere vijf jaar hun nut en noodzaak voor de Nederlandse samenleving bewijzen (vergelijkbaar met het Amerikaanse GreenCard systeem), zodat we hier alleen migranten krijgen die iets komen brengen en niet alleen iets komen halen.”
“Met een naturalisatiestop van tien jaar en een GreenCard-systeem voor tijdelijke, waardevolle arbeidsmigranten.”
Arbeidsmigratie overbodig maken door Nederlands vakonderwijs
FVD wil de noodzaak voor arbeidsmigranten verminderen door meer Nederlandse jongeren op te leiden tot vakmensen, vooral in sectoren als bouw en techniek. Zo willen ze tekorten oplossen en voorkomen dat geld en banen naar het buitenland verdwijnen.
“We leiden meer Nederlandse jongeren op tot vakmensen, zodat tekorten in bouw en techniek worden opgelost en geld in Nederland blijft.”
“Door jongeren op te leiden tot vakmensen, verminderen we bovendien onze afhankelijkheid van arbeidsmigratie en zorgen we dat lonen en belastingen in Nederland blijven.”
Einde aan uitbuiting en verdringing door buitenlandse arbeidskrachten
FVD wil streng optreden tegen uitbuiting van buitenlandse arbeidskrachten, schijnconstructies en oneerlijke concurrentie, met name in sectoren als transport. Ze eisen eerlijke beloning, handhaving op opleiding en minimale talenkennis om de positie van Nederlandse werknemers te beschermen.
“We pakken onderbetaalde buitenlandse chauffeurs, schijnconstructies en illegale uitzendbureaus aan, zodat de sector weer eerlijk en concurrerend wordt.”
“We stellen eisen aan de talenkennis van chauffeurs, zodat zij de verkeersregels begrijpen en de veiligheid op onze wegen wordt gewaarborgd.”
Flexibele inzet van arbeidskrachten in de landbouw
FVD wil het mogelijk maken om tijdens oogstperiodes flexibel arbeidskrachten in te zetten, zodat boeren niet vastlopen op starre regels. Dit standpunt richt zich op het praktisch oplossen van seizoensgebonden arbeidstekorten zonder structurele arbeidsmigratie te stimuleren.
“We maken het mogelijk om tijdens oogstperiodes flexibel arbeidskrachten in te zetten, zodat boeren niet vastlopen op starre regels.”
De Partij voor de Dieren wil een einde maken aan de uitbuiting van arbeidsmigranten en pleit voor gelijke rechten, fatsoenlijke huisvesting en bescherming voor iedereen die in Nederland werkt, ongeacht afkomst. Ze stellen strengere regels voor uitzendbureaus, willen fiscale voordelen voor buitenlandse werknemers afschaffen en onderzoeken het herinvoeren van tewerkstellingsvergunningen voor EU-arbeidsmigranten. De partij richt zich op het beëindigen van het verdienmodel van goedkope arbeidskrachten en het waarborgen van menswaardige arbeidsomstandigheden.
Gelijke rechten en bescherming voor arbeidsmigranten
PvdD vindt dat arbeidsmigranten vaak worden uitgebuit als goedkope arbeidskrachten en wil dat zij dezelfde rechten en bescherming krijgen als andere werknemers. Het probleem van ongelijke behandeling en slechte huisvesting wordt direct benoemd, met nadruk op het beëindigen van tweederangsposities.
“Iedereen die in Nederland werkt – waar je ook vandaan komt – heeft recht op gelijke behandeling, goede huisvesting en bescherming tegen uitbuiting.”
“Gelijk loon en gelijke rechten voor gelijk werk wordt de norm.”
“Arbeidsmigranten krijgen betere bescherming tegen uitbuiting, waaronder het recht op een eigen slaapkamer en fatsoenlijke huisvesting.”
Strengere regulering van uitzendbureaus en werkgevers
De partij wil dat alleen gecertificeerde uitzendbureaus arbeidsmigranten mogen werven, met intrekking van certificering bij misstanden en boetes voor bedrijven die met niet-gecertificeerde bureaus werken. Ook wordt het verboden dat werkgevers tevens huisbaas zijn van arbeidsmigranten.
“Uitzendbureaus moeten gecertificeerd worden om arbeidsmigranten naar Nederland te halen. Als misstanden worden gesignaleerd wordt de certificering ingetrokken. Bedrijven die gebruikmaken van niet-gecertificeerde uitzendbureaus krijgen een boete.”
“Het is niet langer toegestaan dat commerciële bedrijven zowel werkgever als huisbaas zijn van arbeidsmigranten.”
Afschaffen fiscale voordelen en strengere toelating
PvdD wil fiscale voordelen voor buitenlandse werknemers, zoals de expatregeling, afschaffen en onderzoekt het herinvoeren van tewerkstellingsvergunningen voor EU-arbeidsmigranten. Dit moet het verdienmodel van goedkope arbeid ontmoedigen en misbruik tegengaan.
Verbod op uitzendkrachten in risicosectoren
Omdat uitbuiting van arbeidsmigranten vooral voorkomt in sectoren als de vleesverwerkende industrie, wil PvdD uitzendkrachten daar verbieden.
“Er komt daarom een verbod op uitzendkrachten in de vleesverwerkende industrie en andere sectoren met hoog risico op uitbuiting van arbeidsmigranten.”
BIJ1 pleit voor volledige gelijkwaardigheid en bescherming van arbeidsmigranten, met nadruk op gelijke rechten, loon en arbeidsvoorwaarden als Nederlandse werknemers. Ze willen de afhankelijkheid van arbeidsmigranten van werkgevers verminderen, uitbuiting tegengaan en vakbondsrechten versterken. BIJ1 streeft naar structurele verbeteringen in de rechtspositie en leefomstandigheden van arbeidsmigranten, inclusief toegang tot sociale voorzieningen en huisvesting.
Gelijke rechten en bescherming voor arbeidsmigranten
BIJ1 wil dat arbeidsmigranten dezelfde rechten, lonen en arbeidsvoorwaarden krijgen als iedere andere werknemer, ongeacht hun verblijfsstatus. Ze willen uitbuiting en afhankelijkheid van werkgevers tegengaan door arbeidsrechten te versterken en toegang tot sociale voorzieningen te waarborgen. Dit standpunt adresseert structurele ongelijkheid en misbruik van arbeidsmigranten in Nederland.
“Arbeidsmigranten en ongedocumenteerde mensen verdienen dezelfde rechten als elke andere werknemer. Ongedocumenteerde mensen die te maken krijgen met geweld of dwang op het werk, moeten dit kunnen melden zonder dat ze risico lopen op ontslag of uit het land gezet worden. We beschermen de rechten en beloning van arbeidsmigranten beter.”
“We verbieden het koppelen van werk en woonruimte, waarbij ontslag gelijk staat aan dakloos worden.”
“Werkgevers worden verplicht het minimumloon te betalen, ook als de arbeiders via een wervingsbureau over de grens werken.”
“Arbeidsmigranten mogen voor meerdere werkgevers werken en mogen alle soorten werk verrichten, niet alleen werk dat niet door Nederlanders kan worden gedaan. Ze kunnen zelfstandig woningen huren of gemeentelijke opvang gebruiken en hebben recht op sociale voorzieningen, gelijk loon, gelijke contracten en arbeidsrechten. Zo wordt hun afhankelijkheid van werkgevers verkleind.”
Eigen vakbond en versterking van vakbondsrechten
BIJ1 wil dat arbeidsmigranten een eigen vakbond krijgen om hun belangen te behartigen en hen te beschermen tegen uitbuiting en slechte leefomstandigheden. Dit moet de positie van arbeidsmigranten versterken en misstanden sneller aan het licht brengen.
“Arbeidsmigranten verdienen een eigen vakbond die kan opkomen voor het waarborgen van hun rechten, en hun bescherming tegen uitbuiting en erbarmelijke leefomstandigheden.”
“Vakbonden krijgen het recht om werkvloeren te bezoeken. Zo kunnen zij hun taak om de belangen van werknemers te ondersteunen beter uitvoeren en eventuele misstanden signaleren.”
Afschaffen van fiscale voordelen voor buitenlandse werknemers
BIJ1 wil de 30%-regeling afschaffen zodat buitenlandse werknemers met hoogbetaalde banen niet langer fiscaal worden bevoordeeld ten opzichte van anderen. Hiermee beogen ze fiscale gelijkheid en het tegengaan van ongelijke behandeling.
“De 30%-regeling wordt afgeschaft: buitenlandse werknemers met hoogbetaalde banen gaan net zoveel belasting betalen als ieder ander.”
D66 wil arbeidsmigratie beperken tot sectoren waar deze echt nodig is en richt zich op het aantrekken van vakkrachten en kenniswerkers, terwijl uitbuiting van arbeidsmigranten streng wordt bestreden. De partij stelt strenge eisen aan werkgevers, wil minder laagbetaalde arbeidsmigratie en betere registratie en handhaving, zodat arbeidsmigranten veilig en eerlijk kunnen werken en wonen. D66 baseert zich op de aanbevelingen van de commissie-Roemer en zet in op innovatie en hogere lonen om de vraag naar laagbetaalde arbeid uit het buitenland te verminderen.
Minder laagbetaalde arbeidsmigratie, focus op vakkrachten
D66 wil de instroom van arbeidsmigranten beperken tot sectoren waar zij echt nodig zijn, met nadruk op vakkrachten en kenniswerkers, en minder laagbetaalde arbeidsmigratie. Dit moet bijdragen aan een sterke economie en het tegengaan van uitbuiting, terwijl innovatie en eerlijk werkgeverschap worden gestimuleerd.
“De overheid krijgt de regie: minder kwetsbare, laagbetaalde arbeidsmigratie, meer gerichte arbeidsmigratie voor de sectoren waar we mensen écht nodig hebben.”
“We kiezen voor vakkrachten en kenniswerkers die ons vooruit helpen naar een groene en leefbare toekomst, bij bedrijven en sectoren waar innovatie en eerlijk werkgeverschap vooropstaan.”
“Minder vraag naar laagbetaalde arbeid uit het buitenland. We verhogen bijvoorbeeld de lonen, zodat werk naar waarde gewaardeerd wordt en concurrentie met andere werknemers eerlijker is.”
Strenge eisen en bescherming tegen uitbuiting
D66 wil dat arbeidsmigranten veilig en eerlijk kunnen werken en wonen, en stelt strenge voorwaarden aan werkgevers. Uitbuiting en slechte huisvesting worden actief bestreden, met betere handhaving en het risico op intrekking van vergunningen voor werkgevers die zich niet aan de regels houden.
“We stellen strenge voorwaarden aan werkgevers als die arbeidsmigranten inzetten. Als zij niet zorgen voor fatsoenlijke huisvesting en arbeidsvoorwaarden kunnen ze hun vergunning kwijtraken.”
“Te vaak werken arbeidsmigranten in slechte omstandigheden en wonen ze onder mensonterende omstandigheden. Dit is Nederland onwaardig. D66 wil dat arbeidsmigranten hier veilig en eerlijk kunnen werken en wonen.”
“We verbeteren handhaving met de Arbeidsinspectie en beperken het doorlenen van arbeidsmigranten.”
Betere registratie en sturing van arbeidsmigratie
D66 vindt dat goed beleid begint met goede gegevens en wil daarom de registratie van arbeidsmigranten verbeteren. Dit moet gerichte sturing van arbeidsmigratie mogelijk maken en bijdragen aan beter toezicht en beleid.
“We kunnen arbeidsmigratie alleen gericht sturen als we er voldoende informatie over hebben. Daarom verbeteren we de registratie van arbeidsmigranten.”
BBB erkent het belang van arbeidsmigranten voor sectoren met structurele tekorten, maar wil arbeidsmigratie strikt beperken tot vakmensen met aantoonbare meerwaarde. Het beleid moet selectief, tijdelijk (circulair) en gericht zijn op het oplossen van knelpunten, zonder extra druk op integratie en huisvesting.
Strikte, selectieve en circulaire arbeidsmigratie voor vakmensen
BBB wil arbeidsmigratie alleen toestaan voor vakmensen in sectoren met structurele tekorten, waarbij circulaire migratie (tijdelijk verblijf) wordt bevorderd. Het beleid is gericht op economische en maatschappelijke meerwaarde, met duidelijke selectiecriteria en samenwerking met werkgevers. Tegelijkertijd moet arbeidsmigratie niet leiden tot overbelasting van integratie en huisvesting.
“BBB wil daarom een zorgvuldig, selectief en circulair arbeidsmigratie beleid van buiten de EU, gericht op vakmensen met aantoonbare economische en maatschappelijke meerwaarde; van verpleegkundigen tot elektriciens en van lassers tot gespecialiseerde koks.”
“Circulaire arbeidsmigratie, waarbij vakmensen tijdelijk legaal in Nederland werken en daarna terugkeren, biedt kansen voor wederzijdse ontwikkeling. Dit vraagt om duidelijke selectiecriteria en samenwerking met werkgevers, gebaseerd op behoefte, vaardigheden en maatschappelijke impact.”
“Arbeidsmigratie moet gericht zijn op die beroepsgroepen waar structurele tekorten bestaan én waar de inzet van vakbekwame mensen bijdraagt aan duurzame economische ontwikkeling.”
Huisvesting arbeidsmigranten bij het bedrijf, mits fatsoenlijk
BBB vindt dat arbeidsmigranten bij voorkeur gehuisvest moeten worden bij het bedrijf waarvoor zij werken, zolang dit op een fatsoenlijke manier en tegen marktconforme prijzen gebeurt. Dit moet voorkomen dat reguliere woningen worden opgekocht en de druk op de woningmarkt toeneemt.
Activeren van arbeidspotentieel van bestaande migranten
BBB benadrukt dat het arbeidspotentieel van migranten die al in Nederland verblijven onvoldoende wordt benut en wil meer inzetten op hun activering, zodat arbeidsmigratie alleen wordt ingezet als het echt noodzakelijk is.
“Tegelijkertijd wordt het arbeidspotentieel van migranten die hier al verblijven zo’n 330.000 mensen onvoldoende benut. BBB vindt dat Nederland meer werk moet maken van het activeren van mensen die hier al zijn.”
50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid, maar erkent dat gerichte arbeidsmigratie noodzakelijk kan zijn, met name voor de zorgsector. Werkgevers moeten meer verantwoordelijkheid nemen voor de kosten van arbeidsmigranten, en opgebouwde AOW-rechten door arbeidsmigranten worden bij vertrek afgekocht. Het doel is het aantal arbeidsmigranten te beperken en de lasten voor de samenleving eerlijker te verdelen.
Werkgevers verantwoordelijk voor kosten arbeidsmigranten
50PLUS wil dat werkgevers financieel verantwoordelijk worden voor de werkelijke kosten van arbeidsmigranten, om te voorkomen dat de samenleving opdraait voor deze lasten. Dit moet het aantal arbeidsmigranten beperken en misbruik van goedkope arbeid tegengaan.
AOW-rechten arbeidsmigranten afkopen bij vertrek
Arbeidsmigranten bouwen tijdens hun verblijf AOW-rechten op, maar 50PLUS wil dat deze rechten bij vertrek uit Nederland worden afgekocht. Dit voorkomt langdurige administratieve lasten en uitbetalingen aan moeilijk traceerbare rechthebbenden.
“Arbeidsmigranten en studenten die tijdelijk in Nederland wonen, bouwen tijdens hun verblijf hier AOW-rechten op. 50PLUS wil dat deze AOW-rechten worden afgekocht bij vertrek uit Nederland.”
“Het legt een te groot beslag op overheidsdiensten om soms tot 40 jaar later deze kleine uitkeringen te verzorgen bij de onvindbare rechthebbenden.”
Uitzondering op streng migratiebeleid voor zorgpersoneel
Hoewel 50PLUS een streng migratiebeleid voorstaat, maken ze een uitzondering voor gerichte arbeidsmigratie in de zorg vanwege het groeiende personeelstekort. Dit is noodzakelijk om de zorg voor ouderen te waarborgen.
“Gerichte arbeidsmigratie voor de zorg. Het personeelstekort in de zorg groeit naar 240.000 mensen in 2030. Zonder actie krijgen ouderen straks geen zorg meer. 50PLUS erkent dat dit vraagt om een uitzondering op ons strenge migratiebeleid.”
BVNL wil immigratie, inclusief die van arbeidsemigranten, sterk beperken en stelt strenge eisen aan nieuwkomers die willen werken in Nederland. Arbeidsemigranten krijgen alleen onder strikte voorwaarden toegang tot sociale voorzieningen en moeten zich volledig aanpassen aan de Nederlandse samenleving, waarbij werk en taalbeheersing verplicht zijn.
Strenge beperking en voorwaarden voor arbeidsemigranten
BVNL ziet arbeidsemigratie niet als oplossing voor demografische of economische problemen en wil de instroom beperken. Arbeidsemigranten die toch komen, moeten zich aanpassen, werken, en krijgen pas na lange tijd recht op sociale voorzieningen. Werkweigering of onvoldoende integratie leidt tot verlies van verblijfsrecht.
“Nieuwkomers hebben pas na 10 jaar arbeidsverleden recht op een bijstandsuitkering.”
“Immigranten die al in Nederland zijn passen zich aan. Dat betekent dat zij de Nederlandse taal leren en bijdragen aan de samenleving. Iedereen die kan werken, werkt. De Nederlandse taal leren is een vereiste voor een woning of een uitkering.”
“Immigranten die zich blijvend willen vestigen in Nederland, en kunnen werken maar dit weigeren, en die niet financieel redzaam zijn, worden Nederland uitgezet en verliezen elk zicht op het verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit.”
“Mensen die wél kunnen, maar niet willen werken worden gekort op hun bijstandsuitkering en op toeslagen (zoals huur- en zorgtoeslag). Mensen met meerdere verblijfstitels verliezen bij werkweigering hun Nederlandse verblijfstitel.”
Afschaffing expatregeling en gelijke concurrentie
BVNL wil de expatregeling afschaffen omdat deze volgens de partij leidt tot oneerlijke concurrentie voor Nederlandse werknemers op de arbeidsmarkt. Hiermee wordt beoogd de positie van Nederlandse werknemers te beschermen tegen arbeidsmigranten met fiscale voordelen.
“De expatregeling afschaffen, deze leidt tot oneerlijke concurrentie voor Nederlanders op de arbeidsmarkt.”
DENK erkent de kwetsbare positie van arbeidsmigranten en wil misstanden zoals uitbuiting, overbewoning en discriminatie krachtig aanpakken. De partij pleit voor strengere handhaving, vergunningen voor uitzendbureaus en verhuurders, en het verbeteren van arbeidsvoorwaarden. Daarnaast wil DENK visumregels versoepelen voor bepaalde landen om werken en wonen in Nederland te vergemakkelijken.
Strengere aanpak van uitbuiting en misstanden
DENK ziet uitbuiting, overbewoning en schijnconstructies als grote problemen rondom arbeidsmigranten en wil deze actief bestrijden. De partij kiest voor meer regulering en handhaving, onder meer via vergunningen en verplichtingen voor werkgevers en uitzendbureaus, om de positie van arbeidsmigranten te beschermen.
“De negatieve effecten van de uitbuiting van arbeidsmigranten op kwetsbare wijken te kenteren. Misstanden zoals overbewoning, schijnhuurcontracten en uitbuiting worden bestreden, onder andere via verhuurvergunningen, verplichtingen voor werkgevers en handhaving.”
“Uitwassen in uitzendbranche gaan wij tegen met een vergunnin gensysteem. Zo pakken wij uitbuiting van arbeidsmigranten en discriminatie aan.”
Verbeteren van arbeidsvoorwaarden en bescherming
DENK wil dat arbeidsmigranten onder goede arbeidsvoorwaarden werken, met strenge handhaving op naleving hiervan, vooral op plekken als Schiphol waar veel arbeidsmigranten werkzaam zijn.
“Wij willen een strenge handhaving van goede arbeidsvoorwaarden voor de harde werkers op Schiphol.”
Vergemakkelijken van werken en wonen voor migranten uit bindingslanden
DENK wil het voor mensen uit landen met een speciale band met Nederland (zoals Turkije, Marokko en Suriname) makkelijker maken om in Nederland te werken en wonen, door visumregels te versoepelen.
“Wij versoepelen de visumregels tussen Nederland en Marokko, Turkije en Suriname om werken en wonen in Nederland te vergemakkelijken.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma