Verkiezingsprogramma's 2025 overanti fascinme
D66 positioneert zich als een uitgesproken verdediger van de democratische rechtsstaat en waarschuwt expliciet voor de gevaren van fascisme, autoritarisme en aanvallen op de democratie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het versterken van de liberale rechtsstaat, het beschermen van minderheden en het tegengaan van haat, discriminatie en ondermijning van democratische instituties. D66 koppelt deze visie aan concrete maatregelen zoals een nieuwe antidiscriminatiewet, bescherming van het vrije woord, en het expliciet benoemen van de dreiging van populisme en autocratie.
Democratie en rechtsstaat actief beschermen
D66 ziet het beschermen van de democratie en rechtsstaat als essentieel om fascistische en autoritaire tendensen te weerstaan. Ze benoemen expliciet de dreiging van binnenuit (populisme, haat, aanvallen op instituties) en van buitenaf (autocratische regimes, desinformatie), en pleiten voor versterking van de liberale rechtsstaat en het vrije woord.
“We zien hoe leugens, haat en aanvallen op de rechtsstaat toenemen – ook in andere landen. In zo’n tijd is de democratie niet vanzelfsprekend. D66 wil de democratie beschermen én... Dit is het Nederland waar je vrij en veilig leeft. Waar je gehoord wordt, je nooit alleen staat en we samen bouwen aan de toekomst.”
“Democratie en veiligheid openen ons verkiezingsprogramma. En dat is vol overtuiging, want dit is de basis voor alles. Alleen als de democratie en de rechtsstaat stevig staan, kunnen we samen de grote doorbraken realiseren...”
“De afgelopen jaren hebben we in Nederland gezien wat er gebeurt als de politiek en democratie verzwakken. En we zien ook de afbrokkeling van de democratie in bijvoorbeeld de Verenigde Staten en Hongarije. Democratie kan kapot. Dat is een les die ons aanspoort. Voor D66 betekent dit dat we daarom eerst onze liberale rechtsstaat versterken.”
“Maar die samenleving staat onder druk. Van buitenaf: autocratische regimes die met cyberaanvallen en desinformatie onze open samenleving aanvallen. Van de onderwereld: criminelen die onze wijken ontwrichten en ons bestuur ondermijnen. En druk van binnenuit: door populistische politici die verdeeldheid zaaien en het vertrouwen in instituties afbreken.”
Nieuwe antidiscriminatiewet en bescherming minderheden
D66 verbindt de strijd tegen fascisme direct aan het bestrijden van discriminatie en het beschermen van minderheden. Ze willen een nieuwe antidiscriminatiewet, expliciete bescherming tegen etnisch profileren, en benadrukken het belang van gelijke rechten en vertegenwoordiging.
“Een nieuwe antidiscriminatiewet”
“Waar je niet uit de rij wordt gehaald vanwege je huidskleur.”
“De politie en de marechaussee mogen niet meer etnisch profileren.”
“Het toeslagenschandaal laat zien hoe gevaarlijk etnisch profileren is. D66 maakt daar bij wet een einde aan: overheidsorganisaties mogen geen etniciteit of nationaliteit meer gebruiken om mensen in te delen in risicogroepen.”
Bescherming van het vrije woord en onafhankelijke journalistiek
D66 ziet een vrije pers en bescherming van het vrije woord als essentiële waarborgen tegen fascisme en autoritarisme. Ze willen investeren in journalistiek, het vrije woord beschermen en de macht van techbedrijven beteugelen.
“We investeren in kunst en cultuur die ons verbinden en inspireren. En we versterken de journalistiek, beteugelen de macht van techbedrijven en beschermen het vrije woord.”
Actief tegengaan van haat, bedreiging en ondermijning
D66 benoemt het gevaar van haat, bedreigingen en aanvallen op publieke functionarissen als ondermijning van de democratie. Ze willen een actieplan tegen (online) haat en bedreigingen, met speciale aandacht voor vrouwelijke politici.
“We willen een actieplan om de grote hoeveelheid (online) haat en bedreigingen tegen vrouwelijke politici, van gemeenteraad tot Tweede Kamer, tegen te gaan. Wij staan pal voor gelijke vertegenwoordiging in de politiek.”
“Bedreiging van agenten, zorgmedewerkers, journalisten, rechters, politici en anderen met een publieke taak is onacceptabel.”
Internationale steun voor democratie en mensenrechten
D66 koppelt de strijd tegen fascisme ook aan internationale solidariteit. Ze willen organisaties die werken aan democratisering, goed bestuur en vrije media wereldwijd expliciet steunen.
“Daarom wil D66 dat Nederland organisaties die werken aan democratisering, goed bestuur en vrije media internationaal blijft steunen, zoals ngo’s, politieke partijen en burgerbewegingen. Expliciet steunen we vrouwenrechtenbewegingen en dappere voorvechters die opkomen voor vrouwen- en LHBTIQA+-rechten.”
De SGP benoemt fascisme niet expliciet, maar richt zich in haar programma vooral op het bestrijden van antisemitisme, radicalisering en extremisme als bedreigingen voor de samenleving. De partij pleit voor strengere wetgeving, handhaving en educatie om antisemitisme en haatzaaien te voorkomen, en koppelt deze inzet aan het beschermen van de rechtsstaat en het waarborgen van veiligheid. Concrete voorstellen zijn onder meer het strafbaar stellen van antisemitische organisaties, verplichte Holocausteducatie en het verbieden van antisemitische uitingen bij demonstraties.
Verbieden en bestraffen van antisemitische organisaties en uitingen
De SGP ziet antisemitisme als een ernstige bedreiging en wil organisaties die zich hieraan schuldig maken verbieden, evenals het gebruik van antisemitische leuzen en vlaggen bij demonstraties. Dit wordt gekoppeld aan het bredere streven om extremisme en haatzaaien te bestrijden.
“Ook antisemitische organisaties dienen op grond van het strafrecht verboden te worden, met inachtneming van de IHRA-definitie.”
“Het gebruik van antisemitische leuzen, vlaggen en afbeeldingen bij demonstraties wordt verboden. De zogenaamde IHRA-definitie is hierbij leidend. Demonstraties die deze uitingen toestaan worden verboden en ontbonden.”
“Organisaties die zich schuldig maken aan antisemitisme volgens de IHRA-definitie worden verboden en ontbonden.”
Verplichte Holocausteducatie en bewustwording
De SGP wil het bewustzijn over de Holocaust en de gevaren van antisemitisme vergroten, vooral onder jongeren, door educatie verplicht te stellen en bezoeken aan herinneringscentra te stimuleren.
“Kennis over de Holocaust blijft een verplicht kerndoel in het burgerschapsonderwijs.”
“De SGP wil dat nieuwkomers in het kader van hun inburgering worden verplicht om een bezoek te brengen aan het Nationaal Holocaustmuseum of één van de andere herinneringscentra.”
“In het kader van het Nationaal Plan Holocausteducatie moet elke leerling kennis maken met de (geschiedenis van de) Joodse gemeenschap door een bezoek aan een relevante organisatie of museum zoals het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam.”
Strafbaarstelling van ontkenning bestaansrecht Israël en antisemitisme
De partij wil het ontkennen van het bestaansrecht van Israël en antisemitisme expliciet strafbaar stellen, en deze zwaar laten meewegen bij verblijfsrecht en naturalisatie.
“De SGP wil dat naast de strafbaarstelling van terreurverheerlijking ook het ontkennen van het bestaansrecht van de Joodse staat Israël strafbaar wordt.”
“Antisemitisme wordt zwaar meegewogen als weigerings- of intrekkingsgrond in de asiel- en inburgeringsprocedure, bij de aanvraag van een tijdelijke en permanente verblijfsvergunning en in de naturalisatieprocedure.”
Zero-tolerance en prioritaire handhaving tegen antisemitisme
De SGP pleit voor een zero-tolerancebeleid en prioriteit bij opsporing en vervolging van antisemitisme, met aparte registratie en speciale eenheden.
“Er komt een zero-tolerancebeleid voor antisemitische incidenten, met een speciale eenheid bij Politie en OM voor opsporing en vervolging, waarbij antisemitisme een aparte aangifte-categorie wordt.”
“Incidenten worden verplicht geregistreerd volgens de IHRA-definitie en rechtszaken moeten vaker leiden tot een veroordeling, zodat een stevige en prioritaire aanpak gegarandeerd is.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) spreekt zich in haar verkiezingsprogramma duidelijk uit tegen discriminatie, haat en ondermijning van de rechtsstaat, maar gebruikt het woord "fascisme" of "anti-fascisme" niet expliciet. Hun standpunten richten zich op het beschermen van grondrechten, het bestrijden van antisemitisme, moslimhaat en discriminatie, en het waarborgen van een sterke democratische rechtsstaat als bescherming tegen autoritaire en extremistische tendensen.
Bescherming van grondrechten en democratische rechtsstaat
De PvdD benadrukt het belang van het beschermen van fundamentele rechten, zoals het demonstratierecht en de vrijheid van meningsuiting, als waarborg tegen autoritaire en extremistische ontwikkelingen. Ze verzetten zich tegen ophitsende politiek en het wegzetten van demonstranten als extremisten, wat volgens hen een bedreiging vormt voor de democratie.
“Het demonstratierecht is geen obstakel, maar een voorwaarde voor een vrije samenleving. De Partij voor de Dieren beschermt, versterkt en koestert dit recht, juist nu het onder druk staat.”
“De toename van politiegeweld bij protesten is geen toeval. Het is het directe gevolg van een ophitspolitiek waarin demonstranten worden weggezet als extremisten, en de politie wordt aangemoedigd harder op te treden.”
“We staan pal voor een sterke rechtsstaat waarin burgers en organisaties zich kunnen verzetten tegen onrecht, machtsmisbruik en vervuiling.”
Bestrijding van antisemitisme, moslimhaat en discriminatie
De partij benoemt expliciet het gevaar van antisemitisme, moslimhaat en andere vormen van discriminatie als bedreiging voor de samenleving en de rechtsstaat. Ze pleiten voor educatie, beveiliging van bedreigde groepen en een landelijke aanpak van discriminatie.
“Initiatieven tot dialoog en educatie gericht op het tegengaan van moslimhaat en antisemitisme, zoals Deel de Duif, worden actief en structureel ondersteund.”
“Educatie over de holocaust legt zowel de nadruk op de gruweldaden zelf als op de signalen en omstandigheden die eraan voorafgingen, om waakzaamheid in de samenleving te bevorderen.”
“Institutionele moslimdiscriminatie wordt erkend, zoals ook wordt aanbevolen in het Nationaal onderzoek moslimdiscriminatie. Moslimdiscriminatie wordt expliciet benoemd in landelijk beleid, zoals we dit doen voor antisemitisme.”
“Discriminatie raakt niet alleen moslims en joden. Dit raakt ons allemaal, want als de grondrechten van een groep worden geraakt, dan worden diezelfde rechten voor iedereen meer wankel. Het raakt kortom ons land, de basis van onze rechtsstaat en wie wij zijn.”
Verzet tegen dehumanisering en ophitsende politiek
De PvdD waarschuwt voor dehumanisering van kwetsbare groepen en het aanwakkeren van haat door politici, wat zij zien als een frontale aanval op mensenrechten en beschaving.
“Het strafbaar stellen van mensen die niet over de juiste documenten beschikken, net als het strafbaar stellen van hulp aan deze mensen, is een nieuw dieptepunt in de dehumanisering van mensen in kwetsbare situaties. Het is een frontale aanval op mensenrechten, op onze beschaving en op medemenselijkheid.”
“Gewelddadige protesten en het intimideren van lokale bestuurders om de vestiging van opvanglocaties tegen te houden, kunnen niet los worden gezien van deze ophitspolitiek.”
De ChristenUnie spreekt zich in haar verkiezingsprogramma niet expliciet uit over "anti-fascisme" als term of als zelfstandige beleidslijn. Wel benadrukt de partij het belang van het levend houden van de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog, het bestrijden van racisme, antisemitisme en discriminatie, en het beschermen van de democratische rechtsstaat. Concrete voorstellen richten zich vooral op educatie, structurele financiering van herinneringscentra en het stimuleren van initiatieven tegen haat en uitsluiting.
Structurele financiering en educatie over WOII en Holocaust
De ChristenUnie wil de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog levend houden om herhaling van fascistische en antisemitische misdaden te voorkomen. Dit gebeurt door structurele financiering van herinneringscentra en verplichte educatie voor jongeren, waarmee bewustwording en weerbaarheid tegen fascisme en haat worden bevorderd.
“De ChristenUnie maakt zich sterk voor het levend houden van de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Daarom krijgen Kamp Amersfoort, Kamp Westerbork, Kamp Vught, het Oranjehotel, het Nationaal Holocaustmuseum en het Indisch Herinneringscentrum structurele financiering, zodat zij hun educatieve taak duurzaam kunnen vervullen.”
“Iedere jongere moet een keer in zijn schooltijd het Nationaal Holocaustmuseum of één van de herdenkingscentra zoals kamp Amersfoort of Westerbork bezoeken.”
“De zwarte bladzijden in onze geschiedenis hoe we zijn omgegaan met Joodse medeburgers worden op elke school besproken.”
Actief bestrijden van racisme, antisemitisme en discriminatie
De partij positioneert zich expliciet tegen racisme, antisemitisme en discriminatie, en koppelt dit aan de bescherming van menselijke waardigheid en de democratische rechtsstaat. Dit sluit aan bij een bredere anti-fascistische houding, hoewel het niet als zodanig wordt benoemd.
“De ChristenUnie stelt zich daarom teweer tegen het kwaad van racisme, antisemitisme en discriminatie op basis van levensovertuiging, geslacht, handicap of op welke grond dan ook.”
“Het actieplan Bestrijding Antisemitisme wordt doorgezet en waar nodig uitgebreid.”
“Voor politieagenten die weigeren Joodse instellingen te beschermen of zich antisemitisch (of anderszins racistisch) uitlaten, is geen plaats bij het korps.”
Bescherming en versterking van de democratische rechtsstaat
De ChristenUnie benadrukt het belang van een sterke democratische rechtsstaat als fundament tegen extremisme en polarisatie. Door het stimuleren van gedeelde waarden en het tegengaan van polarisatie, wordt impliciet een anti-fascistische positie ingenomen.
“De basis van onze samenleving is de democratische rechtsstaat, gefundeerd op waarden die in het christendom geworteld zijn, zoals menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid, vrijheid, verantwoordelijkheid, naastenliefde en ruimte voor verschil.”
“We leven in een sterke democratische rechtsstaat en in een betrokken samenleving. Toch voelt onze manier van samenleven soms kwetsbaar. We kunnen het zomaar kwijtraken.”
De VVD benoemt in haar verkiezingsprogramma niet expliciet het begrip "anti-fascisme", maar zet zich in algemene zin in voor het beschermen van de democratische rechtsstaat tegen antidemocratische, radicale en extremistische stromingen. De partij wil organisaties met een antidemocratische ideologie verbieden, antisemitisme hard aanpakken en de verspreiding van haat en radicalisering tegengaan. Concrete voorstellen zijn onder meer het verbieden van antidemocratische organisaties, het aanpakken van antisemitisme en het beschermen van liberale waarden.
Verbieden van antidemocratische en radicale organisaties
De VVD wil organisaties die een radicale, antidemocratische ideologie verspreiden, of die terrorisme verheerlijken, kunnen verbieden. Dit is gericht op het beschermen van de democratische rechtsstaat tegen extremistische stromingen, waaronder politiek salafisme, Kremlin-gelieerde groepen en andere antidemocratische bewegingen. Dit raakt aan anti-fascisme doordat het gericht is op het weren van antidemocratische en potentieel fascistische invloeden.
“De VVD wil dat de overheid alle juridische ruimte benut, en waar nodig verruimt, om organisaties die een radicale, antidemocratische ideologie verspreiden te kunnen verbieden. Organisaties die terrorisme verheerlijken worden verboden.”
“We zorgen ervoor dat terroristische organisaties in Nederland en in de EU zo snel mogelijk kunnen worden verboden. We introduceren een bestuurlijk verbod op ondermijnende organisaties en passen artikel 2:20 van het Burgerlijk Wetboek aan.”
“Zo wordt het naar Duits voorbeeld sneller mogelijk een vereniging of organisatie zoals Samidoun, de PFLP en andere antirechtsstatelijke, anti-LHBTIQ+ en antisemitische organisaties te ontbinden en verboden te verklaren.”
Harder optreden tegen antisemitisme en haat
De VVD noemt expliciet het bestrijden van antisemitisme en het beschermen van minderheden als onderdeel van het verdedigen van de liberale democratie. Dit sluit aan bij anti-fascistische principes, omdat het gericht is op het tegengaan van discriminatie en haat die kenmerkend zijn voor fascistische ideologieën.
“We versterken de nationale aanpak tegen antisemitisme en geven de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding meer bevoegdheden en middelen. Holocaustontkenning en -bagatellisering zijn een vorm van hedendaags antisemitisme en worden stevig aangepakt.”
“We maken de Holocaust bespreekbaar in elk klaslokaal.”
Beschermen van liberale waarden tegen intolerantie
De VVD positioneert zich als verdediger van liberale waarden en individuele vrijheden tegen intolerante ideologieën, waaronder die welke de emancipatie van minderheden bedreigen. Dit is indirect relevant voor anti-fascisme, omdat het gaat om het beschermen van de samenleving tegen autoritaire en onderdrukkende stromingen.
“De VVD kiest voor een samenleving waarin we trots zijn op onze vrijheden en die onvoorwaardelijk verdedigen. Wij kiezen voor een samenleving waarin onze vrijheden bovengeschikt zijn aan het zogenaamde recht om je niet beledigd te voelen.”
“We buigen niet voor kwalijke ideologieën en religieuze dogma’s die de emancipatie van LHBTIQ+’ers en vrouwen honderd jaar terug in de tijd duwen.”
“Wie onze waarden structureel afwijst, of zich zelfs tegen onze samenleving keert, heeft hier geen toekomst.”
Volt positioneert zich duidelijk tegen fascisme door het beschermen van fundamentele rechten, het waarborgen van demonstratievrijheid, en het actief bestrijden van racisme, discriminatie en autoritaire tendensen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het expliciet verbieden van massale surveillance van demonstranten, het instellen van een minister voor discriminatiebestrijding, en het wettelijk vastleggen van antiracismebeleid. Volt ziet het versterken van democratische waarden en mensenrechten als essentieel om fascistische en autoritaire ontwikkelingen te voorkomen.
Verbod op massale surveillance en bescherming demonstratierecht
Volt beschouwt het recht op vreedzaam protest als een fundamenteel wapen tegen fascisme en autoritarisme. Door het verbieden van gezichtsherkenning en demonstrantendatabases, en het beschermen van demonstranten tegen criminalisering, wil Volt voorkomen dat de overheid repressieve middelen inzet die kenmerkend zijn voor fascistische regimes.
“Het gebruik van gezichtsherkenning van demonstranten en het bijhouden van een demonstrantendatabase moet worden verboden. Vreedzame demonstratie is een fundamenteel recht, geen veiligheidsdreiging.”
“Het verbod op massale surveillance moet expliciet worden vastgelegd.”
“We willen dat deelnemers van niet-aangemelde, vreedzame demonstraties niet worden aangehouden.”
Actief antiracisme- en antidiscriminatiebeleid
Volt ziet racisme en discriminatie als voedingsbodem voor fascisme en wil deze actief bestrijden met concrete beleidsmaatregelen, zoals het instellen van een minister en het verbieden van discriminerende algoritmes. Dit beleid is bedoeld om de samenleving weerbaar te maken tegen fascistische ideologieën die op uitsluiting en ongelijkheid zijn gebaseerd.
“Wij zetten ons in voor antiracisme en antidiscriminatie en bestrijden alle vormen van racisme en discriminatie.”
“Discriminatie, racisme en uitsluiting accepteren we niet. Niet op straat, niet op school, niet op het werk en ook niet online. We blijven dit bestrijden. Bijvoorbeeld met een minister van Discriminatiebestrijding, Inclusie en Gelijkwaardigheid.”
“Er komt een verbod op etnisch profileren. Etniciteit en nationaliteit als indicator in geautomatiseerde risicoprofielen en selectiebeslissingen mogen geen onderdeel zijn van onze wetshandhaving.”
Versterken van democratische en mensenrechtenstandaarden
Volt koppelt de strijd tegen fascisme aan het versterken van democratische instituties en mensenrechten, zowel nationaal als Europees. Door het invoeren van een Europese grondwet en het verplicht stellen van mensenrechtentoetsen bij wetgeving, wil Volt voorkomen dat autoritaire of fascistische tendensen voet aan de grond krijgen.
“Daarom komt er een Europese grondwet die onze rechten en democratie in heel Europa beschermt.”
“Volt wil een verplichte mensenrechtentoets bij nieuwe (en bestaande) wetgeving in het veiligheidsdomein.”
BIJ1 neemt een uitgesproken anti-fascistisch standpunt in en pleit voor een harde aanpak van fascisme en racisme in Nederland. De partij wil fascistische en neonazistische groepen verbieden, zwaardere straffen voor haatmisdrijven invoeren, en educatie over fascisme versterken. Daarnaast wil BIJ1 organisaties die racistisch gedachtegoed verspreiden verbieden en het bezit van nazi-attributen aan strenge regels onderwerpen.
Verbod op fascistische en neonazistische groepen
BIJ1 wil fascistische en neonazistische organisaties expliciet verbieden om de samenleving te beschermen tegen haat en geweld. Dit standpunt is gericht op het voorkomen van de verspreiding van fascistisch gedachtegoed en het tegengaan van georganiseerde haat.
“Neonazi- en fascistische groepen verbieden we. Er komen zwaardere straffen voor haat- en geweldsmisdrijven, waaronder doxxing (openbaar maken van iemands persoonlijke informatie) en bedreigingen.”
Zwaardere straffen en verbod op fascistische symboliek
De partij stelt voor om haatmisdrijven, waaronder het vereren van Adolf Hitler en het bezit van nazi-attributen, strenger te bestraffen. Dit moet de normalisering van fascisme tegengaan en slachtoffers van haatmisdrijven beter beschermen.
Educatie over fascisme en bestrijding van racistische theorieën
BIJ1 wil meer aandacht voor educatie over fascisme in alle vormen, zodat racistische en antisemitische theorieën beter bestreden kunnen worden. Dit is bedoeld om de weerbaarheid van de samenleving tegen fascistische ideeën te vergroten.
“Er komt meer aandacht voor educatie over fascisme in alle vormen. Zodat we racistische en antisemitische theorieën zoals de omvolkingstheorie, ‘cultuurmarxisme’ of leugens over een Joods complot beter kunnen bestrijden.”
Verbod op organisaties die racistisch gedachtegoed verspreiden
De partij wil organisaties die racistisch gedachtegoed uitwisselen en verspreiden verbieden en ontbinden, om zo de voedingsbodem voor fascisme te verkleinen.
“Ook verbieden en ontbinden we organisaties die racistisch gedachtegoed uitwisselen en verspreiden.”
Strenger personeelsbeleid bij politie tegen fascistische opvattingen
BIJ1 wil voorkomen dat mensen met fascistische en racistische opvattingen bij de politie werken, door het personeelsbeleid aan te scherpen. Dit moet institutioneel fascisme en racisme binnen de handhaving tegengaan.
“We verhinderen dat de politie wordt bemenst door personen met fascistische en racistische opvattingen door een aanscherping in het personeelsbeleid.”
Het CDA benoemt fascisme niet expliciet, maar spreekt zich duidelijk uit tegen discriminatie, antisemitisme, haatzaaien en bedreiging van de democratische rechtsorde. De partij zet in op het bestrijden van antisemitisme, discriminatie en polarisatie, en benadrukt het belang van democratie, mensenrechten en rechtsstaat als fundamenten van de samenleving. Concrete voorstellen zijn onder meer het hard optreden tegen discriminatie en antisemitisme, het beschermen van democratische instituties, en het bevorderen van bewustwording en weerbaarheid tegen haat en extremisme.
Hard optreden tegen antisemitisme en Holocaustontkenning
Het CDA stelt dat er geen enkele ruimte is voor antisemitisme en dat de ontkenning van de Holocaust krachtig bestreden moet worden. Dit standpunt adresseert het gevaar van fascistische ideologieën die antisemitisme en geschiedvervalsing propageren, en onderstreept het belang van actieve bestrijding hiervan als fundament van een democratische samenleving.
“Er is geen enkele ruimte voor antisemitisme in Nederland. Antisemitisme en de ontkenning van de Holocaust moet voortdurend en stevig bestreden worden.”
Strijd tegen discriminatie en haatzaaien
Het CDA verbindt het tegengaan van discriminatie, stereotypering en haatzaaien direct aan het beschermen van de democratische rechtsorde en sociale samenhang. Door hard op te treden tegen discriminatie van onder andere moslims, migranten, vrouwen en LHBTI-personen, positioneert het CDA zich tegen de ondermijnende werking van fascistische en extreemrechtse tendensen.
“We treden hard op tegen elke vorm van discriminatie en stereotypering, onder meer van moslims. We zetten in op een stevige aanpak van discriminatie, zoals leeftijdsdiscriminatie van ouderen, migrantenkinderen die geen stageplaats kunnen krijgen, of discriminatie op basis van gender, religie, seksuele geaardheid of achternaam.”
“Wij strijden tegen haat zaaien, seksisme en intimidatie, met bijzondere aandacht voor vrouwelijke politici, journalisten en andere publieke figuren.”
Bescherming van democratie, mensenrechten en rechtsstaat
Het CDA benadrukt het belang van het beschermen van de democratische rechtsorde, mensenrechten en de rechtsstaat als fundament tegen autoritaire en fascistische tendensen. Lidstaten die deze waarden schenden, moeten worden gesanctioneerd, en de EU moet deze waarden ook buiten haar grenzen uitdragen.
“De Europese Unie is gevormd door de diepe wens naar vrede na verwoestende oorlogen. We werken samen om mensenrechten, democratie en rechtsstaat te beschermen.”
“Lidstaten die de rechtsstaat beschadigen of vernielen, korten we op EU-fondsen of verliezen hun stemrecht in EU-raden. Verplichte uittreding is de ultieme sanctie.”
Investeren in bewustwording en het tegengaan van polarisatie
Het CDA ziet polarisatie als een voedingsbodem voor extremisme en ondermijning van de democratische samenleving. Door te investeren in bewustwording, informatiecampagnes en het bevorderen van onderling begrip, wil de partij de samenleving weerbaarder maken tegen fascistische en extremistische invloeden.
“Om polarisatie tegen te gaan en het onderlinge begrip te vergroten, investeren we in initiatieven zoals informatiecampagnes en de handreiking ‘inzicht in (de)polarisatie’.”
GroenLinks-PvdA positioneert zich duidelijk tegen fascisme door te pleiten voor het krachtig verdedigen van de democratische rechtsstaat, het bestrijden van extremisme en het aanpakken van discriminatie en haat. De partij zet in op preventie, bescherming van minderheden, en versterking van democratische instituties als concrete maatregelen tegen fascistische tendensen. Hun visie is dat vrijheid, gelijkheid en veiligheid alleen gewaarborgd blijven door actief op te treden tegen extremen en haatzaaiende ideologieën.
Democratie en rechtsstaat krachtig verdedigen tegen extremen
GroenLinks-PvdA ziet de opkomst van extremen als een directe bedreiging voor vrijheid, democratie en mensenrechten, en stelt dat deze met kracht moeten worden bestreden. De partij koppelt het versterken van de democratische rechtsstaat expliciet aan het tegengaan van fascistische tendensen, door te investeren in rechtspraak, vrije pers en democratische controle.
“Wereldwijd zijn extremen in opmars die de aanval openen op onze vrijheid, democratie en mensenrechten. Ook in Nederland klinken deze stemmen steeds luider. Wij zullen onze vrijheid en democratie met kracht verdedigen tegen aanvallen van extremen. We versterken onze democratische rechtsstaat en kiezen voor een sterke rechtspraak, vrije pers en stevige democratische controle.”
Bestrijden van extremisme, radicalisering en haat
De partij richt zich op het voorkomen van radicalisering en extremisme, met bijzondere aandacht voor jongeren, en pakt antisemitisme, moslimhaat, racisme en lhbti+ en vrouwenhaat aan. Dit wordt gezien als essentieel om fascistische ideologieën en hun voedingsbodem te bestrijden.
“We investeren in het voorkomen van radicalisering en extremisme, in het bijzonder onder jongeren. Daarbij pakken we antisemitisme, moslimhaat, racisme en lhbti+ en vrouwenhaat aan, zie hoofdstuk ‘Democratie, rechtsstaat en gelijke rechten’.”
Strijden tegen discriminatie en beschermen van minderheden
GroenLinks-PvdA beschouwt het tegengaan van discriminatie, antisemitisme, moslimhaat en andere vormen van haat als een fundamenteel onderdeel van de strijd tegen fascisme. De partij zet in op preventie, strafvervolging en bescherming van bedreigde groepen.
“We maken ons sterk voor iedereen die te maken heeft met uitsluiting, achterstelling en discriminatie, of het nu gaat om antisemitisme, moslimdiscriminatie, anti-zwart racisme, anti-Aziatisch racisme, vrouwenhaat, discriminatie van de lhbti+ gemeenschap, en discriminatie vanwege religie, handicap of opleidingsniveau of welke grond dan ook.”
“Antisemitische incidenten pakken we hard aan met passende straffen, en we zorgen dat slachtoffers laagdrempelig aangifte kunnen doen bij getrainde discriminatierechercheurs. We zorgen voor voldoende beveiliging bij Joodse instellingen.”
Bestrijden van desinformatie en maatschappelijke ondermijning
De partij ziet desinformatie en digitale beïnvloeding als een voedingsbodem voor fascistische en extremistische bewegingen. Daarom wordt ingezet op een nationaal expertisecentrum tegen desinformatie en betere uitrusting van veiligheidsdiensten.
“We richten een nationaal expertisecentrum op tegen desinformatie en beïnvloeding, dat media, scholen, overheid en burgers ondersteunt. Veiligheidsdiensten moeten beter toegerust zijn om desinformatie en ondermijning te herkennen en te bestrijden.”
DENK positioneert zich expliciet als anti-fascistische partij en wil het verzet tegen fascisme en extreemrechts stevig verankeren in wet- en regelgeving. Hun belangrijkste concrete voorstel is het expliciet opnemen van antifascisme in de Grondwet, waarmee Nederland zich ondubbelzinnig afzet tegen fascisme en extreemrechtse politiek. Daarnaast pleit DENK voor een breed pakket aan maatregelen om discriminatie en racisme, die zij direct koppelen aan fascistische tendensen, uit te bannen.
Antifascisme expliciet in de Grondwet
DENK wil dat antifascisme een grondwettelijk principe wordt, zodat Nederland zich formeel en juridisch verzet tegen fascisme en extreemrechtse politiek. Hiermee willen zij voorkomen dat fascistisch gedachtegoed ooit weer een plek krijgt in het centrum van de macht.
“Antifascisme in de Grondwet. Nooit meer is nu: in de Grondwet wordt expliciet opgenomen dat Nederland het fascisme en extreemrechtse politiek afwijst en kiest voor een pluriforme rechtsstaat waarin iedereen gelijkwaardig is.”
Strijd tegen normalisatie van fascistisch gedachtegoed in de politiek
DENK waarschuwt voor de opkomst en normalisatie van fascistisch en extreemrechts gedachtegoed in de Nederlandse politiek, en positioneert zichzelf als de partij die zich hier consequent tegen verzet. Zij zien het tegengaan van deze normalisatie als essentieel voor het beschermen van minderheden en de democratische rechtsstaat.
Nationaal Programma Aanpak Rechts-extremisme
Naast grondwettelijke verankering wil DENK een nationaal programma gericht op het voorkomen, handhaven en deradicaliseren van rechts-extremisme, waarmee zij structureel beleid willen voeren tegen fascistische en extreemrechtse uitwassen.
“Er moet een Nationaal Programma Aanpak Rechts-extremisme komen, gericht op preventie, handhaving en deradicalisering.”
BBB benoemt het belang van het beschermen van de democratische rechtsstaat en het tegengaan van antisemitisme, maar heeft geen expliciet of uitgebreid "anti-fascisme"-beleid. De partij legt nadruk op het beschermen van de Joodse gemeenschap, het erkennen van de Holocaust in het inburgeringstraject, en het verdedigen van democratische waarden tegen extremisme. Concrete beleidsvoorstellen richten zich vooral op het tegengaan van antisemitisme en het waarborgen van vrijheid en veiligheid voor minderheden.
Bescherming van de Joodse gemeenschap en erkenning Holocaust
BBB ziet het toenemende antisemitisme als een urgent probleem en verbindt het bestrijden hiervan aan het bredere belang van het beschermen van de democratische rechtsstaat. De partij is trots op de opname van de Holocaust in het inburgeringstraject en benadrukt dat vrijheid en veiligheid nooit vanzelfsprekend zijn. Dit standpunt adresseert het gevaar van fascisme vooral via de bescherming van kwetsbare groepen en het onderwijzen over historische misdaden.
“Het beschermen van Joodse Nederlanders is urgenter dan ooit. Antisemitisme neemt in alarmerend tempo toe. Intimidatie, bedreiging en zelfs geweld tegen Joden zijn helaas weer realiteit geworden. BBB staat voor onze Joodse gemeenschap en vindt dat deze onvoorwaardelijk beschermd moet worden. Wij zijn er trots op dat erkenning van de Holocaust, mede dankzij onze inzet, is opgenomen in het inburgeringstraject. Omdat vrijheid en veiligheid nooit vanzelfsprekend zijn.”
“Bescherming van onze Joodse gemeenschap. Het beschermen van Joodse Nederlanders is urgenter dan ooit. Antisemitisme neemt in alarmerend tempo toe. Intimidatie, bedreiging en zelfs geweld tegen Joden zijn helaas weer realiteit geworden. BBB staat voor onze Joodse gemeenschap en vindt dat deze onvoorwaardelijk beschermd moet worden. Wij zijn er trots op dat erkenning van de Holocaust, mede dankzij onze inzet, is opgenomen in het inburgeringstraject. Omdat vrijheid en veiligheid nooit vanzelfsprekend zijn.”
Verdediging van democratische waarden tegen extremisme
BBB koppelt het belang van democratie en rechtsstaat aan het tegengaan van extremisme, maar zonder expliciet "anti-fascisme" te benoemen. De partij waarschuwt voor het importeren van internationale conflicten en extremistische invloeden, en stelt dat Nederland stevig moet staan voor democratie en het beschermen van haar waarden.
“BBB vindt dat Nederland stevig moet staan voor democratie, rechtsstaat en het beschermen van onze waarden.”
Het NSC-verkiezingsprogramma bevat geen expliciet of concreet beleid gericht op "anti-fascisme" of de bestrijding van fascisme als ideologie of maatschappelijke dreiging. Er zijn wel enkele passages over het tegengaan van radicalisering, antisemitisme en het beschermen van grondrechten, maar deze zijn niet specifiek of uitgesproken als "anti-fascisme"-beleid. Concrete voorstellen tegen fascisme als zodanig ontbreken.
Bestrijding van radicalisering en antisemitisme
NSC benoemt de noodzaak van permanente alertheid tegen radicalisering en antisemitisme, met aandacht voor dreiging tegen Joodse personen en objecten. Dit wordt echter niet expliciet gekoppeld aan fascisme of anti-fascisme, maar valt onder bredere veiligheidsmaatregelen.
“Radicalisering en de dreiging van terrorisme vragen om permanente alertheid, inclusief de (gewelds dreiging tegen Joodse personen en objecten door het oplaaiend antisemitisme. Het verheerlijken van terrorisme wordt strafbaar. Online echokamers moeten worden doorbroken. Het stelsel voor het bewaken en beveiligen van personen en objecten moet worden versterkt. We steunen de Strategie Bestrijding Antisemitisme.”
Bescherming van grondrechten en mensenrechten
NSC benadrukt het belang van grondrechten en mensenrechten, maar zonder expliciete koppeling aan anti-fascisme. De partij wil overheidsbevoegdheden begrenzen en de positie van burgers versterken, wat indirect kan bijdragen aan het voorkomen van autoritaire tendensen.
“We willen de grondrechten van mensen beter beschermen door overheidsbevoegdheden strakker te begrenzen en door de positie van de burger te versterken.”
De SP neemt een uitgesproken standpunt in tegen fascisme en stelt dat het actief bestreden moet worden, zowel in Nederland als internationaal. De partij benadrukt het belang van het beschermen van mensenrechten, het tegengaan van het demoniseren van groepen en het voorkomen dat fascistische ideologieën opnieuw voet aan de grond krijgen. Concrete beleidsvoorstellen zijn gericht op het blootleggen en bestrijden van antirechtenbewegingen en het centraal stellen van emancipatie en mensenrechten in beleid.
Fascisme actief bestrijden en mensenrechten centraal stellen
De SP ziet de opkomst van fascistische bewegingen als een directe bedreiging voor de rechten van mensen en de democratie. De partij wil dat Nederland en Europa zich inzetten voor de emancipatie van gemarginaliseerde groepen, het blootleggen van geldstromen binnen antirechtenbewegingen en het bestrijden van organisaties met fascistische kenmerken. Het voorkomen van het normaliseren van fascistische ideologieën is een expliciet doel.
“Fascisme moet bestreden worden. We zien op verschillende plekken in de wereld de opkomst van organisaties en bewegingen die fascistische kenmerken hebben. De hedendaagse verschijningsvormen zijn soms anders dan in het verleden. Toch zijn er verontrustende parallellen, zoals het demoniseren van groepen, ondermijnen van de rechten van mensen, aanvallen van de journalistiek, uithollen van verworvenheden van de werkende klasse, en aanjagen van ongelijkheid. Onze geschiedenis leert ons wat de gevolgen hiervan kunnen zijn en hoe onverwachts snel het onvoorstelbare realiteit kan worden. Daarom laten we nooit toe dat deze ideologie, haar verschillende verschijningsvormen en organisaties opnieuw voet aan de grond krijgen.”
“Nederland en Europa moeten zich vol inzetten voor de emancipatie van gemarginaliseerde groepen. De geldstromen binnen de antirechtenbeweging moeten worden blootgelegd en de organisaties die hierachter zitten moeten worden bestreden. Emancipatie en het bevorderen van mensenrechten moeten centraal staan in ons beleid, ook het buitenlandbeleid.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma