Verkiezingsprogramma's 2025 overalgemene economie
JA21 wil de Nederlandse economie versterken door lasten te verlagen, regeldruk te verminderen en ondernemers meer ruimte te geven. De partij pleit voor een eenvoudiger en eerlijker belastingstelsel, minder overheidsbemoeienis en het stimuleren van investeringen en innovatie. Hun visie is gericht op economische groei, concurrentiekracht en het terugdringen van bureaucratie, met een kleine en dienstbare overheid als uitgangspunt.
Lagere lasten en eenvoudiger belastingstelsel
JA21 ziet het huidige belastingstelsel als te complex en belastend voor zowel burgers als bedrijven. Ze willen dit vervangen door een eenvoudiger, transparanter systeem dat werken en ondernemen beloont en investeringen stimuleert. Dit moet de economie concurrerender en productiever maken.
“Wij schaffen het circus aan toeslagen en heffingskortingen af, en vervangen het door een simpel en transparant systeem van toelagen.”
“Werken en ondernemen laten lonen door de lasten op arbeid structureel te verlagen. We kiezen voor lagere belastingen in plaats van hogere toeslagen.”
“Een eenvoudige vennootschapsbelasting voor alle ondernemingen door het huidige tweeschijvenstelsel (19% en 25,8%) te vervangen door één helder tarief van 20% voor alle ondernemingen.”
“Een einde maken aan de grote hoeveelheid uitzonderingen en regelingen die het huidige systeem zo complex maken.”
Minder regeldruk en kleinere overheid
JA21 vindt dat de overheid te veel stuurt en reguleert, wat innovatie en economische groei belemmert. Ze willen drastisch minder regels, minder ambtenaren en een overheid die faciliteert in plaats van belemmert.
“Regeldruk terugdringen door met de stofkam door huidige wet- en regelgeving te gaan en overbodige regelgeving te schrappen. Voor elke nieuwe regel moet een oude regel verdwijnen.”
“Lagere lasten en een kleine overheid. We willen de hoge collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen.”
“De overheid is veel te sturend in onze economie. Voor ieder probleem worden nieuwe regelingen en subsidies bedacht. Dit maakt mensen afhankelijk en belemmert hun keuzevrijheid.”
Stimuleren van investeringen en innovatie
JA21 wil investeren in technologie, infrastructuur en strategische sectoren, en het aantrekkelijker maken voor bedrijven om te investeren en te innoveren. Dit moet de economische groei en werkgelegenheid bevorderen.
“Investeringen in kapitaalgoederen volledig aftrekbaar maken in het jaar van investering, in plaats van gespreid afschrijven over meerdere jaren.”
“Innovatie stimuleren door bedrijfskosten voor R&D direct aftrekbaar te maken, wat een impuls geeft aan innovatie en investeringen in onderzoek en ontwikkeling.”
“Nieuwe focus op welvaart, door gericht te investeren in zaken die aantoonbaar onze welvaart op langere termijn versterken zoals veiligheid, energie, infrastructuur en technologie.”
Minder subsidies en overheidsinmenging
JA21 wil een einde maken aan verstorende subsidies en overheidssturing in de economie. Ze geloven dat markten beter functioneren met minder inmenging en dat mensen meer eigen verantwoordelijkheid moeten krijgen.
Beschermen van industrie en concurrentiepositie
JA21 wil de Nederlandse industrie en strategische sectoren beschermen tegen hoge energiekosten, regeldruk en oneerlijke concurrentie. Ze pleiten voor een gelijk speelveld met omringende landen en het afschaffen van nationale koppen op EU-regels.
“We stoppen de uittocht van bedrijven en banen door regelgeving niet strenger te maken dan Europese afspraken en door de concurrentiepositie van de haven te beschermen.”
“Een gelijk speelveld voor onze industrie door regelgeving gelijk te trekken met omringende landen zoals Duitsland en België. We introduceren geen nationale CO2-heffingen bovenop Europese regels en we schaffen bestaande nationale CO2-heffingen af.”
Solide overheidsfinanciën en begrotingsdiscipline
JA21 vindt dat structurele uitgaven alleen gedaan mogen worden bij structurele dekking en dat begrotingsdiscipline essentieel is om de economie gezond te houden. Ze willen geen automatische lastenverhogingen bij tegenvallers en houden zich aan Europese begrotingsregels.
“Structurele uitgaven alleen bij structurele dekking. Begroten doen we op basis van gezond verstand en met een sterk besef dat je een euro maar een keer kan uitgeven.”
“Dat tegenvallers niet automatisch lastenverhoging betekenen. Begrotingsdiscipline staat voorop. De eerste stap is het versoberen of temporiseren van niet-kernuitgaven.”
“Ons houden aan de Europese begrotingsregels. Dat betekent een houdbare staatsschuld onder de 60% van het bbp zodat er bij crises voldoende begrotingsruimte is om in te grijpen, en een begrotingstekort dat onder de 3% blijft.”
NSC wil de Nederlandse economie eerlijker, transparanter en toekomstbestendig maken door marktmacht te doorbreken, het mkb te versterken, innovatie te stimuleren en overheidsfinanciën betrouwbaarder te maken. Ze pleiten voor een sterkere rol van de overheid bij het reguleren van markten, het aanpakken van prijsopdrijving en het waarborgen van een gezond vestigingsklimaat. Concrete voorstellen zijn onder meer het versterken van toezicht op markten, het vereenvoudigen van het belastingstelsel, het stimuleren van innovatie en circulaire economie, en het verbeteren van de transparantie en doelmatigheid van overheidsuitgaven.
Marktmacht doorbreken en eerlijke markten
NSC ziet marktfalen en machtsconcentratie als bedreiging voor de economie en bestaanszekerheid. Ze willen de toezichthouder ACM meer bevoegdheden geven, maximumprijzen invoeren waar nodig, en barrières voor eerlijke concurrentie wegnemen. Dit moet leiden tot lagere prijzen en meer keuze voor consumenten.
“De toezichthouder (ACM) moet actiever en effectiever kunnen optreden. Ook overnames die nu onder de radar blijven, zoals grote bedrijven die kleine concurrenten opslokken, moeten beoordeeld kunnen worden.”
“We voeren maximumprijzen in voor sectoren waar gebrekkige concurrentie leidt tot buitensporige prijsstijgingen en waar de ACM niet effectief kan ingrijpen.”
“Grote merkfabrikanten zoals Lay’s en Nutella drijven de prijzen op met inkooprestricties en landgerichte etiketten, waardoor deze producten in Nederland duurder zijn dan in omliggende landen. We pakken deze prijsopdrijving aan door deze beperkingen te verbieden en deze barrières voor grensoverschrijdende handel actief weg te nemen.”
“De Nederlandse spaarmarkt wordt gedomineerd door een klein aantal banken die de spaarrente laag en tarieven hooghouden. Deze marktdominantie moet worden doorbroken.”
Sterker mkb en minder administratieve lasten
NSC wil het mkb en familiebedrijven beschermen en versterken, onder meer door administratieve lasten te verlagen en een gelijk speelveld te creëren. Dit moet zorgen voor meer economische dynamiek en een eerlijkere verdeling van kansen.
“Beschermen van familie- en gezinsbedrijven en het midden- en kleinbedrijf (mkb) met zo min mogelijk administratieve lasten.”
“We willen daarom minder administratieve lasten voor mkb’ers, onder meer door bestaande prikkels tegen het licht te houden en bij nieuwe wetgeving een mkb-uitvoeringstoets in te voeren.”
“We doen een gericht onderzoek en vergelijken de fiscale en andere mogelijkheden van private equity en traditionele stabiel en conservatief gefinancierde familiebedrijven. We zorgen ervoor dat er een gelijk speelveld ontstaat.”
Innovatie, circulaire economie en strategisch industriebeleid
NSC ziet innovatie en een circulaire economie als sleutel tot toekomstige economische groei en brede welvaart. Ze willen een nationale groeimarktenstrategie, investeren in strategische industrieën, en inzetten op circulaire productie en hergebruik van materialen.
“We starten met het opstellen van een Nationale Groeimarktenstrategie. Hierin bepalen we om de tien jaar de vijf sectoren met de hoogste toekomstige verdienkansen voor Nederland.”
“Nieuw Sociaal Contract zet in op een circulaire economie. Hiervoor zijn duidelijke keuzes in de politiek noodzakelijk. We maken de transformatie van een fossiele chemische industrie naar een op duurzame koolstof gebaseerde chemische industrie mogelijk.”
“We geven strategische industrieën en groeibedrijven prioriteit bij het toewijzen van netcapaciteit.”
Transparante en betrouwbare overheidsfinanciën
NSC vindt dat gezonde overheidsfinanciën essentieel zijn voor economische stabiliteit. Ze willen realistische ramingen, meer transparantie, en een sterkere rol voor de Algemene Rekenkamer om verspilling en ondoelmatige uitgaven te voorkomen.
“Te vaak bleken begrotingen achteraf niet betrouwbaar, met als gevolg dat belangrijke investeringen onnodig werden uitgesteld. Daarom nemen we maatregelen voor meer transparantie, betrouwbaarheid en slagkracht in de overheidsfinanciën.”
“We voeren daarom de aanbevelingen uit onze initiatiefnota Realistisch Ramen en van de Expertgroep Realistisch Ramen uit.”
“We versterken de positie van de Algemene Rekenkamer (ARK) door de ARK de controle op de financiële verslaglegging te laten overnemen van de Auditdienst Rijk.”
Hervorming belastingstelsel en stimuleren arbeid
NSC wil het belastingstelsel eenvoudiger en eerlijker maken, met lagere lasten op arbeid en hogere lasten op vermogen en ongezonde consumptie. Dit moet werken lonender maken en de economie stimuleren.
“We hervormen het stelsel van belastingen en toeslagen. Het minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen gaan omhoog. Tegelijk bouwen we toeslagen af, te beginnen bij de zorgtoeslag en de kinderopvangtoeslag.”
“We verlagen de belasting op arbeid. We vereenvoudigen het systeem van toeslagen en fiscale kortingen zo dat mensen meer overhouden van iedere extra verdiende euro.”
“In box 3 gaan we daadwerkelijke inkomsten en winsten (in plaats van fictief rendement) uit vermogen eerlijk belasten.”
BVNL kiest voor een economisch rechts, klassiek-liberaal beleid met een kleine overheid, lage belastingen en maximale ondernemersvrijheid. De partij wil een vlaktaks van 25%, forse verlaging van lasten en bureaucratie, afschaffing van subsidies en toeslagen, en een sterke focus op het lonend maken van werken. Hun visie is geworteld in de Oostenrijkse School en benadrukt het belang van een vrije markt, ondernemerschap en individuele verantwoordelijkheid.
Vlaktaks van 25% en forse lastenverlaging
BVNL wil een vlaktaks van 25% invoeren op arbeid, winst en vermogen, met een belastingvrije voet, en tegelijkertijd alle andere belastingen en toeslagen afschaffen. Dit moet werken lonender maken, de armoedeval oplossen en de economie stimuleren door lasten te verlagen en bureaucratie te verminderen.
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
“De belastingen moeten fors worden verlaagd en er moet substantieel gesneden worden in het overheidsapparaat. Minder ambtenaren, minder regels en lagere belastingen.”
“Werken moet weer lonen. De armoedeval, waarbij mensen meer geld overhouden in een uitkering dan in een laagbetaalde baan, is een belediging voor werkend Nederland, houdt onze economie en ons land tegen en moet worden opgelost.”
Radicale deregulering en kleine overheid
BVNL streeft naar een drastische vermindering van regels, bureaucratie en overheidsbemoeienis, met een focus op een kleine, dienstbare overheid die zich beperkt tot kerntaken. Dit moet het ondernemersklimaat verbeteren en economische groei bevorderen.
“De overheid moet zich minder met hen bemoeien. BVNL wil de belastingen en werkgeverslasten voor ondernemers omlaag brengen, de bureaucratie verminderen en het gelijke speelveld weer terugbrengen in de markt...”
“BVNL wil inzetten op deregulering. De overheid grossiert in zinloze regels en wetten en dat moet fors verminderen.”
“Belang Van Nederland staat voor een kleine overheid, een vrije markt met zo min mogelijk staatsinterventie...”
Afschaffen van subsidies, toeslagen en fondsen
BVNL wil het toeslagenstelsel, subsidies en speciale fondsen afschaffen om het rondpompen van geld en inefficiënt beleid te stoppen. Dit moet leiden tot meer transparantie, minder overheidsuitgaven en een eerlijker economisch systeem.
“Het toeslagenstelsel afschaffen waardoor de Belastingdienst weer gewoon een organisatie wordt die belastingen int en geen uitkeringsorganisatie meer is.”
“Subsidies worden afgeschaft.”
“Er wordt een einde gemaakt aan het gebruik van fondsen, zoals het stikstoffonds en het klimaatfonds. Alle bedragen moeten via de Rijksbegroting lopen en onderworpen zijn aan parlementaire controle.”
Ondernemersvrijheid en aantrekkelijk vestigingsklimaat
BVNL ziet ondernemers, MKB en ZZP’ers als de motor van de economie en wil hun positie versterken door lastenverlichting, minder regels en het verbeteren van het vestigingsklimaat. Grote bedrijven moeten behouden blijven, maar wel een eerlijke bijdrage leveren.
“Het MKB en de ZZP’ers zijn de motor van de Nederlandse economie. 80% van alle banen wordt gegenereerd door ondernemers.”
“Het vestigingsklimaat moet worden verbeterd door lagere belastingen (vlaktaks van 25%) in te voeren, minder overheidsbemoeienis, lage energiekosten en versoepeling van het arbeidsrecht.”
“BVNL wil Nederlandse multinationals zoals Shell, Unilever, Heineken, Philips en ASML in Nederland houden, mede omdat deze bedrijven voor heel veel banen zorgen.”
Vrijemarkteconomie en Oostenrijkse School
De partij baseert haar economische visie expliciet op de Oostenrijkse School, met nadruk op vrije marktwerking, ondernemersvrijheid, eigendomsrechten en individuele verantwoordelijkheid. De overheid moet zich terughoudend opstellen en vooral de rechtsorde bewaken.
“Onze visie is geworteld in de Oostenrijkse School van de economie, waarin ondernemersvrijheid, eigendomsrechten en individuele verantwoordelijkheid centraal staan.”
“Belang Van Nederland kiest voor een ondernemersvriendelijke koers die gestoeld is op vrijemarkteconomie, sober fiscaal beleid, lage belastingen en structurele hervormingen.”
D66 kiest voor een groene, innovatieve economie waarin duurzaamheid, eerlijkere belasting, en brede welvaart centraal staan. Ze willen vervuiling zwaarder belasten, werken meer laten lonen, ondernemers stimuleren tot verduurzaming, en begroten op basis van maatschappelijke kosten en baten. Hun beleid richt zich op het combineren van economische groei met sociale rechtvaardigheid en ecologische grenzen.
Groene economie binnen planetaire grenzen
D66 wil economische groei realiseren zonder het klimaat en de natuur te schaden, door te investeren in duurzame productie, innovatie en het afbouwen van fossiele subsidies. Ze stellen dat een sterke economie en een leefbare aarde samen kunnen gaan, mits er duidelijke keuzes worden gemaakt die vervuiling ontmoedigen en duurzame initiatieven stimuleren.
“Een leefbare aarde en een sterke economie kúnnen hand in hand gaan. Maar als we blijven groeien ten koste van het klimaat, hollen we onze welvaart juist uit. Daarom kiest D66 voor een doorbraak: naar een economie die bloeit binnen de grenzen van de planeet.”
“We stoppen met wat ons tegenhoudt: vervuilende productie, fossiele subsidies, de macht van grote techbedrijven en werk waarvan je niet kunt rondkomen. En we investeren in wat ons vooruithelpt: wind op zee en zon op daken, ondernemers in duurzame diensten en producten, technologie die maatschappelijke problemen helpt oplossen en mensen die kunnen meebewegen naar het werk van morgen.”
“D66 stelt duidelijke grenzen aan vervuilende industrie. Duurzaamheid is de norm en vervuiling krijgt een voorspelbare prijs: de ‘echte’ prijs. Vervuilende bedrijven zullen hierdoor fors investeren in een energiezuinige en schone productie.”
“D66 wil fossiele subsidies sneller afbouwen en geeft ruimte aan duurzame innovatie. Dit bespaart miljarden euro’s en zorgt voor een gelijk speelveld voor duurzame bedrijven.”
Werken moet meer lonen, eerlijker belastingstelsel
D66 wil het belastingstelsel hervormen zodat werken meer loont en grote vermogens en vervuilers meer betalen. Ze pleiten voor het verlagen van de belasting op arbeid, het verhogen van het minimumloon, en het progressiever belasten van grote vermogens.
“We richten een eerlijker belastingstelsel in, waarin werken meer loont en grote vermogens en vervuilers meer betalen.”
“Als je werkt, heb je recht op een fatsoenlijk salaris. Daarom verlagen we het tarief in de eerste en tweede schijf van de inkomstenbelasting en verhogen we het minimumloon.”
“We belasten grote vermogens meer, onder meer met een miljonairsbelasting.”
Begroten op basis van brede welvaart en lange termijn
D66 wil af van een begrotingsbeleid dat alleen naar korte termijn en financiële kosten kijkt. Ze willen maatschappelijke kosten en baten, zoals het voorkomen van klimaatschade en het vergroten van kansenongelijkheid, meenemen in de begroting om zo verstandig te investeren in de toekomst.
“En we gaan anders begroten: op basis van de maatschappelijke kosten en baten van beleid, zodat we verstandig investeren in de toekomst van Nederland.”
“D66 verandert dit, door te begroten voor de brede welvaart. Hierin wegen ook de lange-termijn-effecten van beleid mee in de begroting. Zo wordt bijvoorbeeld het oplossen van een groot probleem als kansenongelijkheid een investering die waarde oplevert, in plaats van een kostenpost. Het voorkomen van klimaatschade maken we ook zichtbaar als vermeden kosten.”
Ondernemers stimuleren tot verduurzaming en innovatie
D66 wil ondernemers meer steun en voorspelbaarheid bieden, vooral bij verduurzaming en innovatie. Ze pleiten voor minder regeldruk, toegankelijke subsidies, en een gelijk speelveld voor duurzame bedrijven.
“We bieden ondernemers meer rust en voorspelbaarheid om een succes te kunnen maken van hun bedrijf. Al 82% van de ondernemers is bezig met verduurzamen. Zij krijgen bij ons de wind in de rug, want D66 zorgt dat deze inzet loont.”
“Voor kleine en middelgrote ondernemers kan verduurzaming een uitdaging zijn. Dat is vooral zo voor ondernemers in sectoren die veel energie gebruiken. D66 helpt hen hierbij met duidelijke en voorspelbare regels.”
“We zorgen voor toegankelijke subsidies, zekerheid voor investeringen en snellere procedures voor beroep en bezwaar. Zo kunnen ondernemers sneller door en kan ook het mkb de stap zetten naar een groen bedrijfsmodel.”
Internationale handel en minder afhankelijkheid van autocratieën
D66 ziet internationale handel als motor van de economie, maar wil deze verduurzamen en minder afhankelijk worden van landen als China. Ze willen vrijhandel koppelen aan mensenrechten, arbeidsomstandigheden en milieu.
“Internationale handel is de drijvende kracht achter een goed draaiende wereldeconomie en achter de Nederlandse economie. Maar liefst een derde van ons geld wordt in het buitenland verdiend.”
“Mensenrechten, arbeidsomstandigheden, de positie van vrouwen en het milieu zijn leidend in de manier waarop wij met andere landen handel drijven. Zo versterken we onze economie en bouwen we onze afhankelijkheid van landen als China af.”
De SGP wil een economie die niet alleen draait om groei en winst, maar vooral robuust, sociaal, duurzaam en innovatief is, met oog voor waarden en de meest kwetsbaren. Ze pleiten voor minder regeldruk, voorspelbaar beleid, lastenverlichting op arbeid, en het stimuleren van ondernemerschap en duurzame investeringen. Concrete voorstellen zijn onder meer het verlagen van werkgeverslasten, het stimuleren van duurzame keuzes, het behouden van familiebedrijven, en het aanpakken van armoede en kinderarmoede.
Economie gebaseerd op waarden en rentmeesterschap
De SGP ziet de economie als een middel om mens en maatschappij te laten opbloeien, niet als doel op zich. Ze verwerpen ongebreidelde groei en materialisme, en willen een economie die sociaal, duurzaam en innovatief is, met bescherming voor kwetsbaren.
“Ons economisch handelen moet tot doel hebben dat mens en maatschappij opbloeien. Daarom moeten we toe naar een economie die gebaseerd is op waarden, die robuust, sociaal, duurzaam en innovatief is.”
“Onze economie is er voor de samenleving – niet andersom. En een samenleving die niet omziet naar de meest kwetsbaren is geen sámenleving.”
Minder regeldruk en voorspelbaar beleid voor ondernemers
De SGP wil ondernemers stimuleren door voorspelbaar beleid, minder administratieve lasten en een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Ze pleiten voor een regelschrap-operatie en het aanpakken van knelpunten zoals netcongestie en arbeidskrapte.
“Basisvereiste hiervoor is voorspelbaar overheidsbeleid zodat ondernemers weten waar zij van op aan kunnen, zeker ook ten aanzien van belastingen. Een einde aan gezwabber dus.”
“Er komt een uitgebreide regelschrap-operatie waarbij zeker een kwart van de regels verdwijnt.”
“Overheid en bedrijfsleven maken afspraken in een langjarig, nationaal ondernemersakkoord over onder meer belastingklimaat, regeldruk, verduurzaming en financiering.”
Lastenverlichting op arbeid, lastenverzwaring op consumptie
De SGP wil werken lonender maken door de lasten op arbeid te verlagen en consumptie zwaarder te belasten. Dit moet de economie stimuleren en de koopkracht van werkenden verbeteren.
“De SGP wil dat werken lonender wordt en dat er meer belast wordt naar gebruik. Daarom verlagen we de lasten op arbeid en verhogen we de belastingen op consumptie.”
Stimuleren van duurzame en eerlijke investeringen
De SGP wil bedrijven financieel stimuleren om duurzame en eerlijke keuzes te maken, onder meer via fiscale aanpassingen en subsidies. Ze willen het aantrekkelijk houden om te investeren in innovatie en duurzaamheid.
Steun voor familiebedrijven en het mkb
De SGP erkent het belang van familiebedrijven en het mkb voor de economie en werkgelegenheid, en wil hen ondersteunen met gerichte belastingverlagingen en het behouden van de bedrijfsopvolgingsregeling.
Aanpak van armoede en bestaansminimum
De SGP wil armoede krachtig bestrijden en een fatsoenlijk bestaansminimum garanderen, met speciale aandacht voor kinderarmoede.
“We maken werk van een fatsoenlijk bestaansminimum met een vierjaarlijkse herijking en een daling van kinderarmoede.”
Rechtvaardige en stabiele belastingheffing
De SGP streeft naar een eerlijk en stabiel belastingstelsel, zonder jacht op grote vermogens, met een rechtvaardige bijdrage van multinationals en stabiliteit in autobelastingen.
“Geen jacht op ‘grote vermogens’, maar een rechtvaardige belasting.”
“Grote ondernemingen blijven een eerlijke bijdrage aan de totale belastingopbrengst leveren. Bijvoorbeeld bij multinationals blijkt nog te vaak dat ze nauwelijks belasting in Nederland afdragen. De mazen in ons fiscale stelsel worden gedicht.”
“De autobelastingen zijn voortdurend onderhevig aan veranderingen... De SGP wil stabiliteit en langjarige zekerheid, gericht op elektrificatie van het wagenpark en vermindering van de uitstoot, maar met oog voor de haalbaar- en betaalbaarheid.”
DENK wil de economische ongelijkheid in Nederland fors verkleinen door belastingverlagingen voor lage en middeninkomens, hogere lasten voor grote bedrijven en vermogenden, en investeringen in publieke voorzieningen. De partij zet in op het versterken van de bestaanszekerheid, het betaalbaar maken van het dagelijks leven, en het ondersteunen van het MKB. DENK kiest voor een actieve rol van de overheid in het sturen van de economie, met nadruk op sociale rechtvaardigheid en het voorkomen van het doorschuiven van financiële lasten naar toekomstige generaties.
Meer belasting voor grote bedrijven en vermogenden
DENK wil de lasten eerlijker verdelen door grote bedrijven en mensen met hoge inkomens of vermogens meer te laten bijdragen, terwijl lage en middeninkomens juist belastingverlaging krijgen. Dit moet de ongelijkheid verkleinen en de financiering van publieke voorzieningen waarborgen.
“We verlagen de belasting voor lage- en middeninkomens. Mensen met een heel hoog inkomen of vermogen kunnen een extra bijdrage leveren. Grote bedrijven die flinke winsten maken, gaan een eerlijker deel bijdragen.”
“Op fiscaal gebied kan dekking worden gerealiseerd door een eerlijkere bijdrage uit de winsten van grote bedrijven en van de superrijken. Wij verhogen daarom de winstbelasting voor grote bedrijven en schaffen ondoelmatige belastingvoordelen die de ongelijkheid vergroten af.”
Investeren in publieke voorzieningen en bestaanszekerheid
DENK wil fors investeren in onderwijs, zorg, openbaar vervoer en betaalbare woningen om de brede welvaart te vergroten en bestaanszekerheid te versterken. De partij wil niet bezuinigen op sociale zekerheid, zorg en onderwijs, ook niet bij begrotingstekorten.
“Wij zetten in op een overheid die de maatschappelijke ongelijkheid de komende periode fors verkleint. Wij staan daarom voor meer geld voor het onderwijs, voor betaalbare woningen, voor het openbaar vervoer, voor de zorg en voor andere publieke voorzieningen.”
“Tot slot heeft bij optredende begrotingstekorten het altijd eerst de voorkeur om in te zetten op een doelmatigere overheid, waarbij de uitgaven voor de sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs worden ontzien en altijd op peil blijven.”
Betaalbaar leven en armoedebestrijding als economische prioriteit
Het betaalbaar maken van het dagelijks leven en het bestrijden van armoede zijn kernpunten van DENK’s economische visie. De partij wil het minimumloon verhogen, prijzen van boodschappen en huren verlagen of reguleren, en het toeslagenstelsel vervangen door een eenvoudiger systeem.
“Wij willen dat het vergroten van de bestaanszekerheid en het bestrijden van armoede een topprioriteit wordt van de nieuwe regering.”
“Wij willen dat de prijzen van boodschappen omlaag gaan. Dit doen wij door het nemen van prijsmaatregelen en het verlagen van de BTW.”
“Wij staan voor extra investeringen in armoedebestrijding en in toegankelijkere armoederegelingen.”
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
Steun en lastenverlichting voor het MKB
DENK erkent het belang van het midden- en kleinbedrijf voor de economie en wil deze ondernemers ondersteunen met lastenverlichting, minder regeldruk en betere toegang tot krediet.
“Wij waarderen de belangrijke rol van ondernemers in het MKB in het creëren van banen en economische groei. Wij willen deze ondernemers steunen.”
“Wij willen een verlaging van de belastingen en lasten voor kleinere ondernemingen.”
“We richten een publieke kredietbank op voor kleine ondernemers. Die verstrekt eerlijke leningen aan ondernemers die bij gewone banken geen kans krijgen.”
Verantwoord begrotingsbeleid zonder kille boekhouding
DENK wil investeringen in publieke diensten mogelijk maken, ook als dat betekent dat de staatsschuld tijdelijk oploopt, zolang dit niet leidt tot onverantwoorde lasten voor toekomstige generaties.
“Wij willen onze maatregelen op een goede manier financieren. Dat betekent dat wij niet toestaan dat rekeningen op een onverantwoorde manier doorgeschoven worden naar komende generaties. Tegelijkertijd is het van belang dat we het land niet besturen als kille boekhouders.”
“Binnen de bestaande Europese begrotingsregels is het dan ook bespreekbaar voor ons om de staatsschuld te laten oplopen, om investeringen in onze samenleving mogelijk te maken.”
De VVD kiest voor radicale economische groei als fundament voor welvaart, met een sterke nadruk op het stimuleren van ondernemerschap, het verminderen van regeldruk en het verlagen van lasten voor werkenden en bedrijven. De partij wil investeren in infrastructuur, innovatie en verduurzaming, maar altijd met het doel de economie concurrerend, voorspelbaar en aantrekkelijk te houden voor ondernemers. Kernpunten zijn het schrappen van onnodige regels, het verlagen van belastingen, en het waarborgen van een eerlijk speelveld binnen Europa.
Radicale economische groei als centrale doelstelling
De VVD ziet economische groei als de sleutel tot welvaart, sociale voorzieningen en internationale concurrentiekracht. Groei wordt bereikt door ondernemerschap te stimuleren, investeringen te doen in infrastructuur en innovatie, en de overheid terughoudend te laten zijn.
“Het is tijd voor radicale economische groei. Niet alleen om ons staande te houden in een snel veranderende wereld, maar ook omdat groei simpelweg goed is. Groei is verbonden met vrijwel alles wat het leven mooi maakt: kansen om er wat van te maken en vrijheid om het leven vorm te geven zoals jij dat wilt.”
“Alle seinen op groen voor groei: we willen de energiekosten verlagen en we gaan het elektriciteitsnet versneld uitbreiden. We zorgen voor een substantiële vermindering van de stikstofuitstoot, zodat er weer ruimte komt voor vergunningverlening. En we investeren in onze infrastructuur door nieuwe wegen aan te leggen en bestaande wegen goed te onderhouden.”
Minder regeldruk en lasten voor ondernemers
De VVD wil het ondernemersklimaat verbeteren door het schrappen van overbodige regels, het verlagen van belastingen en het bieden van voorspelbaar beleid. Dit moet investeren en ondernemen aantrekkelijker maken en voorkomen dat bedrijven naar het buitenland vertrekken.
“We hanteren een meetbare doelstelling om het aantal onnodige regels te verminderen. We beoordelen met meetbare doelen of bestaande regels effectief zijn en herzien regels waar nodig. We schrappen regelgeving die in Nederland strenger is dan in de rest van Europa, zoals de nationale CO2-heffing.”
“Het stimuleren van groei bestaat uit grote keuzes en kleine maatregelen. Het betekent onszelf onafhankelijker maken van andere landen en vrijhandel stimuleren, maar het betekent ook dat lage belastingen voor ondernemers altijd onze inzet is. We vertrouwen ondernemers, dus schrappen we overbodig papierwerk.”
“We voorkomen dat de lasten voor ondernemers steeds omhooggaan. Minder lasten voor ondernemers is onze inzet. Dit geeft ondernemers de ruimte om te investeren, banen te creëren en voorkomt dat bedrijven de grens over worden gejaagd.”
Investeren in innovatie, infrastructuur en verduurzaming
De VVD wil gericht investeren in innovatie, (data-)infrastructuur en verduurzaming om de economie toekomstbestendig te maken. Hierbij wordt ingezet op topsectoren, circulaire economie en het stimuleren van groeitechnologieën.
“We investeren in de groei van morgen door de grootste knelpunten in onze economie op te lossen, zoals met investeringen in onze (data-)infrastructuur en in de energietransitie.”
“We helpen huishoudens en ondernemers te verduurzamen: Verduurzaming is dé weg naar een onafhankelijke, schone economie en een betaalbare energierekening.”
“We richten daarnaast een investeringsmaatschappij op die is gericht op start- en scale-ups, zodat zij het geld hebben om op te schalen. We zetten vol in op kunstmatige intelligentie.”
Werken moet meer lonen dan niet-werken
De VVD wil dat werken financieel aantrekkelijker wordt dan het ontvangen van een uitkering, door lasten op arbeid te verlagen, de koppeling tussen uitkeringen en lonen los te laten en toeslagen te hervormen.
“We willen dat de maximale marginale belastingdruk in een nieuw stelsel fors naar beneden gaat. Dit is een fundamentele keuze zodat werken meer gaat lonen.”
“Voortaan stijgen de uitkeringen, behalve de AOW en regelingen voor arbeidsongeschikten, mee met de inflatie in plaats van met de lonen.”
“We zorgen dat dit op lange termijn in balans blijft. Ook willen we af van de doorgeslagen nivellering via toeslagen, aftrekposten en heffingskortingen door toe te gaan naar een simpeler belastingstelsel.”
Eerlijk speelveld en vrijhandel binnen Europa
De VVD wil een gelijk speelveld voor Nederlandse bedrijven binnen Europa en zet zich in voor vrijhandel, waarbij nationale regels niet strenger mogen zijn dan Europese regels.
“We schrappen regelgeving die in Nederland strenger is dan in de rest van Europa, zoals de nationale CO2-heffing.”
“Het antwoord op deze ontwikkeling schuilt voor Nederland in het makkelijker maken van zakendoen in Europa en over de grens. Door als Nederland en Europa sterk te zijn, zijn we beter opgewassen tegen andere landen en kunnen we de spelregels bepalen.”
BBB wil de Nederlandse economie versterken door minder regelgeving, meer waardering voor ondernemerschap en een focus op regionale economische groei. De partij pleit voor het terugdringen van regeldruk, het stimuleren van mkb en industrie, en het investeren in innovatie en vakmanschap. BBB benadrukt het belang van een eerlijk en stabiel fiscaal beleid dat werken en ondernemen stimuleert, met speciale aandacht voor regionale verschillen en strategische sectoren.
Minder regelgeving en lasten voor ondernemers
BBB ziet regeldruk en hoge lasten als belangrijke oorzaken van afnemende concurrentiekracht en wil deze drastisch verminderen. De partij vindt dat ondernemers meer ruimte moeten krijgen en dat economisch beleid gericht moet zijn op het versterken van het verdienvermogen van Nederland.
“De concurrentiekracht van Nederland neemt af door extra regelgeving, hoge lasten en een gebrek aan economisch strategisch beleid.”
“BBB wil ruimte geven aan ondernemers, regels terugdringen, strategische sectoren versterken en investeren in innovatie en vakmanschap in de regio.”
“Minder regelgeving. De regelgeving op nationaal niveau moet drastisch verminderen en worden getoetst op de impact op ons concurrentievermogen.”
Regionale economische groei stimuleren
BBB vindt dat het economisch beleid te veel op de Randstad is gericht en wil meer regionale slagkracht. De partij pleit voor maatwerk en het benutten van de kracht van elke regio, met aandacht voor sectoren als agrofood, maakindustrie en logistiek.
“Het economisch beleid van de rijksoverheid richt zich nog te vaak op de Randstad en een paar grote kennisclusters. Daardoor blijven andere delen van Nederland met name grensregio’s en plattelandsgebieden achter, terwijl daar volop economische kansen liggen.”
“BBB vindt dat elke regio moet kunnen bouwen op zijn eigen kracht. Of het nu gaat om agrofood, maakindustrie, zorgtechnologie, logistiek of circulaire toepassingen: de potentie is er, nu de overheid nog.”
Mkb en ondernemerschap centraal
BBB beschouwt het mkb en kleine zelfstandigen als de ruggengraat van de economie en wil deze groep ondersteunen met minder regels, betere toegang tot financiering en eerlijke behandeling. De partij wil jong ondernemerschap stimuleren en lokale ondernemers meer ruimte geven.
“Mkb’ers en kleine zelfstandigen zijn de ruggengraat van de Nederlandse economie. Ze zorgen voor werk, vakmanschap, levendige dorpen en persoonlijke dienstverlening.”
“Jong ondernemerschap stimuleren. Jongeren die willen ondernemen krijgen begeleiding, toegang tot startkapitaal en ruimte in het onderwijs om ondernemerschap te ontwikkelen.”
Industrie en strategische sectoren beschermen
BBB maakt zich zorgen over het verdwijnen van industrie door duurder klimaatbeleid en internationale concurrentie. De partij wil investeren in sectoren met civiele en militaire toepassingen om strategische autonomie en werkgelegenheid te behouden.
“De Nederlandse industrie staat onder druk. Klimaatbeleid maakt productie duurder en complexer, terwijl internationale concurrenten met lagere standaarden wél ruimte krijgen.”
“We vinden het belangrijk om te investeren in sectoren met zowel civiele als militaire toepassingen om zowel de economische als defensieve slagkracht te versterken.”
Eerlijk en stabiel fiscaal beleid
BBB wil een eenvoudiger en eerlijker belastingstelsel dat werken, sparen, investeren en ondernemen stimuleert. De partij is tegen verdere verhoging van belastingen op sparen en ondernemen en wil fiscale stabiliteit voor bedrijven.
“De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten, maar wel op een manier die werken, sparen, investeren en ondernemen stimuleert.”
“De belastingen op sparen in box 3 en op ondernemen in box 2 niet verhogen.”
“Voor bedrijven een stabiel fiscaal beleid en we handhaven de bedrijfsopvolgingsfaciliteit, deelnemingsvrijstelling, innovatiebox en andere maatregelen die innovatie stimuleren zoals de expatregeling.”
GroenLinks-PvdA kiest voor een economie waarin brede welvaart, sociale rechtvaardigheid en lange termijn centraal staan, met nadruk op hogere lonen, eerlijke verdeling van welvaart en investeringen in innovatie. Ze willen het Rijnlandse model herstellen, de macht van aandeelhouders beperken, en bedrijven en vermogenden meer laten bijdragen. Concrete voorstellen zijn onder meer een fors hoger minimumloon, een Groot Loonakkoord, meer investeringen in onderzoek en infrastructuur, en een rechtvaardiger belastingstelsel.
Hogere lonen en eerlijke verdeling van welvaart
GroenLinks-PvdA stelt dat de economie te veel in het voordeel van aandeelhouders is doorgeslagen, wat leidt tot ongelijkheid en onzekerheid. Ze willen terug naar het Rijnlandse model, met hogere lonen, vaste contracten en een eerlijker verdeling van de opbrengsten tussen werkenden en kapitaal. Dit moet zorgen voor een sterke economie waarin iedereen kan meedelen.
“De afgelopen jaren is onze economie doorgeslagen in het voordeel van aandeelhouders, met kortetermijnwinsten als hoogste doel. Dit heeft geleid tot groeiende ongelijkheid, verlies aan zekerheid voor werkenden en schade aan milieu en samenleving. Daarom keren wij terug naar het Rijnlandse model, waarin lange termijnbelangen, gedeelde verantwoordelijkheid en sociale rechtvaardigheid centraal staan.”
“We streven op korte termijn naar een verdeling waarbij de opbrengst voor werkenden minimaal tachtig procent is, zoals vroeger normaal was. Zo komt de winst niet alleen terecht bij de aandeelhouders, maar ook bij werknemers.”
“We sluiten een Groot Loonakkoord met vakbonden en werkgevers met daarin hogere lonen en meer investeringen in infrastructuur, onderzoek en technologie.”
“Het minimumloon gaat fors omhoog.”
Investeren in innovatie, wetenschap en productiviteit
De partij ziet innovatie en productiviteit als essentieel voor een toekomstbestendige economie, zeker met een vergrijzende bevolking. Ze willen fors investeren in onderzoek, technologie en infrastructuur, en streven naar de Lissabon-doelstelling van 3% van het nationaal inkomen aan innovatie.
“Met een vergrijzende bevolking moet Nederland productiever worden. Dat betekent slimmer omgaan met ons menselijk kapitaal, en flinke investeringen in innovatie en wetenschap.”
“We werken toe naar de Lissabon-doelstelling om drie procent van ons nationaal inkomen aan onderzoek en innovatie te besteden.”
“Met een Toekomstfonds van 25 miljard euro geven we de economie een impuls, door te investeren in een duurzame, innovatieve industrie, wetenschap, onderzoek en nieuwe spoorlijnen.”
Rechtvaardiger belastingstelsel en hogere bijdrage van bedrijven en vermogenden
GroenLinks-PvdA wil het belastingstelsel hervormen zodat werken meer loont en kapitaalinkomen en grote vermogens zwaarder worden belast. Bedrijven die winst maken moeten meer bijdragen aan collectieve voorzieningen, en speciale belastingkortingen voor de rijksten en multinationals worden afgeschaft.
“We maken een einde aan speciale belastingkortingen voor de rijkste Nederlanders en aandeelhouders van multinationals.”
“We vinden dat bedrijven die winst maken, meer kunnen bijdragen aan onze collectieve voorzieningen. Ook het bedrijfsleven profiteert van veilige straten, goede spoorverbindingen en investeringen in onderwijs en onderzoek. Daarom verhogen we de bijdrage van de meest winstgevende bedrijven.”
“Over inkomen waarvoor je hebt gewerkt, zou je niet meer belasting moeten betalen dan over inkomen dat is aan komen waaien. We maken werken lonend.”
Lange termijn en brede welvaart als uitgangspunt
In plaats van kortetermijnbeleid en bezuinigingen kiest GroenLinks-PvdA voor investeringen die de brede welvaart en het welzijn van burgers vergroten, met oog voor milieu en toekomstige generaties.
“Het uitgangspunt van ons beleid is niet puur financieel, maar gericht op het vergroten van de welvaart in brede zin. Dat betekent dat we de impact op onze leefomgeving en het welzijn van burgers meewegen, binnen en buiten Nederland, op de korte en lange termijn.”
“We voeren een trendmatig begrotingsbeleid. Voor het oplossen van budgettaire opgaven kiezen we een verantwoord tijdpad, en voor eenmalige uitdagingen gebruiken we ruimte in de schuld.”
Volt wil de economie hervormen richting duurzaamheid, rechtvaardigheid en brede welvaart, waarbij maatschappelijke waarden belangrijker zijn dan louter economische groei. De partij stelt een basisinkomen voor, een eenvoudiger en groener belastingstelsel, en investeringen in innovatie, onderwijs en een sterke Europese economie. Hun visie is gericht op het eerlijker verdelen van welvaart, het belasten van vervuiling en vermogen, en het stimuleren van duurzame en sociale ondernemingen.
Invoering van een basisinkomen en vereenvoudiging van het belastingstelsel
Volt wil het huidige complexe toeslagen- en belastingstelsel vervangen door een basisinkomen en een eenvoudiger, rechtvaardiger belastingstelsel. Dit moet bestaanszekerheid vergroten en armoede tegengaan, en het systeem begrijpelijker en eerlijker maken.
“Er komt een maandelijks basisinkomen dat alle toeslagen vervangt. Dit bestaat uit een vaste basisuitkering per huishouden. Boven op die basis wordt er per volwassene en per kind extra geld uitgekeerd.”
“We schaffen alle toeslagen, heffingskortingen, aftrekposten, vrijstellingen en de werkgevers- en werknemerspremies af. Al deze regelingen worden afgedekt door invoering van het nieuwe basisinkomen en door uitbreiding van de inkomstenbelasting met een aantal schijven.”
“We streven naar een eenvoudiger belastingstelsel waardoor het begrijpelijker wordt voor de inwoner en handhaving eenvoudiger wordt. Daarbij maakt het niet uit voor het belastingtarief of inkomsten worden verkregen uit arbeid, onderneming, winst uit een vennootschap of winst uit vermogen. Dit voorkomt ‘boxhoppen’. We belasten daadwerkelijke inkomsten.”
Vergroening en rechtvaardiging van het belastingstelsel
Volt wil het belastingstelsel inzetten als instrument voor duurzaamheid en rechtvaardigheid. Vervuiling, verspilling en gebruik van grondstoffen worden zwaarder belast, terwijl arbeid minder wordt belast. Grote vermogens en bedrijven gaan meer bijdragen.
“Ons huidige belastingsysteem houdt vervuiling in stand. Dat veranderen we. We belasten vervuiling, verspilling en overmatig gebruik van grondstoffen zwaarder. De vervuiler betaalt voor de schade die hij aanricht.”
“We belasten al het gebruik van hulpbronnen. Daarom komt er een uniform vast btw-tarief voor alle goederen en diensten. Alle uitzonderingen, inclusief het 0%-tarief en lage btw-tarief, schaffen we af.”
“We zorgen ervoor dat de vervuiler betaalt. Daarom heffen we alle vrijstellingen op de energiebelasting en accijnsvrijstellingen op. De belasting op leidingwater, afvalstoffen, kolen en gas wordt verhoogd.”
Investeren in innovatie, onderwijs en een duurzame economie
Volt wil de economie toekomstbestendig maken door te investeren in innovatie, onderwijs, energietransitie en sterke regionale economieën. Maatschappelijke waarden en duurzaamheid staan centraal, niet louter economische groei.
“We bouwen aan een nieuwe economie gebaseerd op duurzaamheid, rechtvaardigheid en samenwerking.”
“Wij geloven in een economie van brede welvaart, waarin maatschappelijke waarden belangrijker zijn dan economische groei. We durven afscheid te nemen van een oud economisch model dat draait op vervuiling, uitputting van grondstoffen en goedkope arbeid.”
“We investeren in onderwijs, de energietransitie en goede woningen.”
“We stimuleren ondernemers die duurzaam, sociaal en innovatief werken.”
Versterken van de Europese economie en muntunie
Volt pleit voor een sterkere, meer geïntegreerde Europese economie met een gezamenlijke begroting, minister van Financiën en een sterke euro. Dit moet Europa weerbaarder maken tegen mondiale uitdagingen en economische schokken.
“De EU bouwt daarom aan een sterkere euro, ook digitaal. Met één munt, één begroting, één minister van Financiën en één economie maken we onze eigen regels en beschermen we onze belangen en waarden.”
“Nederland neemt het voortouw in onderhandelingen over aanpassing van de Europese verdragen, met als doel van de EU een echte begrotingsunie te maken.”
De ChristenUnie pleit voor een toekomstbestendige economie waarin brede welvaart, duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid centraal staan, in plaats van louter financiële groei. Ze willen een economie van "genoeg", met stevige aandacht voor innovatie, circulaire productie, solide overheidsfinanciën en een eerlijker belastingstelsel. Concrete voorstellen zijn onder meer het stimuleren van circulaire en duurzame bedrijven, het verlagen van de belasting op arbeid, het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, en het hanteren van brede welvaartsindicatoren in het begrotingsproces.
Toekomstbestendige en duurzame economie centraal
De ChristenUnie kiest expliciet voor een economie die niet draait om kortetermijnwinst, maar om duurzame groei, innovatie en respect voor ecologische grenzen. Ze verwerpen overconsumptie en willen een economie waarin mens, maatschappij en milieu centraal staan.
“De ChristenUnie staat voor een toekomstbestendige economie. Dat vraagt om gerichte keuzes om de economie te vitaliseren en te vergroenen. De ChristenUnie stelt mens, maatschappij en milieu centraal en voelt zich thuis bij het Rijnlandse model van de economie.”
“We zetten in op de nieuwe economie via innovatie en nemen afscheid van het consumentisme dat de grenzen van de schepping niet respecteert. We willen een einde aan de overconsumptie van goedkope prullaria die horen bij een wegwerpeconomie.”
Circulaire economie stimuleren en normeren
De partij ziet de circulaire economie als essentieel voor de toekomst en wil deze actief stimuleren, onder meer door Europese normering, ketenafspraken en producentenverantwoordelijkheid.
“Circulaire bedrijven hebben het zwaar terwijl de circulaire economie de toekomst is. Circulaire producten zijn duurder dan wegwerpproducten en de vraag blijft achter. Normering van de vraag op Europees niveau is noodzakelijk om het circulair maken van de economie te laten slagen.”
“Producenten worden waar mogelijk verantwoordelijk voor identificeerbare stromen, zoals luiers of plastics.”
Eerlijker belastingstelsel en lagere lasten op arbeid
De ChristenUnie wil de belasting op arbeid fors verlagen en inkomen uit arbeid en vermogen gelijker belasten. Ze pleiten voor het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek en het invoeren van een vermogensbelasting voor de hoogste vermogens.
“De hoge lastendruk op arbeid verlagen we flink. Daartegenover staat dat we verschillende vormen van vermogen die nu niet of nauwelijks belast worden, beter in de heffingen betrekken.”
“De hypotheekrenteaftrek schaffen we geleidelijk af.”
“Voor inkomen uit werk betekent dit concreet dat de eerste € 30.000 inkomen belastingvrij is.”
Solide overheidsfinanciën en brede welvaartsindicatoren
De partij wil geen consumptieve uitgaven financieren met schuld, maar investeren in zaken die zich terugverdienen. Ze willen brede welvaartsindicatoren leidend maken in het begrotingsproces, in plaats van alleen BBP-groei.
“In tegenstelling tot het huidige kabinet gaan we geen consumptieve uitgaven financieren met meer schuld, maar stoppen we juist geld in investeringen die zich terugverdienen, zoals woningbouw, infrastructuur en energienetten.”
“De ChristenUnie wil dat bredewelvaartsindicatoren een prominentere rol spelen in het begrotingsproces en de politieke besluitvorming. BBP-groei als heilige graal ontneemt het zicht op wat echt telt voor mensen en wordt daarom minder leidend.”
Innovatie en investeringen voor economische vitaliteit
De ChristenUnie wil investeren in innovatie en productiviteit, onder meer via een nationale investeringsbank en het verhogen van publieke en private uitgaven aan onderzoek en innovatie tot 3% van het nationaal inkomen.
“Om onze toekomstige welvaart zeker te stellen is het van belang om nu te investeren in innovatie en productiviteit. Dat vraagt om een beter samenspel van wetenschap, kennisinstituten, opleidingen en bedrijven.”
“Op macroniveau bedragen op termijn de publieke en private uitgaven aan innovatie en onderzoek 3% van het nationaal inkomen.”
De PVV stelt dat de Nederlandse economie stagneert door hoge lasten voor burgers en verspilling van belastinggeld aan buitenlandse doelen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het verlagen van belastingen (zoals btw op boodschappen en energie), het stoppen van miljardenuitgaven aan asiel, ontwikkelingshulp en de EU, en het herprioriteren van overheidsuitgaven ten gunste van Nederlandse burgers. De kern van hun visie is dat economische groei en koopkracht alleen terugkeren als de overheid minder uitgeeft aan het buitenland en meer geld in de portemonnee van Nederlanders laat.
Lastenverlichting voor burgers en koopkrachtversterking
De PVV wil de economie stimuleren door de lasten voor burgers te verlagen, met als doel de koopkracht te verhogen en de economische groei aan te jagen. Ze zien hoge belastingen en prijzen als oorzaak van economische stilstand en armoede.
“De PVV wil de economie weer een boost geven door de lasten van burgers te verlagen.”
“De PVV wil daarom de btw op boodschappen helemaal schrappen, waardoor de boodschappenkar bijna 10% goedkoper kan worden.”
“We verlagen de btw op energie van 21 naar 9%.”
“Ook willen we op een aantal essentiële basisproducten maximumprijzen instellen. Dit regelen we via de Prijzenwet.”
Stoppen met miljardenuitgaven aan buitenland en EU
De PVV stelt dat Nederland te veel geld uitgeeft aan asielopvang, ontwikkelingshulp en afdrachten aan de EU, wat volgens hen ten koste gaat van de eigen economie en burgers. Ze willen deze uitgaven fors verminderen en het geld in Nederland houden.
“Miljarden worden verspild aan zaken waar de Nederlander niets aan heeft en ook helemaal niet om heeft gevraagd. Alleen al dit jaar besteden we € 9 miljard aan de opvang van asielzoekers en Oekraïners. Ook sturen we elk jaar € 7 miljard naar Afrika en doneren we € 10 miljard aan Brussel.”
“We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne. Alleen al dit jaar besteden we € 6 miljard aan de asielopvang en € 3 miljard aan de opvang van Oekraïners.”
“De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
“Stop met de export van onze miljarden. Besteed het geld in Nederland, aan de Nederlanders. Het is tenslotte úw geld!”
Schrappen van ondoelmatige subsidies en overheidsuitgaven
De PVV wil bezuinigen op wat zij zien als inefficiënte of onnodige overheidsuitgaven, zoals fiscale subsidies voor het bedrijfsleven, het ambtenarenapparaat, en klimaatmaatregelen, om zo ruimte te maken voor investeringen in de Nederlandse economie.
“Ook snijden we fors in de vele ondoelmatige fiscale subsidies voor het bedrijfsleven.”
“Verder zetten we het mes in het uitdijende ambtenarenapparaat. Het aantal rijksambtenaren is van 100.000 fte (in 2012) doorgegroeid naar 150.000. Dat kan met zoveel minder.”
“We schrappen alle uitgaven uit het Klimaatfonds.”
De Partij voor de Dieren wil de economie radicaal hervormen door welzijn, ecologie en rechtvaardigheid centraal te stellen in plaats van winst en groei. Ze pleiten voor het afschaffen van het BBP als leidraad, het belasten van vervuiling en grote vermogens, het terugdringen van marktwerking in publieke diensten, en het stimuleren van regionale, circulaire en duurzame economische initiatieven. Hun visie is dat de economie moet werken vóór mens, dier en planeet, met een eerlijker belastingstelsel en duidelijke keuzes over welke industrieën in Nederland passen.
BBP vervangen door brede welvaart als beleidskompas
De PvdD wil af van economische groei als doel op zich en stelt welzijn en ecologische grenzen centraal in het economisch beleid. Dit betekent dat het BBP niet langer leidend is, maar dat de Monitor Brede Welvaart en een generatietoets richtinggevend worden voor beleid.
“In plaats van het Bruto Binnenlands Product (BBP) maken we de Monitor Brede Welvaart leidend in beleid. De overheid stopt met rapporteren van economische groei. We voeren een verplichte generatietoets in om te garanderen dat overheidsbeleid ook rechtvaardig is voor toekomstige generaties.”
Eerlijker belastingstelsel: vervuiling en vermogen zwaarder belasten
De partij wil de belastingdruk verschuiven van arbeid naar vervuiling en grondstoffenverbruik, en grote vermogens en winsten zwaarder belasten. Dit moet werken lonender maken, vervuiling ontmoedigen en bijdragen aan ecorechtvaardigheid.
“We verschuiven de belastingdruk: minder op arbeid, meer op grondstoffenverbruik en vervuiling. Zo wordt werken goedkoper en vervuilen duurder.”
“We voeren een klimaatbelasting voor de grootste vermogens in, op basis van de inzichten uit de Groene Belastinggids.”
“De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. Grote ondernemingen en de allerrijksten betalen meer, kleine bedrijven en bewoners minder.”
Terugdraaien marktwerking in publieke diensten
De PvdD wil publieke voorzieningen zoals zorg, onderwijs en openbaar vervoer uit de markt halen en weer in publieke handen brengen, omdat marktwerking volgens hen leidt tot ongelijkheid en ondermijnt het algemeen belang.
“We draaien de doorgeslagen marktwerking terug in publieke diensten zoals zorg, onderwijs en openbaar vervoer. Publieke voorzieningen zijn er voor iedereen en horen niet afhankelijk te zijn van winstprikkels.”
“We zetten ons in tegen de doorgeslagen marktwerking in zorg, onderwijs en openbaar vervoer.”
Stimuleren van regionale, circulaire en duurzame economie
De partij wil de economie regionaliseren, lokale ketens versterken, circulaire initiatieven stimuleren en duidelijke keuzes maken over welke industrieën in Nederland passen, met focus op duurzaamheid en strategische autonomie.
“We bevorderen de regionalisering van de economie door lokale ketens, streekproducten en regionaal geldgebruik te stimuleren. Zo maken we economieën veerkrachtiger en minder afhankelijk van mondiale systemen.”
“Er zijn sectoren, zoals staalproductie en andere energie-intensieve basisindustrie, die beter passen in landen waar meer ruimte is en goedkope groene energie. Nederland...”
“We gaan ons meer richten op het ondersteunen van het toekomstbestendige midden- en kleinbedrijf, groene innovaties en lokale initiatieven.”
Stoppen met subsidies voor vervuilers, stimuleren van groene innovatie
De PvdD wil stoppen met het subsidiëren van de grootste vervuilers en de opbrengsten gebruiken voor duurzame ondernemingen en innovatie.
BIJ1 wil de economie radicaal hervormen naar een socialistisch, democratisch model waarin de belangen van mensen, natuur en dieren centraal staan, en niet de winst van bedrijven of aandeelhouders. Ze pleiten voor het nationaliseren van essentiële sectoren, het stimuleren van werknemerscoöperaties, het fors verhogen van belastingen op vermogen en winsten, en het garanderen van basisvoorzieningen en bestaanszekerheid voor iedereen. Hun visie is gericht op eerlijk delen, democratische zeggenschap over de economie en het beëindigen van uitbuiting en extreme ongelijkheid.
Essentiële sectoren nationaliseren en concurrentie afschaffen
BIJ1 wil dat belangrijke sectoren van de economie volledig in publieke handen komen, omdat concurrentie volgens hen niet in het voordeel van de burger werkt. Dit moet leiden tot meer democratische controle en het waarborgen van basisvoorzieningen.
Werknemerscoöperaties als standaard en democratische zeggenschap
De partij wil dat werknemerscoöperaties de standaard worden voor nieuwe bedrijven en dat bestaande bedrijven meer zeggenschap aan werknemers geven. Dit moet de macht van aandeelhouders en managers beperken en de economie democratiseren.
“De coöperatie van werknemers wordt de standaard eigendomsstructuur voor nieuw opgerichte rechtspersoonlijkheden.”
“In elke sector maken de werkende mensen keuzes over de productie, verkoop, lonen en prijzen. Niet de aandeelhouders en managers, maar de werkende mensen aan de knoppen.”
Winsten herverdelen en maxima stellen
BIJ1 wil wettelijke maxima stellen aan bedrijfswinsten en een verplicht deel van de winst naar loonsverhogingen laten gaan. Ze willen onredelijke winsten zwaar belasten en een windfall tax invoeren.
“We nemen in de wet op dat een zeker deel van alle winsten naar loonsverhogingen gaat.”
“Onredelijke winsten van bedrijven gaan we zwaar belasten. Er komen wettelijke maximummarges op alle levensmiddelen voor bedrijven in de hele keten. Er wordt een substantiële windfall tax ingesteld...”
Vermogensbelasting fors verhogen en limiet instellen
De partij wil de inkomstenbelasting voor gewone mensen verlagen, maar de vermogensbelasting voor de rijken drastisch verhogen, inclusief een limiet waarboven een marginaal tarief van 100% geldt.
“We verlagen de inkomstenbelasting. Zodat mensen direct meer geld overhouden. Daartegenover maken we de vermogensbelasting voor de vermogenden flink hoger. Er komt een limiet op vermogen, waarboven een marginaal belastingtarief van 100% geldt.”
Basisvoorzieningen en bestaanszekerheid voor iedereen
BIJ1 vindt dat iedereen recht heeft op een eerlijk inkomen, betaalbare basisvoorzieningen en bestaanszekerheid, los van productiviteit binnen het kapitalistische systeem.
“Bestaanszekerheid en een goed leven voor iedereen moet normaal zijn. Dat betekent dat iedereen voorzien is van een eerlijk inkomen en zekerheden als een dak boven je hoofd, goede en betaalbare boodschappen, energie, zorg, onderwijs, kinderopvang en openbaar vervoer.”
Kapitaalvlucht en belastingontwijking aanpakken
De partij wil kapitaalvlucht tegengaan, belastingontduikers opsporen, brievenbusfirma’s aanpakken en een exit tax invoeren om Nederland te veranderen van een belastingparadijs voor multinationals naar een paradijs van gratis basisvoorzieningen.
“We gaan kapitaalvlucht tegen. Internationaal investeren we in belastingontduikers opsporen. We bestrijden de vele brievenbusfirma’s in Nederland door belastingtarieven op vermogen te verhogen. En we introduceren een 'exit tax' voor bedrijven.”
Socialistische economie gericht op mensen, niet winst
BIJ1 verwerpt het kapitalistische systeem en wil een socialistische economie waarin de rechten en gezondheid van mensen, dieren en natuur altijd voorop staan.
“Onze ideale economie is socialistisch: een economie die de rechten en gezondheid van de mensen, de dieren en de natuur altijd voorop stelt. Ons huidige kapitalistische systeem is niet vol te houden.”
Het CDA ziet een sterke, toekomstbestendige economie als fundament voor brede welvaart en welzijn, waarbij investeren in innovatie, infrastructuur en ondernemersklimaat centraal staat. De partij wil gericht investeren in publiek kapitaal, innovatie en regionale ecosystemen, met een focus op het verhogen van arbeidsproductiviteit en het vereenvoudigen van het belastingstelsel. Economische groei is volgens het CDA geen doel op zich, maar noodzakelijk om maatschappelijke uitdagingen zoals klimaat, zorg en defensie te kunnen financieren.
Gericht investeren in toekomstig verdienvermogen
Het CDA maakt onderscheid tussen investeringen die de economische structuur versterken en uitgaven die vooral herverdelend zijn. Door te investeren in publieke kapitaalgoederen en innovatie wil de partij het verdienvermogen van Nederland vergroten en zo de basis leggen voor duurzame economische groei.
“Daarom voegen we nadrukkelijk onderscheid toe tussen (a) investeringen in structuurversterking en toekomstig verdienvermogen, (b) herverdelende uitgaven zoals uitkeringen en subsidies en (c) uitgaven aan bestuur en rechtsstaat. Op die manier kan economische groei onze welvaart blijven dragen.”
“Zulke investeringen doen we zo nodig ten laste van de staatsschuld, omdat deze uiteindelijk de staatsschuld zullen verlagen. Het gaat met name om investeringen in publieke kapitaalgoederen, die groeibevorderend zijn: bijvoorbeeld in het stroomnet, in de aanleg en het onderhoud van infrastructuur of in grootschalige onderzoekfaciliteiten.”
“We geven het Groeifonds een nieuwe impuls en investeren daarmee in nieuwe technologieën die nodig zijn voor de toekomst.”
Versterken ondernemersklimaat en innovatie
Het CDA wil het ondernemersklimaat verbeteren door fiscale stabiliteit, het behouden van stimulerende regelingen en het verminderen van regeldruk. Innovatie en samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheid zijn essentieel voor economische groei en het aantrekken van investeringen.
“We voeren actief economisch en fiscaal beleid om bedrijven en investeringen aan te trekken en te behouden. We behouden de expatregeling, de innovatiebox en de (uitgebreide) WBSO, scherpen de renteaftrekbeperking niet verder aan en komen niet aan de inkoop van eigen aandelen. Rust, reinheid en regelmaat is het uitgangspunt.”
“We zetten met prioriteit in op deregulering: minder regels, betere regelgeving en efficiëntere rapportages.”
“We kiezen voor regionale ecosystemen, waar we samen met kennisinstellingen, bedrijven en medeoverheden investeren in innovatie.”
Arbeidsproductiviteit en toekomstbestendige economie
Het CDA ziet verhoging van de arbeidsproductiviteit als cruciale sleutel voor verantwoorde groei. Investeren in innovatie, een leven lang ontwikkelen en het inzetten van talenten in sectoren met hoge toegevoegde waarde zijn hierbij leidend.
“De cruciale sleutel voor verantwoorde groei zit in de verhoging van de arbeidsproductiviteit. We moeten volop investeren in innovatie en in een leven lang ontwikkelen.”
“Een toekomstbestendige economie is duurzaam, inclusief en innovatief. We willen onze schaarse talenten, ruimte en kapitaal inzetten in de sectoren van de toekomst, met een hogere toegevoegde waarde.”
Eenvoudiger en rechtvaardiger belastingstelsel
Het CDA wil het complexe belastingstelsel vereenvoudigen, uitzonderingsregelingen afbouwen en fiscale maatregelen inzetten die daadwerkelijk effect hebben. Dit moet zorgen voor meer voorspelbaarheid, rechtvaardigheid en uitvoerbaarheid.
“We maken prioriteit van het vereenvoudigen van ons complexe belastingstelsel. Eenvoudig, rechtvaardig, voorspelbaar en uitvoerbaar. Dat is geen kwestie van één kabinetsperiode.”
“Ons belastingstelsel zit vol met allerlei fiscale uitzonderingsregelingen die het stelsel complexer en minder robuust maken. Deze moeten stapsgewijs worden aangepakt, met als uitgangspunt afschaffing of versobering. We zetten de opbrengst in voor fiscale maatregelen of subsidies die effect hebben.”
De SP wil de economie democratiseren en eerlijker maken door publieke voorzieningen te versterken, de financiële sector te reguleren, en ongelijkheid te verminderen. Ze pleiten voor hogere lonen, meer publieke investeringen in onderwijs en innovatie, het terugdringen van marktwerking, en het eerlijker belasten van grote bedrijven en vermogens. Hun visie is gericht op een economie die werkt voor de werkende klasse en het algemeen belang, niet voor aandeelhouders of multinationals.
Publieke voorzieningen en collectieve organisatie versterken
De SP wil publieke voorzieningen zoals zorg, onderwijs, energie en vervoer uit de markt halen en collectief organiseren om kosten te verlagen en zeggenschap te vergroten. Dit moet leiden tot een efficiëntere economie waarin winst voor aandeelhouders niet langer leidend is.
“Door de markt terug te dringen en publieke voorzieningen collectief te organiseren vergroten we de zeggenschap en verlagen we de kosten. Omdat winst voor aandeelhouders niet meer nodig is, kunnen we zaken als woningbouw, zorg, openbaar vervoer, onderwijs, energievoorziening, internet en klimaatinvesteringen goedkoper organiseren.”
Financiële sector reguleren en financialisering tegengaan
De SP ziet de doorgeschoten financiële sector als schadelijk voor de reële economie en wil deze reguleren en verkleinen. Ze willen investeren in de werkende klasse en zorgen dat de financiële sector weer dienstbaar wordt aan de samenleving.
“Financialisatie aanpakken. Door de dominantie financiële logica en het financiële overgewicht in Nederland aan te pakken komt er meer investering en inzet vrij voor de echte economie. Bovendien vergroten we de stabiliteit van de economie door de doorgeschoten financiële sector te reguleren en tot een passend formaat terug te brengen.”
“De logica van de financiële markten domineert bedrijven en onze economie. Deze papieren werkelijkheid van financialisering heeft talloze sectoren in de echte economie verstoord.”
Eerlijke belasting en hogere lonen voor werkenden
De SP wil de belastingdruk verschuiven van arbeid naar kapitaal en vermogen, en het minimumloon verhogen. Dit moet de koopkracht van de werkende klasse vergroten en ongelijkheid verminderen.
“We verlagen de inkomstenbelasting fors zodat je meer overhoudt van het geld dat jij verdient. Ook verlagen we de btw op basisproducten. Door het minimumloon te verhogen en het minimumjeugdloon af te schaffen zorgen we ervoor dat iedereen die werkt een inkomen krijgt waar je goed van kunt leven.”
“Het wettelijk minimumloon moet omhoog. Een verhoging van het minimumloon leidt ook tot de verhoging van alle salarissen boven het minimumloon. Dit zal zorgen voor meer economische activiteit, meer innovatie, minder armoede en minder afhankelijkheid van export.”
Investeren in onderwijs, innovatie en de reële economie
De SP ziet investeren in onderwijs, onderzoek en innovatie als motor voor economische groei en maatschappelijke vooruitgang. Ze willen fundamenteel en onafhankelijk onderzoek stimuleren en onderwijs gratis maken.
“Investeringen verdienen zichzelf terug. Door te investeren in mensen, middelen en innovatie zorgen we voor de groei en ontwikkeling van de Nederlandse economie.”
“Onderwijs en wetenschap zijn geen kostenposten of marktproducten, maar investeringen in de toekomst van ons land. Zij zorgen voor sociale vooruitgang, economische ontwikkeling en democratische vernieuwing.”
“Met een Innovatiewet zetten we in op onderzoek, onderwijs en vakopleidingen, AI, automatisering en robotisering voor zwaar en repeterend werk. Zo verhogen we de arbeidsproductiviteit en stappen we op de sneltrein naar de economie van de toekomst.”
Marktwerking terugdringen en strategische autonomie versterken
De SP wil minder afhankelijk zijn van buitenlandse bedrijven en regimes door strategische sectoren in publieke handen te houden en privatisering tegen te gaan. Dit moet de economie stabieler en onafhankelijker maken.
“We accepteren daarom geen privatiseringen. Die maken op de lange termijn de veiligheid en leveringszekerheid van cruciale producten en diensten onzeker, waardoor de schokbestendigheid van onze economie onder druk komt te staan.”
“Om vrij te zijn van dictatoriale regimes en minder vatbaar te zijn voor handelsoorlogen moeten we onafhankelijke industrie hebben voor producten en diensten waar we als land niet zonder kunnen.”
50PLUS pleit voor een behoedzaam en kritisch economisch beleid, gericht op het terugdringen van verspilling, het beperken van overheidsuitgaven en het beschermen van de koopkracht, vooral voor ouderen. De partij wil Europese afspraken respecteren, nationale industriepolitiek stoppen, en pleit voor een circulaire economie zonder extra nationale regels bovenop het Europese beleid. Hun visie is dat economische stabiliteit en efficiëntie centraal moeten staan, met oog voor eerlijkheid en het voorkomen van lastenverzwaring voor gepensioneerden.
Strenger begrotingsbeleid en aanpak verspilling
50PLUS wil dat de overheid zuiniger omgaat met geld, verspilling en fraude aanpakt, en het begrotingstekort binnen Europese grenzen houdt. Dit moet leiden tot meer economische stabiliteit en minder druk op de koopkracht van burgers, met name ouderen.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Een behoedzame ontwikkeling van het begrotingstekort binnen de grenzen van de Europese begrotingsafspraken.”
“Een zuiniger uitgavenbeleid om de ECB te helpen de inflatie zo snel mogelijk onder controle te krijgen.”
Stoppen met nationale industriepolitiek en extra regels
De partij verzet zich tegen nationale industriepolitiek en extra nationale regels bovenop Europese afspraken, omdat dit volgens hen de concurrentiepositie schaadt en leidt tot inefficiëntie. Ze willen dat klimaat- en economisch beleid vooral op Europees niveau wordt gevoerd.
Circulaire economie en Europees klimaatbeleid
50PLUS wil een circulaire economie stimuleren en pleit voor Europees gecoördineerd klimaatbeleid, zodat economische groei en milieubescherming hand in hand gaan zonder de Nederlandse economie te benadelen.
Evenredige behandeling gepensioneerden bij meevallers en tegenvallers
De partij vindt dat gepensioneerden eerlijk moeten delen in economische voorspoed en tegenslag, zodat zij niet onevenredig worden belast bij financiële tegenvallers.
“Gepensioneerden delen evenredig mee als er grote meevallers zijn voor de schatkist. In het geval van tegenvallers slaat een evenredig deel van het zuur neer bij gepensioneerden.”
FVD pleit voor een radicaal andere economische koers gericht op lagere belastingen, minder overheidsbemoeienis en het stimuleren van ondernemerschap. Ze willen grote besparingen realiseren door te stoppen met klimaat- en stikstofbeleid, immigratie te beperken en het Groninger gasveld te heropenen, waardoor volgens hen tientallen miljarden vrijkomen voor lastenverlichting en investeringen in de Nederlandse economie. Hun visie is dat economische groei en welvaart vooral ontstaan door vrijheid, een kleine overheid en het belonen van werken en ondernemen.
Radicale lastenverlaging en vereenvoudiging belastingstelsel
FVD wil het belastingstelsel drastisch vereenvoudigen met een vlaktaks, hoge belastingvrije voet, lagere btw en afschaffing van erf- en schenkbelasting. Dit moet werken, sparen en ondernemen aantrekkelijker maken en de economie stimuleren door meer koopkracht en minder bureaucratie.
“We gaan voor een radicale verlaging van de belastingen. We voeren een belastingvrije voet in van €30.000,- voor alle werkenden en gepensioneerden, en we maken de eerste €1.000 verdiend in een tweede baan (bij minimaal 32 uur hoofdbaan) belastingvrij. We verhogen de VPB-grens naar €1 miljoen, de zelfstandigenaftrek naar €15.000,- en we schrappen de BTW op B2B-transacties om de cashflow van bedrijven te verbeteren. We verlagen de BTW naar respectievelijk 6% en 19% en vereenvoudigen het belasting- en toeslagenstelsel door invoering van een vlaktax. Inkomen uit Box-3 wordt volledig belastingvrij. Erf- en schenkbelasting schaffen we af.”
“Forum voor Democratie vindt dat belastingen zo laag, eenvoudig en transparant mogelijk moeten zijn. Daarom willen wij een grondige vereenvoudiging van het belasting-, toeslagen- en premiestelsel. Geen wirwar van ingewikkelde schijven, toeslagen en progressieve tarieven die succes bestraffen, maar één helder en gelijk tarief voor iedereen.”
Stoppen met klimaat-, stikstof- en immigratiebeleid voor economische impuls
FVD stelt dat het beëindigen van het huidige klimaat- en stikstofbeleid, het beperken van immigratie en het heropenen van het Groninger gasveld tientallen miljarden oplevert. Dit geld willen ze inzetten voor lastenverlichting en investeringen in de Nederlandse economie, waarmee ze een grote economische impuls verwachten.
“Wanneer je stopt met de massale, en alsmaar voortgaande, immigratie uit Afrika en het Midden-Oosten; Wanneer je stopt met de uiterst kostbare en volstrekt zinloze klimaat- en stikstofplannen; Wanneer je het Groninger gasveld weer openstelt, de overheidsbureacratie terugdringt en niet langer meegaat in een wezenloze proxy-oorlog tegen Rusland; Dan hou je jaarlijks ten minste tientallen miljarden over.”
“Indien we dat zouden doen, zou er - evident! - weer ruimschoots goedkoop en kwalitatief hoogwaardig aardgas beschikbaar komen voor huishoudens, industrie, agrariërs, enzovoorts: het zou vanzelfsprekend een gigantische bestedingsimpuls opleveren.”
Kleine, efficiënte overheid en ruimte voor ondernemerschap
FVD wil een kleinere overheid die jaarlijks 3% krimpt, minder regels en meer ruimte voor ondernemers, vooral MKB en ZZP. Ze zien ondernemers als de motor van de economie en willen bureaucratie en lasten verminderen om innovatie en groei te stimuleren.
“De Rijksoverheidsuitgaven moeten verplicht ieder jaar 3% krimpen, zodat de overheid niet groter maar kleiner wordt.”
“Forum voor Democratie kiest onvoorwaardelijk voor de ruim 400.000 MKB-bedrijven en de ruim 1.2 miljoen zelfstandigen: zij vormen het fundament van onze economie. ... Wij willen dat MKB-ers en ZZP-ers weer de ruimte krijgen om te ondernemen, te groeien en te investeren in plaats van steeds meer tijd en geld kwijt te zijn aan bureaucratie.”
Kritiek op CPB-doorrekeningen en focus op lange termijn visie
FVD verwerpt het laten doorrekenen van hun programma door het CPB, omdat zij vinden dat het CPB alleen binnen bestaande beleidskaders rekent en geen rekening houdt met fundamentele koerswijzigingen of lange termijn effecten. Ze pleiten voor een visie die verder kijkt dan korte termijn begrotingsherschikkingen.
“Zodoende hebben we ervoor gekozen ons programma niet aan het CPB voor te leggen. De uitkomst van hun ‘doorrekening’ zou immers volstrekt betekenisloos zijn en vermoedelijk vooral verwarring zaaien omdat de hoofdrichting erdoor uit het zicht verdwijnt.”
“Deze inkadering maakt het onmogelijk om een visie voor de lange termijn aan het CPB voor te leggen. Ons parlementaire systeem wordt immers gekenmerkt door lange lijnen, trage aanpassingsprocedures en eindeloze beroepstermijnen.”