Verkiezingsprogramma's 2025 overAI versoepelen
De VVD wil kunstmatige intelligentie (AI) actief inzetten om innovatie, efficiëntie en kwaliteit te bevorderen, en pleit voor het versoepelen van regels die AI-toepassing belemmeren. Ze willen bureaucratie verminderen, wet- en regelgeving aanpassen en AI breed inzetten in onder meer overheid, onderwijs, vervoer en onderzoek. De partij ziet AI als een kans en wil dat Nederland hierin vooroploopt, onder andere door ambtenaren grootschalig op te scholen en regels aan te passen waar nodig.
Regels versoepelen voor AI-innovatie
De VVD wil bestaande regels en wetgeving aanpassen of schrappen om de toepassing van AI te vergemakkelijken, vooral waar innovatie wordt belemmerd. Dit moet leiden tot meer ruimte voor AI in verschillende sectoren en minder bureaucratische drempels.
“We maken gebruik van AI waar mogelijk en nemen regels weg die innovatie stimuleren. We passen regels en wetgeving daarvoor aan om vervoerinnovatie te vergemakkelijken en verschillende (nieuwe) vervoersmodaliteiten te combineren.”
“We lichten alle wet- en regelgeving door en behouden alleen de regels die evident noodzakelijk zijn.”
“We stoppen de enorme wildgroei aan regels, want die zet zowel de mensen als de overheid zelf klem. We zetten het mes in de bureaucratie.”
AI inzetten voor een efficiëntere overheid
De VVD wil AI inzetten om de overheid efficiënter, klantvriendelijker en goedkoper te maken. Ze zien AI als een middel om de dienstverlening te verbeteren en ambtenaren op te leiden voor deze digitale transitie.
“Ook AI kan bijdragen aan een klantvriendelijkere overheid.”
“We zien kunstmatige intelligentie als kans en niet alleen als risico. Daarom zetten we vol in op de efficiëntie- en kwaliteitsslag die kunstmatige intelligentie ons kan bieden en scholen we ambtenaren op grote schaal om.”
“De VVD kiest voor een moderne overheid die werkt voor de samenleving in plaats van andersom en voor zorg die niet ontregeld wordt door regels.”
AI inzetten voor innovatie en onderzoek
De VVD wil AI inzetten om innovatie te stimuleren en dierproeven te verminderen, en ziet AI als een belangrijk instrument voor onderzoek en technologische vooruitgang.
“Dankzij nieuwe onderzoeksmethoden en innovatieve alternatieven zoals de inzet van AI kunnen dierproeven vervangen, verminderd of verfijnd worden.”
“We faciliteren samenwerking tussen universiteiten en marktpartijen om innovaties rondom EV-technieken te stimuleren.”
“We zetten vol in op kunstmatige intelligentie.”
AI inzetten voor veiligheid en opsporing
De VVD wil AI inzetten bij politie en opsporing om criminaliteit effectiever te bestrijden en de werkdruk te verlagen.
“zijn bij de opsporing, zoals AI, zoveel mogelijk doorontwikkelen.”
De SGP is zeer terughoudend met het versoepelen van regels rond AI en pleit juist voor strenge ethische, transparante en controleerbare kaders. Ze willen AI alleen toestaan als menselijke controle, ethische toetsing en publieke waarden gewaarborgd zijn, en zijn expliciet tegen het klakkeloos toelaten of versoepelen van AI-gebruik zonder strikte voorwaarden.
Strenge ethische en menselijke controle op AI
De SGP wil geen versoepeling van AI-regels, maar juist strikte ethische richtlijnen, menselijke eindbeslissing en transparantie. Ze waarschuwen voor de risico’s van AI voor controle door de overheid en het verlies van menselijke verantwoordelijkheid, en eisen dat AI-systemen altijd controleerbaar en eerlijk blijven.
“De potentie van AI is groot. Het is van belang dat rekening gehouden wordt met ethische kaders en publieke waarden. AI-systemen moeten voldoen aan de principes van proportionaliteit, subsidiariteit, dataminimalisatie en transparantie. De eindbeslissing moet altijd bij een mens liggen.”
“Er moeten ethische richtlijnen worden geïntegreerd voor AI waaronder het voorkomen van vooringenomenheid en het beschermen van privacy. Regelmatige controles en onafhankelijke evaluaties zijn noodzakelijk om te garanderen dat AI-systemen op een eerlijke, veilige en betrouwbare manier functioneren.”
“Er dient altijd helder onderscheid te zijn tussen wat door een mens en wat door AI gegenereerd is.”
“Algoritmes moeten altijd te herleiden zijn zodat beslissingen en de manier waarop deze tot stand gekomen zijn duidelijk en controleerbaar blijven.”
“Voor de toelating van nieuwe technologische ontwikkelingen met grote impact op de samenleving is een ethische toelatingscommissie nodig.”
“Kunstmatige intelligentie (AI) dient zich te verhouden tot een onderliggend mensbeeld. De mens beschikt over een ziel, verstand en geest, maar AI niet. Bijbels gezien is de mens daarom de enige die moreel verantwoordelijk gehouden kan worden voor de functie die technologie vervult. Ook zijn we ervoor beducht dat AI leidt tot een te grote controlerende overheid.”
Verbod op AI voor schadelijke doeleinden
De SGP wil AI-gebruik juist beperken waar het schadelijk is, zoals bij het creëren van kinderporno, en pleit voor een verbod op dergelijke toepassingen.
“Het creëren en verspreiden van kinderpornografisch materiaal door middel van AI moet worden verboden en bestreden.”
Geen versoepeling, maar juist aanscherping bij export en soevereiniteit
De SGP wil geen versoepeling van AI-regels richting het buitenland, maar juist strengere regels voor export van riskante AI-systemen en investeringen in eigen technologische soevereiniteit.
“De regels voor verkoop van riskante AI-systemen aan buitenlandse partijen moeten aangescherpt worden.”
“Nederland heeft meer technologische soevereiniteit nodig. De SGP wil daarom investeren in regionale productiecapaciteit voor nieuwe technologieën zoals een AI-fabriek in Groningen, waarbij het Nederlands belang prevaleert boven Europees belang.”
De Partij voor de Dieren is zeer kritisch over het versoepelen van AI-regels en pleit juist voor strenge publieke controle, transparantie en ethische toetsing van AI. AI mag alleen worden ingezet als het aantoonbaar bijdraagt aan publieke doelen en mag niet leiden tot ongelijkheid, overconsumptie of gedragsmanipulatie. De partij wil AI reguleren met nadruk op mensenrechten, ecologische grenzen en sociale rechtvaardigheid.
Strenge publieke controle en ethische toetsing van AI
De PvdD wil AI niet versoepelen, maar juist onder strikte publieke en democratische controle brengen, met verplichte transparantie en ethische toetsing. AI mag alleen worden ingezet als het bijdraagt aan publieke doelen en wordt vooraf getoetst op ecologische en maatschappelijke impact. Commerciële toepassingen zijn alleen toegestaan als ze duurzaam en sociaal rechtvaardig zijn.
“De Partij voor de Dieren wil dat AI snel onder publieke en democratische controle komt, met nadrukkelijke aandacht voor ecologische grenzen, mensenrechten, dierenwelzijn, mededogen en sociale rechtvaardigheid.”
“De overheid zet AI alleen in als de toepassing aantoonbaar bijdraagt aan publieke doelen, zoals dierenwelzijn, natuurherstel, energiebesparing, betere zorg of armoedebestrijding. Elke voorgenomen toepassing wordt vooraf getoetst op ecologische impact.”
“AI mag uitsluitend commercieel worden ingezet wanneer de toepassing verenigbaar is met duurzame en sociaal rechtvaardige principes. Toepassingen die bijdragen aan ongelijkheid, overconsumptie en gedragsmanipulatie vallen daar niet onder en krijgen in Nederland geen ruimte.”
“Alle AI-systemen die invloed hebben op mensenlevens, inclusief systemen die worden ingezet ten behoeve van de veiligheid, worden aan de voorkant ontworpen en later getoetst op beheersbaarheid, ethiek, lichamelijke integriteit en privacy. Deze systemen moeten aantoonbaar anti-discriminatoir zijn.”
Transparantie en beperking van AI-gebruik
De partij eist volledige transparantie over de werking, onzekerheden en ecologische impact van AI-systemen. AI mag geen menselijke interactie vervangen in essentiële sectoren en de overheid moet zeggenschap krijgen over AI-infrastructuur en ontwerp.
“Transparantie over energie- en waterverbruik van AI-systemen is verplicht.”
“AI mag geen vervanging zijn voor essentiële menselijke interactie in sectoren waar menselijke interactie belangrijk is, zoals binnen de zorg, onderwijs en cultuur. Technologie moet daar ondersteunend zijn – niet het menselijke contact verdringen.”
“De overheid, nationaal én Europees, moet zeggenschap krijgen over zowel de AI-infrastructuur (zoals datacenters) als over het ontwerp en de regulering van de technologie zelf.”
“Daarom moet het voor gebruikers altijd duidelijk zijn dat AI-antwoorden onjuist kunnen zijn. Transparantie over onzekerheid is essentieel om misleiding en maatschappelijke schade te voorkomen.”
Het CDA wil kunstmatige intelligentie (AI) vooral inzetten om processen bij de overheid en bedrijven efficiënter te maken, maar benadrukt dat dit altijd verantwoord en ethisch moet gebeuren. Ze pleiten voor het versoepelen en versnellen van procedures met behulp van AI, mits dit verantwoord is, en investeren in AI-innovatie en digitale autonomie binnen Europa. Tegelijkertijd blijft het CDA vasthouden aan strenge handhaving en ethische waarborgen rondom AI-toepassingen.
Vergunningsprocedures en overheidsprocessen versnellen met AI
Het CDA wil AI inzetten om vergunningsprocedures en administratieve processen te vereenvoudigen en te versnellen, zolang dit verantwoord gebeurt. Dit moet leiden tot minder bureaucratie en snellere dienstverlening, maar altijd met oog voor zorgvuldigheid en ethiek.
Investeren in AI-innovatie en Europese digitale autonomie
Het CDA wil de ontwikkeling van AI in Nederland en Europa stimuleren door te investeren in sleuteltechnologieën, eigen datacentra en AI-fabrieken, en door minder afhankelijk te worden van Big Tech buiten Europa. Dit moet de concurrentiepositie van Europa versterken en de digitale soevereiniteit vergroten.
“Binnen het groeifonds komt ruimte voor investeringen in sleuteltechnologieën met een sterke focus op AI. Er komt daarnaast een commissaris AI voor centrale regie.”
“We stimuleren doorontwikkeling van het Nederlands ‘large language-model’ GPT-NL als basis voor AI. Ook stimuleren we de bouw van Europees-autonome datacentra. En we steunen de komst van een AI-fabriek in Noord-Nederland en essentiële softwaretoepassingen.”
“We willen minder afhankelijk worden van Big Tech buiten Europa. Daarom investeren we in digitale autonomie, bijvoorbeeld door als Europa eigen cloud-toepassingen te maken, en met gelijkgestemde landen te bouwen aan de versterking van de Europese chipsector.”
Strenge handhaving en ethische waarborgen bij AI-gebruik
Hoewel het CDA AI wil inzetten om processen te versoepelen, benadrukken ze het belang van strenge handhaving van wetgeving en ethische kaders. AI moet verantwoord worden toegepast, met aandacht voor transparantie, digitale ethiek en toezicht.
“Toezichthouders behouden hun onafhankelijke rol, en zien toe op naleving van de geldende wetgeving op het gebied van AI.”
“Wij willen een betere verankering van digitale ethiek: AI-ethiek, het begrijpen van algoritmes, mediawijsheid en cyberveiligheid in funderend en vervolgonderwijs en bibliotheken.”
GroenLinks-PvdA kiest nadrukkelijk NIET voor het versoepelen van AI-regels, maar juist voor streng toezicht, beperking van riskante AI-toepassingen en bescherming van mensenrechten. Ze willen riskante AI-systemen verbieden, transparantie en herkenbaarheid van AI-content verplicht stellen, en het gebruik van data voor AI-training beperken. Hun visie is dat AI alleen mag worden ingezet als het de samenleving dient en mensenrechten waarborgt.
Verbieden en beperken van riskante AI-systemen
GroenLinks-PvdA wil riskante AI-systemen, zoals gezichts- en emotieherkenning, verbieden en stelt strenge eisen aan transparantie en datagebruik. Dit standpunt is ingegeven door zorgen over privacy, mensenrechten en de risico’s van AI voor de samenleving. Het verplicht afstaan van data voor AI-training wordt expliciet afgewezen.
“We verbieden riskante AI-systemen, zoals systemen voor realtime gezichts- of emotieherkenning.”
“AI-gegenereerde content moet altijd als zodanig herkenbaar zijn, met duidelijke bronvermelding. Het verplicht afstaan van data voor het trainen van AI-modellen is niet toegestaan.”
Streng toezicht en handhaving op AI en algoritmen
De partij pleit voor versterkt toezicht op AI en algoritmen, met meer middelen voor toezichthouders en samenwerking op Europees niveau. Dit is bedoeld om privacy, mensenrechten en transparantie te waarborgen en misbruik van AI te voorkomen.
“We beschermen onze privacy en mensenrechten door meer middelen en bevoegdheden voor de Autoriteit Persoonsgegevens, de Autoriteit Consument en Markt en de algoritmetoezichthouder en faciliteren samenwerking met andere Europese toezichthouders.”
“Bestaande toezichthouders, zoals de Autoriteit Persoonsgegevens, krijgen meer bevoegdheden, expertise en middelen om algoritmen en systemen te controleren op transparantie, uitlegbaarheid, proportionaliteit en discriminatie.”
AI alleen inzetten ten dienste van samenleving en mensenrechten
AI mag volgens GroenLinks-PvdA alleen worden ingezet als het bijdraagt aan de samenleving en mensenrechten beschermt. Export van AI-software die mensenrechten kan schenden wordt tegengegaan.
“We investeren in kunstmatige intelligentie die bijdraagt aan de samenleving. Zo voorkomen we dat de ongelijkheid toeneemt en beschermen we onze vrijheden.”
“Met nieuwe Europese regelgeving voorkomen we de export van (AI)software in de surveillance- en defensie-industrie die bijdraagt aan mensenrechtenschendingen.”
Geen besluiten met grote impact volledig door AI
De partij stelt dat besluiten met grote impact nooit volledig door een algoritme of AI mogen worden genomen, om de menselijke maat en rechtsbescherming te waarborgen.
“Besluiten met grote impact mogen nooit volledig door een algoritme of AI worden genomen.”
NSC is kritisch over het versoepelen van AI-regels en pleit juist voor strengere handhaving, meer transparantie en bescherming van burgers tegen de negatieve effecten van AI. Hun belangrijkste voorstellen zijn het voorkomen dat overheiddata wordt gebruikt door techreuzen voor AI-training, het verbieden van gezichtsherkenning in de openbare ruimte, het strafbaar stellen van deepfakes, en het ondersteunen van Europese AI-wetgeving. De kern van hun visie is dat AI kansen biedt, maar dat veiligheid, privacy en grondrechten van burgers altijd voorop moeten staan.
Strengere handhaving en bescherming tegen AI-misbruik
NSC wil geen versoepeling van AI-regels, maar juist strengere handhaving en bescherming van burgers tegen de negatieve gevolgen van AI, zoals privacyschendingen, deepfakes en ondoorzichtige algoritmes. Ze benadrukken het belang van toezicht, transparantie en het strafbaar stellen van misbruik.
“We moeten voorkomen dat de overheid data van onze burgers voedt aan de tech-reuzen omdat zij hun AI-modellen daarop trainen. De overheid moet wanneer het nuttig is zeker gebruik maken van AI-toepassingen, maar hierbij omwille van de veiligheid en privacy bij voorkeur kiezen voor soevereine of lokaal draaiende AI-modellen.”
“Burgers staan nog te vaak machteloos tegen AI-toepassingen die een grote impact hebben op hun persoonlijke levenssfeer. Er moet strengere handhaving zijn op de bestaande regels. Zo mogen er geen camera’s met gezichtsherkenning in de openbare ruimte of in supermarkten hangen. Dit vereist voldoende financiering van toezichthouders zoals de Autoriteit Persoonsgegevens.”
“Steeds meer mensen hebben er last van dat hun gelijkenis door middel van AI wordt misbruikt voor deepfake-porno, om desinformatie te verspreiden en om anderen online op te lichten. Dit probleem moet effectief worden aangepakt. Het maken en verspreiden van deepfakes wordt strafbaar gesteld via het auteursrecht, met een verplichte snelle verwijdering van dit materiaal.”
“We pleiten voor een verplichting op Europees niveau voor ontwikkelaars van kunstmatige intelligentie om zichtbare en onzichtbare watermerken toe te voegen wanneer hun software wordt gebruikt om bestaande mensen na te bootsen.”
“We steunen de vereenvoudiging van digitale wetgeving in de EU, zoals de AI-verordening, om vaardigheden te vergroten.”
Transparantie en publieke verantwoording over algoritmen
NSC wil dat het gebruik van algoritmen door overheidsinstanties transparanter en democratisch controleerbaar wordt, om misbruik en ondoorzichtigheid te voorkomen.
“Daarom wordt het Inlichtingenbureau omgevormd tot een publieke uitvoeringsorganisatie onder het Ministerie van Sociale Zaken, met duidelijke toezichtstructuren en publieke verantwoording over het gebruik van algoritmen en modellen.”
De SP is uitgesproken tegen het versoepelen van AI-regels en pleit juist voor strenge regulering van kunstmatige intelligentie. Ze willen dat AI transparant, eerlijk en veilig wordt ingezet, met nadruk op bescherming van mensenrechten, privacy en auteursrechten. De partij stelt concrete beperkingen voor aan het gebruik van AI, vooral door overheid en bedrijven, en wil discriminatie en misbruik voorkomen.
Strenge regulering van AI en transparantie verplichten
De SP vindt dat AI streng gereguleerd moet worden om misbruik, zoals deepfakes en schending van auteursrechten, te voorkomen. Ze eisen dat altijd duidelijk is wanneer iets door AI is gemaakt en dat AI alleen met publieke informatie mag worden getraind. Dit standpunt is een direct tegengeluid tegen het versoepelen van AI-regels.
“Kunstmatige Intelligentie maakt het steeds moeilijker om te achterhalen wat echt en wat nep is; wat door mensen is gemaakt of door AI-software. Dit kan leiden tot misbruik, zoals bij deepfake porno of het gebruik van kunst en kennis van anderen zonder betaling. Daarom is strenge regulering nodig. Het moet altijd duidelijk zijn wanneer iets door AI is gemaakt.”
“Daarnaast mag AI alleen worden getraind met publieke informatie en mag het geen inbreuk maken op auteursrechten. Mensen krijgen auteursrechten over hun eigen stem, gezichtskenmerken en lichaam.”
Geen geautomatiseerde besluitvorming zonder menselijke controle
De SP verbiedt het volledig geautomatiseerd nemen van besluiten door algoritmes en AI, zeker als deze impact hebben op mensenlevens. Ze eisen altijd menselijke betrokkenheid en transparantie over gebruikte data, om discriminatie en schending van rechten te voorkomen.
“Bij beslissingen die impact hebben op iemands leven, bijvoorbeeld bij de aanvraag voor een uitkering, blijven altijd mensen betrokken. We staan niet toe dat dergelijke beslissingen volledig geautomatiseerd worden via algoritmes. Ook moet het altijd duidelijk zijn welke gegevens de basis waren voor het besluit.”
“De inzet van algoritmen, Kunstmatige Intelligentie en geautomatiseerde besluitvorming om fraude op te sporen en besluiten te nemen is niet langer toegestaan wanneer mensenrechten niet gewaarborgd kunnen worden.”
AI en algoritmes mogen niet leiden tot discriminatie
De SP stelt dat risicoprofilering en AI niet mogen leiden tot discriminatie, vooral niet door de overheid. Ze zijn kritisch op het gebruik van profileringsalgoritmes die vooroordelen kunnen bevatten en eisen waarborgen voor mensenrechten.
“Stop digitale discriminatie vanuit de overheid. Risicoprofilering en AI mogen niet leiden tot discriminatie.”
“Verschillende overheidsorganisaties, zoals de politie en belastingdienst, maken gebruik van profileringsalgoritmes om fraude of verdacht gedrag te voorspellen. Maar profileringsalgoritmen bevatten te vaak vooroordelen van hun makers of zijn getraind met beperkte datasets.”
Volt wil AI toegankelijker en praktischer maken voor bedrijven en overheid, maar uitsluitend binnen strikte ethische en wettelijke kaders. Ze pleiten voor het testen van AI-toepassingen in sandboxes, het praktisch vertalen van regelgeving, en het ondersteunen van ondernemers via een AI-fabriek. Tegelijkertijd blijft transparantie, toetsing aan grondrechten en menselijke controle centraal staan.
Praktisch en ethisch AI-gebruik voor bedrijven stimuleren
Volt wil bedrijven helpen AI sneller en verantwoord toe te passen door regelgeving praktisch te maken en testomgevingen te bieden. Dit moet innovatie versnellen zonder ethische grenzen te overschrijden, zodat ondernemers AI kunnen inzetten zonder te verdwalen in complexe regels.
“Ook Nederland stelt bedrijven in staat om hun digitale toepassingen vlot en effectief te laten testen in sandboxes voordat zij deze op de markt brengen. AI moet voor bedrijven concreet worden gemaakt: Wat is het en wat kun je ermee? Daarom breiden we het algoritmeregister uit en leggen we duidelijke kaders vast. Binnen die kaders lichten we kansen en risico’s toe om bedrijven te ondersteunen bij hun transitie.”
“Volt steunt de bouw van de AI-fabriek in Groningen. Deze fabriek moet actief ingezet worden om ondernemers te helpen AI op een ethisch verantwoorde en innovatieve manier in te zetten. Bijvoorbeeld bij het efficiënter maken van bedrijfsprocessen waardoor werkdruk en kosten kunnen verminderen.”
“De overheid neemt een sturende rol aan bij het vertalen van de wet- en regelgeving over verantwoorde innovaties, zodat de kaders voor lokale overheden en het bedrijfsleven praktisch en toepasbaar zijn.”
Strikte toetsing en transparantie bij AI-toepassing door overheid
Volt versoepelt AI-gebruik niet ten koste van ethiek: AI en algoritmen van de overheid moeten altijd getoetst worden aan grondrechten en transparant zijn. Dit voorkomt misbruik en waarborgt publieke controle, zelfs als AI breder wordt ingezet.
“AI en algoritmen die door de overheid en in de uitvoering gebruikt worden om beslissingen te nemen die invloed hebben op mensen, moeten verplicht getoetst worden aan grondrechten en ethische kaders.”
“Iedereen moet inzage kunnen hebben in de informatie en algoritmes die door de overheid gebruikt worden. Daarvoor is het van belang dat we zo snel mogelijk overschakelen naar open standaarden en een verplicht algoritmeregister invoeren.”
D66 wil de ontwikkeling en toepassing van AI in Nederland stimuleren, maar niet "versoepelen" in de zin van minder regels of toezicht. Ze pleiten juist voor meer Europese autonomie, strenge regulering van grote techbedrijven, en sterke handhaving om risico’s te beperken. Hun kernvisie is: AI mag alleen groeien binnen duidelijke, democratische kaders en met bescherming van burgers.
Europese autonomie en strenge regulering van AI
D66 ziet AI als een strategisch domein waarin Nederland en Europa onafhankelijker moeten worden van buitenlandse machten. Ze willen investeren in eigen kennis en kracht, maar onder strikte Europese waarden en toezicht. Versoepeling van AI-regels wordt expliciet afgewezen; juist sterke regulering en handhaving staan centraal.
“We bouwen daarom onze eigen kennis en kracht op het gebied van AI op, op basis van Europese waarden en standaarden.”
“D66 staat voor democratische grip en onafhankelijke controle op ons digitale bestaan. Digitale autonomie is daarvoor cruciaal.”
“Waar we die autonomie nog niet hebben, beschermen sterke toezichthouders mensen en maatschappij tegen de schadelijke effecten van de verdienmodellen van grote techbedrijven. We zorgen dat deze toezichthouders genoeg capaciteit hebben om sterk te handhaven.”
Bescherming tegen schadelijke AI-effecten, vooral voor kinderen
D66 benadrukt het belang van bescherming tegen negatieve AI-effecten, met speciale aandacht voor kinderen. Zolang grote techbedrijven niet voldoende gereguleerd zijn, willen ze extra beschermingsmaatregelen.
“Daarom beschermt D66 het welzijn, de ontwikkeling en de online leefwereld van kinderen tegen verslaving, slechtere leerprestaties en misdrijven. Zolang grote techbedrijven niet gereguleerd zijn, wil D66 een...”
DENK is kritisch over het versoepelen van AI-regels en pleit juist voor strengere waarborgen rond kunstmatige intelligentie. De partij wil meer toezicht, transparantie en bescherming van privacy en mensenrechten bij het gebruik van AI en algoritmen. Hun voorstellen richten zich op het verbieden van discriminerende algoritmen, het verplicht transparant maken van algoritmes en het versterken van de Autoriteit Persoonsgegevens.
Strengere waarborgen en toezicht op AI
DENK ziet risico’s in de toepassing van AI en wil deze technologie juist aan strengere regels onderwerpen om mensenrechten, privacy en non-discriminatie te beschermen. Ze pleiten voor een algoritmewet, transparantieverplichtingen en meer middelen voor toezichthouders, in plaats van versoepeling van AI-regels.
“Er komt een algoritmewet. In deze wet worden waarborgen voor mensenrechten bij algoritmen verplicht. Het gebruik van afkomstgerelateerde kenmerken in algoritmen en risicoprofielen wordt verboden. Ook worden strenge eisen ingevoerd die verplicht stellen dat algoritmes op non discriminatoire wijze worden ontworpen, getest én gecontroleerd.”
“Algoritmes worden transparant. Er komt een verplicht algoritmeregister, dat geldt voor zowel overheden als bedrijven die algoritmen inzetten.”
“Sterker toezicht door de Autoriteit Persoonsgegevens. De AP krijgt extra middelen, bredere bevoegdheden en diepgaande expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie.”
“Betere bescherming privacy. Wij willen inzetten op betere waarborgen van de online privacy. Dat betekent dat handel in persoonsgegevens aan banden wordt gelegd en de macht van de bigtech bedrijven Europees moet worden ingeperkt.”
FVD wil het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) in Nederland actief stimuleren, vooral door belemmerende regelgeving te verminderen en AI breed in te zetten binnen de overheid en het onderwijs. De partij ziet AI als een kans om innovatie, efficiëntie en productiviteit te vergroten, en pleit voor minder bureaucratie en praktische privacyregels in plaats van strenge Europese of nationale beperkingen.
Breed gebruik van AI stimuleren binnen overheid en samenleving
FVD wil AI actief inzetten om de overheid efficiënter te maken en de productiviteit te verhogen, met als doel minder ambtenaren nodig te hebben. Dit past in hun bredere visie om innovatie te bevorderen en bureaucratie te verminderen.
Integratie van AI in beroepsonderwijs
FVD wil dat AI en nieuwe technologieën een vaste plek krijgen in beroepsopleidingen, zodat vakmensen leren werken met moderne tools en hun positie op de arbeidsmarkt wordt versterkt. Hiermee wil de partij de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt verbeteren en de noodzaak voor arbeidsmigratie verkleinen.
“We integreren nieuwe technologie en AI in beroepsopleidingen, zodat vakmensen leren werken met moderne tools en hun positie op de arbeidsmarkt wordt versterkt.”
Minder strenge privacy- en databeschermingsregels voor innovatie
FVD wil de AVG afschaffen en vervangen door praktische privacyregels, zodat innovatie – waaronder AI-toepassingen – niet wordt belemmerd door bureaucratie. Dit moet het gebruik van AI en andere digitale technologieën versoepelen.
“We schaffen de AVG af en vervangen die door duidelijke en praktische privacyregels, zodat privacy echt beschermd wordt zonder onnodige bureaucratie.”
JA21 wil de inzet van kunstmatige intelligentie (AI) in Nederland actief stimuleren door regelgeving en cultuur binnen organisaties te versoepelen, vooral in sectoren als zorg, veiligheid en economie. De partij pleit voor het vergroten van AI-kennis op bestuursniveau, het wegnemen van belemmeringen voor ondernemers en het aanpassen van wet- en regelgeving om innovatie en digitalisering te versnellen. JA21 ziet AI als essentieel voor economische groei, kostenbeheersing en het versterken van de concurrentiepositie van Nederland.
AI actief omarmen en kennis vergroten op bestuursniveau
JA21 vindt dat instellingen, met name in de zorg, een cultuuromslag moeten maken en AI actief moeten omarmen. Bestuurders moeten aantoonbaar kennis van AI verwerven en beleid ontwikkelen om innovatie niet te blokkeren. Dit moet bijdragen aan het opvangen van toekomstige kostenstijgingen en het verbeteren van de zorg.
Wet- en regelgeving versoepelen voor digitalisering en innovatie
JA21 wil dat de overheid ondernemers meer ruimte geeft om te innoveren met AI en digitalisering, door belemmerende regels te schrappen en het innovatieklimaat te verbeteren. Nederland moet een topspeler worden op het gebied van technologie, waarvoor het versoepelen van regelgeving essentieel is.
“Digitalisering en kunstmatige intelligentie bieden enorme kansen voor onze economie, maar dan moet de overheid wel meebewegen en ondernemers de ruimte geven om te groeien en te innoveren.”
Investeren in AI voor efficiëntere politie
JA21 wil investeren in AI om de politie efficiënter te laten werken en de capaciteitstekorten te verlichten. Door AI in te zetten, kunnen agenten zich meer richten op hun kerntaken en wordt de veiligheid verbeterd.
“Meer blauw op straat. Dat betekent: de politiecapaciteit maximaal uitbreiden, maar ook efficiënter gaan werken. Dit willen we onder meer doen door te investeren in kunstmatige intelligentie (AI)...”
50PLUS ziet kunstmatige intelligentie (AI) vooral als een kans om het leven van ouderen te vergemakkelijken, mits de overheid de regie houdt en digitale inclusie waarborgt. Ze pleiten voor betere coördinatie van AI door de overheid, inzet van AI ten dienste van ouderen, en wettelijke verplichtingen voor gemeenten om digitale zelfredzaamheid te ondersteunen. Concrete voorstellen richten zich op het toegankelijk en veilig maken van digitale technologie, niet op het versoepelen van AI-regels of het stimuleren van ongereguleerde AI-ontwikkeling.
AI inzetten voor ouderen, onder regie overheid
50PLUS wil dat AI wordt gebruikt om het leven van ouderen te verbeteren, maar onder strikte regie van de overheid en met aandacht voor digitale inclusie. Het doel is niet om AI-regels te versoepelen, maar om technologie verantwoord en toegankelijk in te zetten, zodat ouderen langer zelfstandig kunnen wonen en niet worden buitengesloten.
“Digitale zaken en AI-implementatie worden door de overheid beter gecoördineerd.”
“Kunstmatige Intelligentie (AI) in dienst van ouderen. AI biedt enorme kansen voor ouderen. 50PLUS omarmt technologie die het leven makkelijker maakt, zorg verbetert en ouderen langer zelfstandig laat wonen.”
“Digitale inclusie: een gemeentelijke plicht. Gemeenten krijgen de wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen.”
BBB ziet kunstmatige intelligentie (AI) als een strategisch speerpunt voor innovatie en economische groei en wil de ontwikkeling en toepassing van AI in Nederland actief stimuleren. De partij pleit voor structurele investeringen in een Nederlands AI-netwerk, waaronder de AIfabriek in Groningen en lokale AI-hubs, en wil belemmerende regelgeving verminderen om innovatie te versnellen. BBB richt zich op het versoepelen van regels en het creëren van een gunstig klimaat voor AI-ontwikkeling, met oog voor praktische toepasbaarheid en werkbaarheid.
Structureel investeren in Nederlands AI-netwerk
BBB wil de ontwikkeling van AI in Nederland versnellen door structurele investeringen in infrastructuur en samenwerking te stimuleren. Dit moet Nederland internationaal concurrerend maken op het gebied van AI en innovatie, en regionale hubs versterken.
“Nederland investeert via Defensie structureel in de ontwikkeling van het Nederlandse AInetwerk waaronder de AIfabriek in Groningen en lokale AIhubs.”
Minder belemmerende regels voor innovatie en digitalisering
Om AI-innovatie te versoepelen, wil BBB barrières in wet- en regelgeving wegnemen en nieuwe regels toetsen op eenvoud en toepasbaarheid. Dit moet het voor bedrijven en instellingen makkelijker maken om AI en andere digitale innovaties te implementeren.
“Nieuwe wetten en regels worden getoetst op eenvoud, toepasbaarheid en begrijpelijkheid voor iedereen.”
Geen nationale koppen op Europees beleid
BBB wil voorkomen dat Nederland strengere regels oplegt dan Europees vereist, zodat het speelveld voor AI-ontwikkelaars gelijk blijft met andere EU-landen. Dit moet de concurrentiepositie van Nederland versterken en onnodige belemmeringen voor AI-ontwikkeling voorkomen.
“Er komen geen nationale koppen op Europees beleid om zo het speelveld binnen de EU gelijk te houden.”
BIJ1 is zeer kritisch over het gebruik van AI, vooral op het gebied van militaire toepassingen en surveillance. Het programma bevat geen voorstellen om regels rond AI te versoepelen; integendeel, BIJ1 pleit juist voor strengere beperkingen en verbod op bepaalde AI-toepassingen, met het oog op mensenrechten en privacy.
Verbod op AI voor militaire doeleinden
BIJ1 wil het ontwikkelen en gebruiken van AI-systemen voor militaire doeleinden volledig stopzetten. Dit standpunt komt voort uit zorgen over ethiek, mensenrechten en het risico op misbruik van geavanceerde technologieën in oorlogsvoering.
“Daarbij komt er direct een stop op het ontwikkelen en gebruiken van AI-systemen voor militaire doeleinden.”
Strenge beperkingen op AI-surveillance en gezichtsherkenning
Het programma stelt expliciet dat automatische gezichtsherkenning verboden wordt en dat grootschalige surveillance met AI-technologieën in de publieke ruimte stopt. BIJ1 ziet deze vormen van AI als een bedreiging voor burgerrechten en privacy.
De ChristenUnie is kritisch en terughoudend over het versoepelen van AI-regels. Ze benadrukken het belang van strikte ethische kaders, regie door de overheid en bescherming van privacy, vooral vanwege de risico’s van AI voor de rechtsstaat en de relatie tussen arts en patiënt. Concrete voorstellen zijn gericht op het waarborgen van privacy, het uitsluiten van commercieel gebruik van data en het behouden van menselijke verantwoordelijkheid bij AI-toepassingen.
Strikte ethische kaders en regie overheid bij AI
De ChristenUnie ziet AI als een grote maatschappelijke uitdaging met potentieel ontwrichtende gevolgen en wil daarom geen versoepeling, maar juist duidelijke ethische kaders en overheidsregie. Ze willen de rechtsstaat, democratie en burgers beschermen tegen de risico’s van AI.
“De opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) is een van de grootste maatschappelijke uitdagingen van onze tijd, met potentieel ontwrichtende gevolgen voor onder andere de rechtsstaat. Daarom vindt de ChristenUnie dat dit duidelijke ethische kaders en regie van de overheid vraagt.”
“We moeten onze democratie, mensen en natuur beschermen tegen de potentiële risico’s en tegelijkertijd de kansen benutten voor maatschappelijke vooruitgang.”
Privacy en menselijke verantwoordelijkheid bij AI in de zorg
AI mag in de zorg alleen ondersteunend zijn aan de arts, waarbij privacy van patiënten strikt wordt beschermd en commercieel gebruik van data wordt uitgesloten. De ChristenUnie wil geen versoepeling van regels die deze waarborgen ondermijnen.
“Kunstmatige intelligentie kan een middel tot mogelijke detectie zijn voor een arts, zolang de arts eindverantwoordelijk blijft en het middel niet interfereert met de goede relatie tussen arts en patiënt. ... Voorwaarde is dat de privacy van patiënten wordt geborgd en commercieel gebruik van data uitgesloten.”
BVNL ziet kunstmatige intelligentie (AI) als een belangrijke innovatie en wil het gebruik en de ontwikkeling ervan stimuleren, mits privacy en veiligheid gewaarborgd blijven. De partij pleit voor een innovatievriendelijk klimaat voor AI-onderzoek en -toepassing, maar benadrukt dat AI zorgvuldig moet worden ingezet en geen gevaar mag vormen voor de privacy van burgers. BVNL wil dat de overheid onderzoekt hoe AI verantwoord kan worden geïntegreerd, bijvoorbeeld in het onderwijs.
Stimuleren van AI-innovatie en onderzoek
BVNL wil dat Nederland een innovatievriendelijk klimaat creëert voor AI, waarbij bedrijven, startups en academici de ruimte krijgen om te ontwikkelen en te groeien. Het doel is om onderzoek en toepassing van AI te bevorderen, zolang dit niet ten koste gaat van privacy en veiligheid.
“BVNL zet zich in voor de stimulering van onderzoek en innovatie op het gebied van kunstmatige intelligentie en andere digitale technologieën zoals quantumtechnologie. We willen een innovatievriendelijk klimaat creëren waarin bedrijven, startups en academici kunnen gedijen.”
AI alleen bij zorgvuldige omgang met privacy
BVNL erkent de voordelen van AI, maar stelt duidelijke grenzen: AI mag geen gevaar vormen voor de privacy van burgers. De overheid moet actief toezien op een verantwoorde inzet van AI, met bijzondere aandacht voor privacybescherming.
“Artificial Intelligence (AI) is een welkome innovatie, mits er zorgvuldig mee wordt omgegaan. Het is een taak voor de overheid om na te gaan hoe AI bijvoorbeeld kan worden geïncorporeerd in het onderwijs. Privacy is een groot goed en AI mag geen gevaar worden voor onze privacy.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma