Verkiezingsprogramma's 2025 overAI strategie?
De SGP pleit voor een terughoudende, ethisch verantwoorde en soevereine inzet van kunstmatige intelligentie (AI), waarbij menselijke controle, transparantie en nationale belangen centraal staan. Ze willen investeren in eigen AI-capaciteit, strenge ethische en veiligheidskaders hanteren, en de macht van grote (buitenlandse) techbedrijven beperken. De partij benadrukt het belang van technologische soevereiniteit, transparantie van algoritmes, en bescherming van privacy en publieke waarden.
Investeren in Nederlandse AI-soevereiniteit
De SGP wil voorkomen dat Nederland afhankelijk wordt van buitenlandse AI-machten zoals China en de VS, en pleit daarom voor eigen investeringen en productiecapaciteit. Het Nederlands belang moet voorop staan, met aandacht voor regionale ontwikkeling.
“Nederland moet ook zelf investeren in kunstmatige intelligentie om te voorkomen dat China en de VS alle touwtjes in handen krijgen.”
“Nederland heeft meer technologische soevereiniteit nodig. De SGP wil daarom investeren in regionale productiecapaciteit voor nieuwe technologieën zoals een AI-fabriek in Groningen, waarbij het Nederlands belang prevaleert boven Europees belang.”
Strenge ethische en transparantie-eisen voor AI
De SGP stelt dat AI-systemen altijd transparant, controleerbaar en ethisch verantwoord moeten zijn, met de mens als eindverantwoordelijke. Ze willen duidelijke regels voor algoritmes, ethische toetsing, en bescherming tegen vooringenomenheid en privacyschending.
“Algoritmes moeten altijd te herleiden zijn zodat beslissingen en de manier waarop deze tot stand gekomen zijn duidelijk en controleerbaar blijven.”
“Voor de toelating van nieuwe technologische ontwikkelingen met grote impact op de samenleving is een ethische toelatingscommissie nodig.”
“AI-systemen moeten voldoen aan de principes van proportionaliteit, subsidiariteit, dataminimalisatie en transparantie. De eindbeslissing moet altijd bij een mens liggen.”
“Er moeten ethische richtlijnen worden geïntegreerd voor AI waaronder het voorkomen van vooringenomenheid en het beschermen van privacy.”
Verbod en regulering van riskante AI-toepassingen
De SGP wil riskante AI-systemen strenger reguleren, deepfakes verbieden en verkoop aan het buitenland beperken. Ze pleiten voor copyright op biometrische data en bescherming tegen misbruik.
“De regels voor verkoop van riskante AI-systemen aan buitenlandse partijen moeten aangescherpt worden.”
“Er komt een verbod op het creëren en verspreiden van deepfakes. Burgers krijgen, naar Deens voorbeeld, op grond van de Auteurswet copyright op hun eigen lichaam, gezichtskenmerken en stem.”
Menselijke controle en morele verantwoordelijkheid
De SGP benadrukt dat AI nooit de morele verantwoordelijkheid van de mens mag overnemen. De mens moet altijd eindverantwoordelijk blijven, vanuit een christelijk mensbeeld.
Macht van grote techplatforms beperken
De SGP wil de macht van grote (buitenlandse) techbedrijven en platforms inperken om concurrentie en digitale soevereiniteit te waarborgen.
“De macht van grote platforms moet aan banden worden gelegd zodat concurrentie mogelijk blijft. Indien nodig worden hiervoor mededingingsregels aangepast.”
Bescherming van kwetsbare groepen en kinderen
De SGP wil AI-gebruik bij kinderen streng reguleren en kwetsbare groepen beschermen tegen digitale risico’s.
“Kunstmatige intelligentie mag nooit gebruikt worden om kinderen ergens toe te dwingen of hen te misleiden. Zij zijn extra kwetsbaar.”
Volt pleit voor een ambitieuze, Europese AI-strategie gericht op digitale autonomie, ethische innovatie en transparantie. Ze willen investeren in open source AI, strenge regulering en publieke controle, en zetten in op AI-geletterdheid en ethisch gebruik binnen overheid en bedrijfsleven. De partij ziet AI als sleuteltechnologie voor de toekomst, maar benadrukt dat mens en grondrechten altijd centraal moeten staan.
Europese digitale autonomie en open source AI
Volt wil dat Nederland en de EU minder afhankelijk worden van niet-EU-landen door te investeren in eigen, transparante en betrouwbare AI-modellen, gebouwd op open source en publieke data. Dit moet innovatie stimuleren en strategische autonomie waarborgen.
“Als onderdeel van de strategie voor digitale autonomie worden de meest geavanceerde, transparante en betrouwbare AI-modellen ontwikkeld. De technologie wordt opgebouwd uit opensource-componenten en getraind met betrouwbare data van de overheid en de maatschappij.”
“We ontwikkelen alternatieven die ons minder afhankelijk maken van niet-EU-landen. EU-bedrijven die alternatieven ontwikkelen voor Amerikaanse cloud-, AI- en cybersecuritydiensten worden erkend als innovatieve spelers en krijgen betere toegang tot financiering.”
“Algoritmen en trainingsdatasets die ontwikkeld zijn met overheidsgeld (‘publieke AI’) moeten gratis beschikbaar zijn voor alle inwoners en instellingen in de EU.”
Strenge regulering, ethische toetsing en transparantie
Volt wil dat AI-systemen, vooral die door de overheid worden gebruikt, verplicht worden getoetst aan grondrechten en ethische kaders. Transparantie, open standaarden en een verplicht algoritmeregister zijn essentieel om misbruik te voorkomen en publieke controle te waarborgen.
“AI en algoritmen die door de overheid en in de uitvoering gebruikt worden om beslissingen te nemen die invloed hebben op mensen, moeten verplicht getoetst worden aan grondrechten en ethische kaders.”
“Iedereen moet inzage kunnen hebben in de informatie en algoritmes die door de overheid gebruikt worden. Daarvoor is het van belang dat we zo snel mogelijk overschakelen naar open standaarden en een verplicht algoritmeregister invoeren.”
“Nederland moet AI-regulering invoeren voor de bescherming van onze democratische waarden. Er komen verplichte labels voor AI-gegenereerde content en real-time detectiesystemen voor deepfakes, zodat burgers onderscheid kunnen maken tussen authentieke en kunstmatig gegenereerde informatie.”
Investeren in AI-ecosysteem en AI-fabriek
Volt wil een AI-fabriek opzetten die ondernemers en onderzoekers ondersteunt bij het ontwikkelen en toepassen van AI op een ethisch verantwoorde manier. Dit moet leiden tot een sterk Europees ecosysteem voor kennisdeling en innovatie.
“Een AI-fabriek staat ten dienste van ondernemers in de regio. Regionale onderzoeksinstellingen maken ook gebruik van de AI-fabriek om onderzoek te verrichten en de resultaten beschikbaar te stellen aan internationale studenten en het bedrijfsleven.”
“Volt steunt de bouw van de AI-fabriek in Groningen. Deze fabriek moet actief ingezet worden om ondernemers te helpen AI op een ethisch verantwoorde en innovatieve manier in te zetten.”
AI-geletterdheid en bewustwording
Volt vindt het belangrijk dat burgers, politici en ambtenaren AI begrijpen en verantwoord kunnen gebruiken. Daarom willen ze investeren in AI-onderwijs, bewustwordingscampagnes en digitale vaardigheden.
“Door Nederlanders proactief te informeren en te onderwijzen over AI, bijvoorbeeld door middel van chatbots op basis van GPT-NL, vergroten we de AI-geletterdheid van Nederlanders.”
“Er moet een verplichte basistraining komen voor politici en ambtenaren op het gebied van digitale vaardigheden en AI.”
Ethische innovatie en toezicht
Volt benadrukt dat AI-innovatie altijd ethisch en toekomstbestendig moet zijn, met een sturende rol voor de overheid en een ministerie van Digitale Zaken voor toezicht en agendering.
NSC erkent zowel de kansen als de risico’s van kunstmatige intelligentie en pleit voor een soevereine, veilige en ethisch verantwoorde inzet van AI in Nederland. De partij wil investeren in eigen AI-infrastructuur, strenge privacybescherming, handhaving op misbruik, en stimulering van AI-talent en innovatie, met bijzondere aandacht voor Europese samenwerking en bescherming tegen de macht van techreuzen. Concrete voorstellen zijn onder meer een Nederlandse AI-faciliteit, strengere regels voor deepfakes en gezichtsherkenning, en het stimuleren van bijscholing voor de arbeidsmarkt.
Investeren in Nederlandse AI-infrastructuur en talent
NSC wil Nederland minder afhankelijk maken van buitenlandse AI-technologie door te investeren in eigen infrastructuur, talent en een ecosysteem voor AI-ontwikkeling. Dit moet de digitale soevereiniteit versterken en het mkb en strategische sectoren ondersteunen.
“We steunen de oprichting van een AI-fabriek in Groningen die rekenkracht, data en talent beschikbaar maakt voor het mkb en strategische sectoren.”
“Er wordt een Nederlandse AI-faciliteit in Groningen gebouwd. Dit moet leiden tot een ecosysteem waarop bedrijfsleven, wetenschap en overheid zo zijn aangesloten dat het bijdraagt aan de brede welvaart van de regio. We ondersteunen daarnaast de ontwikkeling van GPT-NL als Nederlands taalmodel.”
“We investeren in technisch talent. Daarbij zetten we extra in op de instroom in mbo-, hbo- en wo-opleidingen voor strategische sectoren die echt om mensen staan te springen zoals de halfgeleiderindustrie, AI en energietechnologie.”
Voorkeur voor soevereine en lokaal draaiende AI-modellen
Om privacy en veiligheid te waarborgen, wil NSC dat de overheid bij voorkeur kiest voor AI-oplossingen die niet afhankelijk zijn van buitenlandse techreuzen en lokaal draaien.
“De overheid moet wanneer het nuttig is zeker gebruik maken van AI-toepassingen, maar hierbij omwille van de veiligheid en privacy bij voorkeur kiezen voor soevereine of lokaal draaiende AI-modellen.”
Strenge regulering en handhaving op AI-gebruik en privacy
NSC ziet risico’s in AI-gebruik, zoals privacyschending, deepfakes en gezichtsherkenning, en pleit voor strengere handhaving, duidelijke verboden en meer middelen voor toezichthouders.
“Burgers staan nog te vaak machteloos tegen AI-toepassingen die een grote impact hebben op hun persoonlijke levenssfeer. Er moet strengere handhaving zijn op de bestaande regels. Zo mogen er geen camera’s met gezichtsherkenning in de openbare ruimte of in supermarkten hangen. Dit vereist voldoende financiering van toezichthouders zoals de Autoriteit Persoonsgegevens.”
“Het maken en verspreiden van deepfakes wordt strafbaar gesteld via het auteursrecht, met een verplichte snelle verwijdering van dit materiaal.”
“We pleiten voor een verplichting op Europees niveau voor ontwikkelaars van kunstmatige intelligentie om zichtbare en onzichtbare watermerken toe te voegen wanneer hun software wordt gebruikt om bestaande mensen na te bootsen.”
Stimuleren van bijscholing en weerbaarheid op de arbeidsmarkt
NSC erkent de impact van AI op werk en wil bedrijven stimuleren om werknemers bij te scholen zodat zij kunnen omgaan met veranderingen door AI.
“We voorzien dat de doorontwikkeling van kunstmatige intelligentie (AI) grote en onzekere effecten zal hebben op de arbeidsmarkt, zowel in positieve als in negatieve zin. Bedrijven moeten gestimuleerd worden om hun personeel bij te scholen zodat zij wendbaar met deze veranderingen om kunnen gaan.”
Europese samenwerking en digitale soevereiniteit
NSC wil Europese samenwerking versterken op het gebied van digitale technologie en AI, met behoud van nationale soevereiniteit en focus op strategische onafhankelijkheid.
“We ondersteunen het EuroStack initiatief om meer Europese digitale technologie te ontwikkelen.”
“We moeten in Europa samen optrekken als het gaat om wereldhandel, het verminderen van de afhankelijkheid van strategische goederen en grondstoffen, het afdwingen van een gelijk speelveld voor onze bedrijven en het veiligstellen van technologie.”
Transparantie en wetenschappelijke standaard voor algoritmen bij de overheid
NSC wil dat het gebruik van algoritmen door de overheid transparant, navolgbaar en wetenschappelijk verantwoord is, om fouten en misbruik te voorkomen.
“We komen met een verplichte wetenschappelijke standaard voor het gebruik van modellen, rekeninstrumenten en algoritmen door de overheid. Deze standaard moet openbaar en navolgbaar zijn.”
De Partij voor de Dieren wil dat kunstmatige intelligentie uitsluitend onder publieke en democratische controle wordt ontwikkeld en ingezet, met nadruk op ecologische grenzen, mensenrechten en sociale rechtvaardigheid. AI mag alleen worden toegepast als het aantoonbaar bijdraagt aan publieke doelen en wordt streng getoetst op ecologische, ethische en maatschappelijke impact. Transparantie, onafhankelijk toezicht, en het voorkomen van afhankelijkheid van Big Tech staan centraal in hun AI-strategie.
AI alleen inzetten voor publieke doelen en onder publieke controle
De PvdD stelt dat AI uitsluitend mag worden ingezet als het aantoonbaar bijdraagt aan publieke doelen zoals dierenwelzijn, natuurherstel, energiebesparing, betere zorg of armoedebestrijding. De overheid moet zeggenschap krijgen over AI-infrastructuur en technologie, en toepassingen worden vooraf getoetst op ecologische impact. Commerciële inzet van AI is alleen toegestaan als deze verenigbaar is met duurzame en sociaal rechtvaardige principes.
“De overheid zet AI alleen in als de toepassing aantoonbaar bijdraagt aan publieke doelen, zoals dierenwelzijn, natuurherstel, energiebesparing, betere zorg of armoedebestrijding. Elke voorgenomen toepassing wordt vooraf getoetst op ecologische impact. Transparantie over energie- en waterverbruik van AI-systemen is verplicht.”
“AI mag uitsluitend commercieel worden ingezet wanneer de toepassing verenigbaar is met duurzame en sociaal rechtvaardige principes. Toepassingen die bijdragen aan ongelijkheid, overconsumptie en gedragsmanipulatie vallen daar niet onder en krijgen in Nederland geen ruimte.”
“De overheid, nationaal én Europees, moet zeggenschap krijgen over zowel de AI-infrastructuur (zoals datacenters) als over het ontwerp en de regulering van de technologie zelf.”
Transparantie, toezicht en toetsing op ethiek, privacy en ecologie
De partij eist transparantie over de werking en onzekerheden van AI-systemen, verplichte toetsing op ethiek, privacy, anti-discriminatie en ecologische impact, en structurele financiering voor onafhankelijk toezicht en onderzoek. AI-systemen die invloed hebben op mensenlevens moeten aantoonbaar anti-discriminatoir zijn en onder streng toezicht staan.
“Daarom moet het voor gebruikers altijd duidelijk zijn dat AI-antwoorden onjuist kunnen zijn. Transparantie over onzekerheid is essentieel om misleiding en maatschappelijke schade te voorkomen.”
“Alle AI-systemen die invloed hebben op mensenlevens, inclusief systemen die worden ingezet ten behoeve van de veiligheid, worden aan de voorkant ontworpen en later getoetst op beheersbaarheid, ethiek, lichamelijke integriteit en privacy. Deze systemen moeten aantoonbaar anti-discriminatoir zijn. Er wordt structureel geld uitgetrokken voor toezicht en handhaving hierop, waarbij er ook verboden kunnen worden ingesteld.”
“Er komt structurele financiering voor onafhankelijk onderzoek naar de ecologische en maatschappelijke impact van AI. Bij die laatste categorie is expliciet aandacht voor effecten op autonomie, taal, denken en (sociaal) gedrag, en de risico’s voor rechtstaat en democratie. Onderzoeksresultaten worden publiek beschikbaar gemaakt en gebruikt voor educatie om de weerbaarheid van burgers te vergroten. Ze vormen daarnaast een basis voor beleid.”
Publieke regie en digitale soevereiniteit, minder afhankelijkheid van Big Tech
De PvdD wil de regie over essentiële AI-infrastructuur in publieke handen brengen en investeren in publieke, Europese AI-technologie om afhankelijkheid van buitenlandse commerciële partijen te voorkomen. AI moet altijd onder democratische regie ontwikkeld worden.
“De regie over essentiële AI-infrastructuur komt in publieke handen. De overheid zorgt ervoor dat in Europees verband geïnvesteerd wordt in goede publieke AI-technologie, zodat er geen afhankelijkheid ontstaat van problematische regimes of buitenlandse commerciële partijen.”
“Technologie moet transparant, controleerbaar en dienstbaar zijn aan mens, dier, natuur en democratie, nooit aan winst of macht. We investeren in open en veilige digitale infrastructuur, verminderen onze afhankelijkheid van Big Tech en zorgen altijd voor een analoge terugvaloptie bij vitale systemen.”
“Kunstmatige intelligentie wordt alleen onder democratische regie ontwikkeld.”
Erkenning van systemische en existentiële AI-risico’s en internationale regulering
De partij erkent de existentiële risico’s van AI en pleit voor structurele investeringen in AI-veiligheidsonderzoek, actieve uitvoering van de Europese AI Act, en internationale afspraken over AI-veiligheid.
“Nederland erkent publiekelijk de systemische en existentiële risico’s van AI en investeert structureel in AI-veiligheidsonderzoek. Daarnaast worden we aanjager van een daadkrachtige uitvoering van de Europese AI act, en pleiten we voor een internationaal AI-veiligheidsverdrag en AI-toezichtsautoriteit.”
AI niet als vervanging van essentiële menselijke interactie
De PvdD stelt dat AI geen vervanging mag zijn voor menselijke interactie in sectoren waar dat essentieel is, zoals zorg, onderwijs en cultuur; technologie moet daar ondersteunend zijn.
“AI mag geen vervanging zijn voor essentiële menselijke interactie in sectoren waar menselijke interactie belangrijk is, zoals binnen de zorg, onderwijs en cultuur. Technologie moet daar ondersteunend zijn – niet het menselijke contact verdringen.”
GroenLinks-PvdA kiest voor een AI-strategie die inzet op publieke controle, mensenrechten, en digitale autonomie, met nadruk op Europese samenwerking en het beperken van Big Tech-macht. Ze willen investeren in verantwoorde, duurzame AI-ontwikkeling, strenge regulering van risicovolle AI-toepassingen, en het stimuleren van Europese technologie en infrastructuur. Hun visie is dat AI de samenleving moet dienen, niet ondermijnen, en dat Nederland en Europa minder afhankelijk moeten worden van buitenlandse techgiganten.
Verbieden en reguleren van risicovolle AI-systemen
GroenLinks-PvdA wil risicovolle AI-systemen, zoals gezichts- en emotieherkenning, verbieden en AI-content altijd herkenbaar maken. Ze leggen nadruk op mensenrechten, privacy en transparantie, en willen dat AI-systemen niet leiden tot massasurveillance of mensenrechtenschendingen.
“We verbieden riskante AI-systemen, zoals systemen voor realtime gezichts- of emotieherkenning. AI-gegenereerde content moet altijd als zodanig herkenbaar zijn, met duidelijke bronvermelding. Het verplicht afstaan van data voor het trainen van AI-modellen is niet toegestaan.”
“Met nieuwe Europese regelgeving voorkomen we de export van (AI)software in de surveillance- en defensie-industrie die bijdraagt aan mensenrechtenschendingen.”
Investeren in Europese AI-infrastructuur en digitale autonomie
De partij wil investeren in Europese alternatieven voor AI, cloud en digitale diensten, en een eigen AI-fabriek en taalmodel opzetten. Dit moet de afhankelijkheid van Amerikaanse en Chinese techbedrijven verminderen en de strategische autonomie van Europa vergroten.
“We investeren in de komst van een AI-fabriek in Groningen, waar start-ups en overheden vrijuit kunnen experimenteren met nieuwe toepassingen.”
“Nederland kent veel innovatieve ICT-bedrijven, maar is toch afhankelijk van Amerikaanse en Chinese leveranciers. Samen met Europese partners maken we haast met het bouwen van Europese alternatieven en het stallen van data op Europees grondgebied.”
“Europa is te afhankelijk van Amerikaanse tech-giganten. We bouwen hun macht af door te investeren in Europese digitale infrastructuur, een eigen Cloud en veilige AI.”
AI inzetten voor maatschappelijke meerwaarde en eerlijke arbeidsmarkt
GroenLinks-PvdA wil AI inzetten om werk fijner en efficiënter te maken, ongelijkheid te voorkomen en de samenleving te versterken. Ze benadrukken samenwerking met vakbonden en bescherming van platformwerkers.
“We zetten samen met vakbonden in op fijner en efficiënter werken met AI, en platformwerkers hebben recht op sociale zekerheid.”
“We creëren eerlijke algoritmes, versterken onze veiligheid en investeren in kunstmatige intelligentie die bijdraagt aan de samenleving. Zo voorkomen we dat de ongelijkheid toeneemt en beschermen we onze vrijheden.”
Duurzame en energiezuinige AI
De partij erkent de milieu-impact van AI en digitalisering en wil sturen op circulaire, energiezuinige en repareerbare hardware, en het tegengaan van onnodig AI-gebruik.
“De digitale samenleving verbruikt veel stroom, vaak door onnodig AI-gebruik of door ICT alsmaar te laten draaien. Tegelijkertijd kan digitalisering ook helpen om bedrijven duurzamer te maken.”
“We sturen als overheid op circulariteit en efficiëntie... We zetten ons in voor Europese regelgeving die modulaire en repareerbare hardware stimuleert en veroudering tegengaat.”
Bescherming van makers en auteursrecht bij generatieve AI
GroenLinks-PvdA wil eerlijke beloning en bescherming van makers in de culturele sector, met aandacht voor de impact van generatieve AI op auteursrecht.
“In de sector moet fair pay & fair practice de norm zijn. Subsidies moeten direct terechtkomen bij makers en uitvoerenden en we hebben aandacht voor de gevolgen van generatieve AI op het auteursrecht.”
De SP pleit voor strenge regulering van kunstmatige intelligentie (AI) om misbruik, discriminatie en machtsconcentratie door grote techbedrijven te voorkomen. Ze willen dat AI transparant, ethisch en onder democratische controle wordt ingezet, met nadruk op bescherming van privacy, auteursrechten en het waarborgen van mensenrechten. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals een verbod op volledig geautomatiseerde besluitvorming, een ethische toets voorafgaand aan markttoetreding van nieuwe technologieën, en het beperken van dataverzameling en milieuschade door datacentra.
Strenge regulering en transparantie van AI
De SP wil dat AI onderworpen wordt aan strenge regels om misbruik, deepfakes en schending van auteursrechten te voorkomen. Transparantie over het gebruik van AI en bescherming van persoonlijke kenmerken zijn hierbij essentieel.
“Kunstmatige Intelligentie maakt het steeds moeilijker om te achterhalen wat echt en wat nep is... Daarom is strenge regulering nodig. Het moet altijd duidelijk zijn wanneer iets door AI is gemaakt.”
“Daarnaast mag AI alleen worden getraind met publieke informatie en mag het geen inbreuk maken op auteursrechten. Mensen krijgen auteursrechten over hun eigen stem, gezichtskenmerken en lichaam.”
Verbod op volledig geautomatiseerde besluitvorming door AI
De SP verbiedt het nemen van belangrijke besluiten over mensenlevens door volledig geautomatiseerde systemen of algoritmes, om discriminatie en schending van rechten te voorkomen.
“Bij beslissingen die impact hebben op iemands leven, bijvoorbeeld bij de aanvraag voor een uitkering, blijven altijd mensen betrokken. We staan niet toe dat dergelijke beslissingen volledig geautomatiseerd worden via algoritmes.”
“De inzet van algoritmen, Kunstmatige Intelligentie en geautomatiseerde besluitvorming om fraude op te sporen en besluiten te nemen is niet langer toegestaan wanneer mensenrechten niet gewaarborgd kunnen worden.”
Ethische toets en democratische controle op AI
Nieuwe technologieën, waaronder AI, moeten eerst een ethische toets ondergaan voordat ze op de markt komen. De volksvertegenwoordiging krijgt ondersteuning van een permanent onderzoeksinstituut voor advies over maatschappelijke gevolgen.
“Nieuwe technologieën worden eerst onderworpen aan een ethische toets, voordat zij kunnen toetreden tot de markt.”
“Wij versterken de volksvertegenwoordiging met een permanent onderzoeksinstituut dat adviseert over de maatschappelijke gevolgen van technologische ontwikkelingen en voorstellen doet voor aanvullende burgerrechten in het digitale tijdperk.”
Beperking van dataverzameling en bescherming van privacy
De SP wil dat zonder concrete verdenking geen data van burgers wordt verzameld, en dat consumenten bij digitale diensten dezelfde bescherming krijgen als bij betaalde diensten.
Milieuschade door datacentra en digitale autonomie beperken
De SP wil grote, energieverslindende datacentra weren en investeert in Europese alternatieven om afhankelijkheid van Amerikaanse techbedrijven te verminderen.
“Grote, energieverslindende datacentra worden geweerd. Alle datacentra moeten voldoen aan strenge regels, zodat ze zuinig omgaan met stroom, water en grondstoffen en zo min mogelijk schade aan het milieu veroorzaken.”
“We moeten investeren in alternatieven in Nederland en Europa, zodat we de afhankelijkheid van de VS kunnen verminderen. Overheden maken zo veel mogelijk gebruik van open source...”
Het CDA erkent het strategische belang van kunstmatige intelligentie (AI) voor economie, veiligheid en autonomie en wil dat Nederland en Europa minder afhankelijk worden van Big Tech. Ze pleiten voor investeringen in Europese AI-ontwikkeling, digitale ethiek in onderwijs, een AI-commissaris voor centrale regie, en stimuleren Nederlandse AI-initiatieven zoals GPT-NL en Europese datacentra. De partij legt nadruk op ethische kaders, samenwerking tussen sectoren en versterking van digitale weerbaarheid.
Investeren in Europese AI-ontwikkeling en autonomie
Het CDA wil de achterstand van Europa op het gebied van AI verkleinen door te investeren in eigen AI-technologie, cloud-toepassingen, chipproductie en datacentra. Hiermee willen ze de afhankelijkheid van niet-Europese Big Tech verminderen en de digitale soevereiniteit van Nederland en Europa versterken.
“We willen minder afhankelijk worden van Big Tech buiten Europa. Daarom investeren we in digitale autonomie, bijvoorbeeld door als Europa eigen cloud-toepassingen te maken, en met gelijkgestemde landen te bouwen aan de versterking van de Europese chipsector.”
“We stimuleren de ontwikkeling van chipproductie en -ontwerp met gelijkgestemde Europese landen. Ook dragen we actief bij aan de daadwerkelijke productie van geavanceerde chips in Nederland of Europa.”
“We stimuleren doorontwikkeling van het Nederlands ‘large language-model’ GPT-NL als basis voor AI. Ook stimuleren we de bouw van Europees-autonome datacentra.”
“Binnen het groeifonds komt ruimte voor investeringen in sleuteltechnologieën met een sterke focus op AI.”
Centrale regie en samenwerking via AI-commissaris
Het CDA wil een AI-commissaris aanstellen om centrale regie te voeren op AI-beleid en samenwerking tussen bedrijven, onderwijs en overheid te bevorderen. Dit moet leiden tot meer data-uitwisseling en een gecoördineerde aanpak van AI-ontwikkeling in Nederland.
“Er komt daarnaast een commissaris AI voor centrale regie. Zo stimuleren we steviger samenwerking en data-uitwisseling tussen bedrijven, onderwijsinstellingen en overheden.”
Verankeren van digitale ethiek en AI-onderwijs
Het CDA vindt het belangrijk dat digitale ethiek, AI-ethiek en kennis over algoritmes structureel worden opgenomen in het onderwijs en bedrijfsleven. Dit moet bijdragen aan een digitaal weerbare samenleving en verantwoord gebruik van AI.
“Wij willen een betere verankering van digitale ethiek: AI-ethiek, het begrijpen van algoritmes, mediawijsheid en cyberveiligheid in funderend en vervolgonderwijs en bibliotheken. Ook bedrijven, vooral het mkb, dragen bij door hun medewerkers te scholen en toepassingen verantwoord in te zetten.”
Strikte handhaving en toezicht op AI-wetgeving
Het CDA benadrukt het belang van toezicht op naleving van AI-wetgeving en wil platforms die zich niet aan de regels houden streng bestraffen. Dit moet zorgen voor een veilige digitale omgeving en bescherming tegen misbruik van AI.
“Toezichthouders behouden hun onafhankelijke rol, en zien toe op naleving van de geldende wetgeving op het gebied van AI.”
“We bestraffen platforms die zich niet aan de regels houden. Bij herhaalde en grove schending willen we dat websites en platforms (tijdelijk) uit de lucht worden gehaald.”
D66 wil dat Nederland en Europa koploper worden in waardengedreven en verantwoorde AI, met een sterke focus op digitale autonomie en onafhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven. Ze pleiten voor investeringen in een eigen Europese AI-sector, strenge handhaving van Europese waarden, en democratische controle op AI-toepassingen. Concrete voorstellen zijn onder meer het stimuleren van Europese alternatieven, het aanstellen van een bewindspersoon voor Technologie en Innovatie, en het versterken van toezicht op AI.
Nederland en Europa koploper in verantwoorde AI
D66 ziet AI als een strategisch domein waarin Nederland en Europa onafhankelijk en leidend moeten zijn, om risico’s voor werk, veiligheid en democratie te beperken en afhankelijkheid van buitenlandse machten te voorkomen. Ze willen investeren in een sterke nationale en Europese AI-sector, gebaseerd op Europese waarden en standaarden.
“Nederland wordt koploper in Europa in waardengedreven en verantwoorde AI. AI biedt enorme kansen, maar zorgt ook voor risico’s voor werk, veiligheid en democratie. De strijd om de dominantie op het gebied van AI in de wereld is in volle gang.”
“We bouwen daarom onze eigen kennis en kracht op het gebied van AI op, op basis van Europese waarden en standaarden.”
“We kiezen voor Europese alternatieven en helpen vanuit de overheid door als eerste klant (launching customer) om producten op de markt te brengen.”
Digitale autonomie en onafhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven
D66 wil digitale autonomie voor Nederland en de EU, zodat AI en digitale infrastructuur niet afhankelijk zijn van buitenlandse (vooral Amerikaanse en Chinese) bedrijven. Ze willen Europese oplossingen en strenge handhaving van Europese regels, met een bewindspersoon die publieke sectoren losmaakt van grote techbedrijven.
“Digitale autonomie gaat verder dan wetten. D66 introduceert het Baas-over-eigen-bitsprincipe. Mensen krijgen zelf de regie over hun online leven. Dat geldt ook voor Nederland en de Europese Unie: we zorgen voor digitale onafhankelijkheid, van de cloud en infrastructuur tot apps en algoritmes. We kiezen voor Europese oplossingen en stevige handhaving van Europese regels.”
“Een bewindspersoon voor Technologie en Innovatie krijgt onder meer de taak om het Rijk en publieke sectoren los te maken van grote techbedrijven uit Amerika en China.”
Democratische grip en toezicht op AI
D66 benadrukt het belang van democratische controle en onafhankelijke toezichthouders om schadelijke effecten van AI en de verdienmodellen van grote techbedrijven te beperken. Ze willen sterke toezichthouders met voldoende capaciteit om te handhaven.
“D66 staat voor democratische grip en onafhankelijke controle op ons digitale bestaan. Digitale autonomie is daarvoor cruciaal. Waar we die autonomie nog niet hebben, beschermen sterke toezichthouders mensen en maatschappij tegen de schadelijke effecten van de verdienmodellen van grote techbedrijven. We zorgen dat deze toezichthouders genoeg capaciteit hebben om sterk te handhaven.”
AI voor publieke sectoren en maatschappelijke doelen
D66 wil dat AI wordt ingezet voor maatschappelijke meerwaarde, zoals in zorg, onderwijs en overheidsdiensten, en niet wordt overgelaten aan buitenlandse bedrijven die alleen uit zijn op winst en schaal.
“De ontwikkeling van AI in bijvoorbeeld de zorg, het onderwijs en overheidsdiensten is gevoelig. Daarom laten we dat niet over aan buitenlandse bedrijven die alleen uit zijn op winst en schaal.”
AI en defensie: Europese koploper met menselijke controle
D66 wil dat Nederland in 2030 Europees koploper is op het gebied van AI voor defensie, met als uitgangspunt betekenisvolle menselijke controle.
“D66 wil dat Nederland in 2030 Europees koploper is op het gebied van AI, drones, ruimtevaart en cybersecurity voor defensie. Ons uitgangspunt voor deze technologieën is betekenisvolle menselijke controle.”
JA21 ziet kunstmatige intelligentie (AI) als een belangrijke motor voor innovatie, economische groei en kostenbesparing, vooral in sectoren als zorg, bedrijfsleven en defensie. De partij wil AI actief stimuleren door kennis op bestuursniveau te vergroten, digitalisering te versnellen en productiviteit centraal te stellen boven ethische kaders. JA21 pleit voor een nationale strategie waarin overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen samenwerken om Nederland digitaal soeverein en concurrerend te maken.
AI actief inzetten voor innovatie en productiviteit
JA21 wil AI niet alleen omarmen, maar ook actief inzetten om innovatie en productiviteit te verhogen, met name in de zorg en het bedrijfsleven. De partij vindt dat instellingen en ondernemers ondersteund en gestimuleerd moeten worden om AI-oplossingen te implementeren, waarbij het verhogen van productiviteit belangrijker is dan het opstellen van ethische kaders.
“AI actief omarmen en kennis van AI op bestuursniveau vergroten.”
“AI en innovatie prioriteren om toekomstige stijgingen van zorgkosten op te vangen.”
“Het gebruik van AI in de praktijk stimuleren, vooral in het mkb, door in te zetten op slimme data-analyse, automatisering en AI-oplossingen die ondernemers echt helpen. Aan ethische kaders hebben we niet genoeg, het uitgangspunt is productiviteit.”
Nationale strategie voor digitalisering en AI
JA21 pleit voor een nationale, samenhangende strategie voor digitalisering en AI, waarin overheid, bedrijfsleven en kennisinstituten gezamenlijk optrekken. Hiermee wil de partij versnipperd beleid en bureaucratie tegengaan en Nederland minder afhankelijk maken van buitenlandse techbedrijven.
“Versnipperd beleid en talloze loketten voor bedrijven die willen digitaliseren voorkomen met een nationale strategie waarin het bedrijfsleven gezamenlijk optrekt met de overheid en kennisinstituten.”
“Zorgen voor digitale soevereiniteit. Europa en Nederland mogen niet volledig afhankelijk zijn van Amerikaanse of Chinese techbedrijven. We investeren in strategische technologie en digitale veiligheid.”
AI integreren in defensie en veiligheid
JA21 ziet AI als essentieel voor een moderne en effectieve krijgsmacht. De partij wil dat Defensie op innovatieve wijze AI (en drones) integreert om de Nederlandse belangen beter te beschermen en de krijgsmacht toekomstbestendig te maken.
“De krijgsmacht moet op innovatieve wijze de laatste technologische ontwikkelingen toepassen in de organisatie, waaronder met de integratie van drones en AI.”
AI inzetten voor efficiëntere politie
JA21 wil de politiecapaciteit uitbreiden en efficiënter maken door te investeren in AI, zodat agenten zich meer op hun kerntaken kunnen richten.
“Meer blauw op straat. Dat betekent: de politiecapaciteit maximaal uitbreiden, maar ook efficiënter gaan werken. Dit willen we onder meer doen door te investeren in kunstmatige intelligentie (AI) en door agenten meer de ruimte te geven om te focussen op hun kerntaken.”
De VVD ziet kunstmatige intelligentie (AI) als een strategische groeikans voor Nederland en wil fors investeren in AI-ontwikkeling om technologische afhankelijkheid van andere landen te voorkomen. De partij zet in op concrete investeringen in AI-infrastructuur, het stimuleren van AI-toepassingen in het bedrijfsleven en het versoepelen van Europese AI-regelgeving. Hun visie is gericht op economische groei, innovatie en het versterken van de internationale concurrentiepositie van Nederland.
Vol inzetten op AI-ontwikkeling en -infrastructuur
De VVD wil Nederland tot koploper maken in AI door grootschalig te investeren in AI-fabrieken, een AI-hub en het stimuleren van AI-toepassingen in het mkb. Dit moet de economische groei versnellen en technologische afhankelijkheid van de VS en China verminderen.
“Vol inzetten op kunstmatige intelligentie: Kunstmatige intelligentie heeft de toekomst. Het is tijd dat we meer redeneren vanuit kansen, dan vanuit angst. We doen daarom investeringen in kunstmatige intelligentie via de investeringsagenda voor nationale groei en de investeringsmaatschappij. Anders worden we sterk afhankelijk van de VS en China. Deze investeringsagenda moet bijdragen aan de komst van een ‘normale’ AI-fabriek in Groningen en een AI-gigafabriek in Nederland mogelijk maken.”
“Verder zorgen we dat we met dit fonds een AI-hub krijgen. Frankrijk heeft met Station F daar al een voorbeeld van. We helpen het mkb volop de kansen van kunstmatige intelligentie te benutten. Door de inzet op kunstmatige intelligentie krijgt het hele land een impuls.”
“We zien kunstmatige intelligentie als kans en niet alleen als risico. Daarom zetten we vol in op de efficiëntie- en kwaliteitsslag die kunstmatige intelligentie ons kan bieden en scholen we ambtenaren op grote schaal om.”
Europese AI-regelgeving versoepelen
De VVD vindt dat Europese regelgeving rond AI innovatie te veel belemmert en pleit voor het versoepelen van de AI-act en andere relevante wetgeving, zodat Nederlandse bedrijven internationaal concurrerend blijven.
“We maken ons daarom in de EU hard voor onder andere het versoepelen van de Artificiële Intelligentie-verordening (AI-act), General Data Protection Regulation (GDPR), Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), Corporate Sustainability Due Dilligence Directive en de Regulation on Deforestation-free products (EUDR).”
AI inzetten voor maatschappelijke innovatie
De VVD stimuleert het gebruik van AI voor maatschappelijke doelen, zoals het verminderen van dierproeven, het verbeteren van de digitale overheid en het ondersteunen van innovatie in sectoren als vervoer.
“Dankzij nieuwe onderzoeksmethoden en innovatieve alternatieven zoals de inzet van AI kunnen dierproeven vervangen, verminderd of verfijnd worden.”
“Ook AI kan bijdragen aan een klantvriendelijkere overheid.”
“Innovatie hier stimuleren, maken gebruik van AI waar mogelijk en nemen regels weg die innovatie stimuleren.”
50PLUS ziet kunstmatige intelligentie (AI) vooral als een kans om het leven van ouderen te verbeteren, met nadruk op praktische toepassingen in zorg, zelfstandigheid en digitale inclusie. De partij wil dat de overheid AI-implementatie beter coördineert en technologie inzet die ouderen ondersteunt, maar een uitgewerkte, brede AI-strategie ontbreekt. Concrete voorstellen richten zich op AI ten dienste van ouderen en het vergroten van digitale vaardigheden.
AI inzetten voor het welzijn van ouderen
50PLUS wil dat AI wordt gebruikt om het leven van ouderen makkelijker te maken, de zorg te verbeteren en zelfstandigheid te bevorderen. De partij ziet AI als een hulpmiddel voor digitale inclusie en wil dat de overheid de implementatie van digitale zaken en AI beter coördineert, met specifieke aandacht voor ouderen. Het probleem dat hiermee wordt geadresseerd is de digitale kloof en het risico dat ouderen achterblijven bij technologische ontwikkelingen.
“Kunstmatige Intelligentie (AI) in dienst van ouderen. AI biedt enorme kansen voor ouderen. 50PLUS omarmt technologie die het leven makkelijker maakt, zorg verbetert en ouderen langer zelfstandig laat wonen.”
“Digitale zaken en AI-implementatie worden door de overheid beter gecoördineerd.”
Digitale vaardigheden en inclusie voor ouderen
Om te zorgen dat ouderen kunnen profiteren van AI en digitale technologie, wil 50PLUS investeren in digitale cursussen en wettelijke borging van digitale inclusie. Dit moet voorkomen dat ouderen buitengesloten raken van nieuwe technologische ontwikkelingen, waaronder AI.
“Digitale cursussen voor ouderen om hun vaardigheden te verbeteren, met specifieke aandacht voor internetgebruik, online bankieren en sociale media door lokale gemeenschappen, bibliotheken en seniorenverenigingen.”
“Digitale inclusie: een gemeentelijke plicht. Gemeenten krijgen de wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen.”
BBB erkent het belang van een verantwoorde inzet van AI en wil investeren in een Nederlands AI-netwerk, met nadruk op transparantie, menselijk toezicht en het beperken van risico’s. De partij ziet AI vooral als een strategisch instrument voor innovatie, defensie en overheidsdienstverlening, waarbij Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen een eerlijke kans moeten krijgen. Concrete voorstellen zijn onder meer de ontwikkeling van een AI-netwerk via Defensie, het verantwoord inzetten van AI door de overheid, en het stimuleren van innovatie met nationale investeringen.
Verantwoorde inzet van AI door de overheid
BBB wil dat de overheid AI alleen inzet op een manier die transparant is, onder menselijk toezicht staat en risico’s beperkt. Dit moet voorkomen dat AI-gebruik leidt tot onwenselijke of oncontroleerbare uitkomsten, en sluit aan bij hun bredere visie op begrijpelijke en toegankelijke digitale dienstverlening.
“De overheid zet AI op een verantwoorde en doelmatige manier in, met nadruk op transparantie, menselijk toezicht en het beperken van risico’s.”
Investeren in een Nederlands AI-netwerk via Defensie
BBB ziet AI als strategisch belangrijk voor de nationale veiligheid en wil daarom investeren in een Nederlands AI-netwerk, met onder andere een AI-fabriek in Groningen en lokale AI-hubs. Dit moet de technologische autonomie en innovatiekracht van Nederland versterken.
“Nederland investeert via Defensie structureel in de ontwikkeling van het Nederlandse AInetwerk waaronder de AIfabriek in Groningen en lokale AIhubs.”
Stimuleren van innovatie en gelijke kansen voor Nederlandse bedrijven
BBB wil dat Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen voorrang krijgen bij AI-gerelateerde innovatieprojecten, onder andere via aanbestedingen en een Nationale Investeringsbank. Zo wil de partij de economische en maatschappelijke meerwaarde van AI in Nederland vergroten.
“Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen krijgen voorrang bij aanbestedingen van de overheid.”
“We stimuleren innovatie door nationale investeringen, BBB wil hiervoor de oprichting van een Nationale Investeringsbank onderzoeken.”
De ChristenUnie erkent de grote maatschappelijke impact van kunstmatige intelligentie (AI) en pleit voor duidelijke ethische kaders, transparantie en regie van de overheid. Ze willen AI inzetten binnen strikte grenzen, met nadruk op bescherming van privacy, menselijke waardigheid en publieke controle, vooral in de rechtsstaat, zorg en digitale samenleving. Concrete voorstellen zijn onder meer een verplicht algoritmeregister, copyright op lichaam en stem, en het uitsluiten van commercieel datagebruik in de zorg.
Duidelijke ethische kaders en overheidsregie voor AI
De ChristenUnie ziet AI als een grote maatschappelijke uitdaging met potentieel ontwrichtende gevolgen, vooral voor de rechtsstaat. Ze willen daarom dat de overheid duidelijke ethische kaders stelt en de regie neemt, zodat AI in dienst staat van publieke waarden en niet ten koste gaat van menselijke integriteit of democratische controle.
“De opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) is een van de grootste maatschappelijke uitdagingen van onze tijd, met potentieel ontwrichtende gevolgen voor onder andere de rechtsstaat. Daarom vindt de ChristenUnie dat dit duidelijke ethische kaders en regie van de overheid vraagt.”
Transparantie en controle op algoritmes
Om grip te houden op de inzet van AI en algoritmes, wil de ChristenUnie dat de overheid transparant is over het gebruik ervan. Dit moet onder meer via een verplicht algoritmeregister, zodat burgers weten hoe en waar algoritmes worden ingezet.
“De overheid zelf maakt een gedegen afweging of voor machine learning algoritmes of alternatieven gekozen wordt. Het algoritmeregister wordt uitgebreid en verplicht gesteld, zodat transparant is hoe algoritmes worden ingezet.”
Bescherming van privacy en lichamelijke integriteit
De partij wil burgers beschermen tegen ongewenst gebruik van hun data en biometrische kenmerken door AI. Ze stellen voor om copyright op het eigen lichaam, gezichtskenmerken en stem wettelijk te verankeren, en het recht op datawissing te versterken.
“Via het auteursrecht krijgen Nederlanders, naar Deens voorbeeld, copyright op hun eigen lichaam, gezichtskenmerken en stem, als vorm van bescherming van de lichamelijke integriteit. Er komt een beter wettelijk geborgd recht op een schone lei, zodat consumenten op een duidelijke plek een verzoek kunnen indienen om al hun data te laten vernietigen.”
Strikte voorwaarden voor AI in de zorg
AI mag in de zorg alleen ondersteunend zijn aan de arts, waarbij privacy van patiënten gegarandeerd moet zijn en commercieel gebruik van data wordt uitgesloten.
“Kunstmatige intelligentie kan een middel tot mogelijke detectie zijn voor een arts, zolang de arts eindverantwoordelijk blijft en het middel niet interfereert met de goede relatie tussen arts en patiënt. ... Voorwaarde is dat de privacy van patiënten wordt geborgd en commercieel gebruik van data uitgesloten.”
DENK richt haar AI-strategie primair op het beschermen van digitale mensenrechten, het tegengaan van discriminatie door algoritmen, en het versterken van toezicht op kunstmatige intelligentie. De partij wil strenge wetgeving en transparantie rondom algoritmes, verbiedt afkomstgerelateerde kenmerken in AI-systemen, en investeert in de expertise van toezichthouders. DENK ziet AI vooral als een risico voor privacy en gelijke behandeling, en kiest voor een regulerende en beschermende benadering.
Strenge regulering en transparantie van algoritmes
DENK wil wettelijke waarborgen voor mensenrechten bij het gebruik van algoritmen, met een verbod op afkomstgerelateerde kenmerken en verplichte transparantie via een algoritmeregister. Hiermee wil de partij discriminatie en machtsmisbruik door AI tegengaan en burgers beschermen tegen oneerlijke behandeling.
“Er komt een algoritmewet. In deze wet worden waarborgen voor mensenrechten bij algoritmen verplicht. Het gebruik van afkomstgerelateerde kenmerken in algoritmen en risicoprofielen wordt verboden. Ook worden strenge eisen ingevoerd die verplicht stellen dat algoritmes op non discriminatoire wijze worden ontworpen, getest én gecontroleerd.”
“Algoritmes worden transparant. Er komt een verplicht algoritmeregister, dat geldt voor zowel overheden als bedrijven die algoritmen inzetten.”
Versterking toezicht en expertise op AI
DENK wil dat de Autoriteit Persoonsgegevens extra middelen, bredere bevoegdheden en diepgaande expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie krijgt. Dit moet zorgen voor effectief toezicht op de inzet van AI en betere bescherming van privacy en digitale rechten.
“Sterker toezicht door de Autoriteit Persoonsgegevens. De AP krijgt extra middelen, bredere bevoegdheden en diepgaande expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie.”
Investeren in digitale veiligheid en onafhankelijkheid
De partij pleit voor meer investeringen in digitale veiligheid en het streven naar onafhankelijkheid van Nederlandse digitale systemen van andere landen en grote bedrijven, om de infrastructuur te beschermen tegen externe invloeden en risico’s van AI-gebruik.
“Er moet meer geïnvesteerd worden in digitale veiligheid. We moeten ook inzetten op onafhankelijkheid van onze systemen van andere landen en grote bedrijven.”
BVNL ziet kunstmatige intelligentie (AI) als een welkome innovatie, mits zorgvuldig toegepast en met waarborging van privacy. De partij wil investeren in onderzoek en innovatie op het gebied van AI, maar benadrukt dat AI geen gevaar mag vormen voor de privacy van burgers en dat de overheid een rol heeft in het verantwoord integreren van AI, bijvoorbeeld in het onderwijs.
Stimuleren van AI-onderzoek en innovatie
BVNL wil een innovatievriendelijk klimaat creëren waarin bedrijven, startups en academici kunnen werken aan AI en andere digitale technologieën. Investeringen in onderzoek en ontwikkeling moeten Nederland technologisch vooruit helpen, met ruimte voor samenwerking tussen publieke en private partijen.
“BVNL zet zich in voor de stimulering van onderzoek en innovatie op het gebied van kunstmatige intelligentie en andere digitale technologieën zoals quantumtechnologie. We willen een innovatievriendelijk klimaat creëren waarin bedrijven, startups en academici kunnen gedijen.”
“Door investeringen in onderzoek en ontwikkeling te vergroten en samenwerking tussen publieke en private partijen te bevorderen, zullen we onze positie als voorloper op het gebied van technologie versterken.”
AI alleen bij zorgvuldige omgang en privacybescherming
BVNL erkent de kansen van AI, maar stelt duidelijke grenzen: AI mag geen gevaar vormen voor privacy en moet verantwoord worden toegepast, bijvoorbeeld in het onderwijs. De overheid moet toezien op deze zorgvuldigheid.
“Artificial Intelligence (AI) is een welkome innovatie, mits er zorgvuldig mee wordt omgegaan. Het is een taak voor de overheid om na te gaan hoe AI bijvoorbeeld kan worden geïncorporeerd in het onderwijs. Privacy is een groot goed en AI mag geen gevaar worden voor onze privacy.”
FVD heeft geen uitgewerkte, overkoepelende AI-strategie, maar noemt AI op enkele plekken als instrument voor praktische toepassingen. De partij wil AI integreren in beroepsonderwijs en het gebruik van AI binnen de overheid stimuleren om efficiëntie te verhogen en ambtenaren te besparen. Er zijn geen diepgaande visies of ethische kaders rondom AI, enkel functionele voorstellen gericht op arbeidsmarkt en overheidsproductiviteit.
AI integreren in beroepsonderwijs
FVD wil dat vakmensen leren omgaan met moderne technologieën, waaronder AI, om hun positie op de arbeidsmarkt te versterken. Dit is vooral bedoeld om jongeren toekomstbestendig op te leiden en tekorten in technische sectoren op te lossen.
“We integreren nieuwe technologie en AI in beroepsopleidingen, zodat vakmensen leren werken met moderne tools en hun positie op de arbeidsmarkt wordt versterkt.”
AI inzetten voor efficiëntere overheid
De partij ziet AI als middel om de productiviteit van de overheid te verhogen en het aantal benodigde ambtenaren te verminderen. Dit is onderdeel van een bredere wens om de overheid te moderniseren en kosten te besparen.
“We zetten kunstmatige intelligentie in binnen de overheid, zodat productiviteit stijgt en minder ambtenaren nodig zijn.”
BIJ1 heeft geen uitgebreide AI-strategie, maar neemt een uitgesproken standpunt tegen het gebruik van AI voor militaire doeleinden. Het programma bevat geen voorstellen voor civiel gebruik, regulering, innovatie of ethiek rondom AI buiten de militaire context.
Stop op AI-systemen voor militaire doeleinden
BIJ1 wil het ontwikkelen en gebruiken van AI-systemen voor militaire doeleinden direct stoppen, uit zorgen over de rol van technologie in oorlogsvoering en de wapenindustrie. Dit standpunt is onderdeel van hun bredere visie op vrede, demilitarisering en het tegengaan van technologische escalatie in conflicten.
“Daarbij komt er direct een stop op het ontwikkelen en gebruiken van AI-systemen voor militaire doeleinden.”
De PVV heeft geen uitgewerkte of brede AI-strategie in haar verkiezingsprogramma. Het enige concrete voorstel betreft het inzetten van kunstmatige intelligentie om de administratiedruk in de zorg te verlagen; verder ontbreken visie, plannen of beleidsmaatregelen rond AI in andere sectoren of op nationaal niveau.
Slimme inzet van kunstmatige intelligentie in de zorg
De PVV ziet kunstmatige intelligentie uitsluitend als middel om de administratieve lasten voor zorgverleners te verminderen. Dit wordt gepresenteerd als praktische oplossing voor het personeelstekort en de hoge werkdruk in de zorg, zonder verdere uitwerking of bredere AI-visie.
“Met slimme inzet van kunstmatige intelligentie verlagen we de administratiedruk.”