Verkiezingsprogramma's 2025 overAI
De Partij voor de Dieren wil kunstmatige intelligentie (AI) onder strikte publieke en democratische controle plaatsen, met nadruk op ecologische grenzen, mensenrechten, dierenwelzijn en sociale rechtvaardigheid. AI mag alleen worden ingezet als het aantoonbaar bijdraagt aan publieke doelen en mag geen essentiële menselijke interactie vervangen. Transparantie, ethiek, privacy en onafhankelijk toezicht zijn kernvoorwaarden, en Nederland moet internationaal aanjager zijn van AI-veiligheid en regulering.
AI onder publieke en democratische controle
De PvdD vindt dat AI nu te veel wordt gestuurd door commerciële belangen en wil dat AI-systemen onder publieke regie komen, met aandacht voor ecologie, mensenrechten en sociale rechtvaardigheid. De overheid moet zeggenschap krijgen over AI-infrastructuur en het ontwerp en de regulering van AI-technologie.
“De Partij voor de Dieren wil dat AI snel onder publieke en democratische controle komt, met nadrukkelijke aandacht voor ecologische grenzen, mensenrechten, dierenwelzijn, mededogen en sociale rechtvaardigheid.”
“De overheid, nationaal én Europees, moet zeggenschap krijgen over zowel de AI-infrastructuur (zoals datacenters) als over het ontwerp en de regulering van de technologie zelf.”
“De regie over essentiële AI-infrastructuur komt in publieke handen.”
Strenge voorwaarden voor inzet en gebruik van AI
AI mag alleen worden ingezet als het aantoonbaar publieke doelen dient, zoals dierenwelzijn, natuurherstel of armoedebestrijding, en mag niet bijdragen aan ongelijkheid, overconsumptie of gedragsmanipulatie. Transparantie over energie- en waterverbruik is verplicht, en AI mag geen essentiële menselijke interactie vervangen in sectoren als zorg en onderwijs.
“De overheid zet AI alleen in als de toepassing aantoonbaar bijdraagt aan publieke doelen, zoals dierenwelzijn, natuurherstel, energiebesparing, betere zorg of armoedebestrijding. Elke voorgenomen toepassing wordt vooraf getoetst op ecologische impact. Transparantie over energie- en waterverbruik van AI-systemen is verplicht.”
“AI mag uitsluitend commercieel worden ingezet wanneer de toepassing verenigbaar is met duurzame en sociaal rechtvaardige principes. Toepassingen die bijdragen aan ongelijkheid, overconsumptie en gedragsmanipulatie vallen daar niet onder en krijgen in Nederland geen ruimte.”
“AI mag geen vervanging zijn voor essentiële menselijke interactie in sectoren waar menselijke interactie belangrijk is, zoals binnen de zorg, onderwijs en cultuur. Technologie moet daar ondersteunend zijn – niet het menselijke contact verdringen.”
Transparantie, ethiek en onafhankelijk toezicht
AI-systemen moeten transparant zijn over onzekerheden, ethisch verantwoord en aantoonbaar anti-discriminatoir. Onafhankelijk onderzoek en toezicht zijn verplicht, met structurele financiering en publieke beschikbaarheid van onderzoeksresultaten.
“Daarom moet het voor gebruikers altijd duidelijk zijn dat AI-antwoorden onjuist kunnen zijn. Transparantie over onzekerheid is essentieel om misleiding en maatschappelijke schade te voorkomen.”
“Alle AI-systemen die invloed hebben op mensenlevens, inclusief systemen die worden ingezet ten behoeve van de veiligheid, worden aan de voorkant ontworpen en later getoetst op beheersbaarheid, ethiek, lichamelijke integriteit en privacy. Deze systemen moeten aantoonbaar anti-discriminatoir zijn.”
“Er wordt structureel geld uitgetrokken voor toezicht en handhaving hierop, waarbij er ook verboden kunnen worden ingesteld.”
“Er komt structurele financiering voor onafhankelijk onderzoek naar de ecologische en maatschappelijke impact van AI. Bij die laatste categorie is expliciet aandacht voor effecten op autonomie, taal, denken en (sociaal) gedrag, en de risico’s voor rechtstaat en democratie. Onderzoeksresultaten worden publiek beschikbaar gemaakt en gebruikt voor educatie om de weerbaarheid van burgers te vergroten.”
Internationale AI-veiligheid en regulering
De PvdD erkent de existentiële risico’s van AI en wil dat Nederland investeert in AI-veiligheidsonderzoek, de Europese AI Act daadkrachtig uitvoert en pleit voor een internationaal AI-veiligheidsverdrag en AI-toezichtsautoriteit.
“Nederland erkent publiekelijk de systemische en existentiële risico’s van AI en investeert structureel in AI-veiligheidsonderzoek. Daarnaast worden we aanjager van een daadkrachtige uitvoering van de Europese AI act, en pleiten we voor een internationaal AI-veiligheidsverdrag en AI-toezichtsautoriteit.”
Transparantie over AI-gebruik in media en auteursrecht
AI-gegenereerde beelden, audio en teksten moeten altijd herkenbaar zijn, en het auteursrecht wordt gemoderniseerd om makers te beschermen tegen ongewenst gebruik van hun stijl door AI.
“Beelden en audio die gemaakt zijn door AI moeten altijd direct te herkennen zijn door bijvoorbeeld een watermerk of logo. Teksten die zich (deels) baseren op informatie die door AI gegenereerd is, vermelden dit expliciet.”
“Door kunstmatige intelligentie kunnen computers met één druk op de knop nieuwe kunst maken in de stijl van bestaande kunstenaars. Daarom moderniseren we het auteursrecht, zodat dit beter aansluit bij de huidige tijd. Hierbij is het belangrijk dat makers een passende vergoeding krijgen.”
“Er komt een verplichting voor kunstmatige intelligentie (AI)-aanbieders om transparant te zijn over de manier waarop ze gebruikmaken van nieuwsartikelen en ander bronnen.”
AI in onderwijs: kritisch denken en verantwoord gebruik
Het onderwijs moet leerlingen leren kritisch om te gaan met AI, zowel qua ethiek als digitale weerbaarheid, en vaardigheden ontwikkelen los van AI.
“Kritisch denken, digitale vaardigheden (inclusief de ethische aspecten van AI en digitale weerbaarheid) en mediawijsheid krijgen een grotere rol in het curriculum. Zo leren leerlingen onder andere nepnieuws herkennen en kritisch omgaan met informatie.”
“Het onderwijs richt zich daarom op zowel het ontwikkelen van deze vaardigheden lós van AI, als op het verantwoord werken mét AI.”
Volt ziet AI als een kans voor innovatie, maar stelt strikte eisen aan transparantie, ethiek en Europese samenwerking. Ze willen AI inzetten voor publieke meerwaarde, burgers beschermen tegen risico’s zoals discriminatie en deepfakes, en investeren in AI-geletterdheid en open technologie. Concrete voorstellen zijn onder andere verplichte ethische toetsing van AI, een algoritmeregister, Europese standaarden, en transparantie over AI-gebruik.
Verplichte ethische toetsing en transparantie bij overheids-AI
Volt wil dat AI-systemen die door de overheid worden ingezet altijd worden getoetst aan grondrechten en ethische kaders, en dat burgers inzicht krijgen in gebruikte algoritmen. Dit moet discriminatie voorkomen en publieke controle waarborgen.
“AI en algoritmen die door de overheid en in de uitvoering gebruikt worden om beslissingen te nemen die invloed hebben op mensen, moeten verplicht getoetst worden aan grondrechten en ethische kaders.”
“Iedereen moet inzage kunnen hebben in de informatie en algoritmes die door de overheid gebruikt worden. Daarvoor is het van belang dat we zo snel mogelijk overschakelen naar open standaarden en een verplicht algoritmeregister invoeren.”
“Algoritmen, inclusief daarop gebaseerde kunstmatige intelligentie (AI), mogen niet discrimineren en moeten transparant en herleidbaar zijn. Daarom worden alle algoritmes openbaar gemaakt in het algoritmeregister en vooraf getoetst op mensenrechten en non-discriminatie, zeker bij gebruik in handhaving en toezicht.”
Europese AI-regulering en internationale standaarden
Volt pleit voor sterke Europese regelgeving en internationale afspraken over AI, zodat Europese waarden en privacy worden beschermd en Nederland niet afhankelijk is van niet-EU-landen.
“Nederland zet zich in voor het internationaal verspreiden van EU-standaarden met betrekking tot AI en draagt via AI-diplomatie bij aan de ontwikkeling van internationale afspraken omtrent AI.”
“Nederland moet AI-regulering invoeren voor de bescherming van onze democratische waarden. Er komen verplichte labels voor AI-gegenereerde content en real-time detectiesystemen voor deepfakes, zodat burgers onderscheid kunnen maken tussen authentieke en kunstmatig gegenereerde informatie.”
“EU-bedrijven die alternatieven ontwikkelen voor Amerikaanse cloud-, AI- en cybersecuritydiensten worden erkend als innovatieve spelers en krijgen betere toegang tot financiering.”
Openbare en toegankelijke publieke AI
Volt wil dat AI en datasets die met publiek geld zijn ontwikkeld, vrij beschikbaar zijn voor iedereen in de EU. Dit bevordert innovatie en voorkomt afhankelijkheid van private partijen.
“Algoritmen en trainingsdatasets die ontwikkeld zijn met overheidsgeld (‘publieke AI’) moeten gratis beschikbaar zijn voor alle inwoners en instellingen in de EU.”
“Nederland moet nieuwe technologieën delen met andere EU-landen wanneer gebruikgemaakt is van publiek geld bij de ontwikkeling van die technologieën.”
AI-geletterdheid en bewustwording
Volt vindt het belangrijk dat burgers, jongeren en ambtenaren AI begrijpen en kritisch kunnen beoordelen, om weerbaar te zijn tegen desinformatie en de impact van AI op de samenleving.
“Door Nederlanders proactief te informeren en te onderwijzen over AI, bijvoorbeeld door middel van chatbots op basis van GPT-NL, vergroten we de AI-geletterdheid van Nederlanders.”
“Er moet een verplichte basistraining komen voor politici en ambtenaren op het gebied van digitale vaardigheden en AI.”
“Volt pleit voor AI-geletterdheid binnen het vak mediawijsheid. Door kinderen en jongeren te leren omgaan met alle vormen van media [...] zullen zij beter mee kunnen komen in de samenleving en worden ze weerbaarder tegen desinformatie en nepnieuws.”
Transparantie en bescherming van auteursrecht bij GenAI
Volt wil dat generatieve AI-bedrijven transparant zijn over hun trainingsdata, digitale watermerken toepassen, en dat alleen mensen auteursrecht kunnen krijgen op content.
“GenAI-bedrijven worden verplicht volledige transparantie te bieden over de oorsprong van hun trainingsdata en een licentie af te sluiten bij de organisatie die de auteursrechten beheert.”
“GenAI moet een digitaal watermerk bevatten en de aanbieder draagt zelf zorg voor het up-to-date houden van de veiligheid en de effectiviteit. Content die met GenAI wordt gegenereerd krijgt geen auteursrecht. Alleen mensen kunnen auteursrecht krijgen.”
Ethische en duurzame inzet van AI in innovatie en economie
Volt stimuleert AI-innovatie, maar benadrukt ethiek, open source, en maatschappelijke meerwaarde. Ze willen een AI-fabriek voor ondernemers en investeren in Europese AI-start-ups.
“Als onderdeel van de strategie voor digitale autonomie worden de meest geavanceerde, transparante en betrouwbare AI-modellen ontwikkeld. De technologie wordt opgebouwd uit opensource-componenten en getraind met betrouwbare data van de overheid en de maatschappij.”
“Een AI-fabriek staat ten dienste van ondernemers in de regio. Regionale onderzoeksinstellingen maken ook gebruik van de AI-fabriek om onderzoek te verrichten en de resultaten beschikbaar te stellen aan internationale studenten en het bedrijfsleven.”
“Nederland moet voorop lopen in de samenwerking met andere EU-landen bij de ontwikkeling van AI.”
GroenLinks-PvdA ziet kunstmatige intelligentie (AI) als een technologie met zowel kansen als risico’s en pleit voor strikte regulering en ethisch gebruik. Ze willen riskante AI-systemen verbieden, AI inzetten voor maatschappelijke meerwaarde, en makers beschermen tegen de gevolgen van generatieve AI. Transparantie, mensenrechten en digitale inclusie staan centraal in hun visie.
Verbieden van riskante AI-systemen en waarborgen mensenrechten
GroenLinks-PvdA wil riskante AI-systemen, zoals realtime gezichts- of emotieherkenning, verbieden en stelt strenge eisen aan transparantie en datagebruik. Ze willen voorkomen dat AI leidt tot schending van mensenrechten of massasurveillance, en pleiten voor Europese samenwerking en regelgeving.
“We verbieden riskante AI-systemen, zoals systemen voor realtime gezichts- of emotieherkenning.”
“AI-gegenereerde content moet altijd als zodanig herkenbaar zijn, met duidelijke bronvermelding. Het verplicht afstaan van data voor het trainen van AI-modellen is niet toegestaan.”
“Met nieuwe Europese regelgeving voorkomen we de export van (AI)software in de surveillance- en...”
“Bij de bestrijding van terrorisme ligt de nadruk op het verzamelen van inlichtingen uit menselijke bronnen en gerichte digitale surveillance in plaats van op massasurveillance.”
AI inzetten voor maatschappelijke meerwaarde en bescherming van werkenden
De partij wil AI inzetten om werk te verbeteren, productiviteit te verhogen en maatschappelijke ongelijkheid te voorkomen. Ze benadrukken het recht op sociale zekerheid voor platformwerkers en eerlijke beloning voor makers, met aandacht voor de impact van generatieve AI op auteursrecht.
“We zetten samen met vakbonden in op fijner en efficiënter werken met AI, en platformwerkers hebben recht op sociale zekerheid, zie hoofdstuk ‘Werk, Inkomen en Economie’.”
“AI heeft ook gevolgen in de culturele sector. In de sector moet fair pay & fair practice de norm zijn. Subsidies moeten direct terechtkomen bij makers en uitvoerenden en we hebben aandacht voor de gevolgen van generatieve AI op het auteursrecht.”
“De toepassingen van AI ontwikkelen zich razendsnel. We gaan slimmer werken door te investeren in innovatie en digitalisering waar dat kan. Zo verhogen we onze productiviteit, waardoor we mensen vrijspelen voor sectoren waar de tekorten groot zijn...”
Duurzame en transparante AI
GroenLinks-PvdA wil dat AI duurzaam wordt ingezet en dat het energieverbruik en de milieu-impact van digitale technologieën worden beperkt. Ze pleiten voor Europese regelgeving voor repareerbare hardware en het tegengaan van onnodig AI-gebruik.
“Duurzame AI. De digitale samenleving verbruikt veel stroom, vaak door onnodig AI-gebruik of door ICT alsmaar te laten draaien.”
“We zetten ons in voor Europese regelgeving die modulaire en repareerbare hardware stimuleert en veroudering tegengaat.”
Digitale inclusie en onderwijs over AI
De partij vindt dat iedereen moet kunnen meedoen in de digitale samenleving en dat onderwijs over AI, mediawijsheid en digitale geletterdheid verplicht moet zijn. Ze willen voorkomen dat basisvaardigheden lijden onder het gebruik van AI.
“Kerndoelen zoals lezen, schrijven en kritisch nadenken mogen niet lijden onder het gebruik van AI.”
“Mediawijsheid en digitale geletterdheid worden een vast onderdeel van het onderwijscurriculum.”
“Daarnaast is het steeds belangrijker dat werknemers bijblijven met digitale vaardigheden en innovaties als AI, zie hoofdstuk ‘Werk, Inkomen en Economie’.”
Europese autonomie en regulering van AI
GroenLinks-PvdA wil minder afhankelijk zijn van Amerikaanse techbedrijven en investeren in een Europese digitale infrastructuur en veilige AI. Ze pleiten voor een civiel techfonds en het opknippen van Big Tech.
“We bouwen hun macht af door te investeren in Europese digitale infrastructuur, een eigen Cloud en veilige AI.”
De VVD ziet kunstmatige intelligentie (AI) als een essentiële groeitechnologie voor de toekomst van Nederland en wil hierin internationaal vooroplopen. De partij pleit voor forse investeringen in AI, het stimuleren van innovatie en ondernemerschap, en het benutten van AI voor een efficiëntere overheid en economie. Tegelijkertijd wil de VVD Europese AI-regelgeving versoepelen om innovatie niet te belemmeren.
Forse investeringen in AI en nationale AI-infrastructuur
De VVD wil Nederland tot koploper maken op het gebied van AI door grootschalig te investeren in AI-ontwikkeling, -infrastructuur en -toepassingen. Dit moet de afhankelijkheid van andere landen verminderen en de economie versterken.
“▶ Vol inzetten op kunstmatige intelligentie: Kunstmatige intelligentie heeft de toekomst. Het is tijd dat we meer redeneren vanuit kansen, dan vanuit angst. We doen daarom investeringen in kunstmatige intelligentie via de investeringsagenda voor nationale groei en de investeringsmaatschappij. Anders worden we sterk afhankelijk van de VS en China. Deze investeringsagenda moet bijdragen aan de komst van een ‘normale’ AI-fabriek in Groningen en een AI-gigafabriek in Nederland mogelijk maken.”
“Verder zorgen we dat we met dit fonds een AI-hub krijgen. Frankrijk heeft met Station F daar al een voorbeeld van. We helpen het mkb volop de kansen van kunstmatige intelligentie te benutten. Door de inzet op kunstmatige intelligentie krijgt het hele land een impuls.”
“We zetten vol in op kunstmatige intelligentie.”
“ons land fors omhoog, zoals in quantummechanica, chips en kunstmatige intelligentie, zoals in de Nationale Technologiestrategie. Zo kunnen we technologische leiders worden in plaats van volgers.”
AI inzetten voor een efficiëntere en klantvriendelijkere overheid
De VVD ziet AI als een kans om de overheid efficiënter, klantgerichter en moderner te maken. Door AI te omarmen en ambtenaren op te leiden, wil de partij de dienstverlening verbeteren en kosten verlagen.
“Ook AI kan bijdragen aan een klantvriendelijkere overheid.”
“We zien kunstmatige intelligentie als kans en niet alleen als risico. Daarom zetten we vol in op de efficiëntie- en kwaliteitsslag die kunstmatige intelligentie ons kan bieden en scholen we ambtenaren op grote schaal om.”
“AI kan zorgen voor een revolutie bij de overheid, maar dan moet de overheid wel om leren gaan met techniek.”
“De VVD kiest voor een moderne overheid die werkt voor de samenleving in plaats van andersom... kunstmatige intelligentie te omarmen en alle onnodige vertraging te schrappen.”
Europese AI-regelgeving versoepelen
De VVD vindt dat Europese AI-regelgeving innovatie te veel belemmert en pleit voor versoepeling van de AI-act, zodat Nederlandse bedrijven internationaal kunnen concurreren.
“We maken ons daarom in de EU hard voor onder andere het versoepelen van de Artificiële Intelligentie-verordening (AI-act), General Data Protection Regulation (GDPR), Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), Corporate Sustainability Due Dilligence Directive en de Regulation on Deforestation-free products (EUDR).”
AI inzetten voor innovatie in sectoren (onderwijs, politie, dierproeven, infrastructuur)
De VVD wil AI breed inzetten om innovatie te versnellen, onder meer in het onderwijs, de opsporing, het vervangen van dierproeven en het verbeteren van infrastructuur.
“innovatieve alternatieven zoals de inzet van AI kunnen dierproeven vervangen, verminderd of verfijnd worden.”
“Ook moeten we moderne ontwikkelingen die behulpzaam zijn bij de opsporing, zoals AI, zoveel mogelijk doorontwikkelen.”
“innovatie hier stimuleren, maken gebruik van AI waar mogelijk en nemen regels weg die innovatie stimuleren.”
“internationale studenten niet ongericht laten groeien. Daarom moeten we dat beperken tot studenten, wetenschappers en kenniswerkers in vakgebieden waar we een tekort hebben en die we hard nodig hebben zoals technologie, bètawetenschappen, AI en wiskunde.”
De SGP erkent de grote potentie van AI, maar stelt strikte ethische en menselijke grenzen aan het gebruik ervan. De partij wil AI inzetten binnen duidelijke kaders van transparantie, proportionaliteit en menselijk toezicht, met extra aandacht voor privacy, soevereiniteit en bescherming van kwetsbaren zoals kinderen. Concrete voorstellen zijn onder meer een ethische toelatingscommissie, investeringen in Nederlandse AI-capaciteit, een verbod op deepfakes, en het waarborgen van menselijke eindbeslissingen.
Strikte ethische en menselijke grenzen aan AI
De SGP benadrukt dat AI altijd ondergeschikt moet zijn aan menselijke waarden en verantwoordelijkheid, met expliciete ethische kaders en menselijk toezicht. AI mag niet leiden tot een te grote controlerende overheid en moet transparant, eerlijk en veilig functioneren.
“De potentie van AI is groot. Het is van belang dat rekening gehouden wordt met ethische kaders en publieke waarden. AI-systemen moeten voldoen aan de principes van proportionaliteit, subsidiariteit, dataminimalisatie en transparantie. De eindbeslissing moet altijd bij een mens liggen.”
“Er moeten ethische richtlijnen worden geïntegreerd voor AI waaronder het voorkomen van vooringenomenheid en het beschermen van privacy. Regelmatige controles en onafhankelijke evaluaties zijn noodzakelijk om te garanderen dat AI-systemen op een eerlijke, veilige en betrouwbare manier functioneren.”
“Kunstmatige intelligentie (AI) dient zich te verhouden tot een onderliggend mensbeeld. De mens beschikt over een ziel, verstand en geest, maar AI niet. Bijbels gezien is de mens daarom de enige die moreel verantwoordelijk gehouden kan worden voor de functie die technologie vervult.”
“Bij het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) in de zorg moet een menswaardige toepassing centraal staan. Niet elke doktersafspraak kan zomaar digitaal.”
Transparantie, controleerbaarheid en menselijke herkenbaarheid
De SGP wil dat AI-systemen volledig transparant zijn, beslissingen herleidbaar blijven, en altijd duidelijk is wat door AI en wat door mensen is gegenereerd.
Bescherming van privacy en eigenaarschap van data
De partij stelt privacy en individueel eigenaarschap van data centraal, met concrete voorstellen om deepfakes te verbieden en burgers copyright te geven op hun eigen biometrische kenmerken.
Investeren in Nederlandse AI-soevereiniteit
De SGP wil technologische afhankelijkheid van China en de VS tegengaan door te investeren in eigen AI-capaciteit en productie, met het Nederlands belang voorop.
“Nederland moet ook zelf investeren in kunstmatige intelligentie om te voorkomen dat China en de VS alle touwtjes in handen krijgen.”
“Nederland heeft meer technologische soevereiniteit nodig. De SGP wil daarom investeren in regionale productiecapaciteit voor nieuwe technologieën zoals een AI-fabriek in Groningen, waarbij het Nederlands belang prevaleert boven Europees belang.”
Bescherming van kinderen tegen AI-misbruik
De SGP wil AI niet toestaan om kinderen te manipuleren of te misleiden, en pleit voor extra wettelijke bescherming van minderjarigen.
“Kunstmatige intelligentie mag nooit gebruikt worden om kinderen ergens toe te dwingen of hen te misleiden. Zij zijn extra kwetsbaar.”
NSC ziet kunstmatige intelligentie (AI) als een technologie met grote kansen én risico’s, vooral op het gebied van privacy, veiligheid en autonomie. Ze pleiten voor strenge regulering van AI-toepassingen, bescherming van burgers tegen misbruik (zoals deepfakes), en investeren in eigen AI-infrastructuur en talent. De partij wil dat AI vooral ten dienste staat van mensen, met nadruk op transparantie, Europese soevereiniteit en bescherming tegen de macht van grote techbedrijven.
Strengere regulering en handhaving van AI-toepassingen
NSC vindt dat burgers beter beschermd moeten worden tegen de negatieve gevolgen van AI, zoals privacyschendingen, deepfakes en ondoorzichtige algoritmes. Ze willen strengere handhaving van bestaande regels, verbod op gezichtsherkenning in de openbare ruimte, en strafbaarstelling van deepfakes.
“Burgers staan nog te vaak machteloos tegen AI-toepassingen die een grote impact hebben op hun persoonlijke levenssfeer. Er moet strengere handhaving zijn op de bestaande regels. Zo mogen er geen camera’s met gezichtsherkenning in de openbare ruimte of in supermarkten hangen.”
“Het maken en verspreiden van deepfakes wordt strafbaar gesteld via het auteursrecht, met een verplichte snelle verwijdering van dit materiaal.”
“We pleiten voor een verplichting op Europees niveau voor ontwikkelaars van kunstmatige intelligentie om zichtbare en onzichtbare watermerken toe te voegen wanneer hun software wordt gebruikt om bestaande mensen na te bootsen.”
Voorkeur voor soevereine en lokale AI-modellen
NSC wil voorkomen dat Nederlandse data door buitenlandse techbedrijven worden gebruikt om hun AI-modellen te trainen. Ze pleiten voor het gebruik van soevereine of lokaal draaiende AI-modellen door de overheid, om privacy en veiligheid te waarborgen.
“We moeten voorkomen dat de overheid data van onze burgers voedt aan de tech-reuzen omdat zij hun AI-modellen daarop trainen. De overheid moet wanneer het nuttig is zeker gebruik maken van AI-toepassingen, maar hierbij omwille van de veiligheid en privacy bij voorkeur kiezen voor soevereine of lokaal draaiende AI-modellen.”
Investeren in Nederlandse en Europese AI-infrastructuur en talent
NSC wil de digitale autonomie van Nederland en Europa vergroten door te investeren in eigen AI-infrastructuur, talent en technologie. Ze steunen initiatieven als een AI-fabriek in Groningen en het ontwikkelen van een Nederlands taalmodel.
“We steunen de oprichting van een AI-fabriek in Groningen die rekenkracht, data en talent beschikbaar maakt voor het mkb en strategische sectoren.”
“We ondersteunen daarnaast de ontwikkeling van GPT-NL als Nederlands taalmodel.”
“Bedrijven moeten gestimuleerd worden om hun personeel bij te scholen zodat zij wendbaar met deze veranderingen om kunnen gaan.”
Transparantie en toetsing van algoritmen door de overheid
NSC wil dat het gebruik van algoritmen en AI door de overheid transparant, toetsbaar en verantwoord gebeurt, om fouten en discriminatie te voorkomen.
“We komen met een verplichte wetenschappelijke standaard voor het gebruik van modellen, rekeninstrumenten en algoritmen door de overheid. Deze standaard moet openbaar en navolgbaar zijn.”
“Algoritmische risicoprofilering moet periodiek onderworpen worden aan een kwalitatieve en kwantitatieve toets om te voorkomen dat mensen gediscrimineerd worden of ten onrechte als fraudeur worden aangemerkt. Vastlegging in het algoritmeregister wordt verplicht.”
Het CDA ziet AI als een sleuteltechnologie voor economische groei, wetenschappelijke vooruitgang en geopolitieke positie, maar benadrukt het belang van ethiek, autonomie en toezicht. Ze willen investeren in Europese en Nederlandse AI-ontwikkeling, digitale weerbaarheid, en ethische verankering, met concrete voorstellen als een AI-commissaris, stimulering van GPT-NL, en inzet van AI in publieke sectoren. Tegelijkertijd pleit het CDA voor strikte naleving van wetgeving, bescherming tegen Big Tech, en verantwoord gebruik van AI in onderwijs, zorg en overheid.
Investeren in Europese en Nederlandse AI-ontwikkeling
Het CDA wil de achterstand van Europa op het gebied van AI verkleinen door te investeren in eigen technologie, infrastructuur en samenwerking. Ze zien AI als essentieel voor economische en geopolitieke positie en willen minder afhankelijk zijn van Big Tech buiten Europa.
“We stimuleren doorontwikkeling van het Nederlands ‘large language-model’ GPT-NL als basis voor AI. Ook stimuleren we de bouw van Europees-autonome datacentra. En we steunen de komst van een AI-fabriek in Noord-Nederland en essentiële softwaretoepassingen.”
“Binnen het groeifonds komt ruimte voor investeringen in sleuteltechnologieën met een sterke focus op AI. Er komt daarnaast een commissaris AI voor centrale regie.”
“We willen minder afhankelijk worden van Big Tech buiten Europa. Daarom investeren we in digitale autonomie, bijvoorbeeld door als Europa eigen cloud-toepassingen te maken, en met gelijkgestemde landen te bouwen aan de versterking van de Europese chipsector.”
Verankeren van AI-ethiek en digitale weerbaarheid
Het CDA benadrukt het belang van ethische kaders, transparantie en weerbaarheid rond AI. Ze willen AI-ethiek, algoritmebegrip en cyberveiligheid structureel opnemen in onderwijs en bedrijven, en toezien op naleving van wetgeving.
“Wij willen een betere verankering van digitale ethiek: AI-ethiek, het begrijpen van algoritmes, mediawijsheid en cyberveiligheid in funderend en vervolgonderwijs en bibliotheken. Ook bedrijven, vooral het mkb, dragen bij door hun medewerkers te scholen en toepassingen verantwoord in te zetten.”
“Toezichthouders behouden hun onafhankelijke rol, en zien toe op naleving van de geldende wetgeving op het gebied van AI.”
Inzet van AI in publieke sectoren (zorg, overheid, belastingdienst)
Het CDA wil AI inzetten om processen in de publieke sector efficiënter te maken, mits verantwoord en transparant. Dit betreft onder andere vergunningsprocedures, belastingaangifte en zorgopleidingen.
“Waar mogelijk en verantwoord zetten we AI in om vergunningsprocedures te versnellen, met name om informatieverstrekking te versimpelen.”
“Door inzet van AI bij de aangiftebehandeling willen we de druk op de uitvoering verlichten.”
“Medische opleidingen hebben aandacht voor de werking, kansen en risico’s van technologie en met name AI.”
D66 wil dat Nederland en Europa koplopers worden in verantwoorde, waardengedreven AI, waarbij digitale autonomie en menselijke controle centraal staan. Ze pleiten voor het opbouwen van eigen AI-kennis en -kracht op basis van Europese waarden, het beperken van afhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven, en het waarborgen van democratische grip en toezicht. Concrete voorstellen zijn onder meer het stimuleren van een Europese AI-sector, het inzetten op onafhankelijke controle, en het gebruik van AI in publieke sectoren zoals zorg en defensie, altijd met betekenisvolle menselijke controle.
Nederland en Europa moeten koploper worden in verantwoorde AI
D66 ziet AI als een strategisch domein waarin Nederland en Europa onafhankelijk en leidend moeten zijn, om risico’s voor werk, veiligheid en democratie te beperken en afhankelijkheid van buitenlandse machten te voorkomen. Ze willen investeren in eigen kennis, innovatie en Europese standaarden, met nadruk op ethiek en maatschappelijke waarden.
“Nederland wordt koploper in Europa in waardengedreven en verantwoorde AI. AI biedt enorme kansen, maar zorgt ook voor risico’s voor werk, veiligheid en democratie. De strijd om de dominantie op het gebied van AI in de wereld is in volle gang. Nederland en Europa dreigen nog afhankelijker te worden van vijandige of ongewenste machten. D66 wil dat we producent zijn, geen consument. We bouwen daarom onze eigen kennis en kracht op het gebied van AI op, op basis van Europese waarden en standaarden.”
“D66 wil dat Nederland in 2030 Europees koploper is op het gebied van AI, drones, ruimtevaart en cybersecurity voor defensie. Ons uitgangspunt voor deze technologieën is betekenisvolle menselijke controle.”
Digitale autonomie en democratische grip op AI
D66 benadrukt het belang van digitale autonomie en onafhankelijke controle op AI, met sterke toezichthouders en handhaving van Europese regels. Ze willen publieke sectoren losmaken van grote buitenlandse techbedrijven en kiezen voor Europese alternatieven, zodat AI-ontwikkeling in gevoelige sectoren niet wordt overgelaten aan partijen die alleen uit zijn op winst.
“D66 staat voor democratische grip en onafhankelijke controle op ons digitale bestaan. Digitale autonomie is daarvoor cruciaal. Waar we die autonomie nog niet hebben, beschermen sterke toezichthouders mensen en maatschappij tegen de schadelijke effecten van de verdienmodellen van grote techbedrijven. We zorgen dat deze toezichthouders genoeg capaciteit hebben om sterk te handhaven.”
“De ontwikkeling van AI in bijvoorbeeld de zorg, het onderwijs en overheidsdiensten is gevoelig. Daarom laten we dat niet over aan buitenlandse bedrijven die alleen uit zijn op winst en schaal.”
“We kiezen voor Europese alternatieven en helpen vanuit de overheid door als eerste klant (launching customer) om producten op de markt te brengen.”
AI inzetten voor publieke meerwaarde, niet winstmaximalisatie
D66 wil dat AI wordt ingezet voor maatschappelijke doelen zoals betere zorg en toegankelijke overheidsdiensten, en niet voor winstmaximalisatie of het versterken van verslavende algoritmes. Ze waarschuwen voor AI die discrimineert of mensen de mond snoert, en stellen dat AI moet bijdragen aan veiligheid, menselijke waardigheid, rechtvaardigheid en democratie.
“Niet aan techbedrijven die verdienen aan verslavende algoritmes. Niet aan AI die discrimineert of mensen de mond snoert. En zeker niet aan buitenlandse machten die ons kunnen afsluiten van onze eigen data. D66 bouwt aan een digitale samenleving waarin de waarden die we samen belangrijk vinden centraal staan: veiligheid, menselijke waardigheid, rechtvaardigheid en democratie.”
“Denk aan AI die artsen helpt om betere zorg te geven. Of aan digitale diensten die de overheid toegankelijker maken.”
Betekenisvolle menselijke controle over AI in defensie en veiligheid
D66 vindt dat bij de inzet van AI in defensie en veiligheid altijd betekenisvolle menselijke controle moet blijven bestaan, om ethische en democratische waarden te waarborgen.
“Ons uitgangspunt voor deze technologieën is betekenisvolle menselijke controle.”
De ChristenUnie ziet kunstmatige intelligentie (AI) als een grote maatschappelijke uitdaging die duidelijke ethische kaders en regie van de overheid vereist. Ze pleiten voor transparantie, bescherming van privacy, en het uitsluiten van commercieel gebruik van data, met specifieke aandacht voor AI in de rechtsstaat, digitale platforms en de zorg. De partij benadrukt dat AI ondersteunend mag zijn, maar nooit de menselijke verantwoordelijkheid mag vervangen.
Strenge ethische kaders en overheidsregie voor AI
De ChristenUnie vindt dat de opkomst van AI grote risico’s voor de rechtsstaat en samenleving met zich meebrengt en wil daarom duidelijke ethische kaders en actieve sturing door de overheid. Ze benadrukken dat wat offline niet mag, ook online niet mag, en willen burgers meer zeggenschap over hun data.
“De opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) is een van de grootste maatschappelijke uitdagingen van onze tijd, met potentieel ontwrichtende gevolgen voor onder andere de rechtsstaat. Daarom vindt de ChristenUnie dat dit duidelijke ethische kaders en regie van de overheid vraagt.”
“Uitgangspunt is hierbij dat wat in de fysieke wereld niet is toegestaan, ook digitaal niet is toegestaan.”
Transparantie en regulering van algoritmes en AI
De partij wil dat de overheid streng afweegt wanneer AI en algoritmes worden ingezet, en eist volledige transparantie via een verplicht algoritmeregister. Dit moet voorkomen dat grote techbedrijven te veel invloed krijgen op informatievoorziening en privacy schenden.
“De overheid moet grenzen stellen waar het gaat om de inzet van technieken en de regulering van ons digitale maatschappelijke verkeer, bijvoorbeeld bij het gebruik van kunstmatige intelligentie en algoritmes.”
“Het algoritmeregister wordt uitgebreid en verplicht gesteld, zodat transparant is hoe algoritmes worden ingezet.”
AI in de zorg: arts blijft eindverantwoordelijk, privacy voorop
AI mag in de zorg alleen als hulpmiddel dienen, waarbij de arts altijd eindverantwoordelijk blijft. Privacy van patiënten moet strikt worden beschermd en commercieel gebruik van medische data is uitgesloten.
“Kunstmatige intelligentie kan een middel tot mogelijke detectie zijn voor een arts, zolang de arts eindverantwoordelijk blijft en het middel niet interfereert met de goede relatie tussen arts en patiënt.”
“Voorwaarde is dat de privacy van patiënten wordt geborgd en commercieel gebruik van data uitgesloten.”
JA21 ziet kunstmatige intelligentie (AI) als een belangrijke motor voor innovatie en economische groei en wil AI actief stimuleren in sectoren als zorg, bedrijfsleven, politie en defensie. De partij pleit voor minder ethische belemmeringen en meer focus op productiviteit, digitale soevereiniteit en het vergroten van AI-kennis op bestuursniveau. Concreet wil JA21 AI inzetten om kosten te beheersen, personeelstekorten op te vangen en Nederland internationaal concurrerend te houden.
AI actief inzetten in zorg, bedrijfsleven en politie
JA21 wil AI breed inzetten om efficiëntie te verhogen, personeelstekorten te verminderen en kosten te beheersen, met nadruk op praktische toepassing boven ethische kaders. De partij vindt dat instellingen en bestuurders meer AI-kennis moeten opdoen en dat ondernemers ruimte moeten krijgen om AI te benutten, vooral in het mkb.
“AI actief omarmen en kennis van AI op bestuursniveau vergroten.”
“AI en innovatie prioriteren om toekomstige stijgingen van zorgkosten op te vangen.”
“Het gebruik van AI in de praktijk stimuleren, vooral in het mkb, door in te zetten op slimme data-analyse, automatisering en AI-oplossingen die ondernemers echt helpen. Aan ethische kaders hebben we niet genoeg, het uitgangspunt is productiviteit.”
“Meer blauw op straat. Dat betekent: de politiecapaciteit maximaal uitbreiden, maar ook efficiënter gaan werken. Dit willen we onder meer doen door te investeren in kunstmatige intelligentie (AI)...”
Nederland digitaal en technologisch onafhankelijk maken
JA21 ziet de afhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven als een risico en wil investeren in strategische technologie, digitale veiligheid en soevereiniteit, mede door AI-ontwikkeling te stimuleren.
“Zorgen voor digitale soevereiniteit. Europa en Nederland mogen niet volledig afhankelijk zijn van Amerikaanse of Chinese techbedrijven. We investeren in strategische technologie en digitale veiligheid.”
AI en innovatie in defensie
JA21 wil dat de krijgsmacht de nieuwste technologische ontwikkelingen, waaronder AI, integreert om de effectiviteit en veiligheid te vergroten.
“De krijgsmacht moet op innovatieve wijze de laatste technologische ontwikkelingen toepassen in de organisatie, waaronder met de integratie van drones en AI.”
De SP wil kunstmatige intelligentie (AI) streng reguleren om misbruik, discriminatie en verlies van menselijke controle te voorkomen. Ze pleiten voor transparantie, beperking van AI-gebruik tot publieke informatie, en waarborgen dat belangrijke beslissingen altijd door mensen worden genomen. De partij ziet AI als een risico voor privacy, auteursrechten en democratische controle, en stelt concrete regels voor om deze risico’s te beperken.
Strenge regulering en transparantie van AI
De SP vindt dat AI alleen onder strikte voorwaarden mag worden ingezet, met duidelijke regels om misbruik, deepfakes en schending van auteursrechten te voorkomen. Transparantie over het gebruik van AI en de herkomst van data is essentieel, en AI mag niet worden getraind op privédata of zonder toestemming van makers.
“Kunstmatige Intelligentie maakt het steeds moeilijker om te achterhalen wat echt en wat nep is; wat door mensen is gemaakt of door AI-software. Dit kan leiden tot misbruik, zoals bij deepfake porno of het gebruik van kunst en kennis van anderen zonder betaling. Daarom is strenge regulering nodig. Het moet altijd duidelijk zijn wanneer iets door AI is gemaakt. Daarnaast mag AI alleen worden getraind met publieke informatie en mag het geen inbreuk maken op auteursrechten. Mensen krijgen auteursrechten over hun eigen stem, gezichtskenmerken en lichaam.”
Geen geautomatiseerde besluitvorming zonder menselijke controle
De SP stelt dat AI en algoritmes nooit zelfstandig beslissingen mogen nemen die impact hebben op mensenlevens; menselijke tussenkomst en uitleg zijn verplicht. Dit voorkomt ondoorzichtige, discriminerende of foutieve besluiten door automatische systemen.
“Bij beslissingen die impact hebben op iemands leven, bijvoorbeeld bij de aanvraag voor een uitkering, blijven altijd mensen betrokken. We staan niet toe dat dergelijke beslissingen volledig geautomatiseerd worden via algoritmes.”
“In het contact met je overheid krijg je het recht om een mens te spreken over jouw zaak en word je nooit overgeleverd aan een digitaal systeem of algoritmische besluitvorming. Deze ambtenaar kan diens besluit altijd uitleggen. Als er iets mis gaat, dan volgt een gesprek en begeleidt deze persoon je naar een oplossing. Bij digitale hulpmiddelen als AI wordt altijd weergegeven welke gegevens de basis waren voor het besluit.”
Verbod op digitale discriminatie en risicoprofilering door AI
De SP wil dat AI en algoritmes niet worden ingezet voor risicoprofilering of fraudebestrijding als dit kan leiden tot discriminatie of schending van rechten. Ze wijzen op de inherente vooroordelen in datasets en algoritmes en willen deze praktijken verbieden als rechten niet gewaarborgd zijn.
“Risicoprofilering en AI mogen niet leiden tot discriminatie. Verschillende overheidsorganisaties, zoals de politie en belastingdienst, maken gebruik van profileringsalgoritmes om fraude of verdacht gedrag te voorspellen. Maar profileringsalgoritmen bevatten te vaak vooroordelen van hun makers of zijn getraind met beperkte datasets. De inzet van algoritmen, Kunstmatige Intelligentie en geautomatiseerde besluitvorming om fraude op te sporen en besluiten te nemen is niet langer toegestaan wanneer mensen rechten niet gewaarborgd kunnen worden.”
Begeleiding en beperking van AI-gebruik door scholieren en studenten
De SP erkent het gebruik van AI door jongeren, maar wil dit in goede banen leiden om misbruik of afhankelijkheid te voorkomen.
“Het gebruik van kunstmatige intelligentie door scholieren en studenten moet in goede banen worden geleid.”
50PLUS ziet AI (kunstmatige intelligentie) vooral als een kans om het leven van ouderen te verbeteren, met nadruk op zelfstandigheid, zorg en digitale inclusie. De partij wil dat AI-implementatie door de overheid beter wordt gecoördineerd en dat technologie in dienst staat van ouderen, mits toegankelijk en ondersteunend. Concrete voorstellen richten zich op het benutten van AI voor betere zorg en het waarborgen van digitale zelfredzaamheid voor ouderen.
AI inzetten voor ouderenwelzijn en zelfstandigheid
50PLUS wil dat AI en digitale technologieën worden ingezet om het leven van ouderen makkelijker te maken, de zorg te verbeteren en langer zelfstandig wonen te ondersteunen. De partij benadrukt dat AI enorme kansen biedt voor deze doelgroep, mits de overheid de implementatie goed coördineert en digitale inclusie wettelijk borgt.
“Digitale zaken en AI-implementatie worden door de overheid beter gecoördineerd.”
“Kunstmatige Intelligentie (AI) in dienst van ouderen. AI biedt enorme kansen voor ouderen. 50PLUS omarmt technologie die het leven makkelijker maakt, zorg verbetert en ouderen langer zelfstandig laat wonen.”
“Digitale inclusie: een gemeentelijke plicht. Gemeenten krijgen de wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen.”
AI als economische kans (energie-infrastructuur)
50PLUS koppelt de noodzaak van meer elektriciteitsopwekking aan het willen meedoen met de high-tech en AI-revolutie, om zo bedrijven te behouden en aan te trekken. AI wordt hier gezien als een economische motor, waarvoor randvoorwaarden als energievoorziening op orde moeten zijn.
“Meer elektriciteit opwekken is nodig als Nederland wil meedoen met de revolutie van high-tech en artificiële intelligentie. Door het oplossen van knelpunten kunnen we grote bedrijven behouden en aantrekken.”
DENK ziet kunstmatige intelligentie (AI) vooral als een risico voor privacy, mensenrechten en discriminatie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het versterken van toezicht op AI, het wettelijk waarborgen van mensenrechten bij algoritmen, en het verbieden van afkomstgerelateerde kenmerken in AI-systemen. Transparantie, strenge eisen en onafhankelijke controle staan centraal in hun visie op AI.
Strenger toezicht en expertise op AI
DENK wil dat de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) meer middelen, bevoegdheden en diepgaande expertise krijgt op het gebied van kunstmatige intelligentie. Hiermee willen ze de privacy van burgers beter beschermen en de macht van grote technologiebedrijven inperken.
“Sterker toezicht door de Autoriteit Persoonsgegevens. De AP krijgt extra middelen, bredere bevoegdheden en diepgaande expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie.”
“Betere bescherming privacy. Wij willen inzetten op betere waarborgen van de online privacy. Dat betekent dat handel in persoonsgegevens aan banden wordt gelegd en de macht van de bigtech bedrijven Europees moet worden ingeperkt.”
Algoritmewet voor mensenrechten en verbod op afkomstkenmerken
DENK pleit voor een aparte algoritmewet die mensenrechten bij het gebruik van AI en algoritmen verplicht waarborgt. Ze willen afkomstgerelateerde kenmerken in algoritmen en risicoprofielen verbieden en eisen strenge, non-discriminatoire ontwerp- en controleprocessen.
“Er komt een algoritmewet. In deze wet worden waarborgen voor mensenrechten bij algoritmen verplicht. Het gebruik van afkomstgerelateerde kenmerken in algoritmen en risicoprofielen wordt verboden. Ook worden strenge eisen ingevoerd die verplicht stellen dat algoritmes op non discriminatoire wijze worden ontworpen, getest én gecontroleerd.”
Transparantie via verplicht algoritmeregister
Om misbruik en discriminatie door AI te voorkomen, wil DENK een verplicht algoritmeregister invoeren voor zowel overheden als bedrijven. Dit moet zorgen voor meer transparantie over het gebruik van algoritmen.
“Algoritmes worden transparant. Er komt een verplicht algoritmeregister, dat geldt voor zowel overheden als bedrijven die algoritmen inzetten.”
BBB ziet AI als een strategisch belangrijk technologiegebied dat kansen biedt voor innovatie, economische groei en nationale veiligheid, mits het verantwoord en onder menselijk toezicht wordt ingezet. De partij wil investeren in een Nederlands AI-netwerk, benadrukt transparantie en toezicht bij overheidsgebruik van AI, en pleit voor het beperken van risico’s. BBB koppelt AI-ontwikkeling aan nationale autonomie en publieke regie, met aandacht voor ethiek en digitale soevereiniteit.
Investeren in een Nederlands AI-netwerk
BBB wil dat Nederland via Defensie structureel investeert in de ontwikkeling van een eigen AI-infrastructuur, waaronder een AI-fabriek en lokale AI-hubs. Hiermee wil de partij technologische autonomie versterken en de afhankelijkheid van buitenlandse partijen verminderen.
“Nederland investeert via Defensie structureel in de ontwikkeling van het Nederlandse AInetwerk waaronder de AIfabriek in Groningen en lokale AIhubs.”
Verantwoorde inzet van AI door de overheid
BBB vindt dat de overheid AI alleen op een verantwoorde, transparante en doelmatige manier mag inzetten, met nadruk op menselijk toezicht en het beperken van risico’s. Dit moet voorkomen dat AI leidt tot oncontroleerbare of onethische toepassingen binnen de publieke sector.
“De overheid zet AI op een verantwoorde en doelmatige manier in, met nadruk op transparantie, menselijk toezicht en het beperken van risico’s.”
Illegale deepfakes strafbaar stellen
BBB wil het zonder toestemming maken of verspreiden van deepfakes wettelijk verbieden en bestraffen, om misbruik van AI voor desinformatie en identiteitsfraude tegen te gaan.
“Het zonder toestemming maken of verspreiden van deepfakes wordt wettelijk verboden en bestraft.”
BVNL ziet kunstmatige intelligentie (AI) als een welkome innovatie die kansen biedt voor onderzoek, onderwijs en economie, mits zorgvuldig omgegaan wordt met privacy en veiligheid. De partij pleit voor stimulering van AI-onderzoek en -innovatie, maar benadrukt dat AI geen gevaar mag vormen voor de privacy van burgers en dat de overheid een duidelijke rol heeft in het waarborgen hiervan.
Stimuleren van AI-onderzoek en innovatie
BVNL wil een innovatievriendelijk klimaat creëren waarin bedrijven, startups en academici kunnen werken aan AI, met investeringen in onderzoek en ontwikkeling. Het doel is om Nederland als voorloper op het gebied van technologie te positioneren, waarbij samenwerking tussen publieke en private partijen wordt bevorderd.
“BVNL zet zich in voor de stimulering van onderzoek en innovatie op het gebied van kunstmatige intelligentie en andere digitale technologieën zoals quantumtechnologie. We willen een innovatievriendelijk klimaat creëren waarin bedrijven, startups en academici kunnen gedijen.”
“Door investeringen in onderzoek en ontwikkeling te vergroten en samenwerking tussen publieke en private partijen te bevorderen, zullen we onze positie als voorloper op het gebied van technologie versterken.”
AI alleen bij zorgvuldige omgang met privacy
BVNL erkent de voordelen van AI, maar stelt duidelijke grenzen: AI mag geen gevaar vormen voor privacy. De overheid moet toezien op het verantwoord gebruik van AI, bijvoorbeeld in het onderwijs, en waarborgen dat privacy beschermd blijft.
“Artificial Intelligence (AI) is een welkome innovatie, mits er zorgvuldig mee wordt omgegaan. Het is een taak voor de overheid om na te gaan hoe AI bijvoorbeeld kan worden geïncorporeerd in het onderwijs. Privacy is een groot goed en AI mag geen gevaar worden voor onze privacy.”
FVD ziet kunstmatige intelligentie (AI) vooral als een kans om de overheid efficiënter te maken en de arbeidsmarkt toekomstbestendig te houden. Ze willen het gebruik van AI binnen de overheid stimuleren om productiviteit te verhogen en pleiten voor integratie van AI in beroepsopleidingen, zodat vakmensen voorbereid zijn op technologische ontwikkelingen. Tegelijkertijd benadrukken ze dat praktijkgerichte beroepen minder snel door AI vervangen zullen worden.
Breed gebruik van AI binnen de overheid stimuleren
FVD wil dat de overheid actief inzet op kunstmatige intelligentie om de efficiëntie te verhogen en het aantal ambtenaren te verminderen. Ze zien AI als een middel om de overheid te moderniseren en kosten te besparen.
“We zetten kunstmatige intelligentie in binnen de overheid, zodat productiviteit stijgt en minder ambtenaren nodig zijn.”
Integratie van AI in beroepsonderwijs
FVD vindt het belangrijk dat beroepsopleidingen jongeren voorbereiden op een arbeidsmarkt waarin AI een grote rol speelt. Door AI en nieuwe technologieën te integreren in het onderwijs, willen ze de positie van vakmensen versterken.
“We integreren nieuwe technologie en AI in beroepsopleidingen, zodat vakmensen leren werken met moderne tools en hun positie op de arbeidsmarkt wordt versterkt.”
Praktijkgerichte beroepen zijn toekomstbestendig ondanks AI
FVD stelt dat AI veel administratieve banen zal vervangen, maar dat praktijkgerichte beroepen voorlopig veilig zijn voor automatisering. Hiermee onderstrepen ze het belang van vakmanschap in een tijdperk van technologische verandering.
“Spoedig zal AI veel administratieve banen vervangen, maar voorlopig zien wij computers nog geen hamer vasthouden, geen lasnaad leggen of patiënt verzorgen.”
BIJ1 is zeer kritisch over het gebruik van AI, met een uitgesproken standpunt tegen de inzet van AI voor militaire doeleinden en voor grootschalige surveillance. Ze pleiten voor een verbod op AI-systemen in het leger en automatische gezichtsherkenning door de overheid, uit zorg voor vrede, veiligheid en privacy.
Verbod op AI voor militaire doeleinden
BIJ1 wil het ontwikkelen en gebruiken van AI-systemen voor militaire doeleinden volledig stoppen. Ze zien AI in het leger als een bedreiging voor vrede en veiligheid en willen technische kennis uit de wapenindustrie inzetten voor civiele toepassingen.
“Daarbij komt er direct een stop op het ontwikkelen en gebruiken van AI-systemen voor militaire doeleinden.”
Verbod op automatische gezichtsherkenning
BIJ1 wil automatische gezichtsherkenning door de overheid verbieden, vooral in het kader van surveillance en privacybescherming bij demonstraties. Ze zien dit als noodzakelijk om burgerrechten te beschermen tegen grootschalige controle.
“Ook automatische gezichtsherkenning wordt verboden.”
De PVV noemt kunstmatige intelligentie (AI) slechts één keer in haar verkiezingsprogramma, en uitsluitend in de context van het verminderen van administratiedruk in de zorg. Er zijn geen bredere visies, waarschuwingen of concrete beleidsvoorstellen over AI buiten deze beperkte toepassing. Het programma bevat geen diepgaande analyse of strategie rondom AI voor andere sectoren of maatschappelijke vraagstukken.
Inzet van AI om administratiedruk in de zorg te verlagen
De PVV ziet AI als een middel om de administratieve lasten voor zorgverleners te verminderen, zodat zij meer tijd aan zorg kunnen besteden. Dit wordt gepresenteerd als een praktische oplossing om het werkplezier en het behoud van personeel te vergroten, zonder verdere uitwerking of bredere visie op AI.
“Met slimme inzet van kunstmatige intelligentie verlagen we de administratiedruk.”