Verkiezingsprogramma's 2025 overadhd
De Partij voor de Dieren noemt ADHD niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar benoemt wel beleid gericht op neurodivergente mensen en leerlingen met psychische beperkingen. De partij zet in op inclusief onderwijs, maatwerk en toegankelijke ondersteuning, met aandacht voor individuele behoeften van onder andere neurodivergente kinderen. Concrete voorstellen zijn onder meer kleinere klassen, meer expertise op scholen, prikkelarme werkplekken en het tegengaan van discriminatie op basis van neurodivergentie.
Inclusief onderwijs en maatwerk voor neurodivergente leerlingen
De PvdD wil dat het onderwijs beter aansluit bij de persoonlijke behoeften van leerlingen, waaronder kinderen met psychische beperkingen en neurodivergentie (zoals ADHD). Ze pleiten voor meer maatwerk, kleinere klassen, meer expertise en het tegengaan van discriminatie, zodat deze leerlingen niet uitvallen en passende ondersteuning krijgen.
“Dat wil ook zeggen dat er (meer) scholingsmogelijkheden komen voor bijvoorbeeld zeer hoogbegaafde kinderen of kinderen met een lichamelijke, zintuiglijke of psychische beperking.”
“We investeren in meer handen in de klas, kleinere klassen, meer expertise op scholen en meer aandacht voor de leerling als individu.”
“Onbewuste vooroordelen hebben te vaak invloed op een schooladvies. Een kind met bijvoorbeeld een migratieachtergrond, neurodivergentie of kwetsbare sociaaleconomische positie kan hierdoor een lager schooladvies krijgen dan een ander kind met vergelijkbare schoolresultaten. Aan deze impactvolle vorm van discriminatie wordt aandacht besteed in lerarenopleidingen en scholen krijgen handvatten om tot een meer objectief schooladvies te komen.”
“We zorgen voor betere ondersteuning op de werkvloer en toegankelijke werkplekken voor mensen met een beperking, bijvoorbeeld prikkelarme ruimtes voor neurodivergente mensen.”
Vroegsignalering en versterking van zorgteams op school
De partij wil dat zorgteams op scholen voldoende expertise en middelen hebben om tijdig signalen op te vangen en ondersteuning te bieden aan leerlingen met leer- en ontwikkelingsproblemen, waaronder neurodivergentie.
“Zorgteams op scholen zijn groot genoeg en beschikken over de juiste expertise, middelen en netwerken van experts om de (veelheid aan) onderwerpen aan te kunnen die komen kijken bij onderwijs op maat. Denk aan zorg, basiskennis en tijdige signalering op het gebied van leer-ontwikkelingen, beperkingen en uitzonderlijke intelligentie. Maar denk ook aan zorg rondom het sociaal-emotionele functioneren.”
Extra aandacht voor suïcidepreventie bij neurodivergente personen
De PvdD benoemt expliciet dat suïcidepreventie extra aandacht moet krijgen voor neurodivergente personen, waarmee ze het belang onderstrepen van passende psychische ondersteuning voor deze groep.
“Suïcidepreventie wordt daarnaast wettelijk geborgd, met extra aandacht voor neurodivergente en LHBTIQA+-personen.”
De ChristenUnie benoemt ADHD niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar adresseert het onderwerp indirect via haar standpunt tegen over-diagnostisering en medicalisering van kinderen. De partij pleit voor minder nadruk op labels en individuele diagnoses binnen het onderwijs, en wil in plaats daarvan inzetten op collectieve pedagogische ondersteuning en een sterke sociale basis rondom kinderen.
Stoppen met over-diagnostisering en medicalisering
De ChristenUnie ziet de toename van diagnoses zoals ADHD als een symptoom van een prestatiegerichte samenleving en een te snelle toewijzing van individuele zorg. Zij willen het onderwijs meer ruimte geven voor brede persoonsontwikkeling en minder nadruk leggen op labels, door collectieve ondersteuning te bieden binnen de school en de sociale omgeving van het kind te versterken.
“We stoppen met over-diagnostisering en geven het onderwijs ruimte voor brede persoonsontwikkeling.”
“Er wordt gekeken naar wat een kind nodig heeft om tot leren te komen en niet naar labels en indicaties.”
“Zo halen we zorg erbij in de eigen omgeving van het kind, in plaats van dat we kinderen verwijzen naar individuele zorgtrajecten buiten de school.”
De SGP noemt ADHD niet expliciet in haar verkiezingsprogramma. Wel spreekt de partij zich uit tegen het te snel medicaliseren en problematiseren van gedrag bij kinderen, en pleit zij voor het normaliseren van gedrag en het versterken van de rol van gezin en netwerk boven professionele hulp. Concrete voorstellen richten zich op het beperken van medicalisering en het verbeteren van de aansluiting tussen jeugdhulp en onderwijs.
Medische labels en medicalisering van gedrag beperken
De SGP maakt zich zorgen over het toenemende gebruik van jeugdhulp en het snel medicaliseren van gedragsproblemen bij kinderen, wat ook relevant is voor ADHD. Zij willen dat de overheid inzet op normaliseren van gedrag en het voorkomen van onnodige medicalisering.
“De SGP vindt het belangrijk dat de overheid bijdraagt aan het normaliseren in plaats van medicaliseren en het problematiseren van gedrag.”
Jeugdhulp meer richten op gezin en context
De partij wil dat jeugdhulp zich meer richt op de context van het kind, zoals het gezin, en dat hulp laagdrempelig en snel beschikbaar is, maar niet de eerste stap. Dit impliceert een voorkeur voor niet-medische, sociale oplossingen bij gedragsproblemen zoals ADHD.
“Dat gebeurt niet allereerst door inzet van professionele hulp, maar door de inzet van alle betrokkenen uit het netwerk van het kind.”
“Jeugdhulp gaat zich meer richten op de context van de jeugdige. Vaak houdt jeugdhulp verband met de gezinssituatie, zoals schulden, ggz- of relatieproblemen van ouders.”
BIJ1 noemt ADHD niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar benoemt wel neurodiversiteit als belangrijk aandachtspunt in de GGZ-opleidingen en het beleid. De partij wil dat toekomstige hulpverleners meer kennis krijgen over de variatie in het menselijk brein, waaronder ADHD valt, en pleit voor meer inclusie en erkenning van neurodivergente mensen. Concrete voorstellen zijn gericht op betere opleiding van hulpverleners en het voorkomen van discriminatie van neurodivergente personen.
Meer kennis over neurodiversiteit in GGZ-opleidingen
BIJ1 vindt dat neurodiversiteit, waaronder ADHD, een volwaardige plek moet krijgen in de opleiding van GGZ-hulpverleners. Dit moet leiden tot meer begrip en betere zorg voor mensen met ADHD en andere neurodivergente kenmerken, en het tegengaan van stigmatisering en verkeerde behandeling.
“In opleidingen van GGZ-hulpverleners krijgt neurodiversiteit↗ voldoende plek. Zo krijgen toekomstige hulpverleners meer kennis over de variatie in het menselijk brein.”
Geen financiële straf voor neurodivergente personen bij rijlessen
BIJ1 wil voorkomen dat neurodivergente personen, waaronder mensen met ADHD, financieel worden benadeeld als zij meer begeleiding nodig hebben bij het halen van hun rijbewijs.
“Zo garanderen we dat neurodivergente personen die mogelijk meer lessen nodig hebben, niet financieel straffen voor extra begeleiding.”
JA21 noemt "adhd" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en heeft geen specifiek beleid of standpunt dat direct op ADHD gericht is. Wel pleit de partij voor het sneller en structureler plaatsen van leerlingen met ernstige gedragsproblemen buiten het reguliere onderwijs, maar zonder ADHD of andere diagnoses te benoemen. Concrete voorstellen over ADHD-beleid ontbreken volledig.
Geen expliciet ADHD-beleid
JA21 adresseert gedragsproblemen in het onderwijs, maar noemt ADHD nergens en doet geen concrete voorstellen die specifiek op ADHD betrekking hebben. De partij richt zich op het waarborgen van rust in de klas door leerlingen met herhaald ernstig ordeverstorend gedrag sneller naar speciaal onderwijs te verwijzen, zonder onderscheid te maken naar de aard van het probleem.
“JA21 is van mening dat er voor leerlingen, die in het reguliere onderwijs het onderwijsleerproces bij herhaling ernstig orde- en grensoverschrijdend verstoren, direct een plek beschikbaar moet zijn in bestaande voorzieningen voor het cluster 4 onderwijs.”
“Zo keert in de klas de rust terug die leerlingen nodig hebben voor het opdoen van kennis, vaardigheden en inzicht.”
D66 benoemt ADHD expliciet als voorbeeld van neurodiversiteit en pleit voor gelijke behandeling en inclusie van mensen met ADHD. Concrete beleidsvoorstellen of specifieke maatregelen gericht op ADHD ontbreken echter in het verkiezingsprogramma; de partij richt zich vooral op het doorbreken van uitsluiting en discriminatie op basis van neurodiversiteit.
Gelijke behandeling en inclusie van mensen met ADHD
D66 erkent ADHD als onderdeel van neurodiversiteit en wil alle vormen van uitsluiting, racisme en discriminatie – waaronder op basis van ADHD – doorbreken. Het programma benadrukt het belang van een samenleving waarin iedereen, ongeacht neurodiversiteit, zichzelf kan zijn en gelijke kansen krijgt. Er worden echter geen specifieke beleidsmaatregelen of concrete voorstellen genoemd die direct op ADHD gericht zijn.
“D66 wil alle vormen van uitsluiting, racisme en discriminatie doorbreken: of het nu gaat om afkomst of geloof (jodenhaat of moslimhaat), huidskleur (zoals anti-zwart of anti-Aziatisch racisme), leeftijd, opleidingsniveau, armoede, beperking, neurodiversiteit (zoals ADHD of autisme), seksuele oriëntatie of genderidentiteit (queerhaat) of omdat iemand een vrouw is.”
Volt erkent het belang van meer begrip en ondersteuning voor mensen met ADHD, vooral in het onderwijs. Hun belangrijkste voorstel is het vergroten van kennis over neurodivergentie, zoals ADHD, via lesprogramma’s voor leraren en leerlingen en het stimuleren van prikkelarme ruimtes op scholen. Volt wil zo een inclusievere en beter toegeruste leeromgeving creëren voor jongeren met ADHD.
Meer begrip en ondersteuning voor ADHD in het onderwijs
Volt wil het begrip voor ADHD en andere vormen van neurodivergentie vergroten, omdat jongeren met ADHD vaak tegen onbegrip en een gebrek aan passende ondersteuning aanlopen. Door lesprogramma’s voor leraren en medeleerlingen en het stimuleren van prikkelarme ruimtes, wil Volt het onderwijs toegankelijker en inclusiever maken voor deze groep.
“Daarbij wil Volt het begrip voor neurodivergentie, zoals ADHD en autisme, vergroten met lesprogramma’s voor leraren en medeleerlingen. We stimuleren scholen om prikkelarme ruimtes in te richten.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma