Verkiezingsprogramma's 2025 overaardnevingsschade
GroenLinks-PvdA erkent de ernstige gevolgen van aardbevingsschade door gaswinning in Groningen en Noord-Drenthe en pleit voor rechtvaardig, ruimhartig en snel schadeherstel. De partij wil een einde aan bureaucratie, recht op een totaalaanpak voor bewoners, geen nieuwe gaswinning, en wettelijke waarborgen voor snelle compensatie bij overheidsfalen.
Recht op totaalaanpak en schadeherstel voor Groningers
GroenLinks-PvdA vindt dat bewoners recht hebben op een integrale aanpak van schadeherstel, versterking en verduurzaming, zonder eindeloze bureaucratie. De partij benadrukt dat veiligheid en leefbaarheid boven winst gaan en dat Groningers niet langer in onzekerheid mogen leven over hun schadeafhandeling.
“Bewoners krijgen recht op een totaalaanpak: schadeherstel, versterking én verduurzaming worden voortaan in één keer opgepakt. Geen eindeloze bureaucratie meer, maar échte oplossingen voor mensen die al veel te lang in onzekerheid leven.”
“Iedere Groninger heeft recht op een veilig, schadevrij en verduurzaamd huis.”
Stoppen gaswinning en geen nieuwe vergunningen
De partij stelt dat gaswinning in Groningen en Noord-Drenthe moet stoppen en dat er geen nieuwe vergunningen meer mogen worden verleend, om verdere schade en onzekerheid te voorkomen.
“Dat betekent ook echt: geen Gronings gas meer. We verlenen geen nieuwe vergunningen voor gaswinning uit de kleine Groningse velden meer. De veiligheid en leefbaarheid van mensen gaan voor winst.”
Wettelijke grondslag voor snelle, onafhankelijke en ruimhartige compensatie
GroenLinks-PvdA wil dat er een wettelijke basis komt voor snelle, onafhankelijke en ruimhartige schadevergoeding bij overheidsfalen, met expliciete verwijzing naar de situatie van Groningers als pijnlijke illustratie.
“We zorgen voor een wettelijke grondslag voor snelle, onafhankelijke en ruimhartige schadevergoeding bij overheidsfalen in de toekomst.”
“De grootste en meest pijnlijke voorbeelden hiervan zijn de Toeslagenouders en de Groningers en Drenten.”
Grote bedrijven laten meebetalen aan herstel
De partij vindt dat aandeelhouders van de NAM, zoals Shell en Exxon, financieel moeten bijdragen aan het herstel en de toekomst van Groningen en Noord-Drenthe.
“Nu verwachten we dat ze (meer) gaan bijdragen aan het herstel en de toekomst van Groningen en Noord-Drenthe. Bij weigering zullen we ze daartoe dwingen.”
De SP erkent aardbevingsschade als een direct gevolg van politieke keuzes rond gaswinning in Groningen en pleit voor rechtvaardigheid en snelle, persoonlijke schadeafhandeling. Ze willen een radicaal andere aanpak: de overheid moet actief en persoonlijk alle gedupeerden helpen tot elk huis veilig, hersteld en verduurzaamd is, met één loket en omgekeerde bewijslast. Grote bedrijven als Shell en Exxon moeten financieel bijdragen aan herstel en mogen geen winst uitkeren zolang Groningen wacht op rechtvaardigheid.
Radicaal persoonlijke en ruimhartige schadeafhandeling
De SP vindt dat de huidige schadeafhandeling en versterking zijn verworden tot een bureaucratisch doolhof, waardoor veel Groningers nog steeds niet geholpen zijn. Ze willen dat de overheid actief van deur tot deur gaat, persoonlijk met mensen spreekt en samen een plan maakt, met één loket voor alle regelingen en een omgekeerde bewijslast. Het doel is dat geen enkel huis wordt overgeslagen en dat bewoners niet langer hoeven te vechten voor hun recht.
“De schadeafhandeling en versterking zijn verworden tot een bureaucratisch doolhof. Regeling op regeling, instantie op instantie, maar geen oplossing. Daarom pleiten wij voor een radicaal andere aanpak: de overheid gaat van deur tot deur, spreekt mensen persoonlijk en maakt samen een plan. Niet stoppen voordat elk huis veilig, hersteld en verduurzaamd is. Er komt één loket voor alle regelingen: het zoeken van een woning, versterking, schadeafhandeling en vergoedingen rondom de versterking.”
“Net als in Groningen moet er een ruimhartige regeling komen met omgekeerde bewijslast, een vast aanspreekpunt en echte hulp van mens tot mens. Geen proefprojecten, geen tijdelijke lapmiddelen, maar een definitieve regeling die doet wat ze moet doen: zorgen voor veilige, herstelde en verduurzaamde woningen.”
Grote bedrijven financieel verantwoordelijk maken
De SP stelt dat Shell en Exxon geen winst mogen uitkeren zolang Groningen wacht op rechtvaardigheid en wil extra heffingen invoeren om deze bedrijven hun deel te laten betalen aan de afhandeling, versterking en verduurzaming van de regio. Dit is bedoeld om de lasten niet bij de bewoners te leggen, maar bij de veroorzakers van de schade.
“Zolang Groningen wacht op rechtvaardigheid, mogen Shell en Exxon geen cent winstuitkering doen vanuit de NAM. Integendeel: we voeren extra heffingen in om de bedrijven hun rechtvaardige deel te laten betalen aan de afhandeling, versterking en verduurzaming van de regio.”
Stop op gaswinning en publieke rechtsgang
De SP wil dat gaswinning in Groningen en andere kleine velden definitief stopt om nieuwe schade te voorkomen. Rechtszaken over publieke schade moeten transparant en publiekelijk gevoerd worden, niet in geheime arbitrage met bedrijven.
“Gaswinning mag nooit meer. Niet in Groningen, niet in NoordDrenthe en niet in kleine gasvelden.”
“En we stoppen met geheime arbitrageprocedures waarbij bedrijven in achterkamertjes rechtszaken tegen de staat voeren. Rechtszaken over publieke schade horen publiek gevoerd te worden.”
De ChristenUnie erkent een ereschuld aan Groningen vanwege de aardbevingsschade door gaswinning en wil deze inlossen met concrete, langdurige maatregelen. Ze pleiten voor een menselijkere, eenvoudigere schadeafhandeling, blijvende psychische ondersteuning, en structurele financiële middelen via een Groningenfonds. De partij benadrukt dat de overheid naast de Groningers moet staan en dat herstel "koste wat het kost en zo lang het duurt" het uitgangspunt is.
Schadeafhandeling eenvoudiger, milder en menselijker maken
De ChristenUnie vindt dat de afhandeling van aardbevingsschade en de versterkingsopgave te ingewikkeld is gemaakt en wil deze processen menselijker en toegankelijker maken. De focus moet liggen op het verhaal van de Groninger, niet op bureaucratie, en de overheid moet actief naast de bewoners blijven staan.
“De schadeafhandeling en versterkingsopgave moeten milder, makkelijker en menselijker uitgevoerd worden. De Groninger en zijn of haar verhaal centraal staan, in plaats van een dossier of een nummer. De overheid (IMG en NCG) blijft daarom naast de bewoner staan om ervoor te zorgen dat ze krijgen waar ze recht op hebben.”
Structurele financiële en wettelijke borging van herstel
De partij stelt voor om substantiële middelen beschikbaar te stellen, maatregelen wettelijk vast te leggen en een fonds op te richten zodat Groningen langdurig ondersteund wordt. Dit moet voorkomen dat de regio opnieuw wordt vergeten en garandeert blijvende aandacht voor herstel.
“Hiervoor stellen we 1,8 miljard euro beschikbaar. De maatregelen uit de kabinetsreactie ‘Nij Begun’ op het enquêterapport worden zo spoedig mogelijk uitgevoerd, om de ereschuld in te lossen. Dit wordt, samen met uitvoering van de Sociale en Economische agenda, in de Groningenwet vastgelegd. Koste wat het kost en zo lang het duurt is het uitgangspunt.”
“Er komt een Groningenfonds om het geld langjarig beschikbaar te houden voor Groningen.”
Blijvende aandacht voor psychische gevolgen, vooral bij jongeren
De ChristenUnie erkent dat de psychische impact van de aardbevingen groot is, vooral bij kinderen en jongeren, en wil blijvende aandacht en ondersteuning voor hun welzijn.
“Er is blijvende aandacht voor de psychische gevolgen van de gaswinning, in het bijzonder voor het (mentaal) welzijn van kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied.”
BVNL erkent de zorgen over aardbevingsschade door gaswinning, vooral in Groningen, en vindt dat schade aan huizen door gas-, zout-, water- en schaliegaswinning ruimhartig, snel en adequaat moet worden vergoed. De partij stelt voor dat deze schade wordt betaald uit de opbrengsten van de winning, en indien nodig door de overheid, en benadrukt het belang van zorgvuldige monitoring en het minimaliseren van seismisch risico.
Ruimhartige en snelle vergoeding van aardbevingsschade
BVNL vindt dat schade door gaswinning, zoals aardbevingsschade, snel en ruimhartig moet worden gecompenseerd. De partij wil dat de vergoeding uit de opbrengsten van de winning komt, en als die niet toereikend zijn, door de overheid wordt aangevuld. Dit standpunt adresseert het probleem van verzakkende huizen en de zorgen van bewoners in winningsgebieden.
“Eventuele schade bij gas-, zout-, water-, en schaliegaswinning moet adequaat, ruimhartig en snel worden vergoed uit de opbrengst van de winning, en bij tekortschieten van die opbrengsten door de overheid.”
Gaswinning alleen bij minimale seismisch risico en monitoring
BVNL stelt dat het Groningse gasveld alleen open kan blijven bij een laag productieniveau en onder strikte monitoring om het risico op aardbevingen te minimaliseren. Dit standpunt erkent de zorgen van de bevolking over verzakkende huizen en benadrukt het belang van veiligheid en toezicht.
“Het gasveld in Groningen kan veilig opengehouden worden door te produceren op een laag productieniveau van bijvoorbeeld 12 miljard m3 per jaar in combinatie met waterinjectie of stikstofinjectie zodat de druk in het veld aantoonbaar op peil blijft en het risico op seismische activiteit wordt geminimaliseerd. Samen met een bewonerscommissie zal dit worden gemonitord.”
“De bevolking maakt zich grote zorgen en het mag niet zo zijn dat er weer huizen gaan verzakken.”
Het CDA erkent de ernst van de aardbevingsschade in Groningen en ziet het herstel hiervan als een lakmoesproef voor een fatsoenlijke overheid. De partij wil dat het Rijk zijn beloften nakomt door schade zonder gedoe te herstellen en pleit voor een blijvende aanwezigheid van rijksdiensten in de regio. Jaarlijkse bestuurlijke verantwoording over de voortgang van het schadeherstel is voor het CDA essentieel.
Schade herstellen zonder gedoe
Het CDA vindt dat de overheid haar verantwoordelijkheid moet nemen en de aardbevingsschade in Groningen snel en zonder bureaucratische belemmeringen moet herstellen. Uitvoerders in de regio moeten de ruimte krijgen om problemen op te lossen binnen de bestaande regelingen, zodat het herstel daadwerkelijk bij de mensen thuis zichtbaar wordt.
“Het Rijk moet doen wat het heeft beloofd: schade herstellen zonder gedoe. Uitvoerders in de regio moeten daarom de opdracht én de ruimte krijgen om problemen op te lossen, binnen de ruimte die de regelingen bieden.”
Blijvende aanwezigheid en verantwoording van het Rijk in Groningen
Het CDA wil dat Groningen perspectief krijgt door een structurele aanwezigheid van rijksdiensten en jaarlijkse bestuurlijke verantwoording over het schadeherstel. Dit moet het vertrouwen van de inwoners herstellen en zorgen voor blijvende aandacht voor de regio.
De PVV erkent het probleem van aardbevingsschade door mijnbouw, met name in Groningen en Limburg, en pleit voor een snellere afhandeling van schade en versterking van getroffen huizen. Ze willen de regeling voor mijnbouwschade in Limburg verbeteren door een omgekeerde bewijslast in te voeren. De partij benadrukt dat de regio’s moeten meeprofiteren van mijnbouwbaten, maar stelt veiligheid voorop bij nieuwe gaswinning.
Snellere afhandeling en versterking huizen
De PVV vindt dat de afhandeling van mijnbouwschade te traag verloopt en dat huizen in Groningen sneller moeten worden versterkt. Ze willen dat gedupeerden sneller worden geholpen en dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt.
“Snellere afhandeling van mijnbouwschade en versterking van huizen in Groningen”
Omgekeerde bewijslast voor mijnbouwschade in Limburg
De partij wil dat de regeling voor mijnbouwschade in Limburg wordt verbeterd door het principe van omgekeerde bewijslast toe te passen, zodat bewoners niet zelf hoeven te bewijzen dat schade door mijnbouw is veroorzaakt.
“Regeling voor de afhandeling van mijnbouwschade in Limburg openstellen met omgekeerde bewijslast”
Regio laten meeprofiteren van mijnbouwbaten, veiligheid voorop
De PVV stelt dat nieuwe gaswinning op land en verlenging van bestaande winning alleen mag als het veilig is, en dat de regio financieel moet meeprofiteren van de baten.
“Nieuwe winning op land en verlenging van bestaande winning indien veilig; de regio laten meeprofiteren van de baten van mijnbouw op land”
Forum voor Democratie (FVD) wil de gaswinning in Groningen hervatten, maar koppelt dit expliciet aan ruimhartige en eerlijke compensatie voor omwonenden die te maken hebben met aardbevingsschade. Het partijprogramma noemt geen verdere details over de afhandeling of preventie van aardbevingsschade, maar benadrukt dat herstart van gaswinning alleen kan met compensatie voor getroffen inwoners.
Gaswinning in Groningen hervatten met compensatie voor aardbevingsschade
FVD pleit voor het opnieuw opstarten van de gaswinning in Groningen, maar erkent dat dit alleen acceptabel is als omwonenden die schade ondervinden van aardbevingen ruimhartig worden gecompenseerd. Hiermee adresseert de partij het maatschappelijke probleem van schade aan woningen en leefomgeving door gaswinning, en stelt compensatie als voorwaarde voor hun energiebeleid.
“We starten de gaswinning in Groningen opnieuw op met ruimhartige compensatie voor omwonenden, zodat we weer goedkoop, hoogwaardig en ruim voorradig aardgas hebben voor huishoudens en bedrijven.”
“Gaswinning in Groningen moet worden hervat met eerlijke compensatie voor getroffen inwoners...”
NSC erkent de ernst van de aardbevingsschade in Groningen en Noord-Drenthe en wil dat de herstel- en versterkingsoperatie daar nauwlettend wordt gemonitord, met als doel deze uiterlijk in 2028 af te ronden. Ze pleiten voor een algemene herstel- en compensatieregeling en benadrukken dat de overheid lessen moet trekken uit eerdere hersteloperaties om herhaling te voorkomen.
Herstel- en versterkingsoperatie in Groningen en Noord-Drenthe afronden in 2028
NSC vindt dat de overheid de voortgang en doeltreffendheid van de herstel- en versterkingsoperatie in Groningen en Noord-Drenthe scherp moet bewaken, zodat de operatie uiterlijk in 2028 is afgerond. Dit standpunt komt voort uit het besef dat de overheid haar beloftes te lang niet is nagekomen en dat burgers recht hebben op tijdig en effectief herstel van aardbevingsschade.
“Nieuw Sociaal Contract wil dat de herstel- en versterkingsoperatie in Groningen en Noord-Drenthe nauwlettend gemonitord wordt op voortgang en doeltreffendheid; het streven moet blijven dat de operatie in 2028 is voltooid.”
Algemene herstel- en compensatieregeling ontwikkelen
NSC wil dat de overheid algemene lessen trekt uit alle hersteloperaties, waaronder die rond aardbevingsschade, en werkt daarom aan een algemene herstel- en compensatieregeling. Hiermee willen ze voorkomen dat bij toekomstige schades telkens opnieuw het wiel moet worden uitgevonden en burgers lang moeten wachten op compensatie.
“De overheid moet algemene lessen trekken uit alle hersteloperaties, zodat het wiel niet steeds opnieuw moet worden uitgevonden. Nieuw Sociaal Contract heeft daarom een Hersteltop georganiseerd en werkt aan een algemene herstel-en compensatieregeling.”
De Partij voor de Dieren erkent de ernstige gevolgen van aardbevingsschade door gaswinning in Groningen en pleit voor het definitief sluiten van de gaskraan, volledige uitvoering van de parlementaire enquête-aanbevelingen, en ruimhartige compensatie en herstel voor gedupeerden. Hun visie is dat bewoners veiligheid, erkenning en rechtszekerheid verdienen, en dat gaswinning in Nederland zo snel mogelijk moet stoppen om mens en natuur te beschermen.
Gaskraan definitief dicht en herstel voor Groningen
De PvdD wil dat de gaswinning in Groningen en onder de Waddenzee en Noordzee definitief stopt, en dat alle aanbevelingen van de parlementaire enquêtecommissie worden uitgevoerd. Bewoners moeten veilig kunnen wonen, schade moet ruimhartig worden afgehandeld, en de omkering van de bewijslast blijft van kracht zodat slachtoffers niet opnieuw hoeven te strijden voor hun recht.
“De gaswinning heeft in Groningen een ramp veroorzaakt. Bewoners wachten nog steeds op veilige huizen, afgehandelde schades en echte erkenning. Wat ons betreft worden de aanbevelingen van de parlementaire enquêtecommissie eindelijk uitgevoerd, samen met de mensen die er wonen. De gaskraan gaat definitief dicht in heel Groningen, ook onder de Waddenzee en Noordzee. De Waddenzee is UNESCO Werelderfgoed en blijft ongerept en beschermd tegen gaswinning en andere schadelijke ingrepen. De omkering van de bewijslast blijft, zodat slachtoffers niet opnieuw hoeven te strijden voor hun recht. We versterken én verduurzamen woningen, zodat Groningers veilig en comfortabel kunnen wonen.”
Nieuwe Mijnbouwwet en rechtszekerheid voor bewoners
De partij wil een spoedige invoering van een nieuwe Mijnbouwwet met een duidelijke einddatum voor alle gaswinning in Nederland, op land én op zee. Dit moet rechtszekerheid bieden aan bewoners en natuurgebieden beschermen.
“De nieuwe Mijnbouwwet wordt met spoed ingevoerd en bevat een duidelijke einddatum voor alle gaswinning in Nederland, op land én op zee. Zo bieden we rechtszekerheid aan bewoners, beschermen we natuurgebieden en zetten we een onomkeerbare stap richting een fossielvrije toekomst.”
BIJ1 erkent het probleem van aardbevingsschade aan woningen en pleit voor een regeling met voldoende compensatie voor getroffen bewoners. Hun belangrijkste voorstel is het opzetten van een compensatieregeling voor woningen met schade door aardbevingen, als onderdeel van een bredere inzet op klimaatrechtvaardigheid en veilige huisvesting.
Regeling met voldoende compensatie voor aardbevingsschade
BIJ1 wil dat bewoners van woningen met aardbevingsschade voldoende worden gecompenseerd. Dit standpunt richt zich op het herstellen van rechtvaardigheid voor mensen die door aardbevingen schade aan hun huis hebben opgelopen, en benadrukt het belang van een nationale aanpak voor veilige huisvesting in het licht van klimaatverandering.
“We maken een regeling met genoeg compensatie voor woningen met schade door een aardbeving.”
D66 erkent het recht van Groningers op een veilig huis en benadrukt het belang van herstel van schade en vertrouwen na aardbevingen. De partij wil snelle versterking van woningen, duidelijke afspraken in een Groningenwet en blijvende inzet van een bewindspersoon voor Groningen.
Groningers hebben recht op een veilig huis en snel herstel
D66 vindt dat Groningers koste wat het kost recht hebben op een veilig huis en dat herstel van aardbevingsschade en vertrouwen prioriteit moet krijgen. De partij wil dat huizen zo snel mogelijk worden versterkt, dat gemaakte afspraken worden nagekomen en wettelijk worden vastgelegd, en dat er blijvende politieke aandacht is via een speciale bewindspersoon.
“Groningers hebben koste wat het kost recht op een veilig huis. We blijven ons inzetten voor herstel van schade en herstel van vertrouwen. We blijven vol inzetten om huizen zo snel mogelijk te versterken. De afspraken in ‘Nij Begun’ vormen het begin van het herkennen, herstellen en het creëren van een nieuw perspectief voor Groningen. De bewindspersoon voor Groningen gaat door om die afspraken na te komen. We leggen die afspraken ook vast in een Groningenwet.”
De VVD erkent het onrecht dat Groningers is aangedaan door aardbevingsschade en belooft de hersteloperatie in Groningen onverminderd voort te zetten. De partij wil schadeherstel, versterking en leefbaarheid gebiedsgericht en integraal aanpakken, met een zo eenvoudig mogelijke schadeafhandeling, ook bij ingewikkelde gevallen. Het doel is om het onrecht richting Groningers recht te zetten en de afhandeling snel en ruimhartig te laten verlopen.
Hersteloperatie en schadeafhandeling voor Groningers
De VVD zet zich in voor het voortzetten van de hersteloperatie in Groningen, gericht op het herstellen van schade, versterken van gebouwen en verbeteren van de leefbaarheid. Ze benadrukken het belang van een eenvoudige en toegankelijke schadeafhandeling, ook bij complexe situaties, om het onrecht richting Groningers recht te zetten. Dit standpunt adresseert direct de gevolgen van aardbevingsschade door gaswinning in Groningen.
“De hersteloperatie in Groningen wordt onverminderd doorgezet. Schadeherstel, versterking en leefbaarheid blijven we gebiedsgericht en integraal aanpakken. We willen dat de schadeafhandeling zo eenvoudig mogelijk blijft, ook bij ingewikkelde gevallen.”
Volt erkent de ereschuld aan Groningen en Noord-Drenthe vanwege aardbevingsschade door gaswinning en pleit voor een snelle, eenvoudige en rechtvaardige afhandeling van schade en versterking van woningen, waarbij bewoners zelf een volwaardige stem hebben. De partij wil dat de afwikkeling plaatsvindt op een manier die aansluit bij de wensen van de getroffen inwoners.
Snelle en rechtvaardige afhandeling van aardbevingsschade
Volt vindt dat Groningers en Noord-Drenten eindelijk recht hebben op een eenvoudige, snelle en rechtvaardige afhandeling van aardbevingsschade en versterking van hun huizen. De partij benadrukt dat bewoners zelf zeggenschap moeten hebben over de manier waarop de ereschuld wordt ingelost. Dit standpunt adresseert het probleem van de trage en bureaucratische schadeafhandeling en het gebrek aan regie en inspraak voor de getroffen bewoners.
“Wij pleiten ervoor dat Groningers en Noord-Drenten eindelijk een goede, simpele en snelle afwikkeling van schade en versterking van hun huizen krijgen, waarbij zij zelf een volwaardige stem hebben. We willen dat de ereschuld aan Groningen en Noord-Drenthe wordt ingelost op een manier zoals de Groningers en Noord-Drenten dat willen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma