GroenLinks-PvdA erkent de ernstige gevolgen van aardbevingsschade door gaswinning in Groningen en Noord-Drenthe en pleit voor rechtvaardig, ruimhartig en snel herstel voor de getroffen bewoners. De partij wil een einde maken aan bureaucratie, kiest voor een totaalaanpak van schadeherstel, versterking en verduurzaming, en wil dat de veroorzakers (zoals Shell en Exxon) financieel bijdragen aan het herstel. Groningers krijgen recht op een veilig, schadevrij en verduurzaamd huis, met speciale aandacht voor jongeren en de toekomst van de regio.
GroenLinks-PvdA wil af van de trage, bureaucratische en vaak onrechtvaardige afhandeling van aardbevingsschade. Ze pleiten voor een wettelijke grondslag voor snelle, onafhankelijke en ruimhartige schadevergoeding, waarbij bewoners niet langer tot achter de komma hoeven te bewijzen wat hun schade is. De partij omarmt het rapport van de commissie-Van Geel en wil dat Groningers recht krijgen op een totaalaanpak: schadeherstel, versterking en verduurzaming in één keer.
“We zorgen voor een wettelijke grondslag voor snelle, onafhankelijke en ruimhartige schadevergoeding bij overheidsfalen in de toekomst.”
“Bewoners krijgen recht op een totaalaanpak: schadeherstel, versterking én verduurzaming worden voortaan in één keer opgepakt. Geen eindeloze bureaucratie meer, maar échte oplossingen voor mensen die al veel te lang in onzekerheid leven.”
“Iedere Groninger heeft recht op een veilig, schadevrij en verduurzaamd huis.”
“We omarmen het rapport van de commissie-Van Geel volledig.”
De partij wil geen nieuwe vergunningen meer voor gaswinning uit de kleine Groningse velden en stelt dat de veiligheid en leefbaarheid van bewoners boven winst gaan. Ze eisen dat de NAM-aandeelhouders, waaronder Shell en Exxon, financieel bijdragen aan het herstel en de toekomst van Groningen en Noord-Drenthe, en zijn bereid dit desnoods af te dwingen.
“We verlenen geen nieuwe vergunningen voor gaswinning uit de kleine Groningse velden meer. De veiligheid en leefbaarheid van mensen gaan voor winst.”
“Jarenlang hebben de NAM-aandeelhouders waaronder Shell en Exxon miljarden euro’s winst gemaakt. Nu verwachten we dat ze (meer) gaan bijdragen aan het herstel en de toekomst van Groningen en Noord-Drenthe. Bij weigering zullen we ze daartoe dwingen.”
“Dat betekent ook echt: geen Gronings gas meer.”
Naast schadeherstel wil GroenLinks-PvdA investeren in de leefbaarheid, economie en toekomst van Groningen en Noord-Drenthe. Er is aandacht voor voorzieningen, onderwijs, armoedebestrijding, jongerenparticipatie en herstel van het landschap, zodat de regio een nieuwe start kan maken na de aardbevingsproblematiek.
“We investeren in het Groningse landschap en herstellen monumenten, oude kerkjes, mooie dorpskernen. De aardbevingsproblematiek heeft zijn weerslag op een hele generatie jongeren en kinderen. Zij verdienen perspectief en een plek aan tafel om over de toekomst van Groningen mee te beslissen.”
“We behouden voorzieningen zoals dorpshuizen en sportclubs. We gaan armoede tegen, bieden jongeren een kansrijke start met extra onderwijs en investeren in de noordelijke economie van de toekomst.”
“De gemaakte afspraken hierover voeren we onverkort uit.”
De partij erkent het overheidsfalen in de afhandeling van aardbevingsschade en wil dat dit onderdeel wordt van het collectieve geheugen, zodat lessen worden getrokken en herhaling wordt voorkomen.
“De grootste en meest pijnlijke voorbeelden hiervan zijn de Toeslagenouders en de Groningers en Drenten.”
“We zoeken samen met de slachtoffers naar een passende manier om het toeslagenschandaal deel te maken van ons collectieve geheugen. Hierbij kijken we ook naar de lessen die we kunnen trekken...”
GroenLinks-PvdA benoemt expliciet de Groningers als slachtoffers van aardbevingsschade en erkent hun uitzichtloze situatie door jarenlang overheidsfalen.
“Vraag dat maar aan de Groningers die nog dagelijks de ellende ondervinden van de aardbevingsschade...”
“Nog steeds zitten te veel Groningers en Noord-Drenten in een uitzichtloze situatie als gevolg van de jarenlange gaswinning. We kiezen voor rechtvaardig herstel.”
De SP stelt dat de aardbevingsschade in Groningen en andere regio’s het gevolg is van politieke keuzes waarbij winst boven mensen is gesteld. Ze pleiten voor een radicaal andere, mensgerichte aanpak: directe persoonlijke hulp, één loket, omgekeerde bewijslast en ruimhartige compensatie, gefinancierd door extra heffingen op de verantwoordelijke bedrijven. De partij wil dat de overheid niet stopt tot alle woningen veilig, hersteld en verduurzaamd zijn, en dat Shell en Exxon financieel bijdragen zolang er geen rechtvaardigheid is.
De SP vindt dat de huidige bureaucratische afhandeling van aardbevingsschade faalt en dat slachtoffers persoonlijk en snel geholpen moeten worden. De overheid moet actief van deur tot deur gaan, samen met bewoners plannen maken en pas stoppen als elk huis veilig is. Er komt één loket voor alle regelingen, en de afhandeling wordt gefinancierd door extra heffingen op de verantwoordelijke bedrijven.
“De schadeafhandeling en versterking zijn verworden tot een bureaucratisch doolhof. Regeling op regeling, instantie op instantie, maar geen oplossing. Daarom pleiten wij voor een radicaal andere aanpak: de overheid gaat van deur tot deur, spreekt mensen persoonlijk en maakt samen een plan. Niet stoppen voordat elk huis veilig, hersteld en verduurzaamd is. Er komt één loket voor alle regelingen: het zoeken van een woning, versterking, schadeafhandeling en vergoedingen rondom de versterking.”
“Zolang Groningen wacht op rechtvaardigheid, mogen Shell en Exxon geen cent winstuitkering doen vanuit de NAM. Integendeel: we voeren extra heffingen in om de bedrijven hun rechtvaardige deel te laten betalen aan de afhandeling, versterking en verduurzaming van de regio.”
De SP wil dat bewoners niet langer zelf hoeven te bewijzen dat schade door mijnbouw komt; de bewijslast wordt omgekeerd. Er moet een ruimhartige, definitieve regeling komen met een vast aanspreekpunt en echte hulp van mens tot mens, zodat woningen veilig, hersteld en verduurzaamd worden.
“Net als in Groningen moet er een ruimhartige regeling komen met omgekeerde bewijslast, een vast aanspreekpunt en echte hulp van mens tot mens. Geen proefprojecten, geen tijdelijke lapmiddelen, maar een definitieve regeling die doet wat ze moet doen: zorgen voor veilige, herstelde en verduurzaamde woningen.”
De SP wil dat gaswinning in Groningen en andere kleine velden volledig stopt om nieuwe schade te voorkomen. Rechtszaken over publieke schade moeten transparant en publiekelijk gevoerd worden, niet in geheime arbitrage met bedrijven.
“Gaswinning mag nooit meer. Niet in Groningen, niet in NoordDrenthe en niet in kleine gasvelden.”
“En we stoppen met geheime arbitrageprocedures waarbij bedrijven in achterkamertjes rechtszaken tegen de staat voeren. Rechtszaken over publieke schade horen publiek gevoerd te worden.”
De ChristenUnie erkent de diepe impact van aardbevingsschade in Groningen en stelt dat de overheid een ereschuld heeft aan de regio. Ze pleiten voor een milde, makkelijke en menselijke schadeafhandeling, structurele financiële middelen, en blijvende aandacht voor het welzijn van bewoners, met name kinderen en jongeren.
De ChristenUnie vindt dat de afhandeling van aardbevingsschade en de versterkingsopgave veel te ingewikkeld is gemaakt en wil dat deze milder, makkelijker en menselijker wordt uitgevoerd. De bewoner en diens verhaal moeten centraal staan, niet het dossier, en de overheid moet naast de bewoners blijven staan tot zij krijgen waar ze recht op hebben.
“De schadeafhandeling en versterkingsopgave moeten milder, makkelijker en menselijker uitgevoerd worden. De Groninger en zijn of haar verhaal centraal staan, in plaats van een dossier of een nummer. De overheid (IMG en NCG) blijft daarom naast de bewoner staan om ervoor te zorgen dat ze krijgen waar ze recht op hebben.”
De partij stelt voor om 1,8 miljard euro beschikbaar te stellen, een Groningenfonds op te richten, en de maatregelen wettelijk vast te leggen, zodat Groningen langdurig ondersteund wordt. Dit moet gebeuren in goed overleg met de inwoners en met blijvende aandacht voor de psychische gevolgen van de gaswinning.
“Hiervoor stellen we 1,8 miljard euro beschikbaar. De maatregelen uit de kabinetsreactie ‘Nij Begun’ op het enquêterapport worden zo spoedig mogelijk uitgevoerd, om de ereschuld in te lossen. Dit wordt, samen met uitvoering van de Sociale en Economische agenda, in de Groningenwet vastgelegd. Koste wat het kost en zo lang het duurt is het uitgangspunt.”
“Er komt een Groningenfonds om het geld langjarig beschikbaar te houden voor Groningen. Het inlossen van de ereschuld vindt plaats in goed overleg met inwoners van Groningen.”
De ChristenUnie benadrukt dat er blijvende aandacht moet zijn voor de psychische gevolgen van de gaswinning, met speciale aandacht voor het welzijn van kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied.
“Er is blijvende aandacht voor de psychische gevolgen van de gaswinning, in het bijzonder voor het (mentaal) welzijn van kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied.”
Het CDA erkent de ernst van de aardbevingsschade in Groningen en ziet het herstel hiervan als een lakmoesproef voor een fatsoenlijke overheid. Ze pleiten voor schadeherstel zonder gedoe, meer uitvoeringsruimte voor regionale partijen, en blijvende aanwezigheid van rijksdiensten in Groningen, met jaarlijkse verantwoording over de voortgang.
Het CDA vindt dat de overheid haar beloften aan Groningen moet nakomen door schade snel en zonder bureaucratische rompslomp te herstellen. Uitvoerders in de regio moeten meer ruimte krijgen om maatwerk te leveren binnen bestaande regelingen, zodat het herstel daadwerkelijk bij de mensen thuis zichtbaar wordt.
“Het Rijk moet doen wat het heeft beloofd: schade herstellen zonder gedoe. Uitvoerders in de regio moeten daarom de opdracht én de ruimte krijgen om problemen op te lossen, binnen de ruimte die de regelingen bieden.”
Om het vertrouwen te herstellen en Groningen perspectief te bieden, wil het CDA dat rijksdiensten structureel in de regio aanwezig blijven. Daarnaast moet er jaarlijks bestuurlijk verantwoording worden afgelegd over de voortgang van het schadeherstel.
NSC erkent de ernst van de aardbevingsschade in Groningen en Noord-Drenthe en benadrukt dat de overheid haar beloften moet nakomen. Ze willen dat de herstel- en versterkingsoperatie nauwlettend wordt gemonitord en uiterlijk in 2028 is afgerond, met snelle afhandeling van mijnbouwschade elders.
NSC vindt dat de overheid haar verantwoordelijkheid moet nemen voor de afhandeling van aardbevingsschade, met als doel dat de herstel- en versterkingsoperatie in Groningen en Noord-Drenthe uiterlijk in 2028 is voltooid. Ze benadrukken het belang van monitoring op voortgang en doeltreffendheid, zodat slachtoffers niet langer hoeven te wachten op herstel.
“Nieuw Sociaal Contract wil dat de herstel- en versterkingsoperatie in Groningen en Noord-Drenthe nauwlettend gemonitord wordt op voortgang en doeltreffendheid; het streven moet blijven dat de operatie in 2028 is voltooid.”
“De overheid moet algemene lessen trekken uit alle hersteloperaties, zodat het wiel niet steeds opnieuw moet worden uitgevonden.”
“Ook moet de afhandeling van de mijnbouwschade in Zuid-Limburg snel van start gaan. Veel te lang zijn de beloftes niet nagekomen.”
BBB erkent de ernstige gevolgen van aardbevingsschade, vooral in Groningen, en benadrukt dat de overheid verantwoordelijkheid moet nemen voor herstel, compensatie en het snel en menswaardig helpen van gedupeerden. Het belangrijkste concrete voorstel is volledige en snelle schadeloosstelling zonder bureaucratisch getouwtrek, met expliciete aandacht voor mijnbouwschade en betrokkenheid van woningcorporaties. BBB’s kernvisie is dat de overheid het vertrouwen van getroffen burgers moet herstellen door daadkrachtig en rechtvaardig op te treden.
BBB vindt dat de overheid verantwoordelijkheid moet nemen voor de schade die burgers door aardbevingen (en mijnbouw) is aangedaan, en pleit voor snelle, volledige compensatie zonder bureaucratische vertraging. Dit standpunt adresseert het probleem van langdurige onzekerheid en wantrouwen bij slachtoffers van aardbevingsschade, met name in Groningen, en benadrukt het belang van herstel van vertrouwen in de overheid.
“De overheid moet er zijn voor haar burgers, juist als het tegenzit. Maar te vaak is het tegenovergestelde gebeurd: gezinnen zijn kapotgemaakt door de toeslagenaffaire, huizen raakten onbewoonbaar door aardbevingen in Groningen en mijnbouwschade in Limburg werd jarenlang ontkend of genegeerd. Mijnbouwschade aanpakken en woningcorporaties laten meedoen in alle mijnbouwschade gebieden.”
“Wie door toedoen van de overheid in de problemen is gekomen, moet zo snel en menswaardig mogelijk worden geholpen, gecompenseerd en waar nodig volledig schadeloos gesteld. Geen eindeloos getouwtrek, maar doen wat nodig is om vertrouwen te herstellen.”
BVNL erkent de zorgen rondom aardbevingsschade door gas-, zout-, water- en schaliegaswinning en pleit voor een snelle, adequate en ruimhartige vergoeding van deze schade. De partij vindt dat de vergoeding primair uit de opbrengsten van de winning moet komen, en indien nodig door de overheid moet worden aangevuld. BVNL benadrukt dat het niet acceptabel is dat huizen opnieuw verzakken door deze activiteiten.
BVNL vindt dat schade door gas-, zout-, water- en schaliegaswinning snel, adequaat en ruimhartig moet worden vergoed, waarbij de opbrengsten uit de winning als eerste bron dienen en de overheid bijspringt als dat niet voldoende is. Dit standpunt adresseert direct de zorgen van bewoners over verzakkende huizen en het uitblijven van compensatie.
“Eventuele schade bij gas-, zout-, water-, en schaliegaswinning moet adequaat, ruimhartig en snel worden vergoed uit de opbrengst van de winning, en bij tekortschieten van die opbrengsten door de overheid.”
“De bevolking maakt zich grote zorgen en het mag niet zo zijn dat er weer huizen gaan verzakken.”
FVD wil de gaswinning in Groningen hervatten en koppelt dit aan het bieden van ruimhartige of eerlijke compensatie voor omwonenden die getroffen zijn door aardbevingsschade. Het programma noemt geen concrete uitwerking van schadeafhandeling, maar benadrukt dat hervatting van gaswinning gepaard moet gaan met compensatie voor de getroffen inwoners.
FVD pleit voor het opnieuw opstarten van de gaswinning in Groningen, ondanks de bekende aardbevingsrisico’s. Zij erkennen dat omwonenden hierdoor getroffen kunnen worden en stellen daarom dat er ruimhartige of eerlijke compensatie moet komen voor deze groep. Het programma blijft echter vaag over de precieze invulling van deze compensatie en noemt geen specifieke maatregelen voor schadeherstel of preventie.
“We starten de gaswinning in Groningen opnieuw op met ruimhartige compensatie voor omwonenden, zodat we weer goedkoop, hoogwaardig en ruim voorradig aardgas hebben voor huishoudens en bedrijven.”
“Gaswinning in Groningen moet worden hervat met eerlijke compensatie voor getroffen inwoners...”
De PVV erkent het probleem van mijnbouwschade, waaronder aardbevingsschade, en pleit voor een snellere afhandeling van schade en versterking van huizen in Groningen. Daarnaast wil de partij de regeling voor mijnbouwschade in Limburg verbeteren door de omgekeerde bewijslast toe te passen. De nadruk ligt op het direct en rechtvaardig compenseren van getroffen bewoners.
De PVV vindt dat de afhandeling van mijnbouwschade, zoals aardbevingsschade in Groningen, te traag verloopt en dat huizen sneller moeten worden versterkt. De partij wil dat getroffen bewoners sneller duidelijkheid en compensatie krijgen, en dat de veiligheid van woningen prioriteit heeft.
“Snellere afhandeling van mijnbouwschade en versterking van huizen in Groningen”
Voor mijnbouwschade in Limburg wil de PVV de regeling verbeteren door de omgekeerde bewijslast toe te passen, zodat bewoners niet zelf hoeven te bewijzen dat schade door mijnbouw is veroorzaakt.
“Regeling voor de afhandeling van mijnbouwschade in Limburg openstellen met omgekeerde bewijslast”
De Partij voor de Dieren erkent de rampzalige gevolgen van gaswinning in Groningen en pleit voor volledige uitvoering van de aanbevelingen van de parlementaire enquêtecommissie, definitieve sluiting van de gaskraan, en ruimhartige schadeafhandeling voor bewoners. Hun kernvisie is dat Groningers recht hebben op veilige, duurzame woningen en dat slachtoffers van aardbevingsschade niet opnieuw hoeven te strijden voor erkenning en compensatie.
De PvdD vindt dat de gaswinning in Groningen een ramp heeft veroorzaakt en dat bewoners recht hebben op snelle, rechtvaardige afhandeling van schade en herstel van hun woningen. De partij wil dat de gaskraan definitief dichtgaat, ook onder de Waddenzee en Noordzee, en dat de omkering van de bewijslast blijft gelden zodat slachtoffers niet opnieuw hoeven te vechten voor hun recht. De focus ligt op het versterken en verduurzamen van woningen en het bieden van echte erkenning aan de getroffen bewoners.
“De gaswinning heeft in Groningen een ramp veroorzaakt. Bewoners wachten nog steeds op veilige huizen, afgehandelde schades en echte erkenning. Wat ons betreft worden de aanbevelingen van de parlementaire enquêtecommissie eindelijk uitgevoerd, samen met de mensen die er wonen. De gaskraan gaat definitief dicht in heel Groningen, ook onder de Waddenzee en Noordzee.”
“De omkering van de bewijslast blijft, zodat slachtoffers niet opnieuw hoeven te strijden voor hun recht. We versterken én verduurzamen woningen, zodat Groningers veilig en comfortabel kunnen wonen.”
BIJ1 erkent het probleem van aardbevingsschade aan woningen en pleit voor een regeling die voldoende compensatie biedt aan getroffen bewoners. Hun belangrijkste voorstel is het instellen van een compensatieregeling voor aardbevingsschade, gekoppeld aan bredere aandacht voor de gevolgen van klimaatverandering op huisvesting. De partij benadrukt het belang van rechtvaardigheid en veiligheid voor iedereen, met speciale aandacht voor kwetsbare regio’s.
BIJ1 wil dat bewoners die schade aan hun woning hebben door aardbevingen recht hebben op een regeling met genoeg compensatie. Dit standpunt adresseert het probleem van onvoldoende of trage schadeafhandeling en benadrukt het recht op veilige en toegankelijke huisvesting, zeker in het licht van toenemende klimaatgevaren. De partij koppelt dit aan een nationaal plan voor klimaatbestendige huisvesting.
“We maken een regeling met genoeg compensatie voor woningen met schade door een aardbeving.”
D66 erkent expliciet het recht van Groningers op een veilig huis en benadrukt het belang van herstel van aardbevingsschade en herstel van vertrouwen. De partij wil bestaande afspraken over schadeherstel en woningversterking in Groningen versneld uitvoeren en wettelijk vastleggen, met blijvende inzet van een bewindspersoon voor Groningen.
D66 vindt dat Groningers koste wat het kost recht hebben op een veilig huis en dat het herstel van aardbevingsschade en vertrouwen prioriteit moet krijgen. De partij wil dat de afspraken uit het programma ‘Nij Begun’ worden nagekomen, dat huizen sneller worden versterkt, en dat deze afspraken wettelijk worden vastgelegd in een Groningenwet. Een bewindspersoon blijft verantwoordelijk voor de uitvoering.
“Groningers hebben koste wat het kost recht op een veilig huis. We blijven ons inzetten voor herstel van schade en herstel van vertrouwen. We blijven vol inzetten om huizen zo snel mogelijk te versterken. De afspraken in ‘Nij Begun’ vormen het begin van het herkennen, herstellen en het creëren van een nieuw perspectief voor Groningen. De bewindspersoon voor Groningen gaat door om die afspraken na te komen. We leggen die afspraken ook vast in een Groningenwet.”
De SGP benoemt "aardbevingsschade" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en heeft geen uitgewerkte standpunten of concrete beleidsvoorstellen die direct op het thema "aardbevingsschade" ingaan. Het programma refereert slechts zijdelings aan het voorkomen van nieuwe aardbevingsrisico’s bij gaswinning, zonder verdere uitwerking over schadeafhandeling, compensatie of herstel voor getroffen bewoners.
De SGP erkent het belang van het voorkomen van nieuwe aardbevingsrisico’s bij de winning van gas uit kleine velden, nu de gaswinning in Groningen is afgebouwd. Er worden echter geen concrete maatregelen of voorstellen gedaan voor bestaande aardbevingsschade of de afhandeling daarvan.
“Nu de gaswinning in Groningen is afgebouwd, wordt de winning uit de kleine gasvelden gestimuleerd en gefaciliteerd. Natuurlijk zonder nieuwe aardbevingsrisico’s te creëren.”
De VVD erkent het onrecht dat Groningers is aangedaan door aardbevingsschade en belooft de hersteloperatie in Groningen onverminderd door te zetten. De partij wil schadeherstel, versterking en leefbaarheid gebiedsgericht en integraal aanpakken, met een zo eenvoudig mogelijke schadeafhandeling, ook bij complexe gevallen. Concrete beleidsvoorstellen over aardbevingsschade zijn beperkt tot het voortzetten van de bestaande hersteloperatie en het streven naar eenvoudige en ruimhartige compensatie.
De VVD vindt dat het onrecht richting Groningers door aardbevingsschade rechtgezet moet worden. De partij zet in op voortzetting van schadeherstel, versterking van woningen en verbetering van de leefbaarheid, met een nadruk op een eenvoudige en ruimhartige schadeafhandeling, ook bij ingewikkelde gevallen. Dit standpunt adresseert direct de gevolgen van aardbevingsschade door gaswinning in Groningen en de noodzaak tot herstel en compensatie.
“De hersteloperatie in Groningen wordt onverminderd doorgezet. Schadeherstel, versterking en leefbaarheid blijven we gebiedsgericht en integraal aanpakken. We willen dat de schadeafhandeling zo eenvoudig mogelijk blijft, ook bij ingewikkelde gevallen.”
Volt erkent de problematiek van aardbevingsschade in Groningen en Noord-Drenthe en pleit voor een snelle, eenvoudige en rechtvaardige afhandeling van schade en versterking van woningen, waarbij bewoners zelf een volwaardige stem krijgen. De partij wil dat de ereschuld aan deze regio’s wordt ingelost op een manier die aansluit bij de wensen van de getroffen inwoners. Volt benadrukt het belang van regie door de overheid en het centraal stellen van de belangen van de bewoners.
Volt vindt dat Groningers en Noord-Drenten eindelijk een goede, simpele en snelle afwikkeling van schade en versterking van hun huizen moeten krijgen, met een volwaardige stem voor de bewoners zelf. De partij erkent een ereschuld aan deze regio’s en wil dat deze wordt ingelost op een manier die de inwoners zelf wensen. Dit standpunt adresseert het langdurige en complexe proces rondom schadeafhandeling en versterking na aardbevingen door gaswinning.
“Wij pleiten ervoor dat Groningers en Noord-Drenten eindelijk een goede, simpele en snelle afwikkeling van schade en versterking van hun huizen krijgen, waarbij zij zelf een volwaardige stem hebben. We willen dat de ereschuld aan Groningen en Noord-Drenthe wordt ingelost op een manier zoals de Groningers en Noord-Drenten dat willen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma