FVD is fel tegen elke vorm van aanwasbelasting, oftewel belasting op vermogensgroei, zoals erfbelasting, schenkbelasting en belasting op spaargeld. Hun kernvoorstel is het volledig afschaffen van erfbelasting en schenkbelasting binnen families, en het belastingvrij maken van spaargeld (Box 3). De partij ziet bezit als heilig en wil sparen, investeren en nalaten juist stimuleren in plaats van belasten.
FVD beschouwt erfbelasting als een onrechtvaardige vorm van aanwasbelasting, omdat over het vermogen al eerder belasting is betaald. Zij willen deze belasting volledig schrappen om familievermogen te beschermen en overdracht tussen generaties te vergemakkelijken.
“We schaffen de meest onrechtvaardige belasting af: de erfbelasting (hier is immers al een heel leven belasting over betaald).”
De partij wil schenkingen tussen partners, kinderen en kleinkinderen volledig vrijstellen van belasting, zodat vermogen binnen families kan blijven zonder fiscale belemmeringen.
“We stellen schenkingen aan partners, kinderen en kleinkinderen vrij van belasting, zodat (spaar)geld in de familie kan blijven.”
FVD wil de belasting op spaargeld (Box 3) volledig afschaffen, zodat sparen wordt aangemoedigd en er geen belasting wordt geheven op fictief rendement of vermogensaanwas.
FVD wil dat de eigen woning volledig buiten aanwasbelasting valt: geen belasting over waardestijging, geen eigenwoningforfait, en geen verplaatsing naar Box 3.
De SP is voorstander van het invoeren van een aanwasbelasting (vermogensaanwasbelasting) voor de allerrijksten, zodat miljonairs en miljardairs eerlijk bijdragen aan de samenleving. Ze willen een vermogensplafond, een vertrekbelasting (exittaks) en een hogere belastingdruk op grote vermogens boven 50 miljoen euro, om belastingontwijking en ongelijkheid tegen te gaan en publieke voorzieningen te financieren.
De SP wil een structurele belasting op de aanwas van grote vermogens, gericht op miljonairs en miljardairs. Dit moet voorkomen dat de rijkste 0,3 procent minder belasting betaalt dan de rest en zorgt ervoor dat hun vermogen bijdraagt aan publieke voorzieningen. De partij stelt een vrijstelling tot 5 miljoen euro voor en heft een fair tarief van 5% op het meerdere, met een vermogensplafond vanaf 50 miljoen euro.
“Door doelgericht de vermogens van de rijkste 0,3 procent miljonairs en miljardairs te belasten tegen een fair tarief van vijf procent komt er meer dan twaalf miljard euro per jaar vrij voor publieke taken waar honderd procent van Nederland beter van wordt. Voor deze redelijke belasting is de eerste vijf miljoen euro vermogen vrijgesteld, dus 99,7 procent van Nederland zal hier niet mee te maken hebben.”
“Hiervoor voeren we een vermogensplafond in, waarmee we het vermogen bóven 50 miljoen euro kunnen inzetten voor beter onderwijs, onderzoek, infrastructuur, zorg, politie en al die andere zaken waarmee we Nederland tot de top van de wereld laten behoren.”
Om te voorkomen dat grote vermogens Nederland verlaten om belasting te ontwijken, wil de SP een vertrekbelasting invoeren. Dit zorgt ervoor dat wie zijn vermogen in Nederland heeft opgebouwd, ook bij vertrek een eerlijke bijdrage levert.
“Voor het overige voeren we deze vertrekbelasting in, ook wel bekend als de exittaks. Zo zorgen we dat iedereen die zijn vermogen heeft opgebouwd dankzij de harde werkers en voorzieningen in Nederland hier netjes aan bijdraagt voor toekomstige generaties.”
De SP wil grote erfenissen zwaarder belasten om te voorkomen dat enorme ongelijkheid van generatie op generatie wordt doorgegeven. Kleine en middelgrote erfenissen worden juist minder belast.
“Boven de half miljoen is er een kleine groep die vele miljoenen erft, dat gaan we zwaarder belasten zodat enorme ongelijkheid niet meer van generatie op generatie wordt overgedragen. Juist deze grote vermogens worden via belastingtrucs praktisch onbelast overgedragen, dat beëindigen we zodat de erfbelasting voor gewone mensen lager wordt en de miljonairs en miljardairs hun eerlijke deel gaan bijdragen.”
De VVD is tegen het invoeren van een vermogensaanwasbelasting (aanwasbelasting) en wil juist zo snel mogelijk overstappen op een systeem waarin alleen belasting wordt geheven over daadwerkelijk gerealiseerd rendement op vermogen. Ze streven ernaar de tussenstap van een (deels) aanwasbelasting over te slaan en pleiten voor een lagere belastingdruk op spaargeld en beleggingen zolang het huidige systeem nog geldt.
De VVD wil af van belasting op fictieve of niet-gerealiseerde vermogenswinsten en streeft naar een systeem waarin alleen gerealiseerd rendement wordt belast. Ze willen de invoering van een vermogensaanwasbelasting (waarbij ook niet-gerealiseerde waardestijgingen worden belast) overslaan, omdat ze dit onrechtvaardig vinden en het risico zien dat mensen belasting betalen over geld dat ze niet daadwerkelijk ontvangen hebben.
“Zo snel als technisch mogelijk en juridisch verantwoord wordt overgestapt op een systeem waarbij belasting wordt geheven op enkel gerealiseerd rendement op vermogen, waarbij het streven is om de tussenstap met nog deels vermogensaanwasbelasting over te slaan.”
“We willen de wet waarmee alleen nog over werkelijk rendement belasting wordt betaald versneld invoeren, zetten ons in om alle aandelen onder de vermogenswinstbelasting te laten vallen en vinden dat de Belastingdienst alles op alles moet zetten om dat te realiseren.”
Zolang het huidige systeem nog (deels) een aanwasbelasting bevat en kosten niet aftrekbaar zijn, wil de VVD het forfaitaire rendement verlagen om beleggers tegemoet te komen en te voorkomen dat zij belasting betalen over niet-behaald rendement.
“Zolang geen kosten afgetrokken mogen worden en fictieve waardestijging wel wordt meegenomen, willen we een lager forfait om beleggers tegemoet te komen.”
“Dat het mogelijk wordt om kosten af te trekken in de Wet tegenbewijsregeling, zodat er niet over niet-behaald rendement belasting wordt betaald.”
D66 noemt "aanwasbelasting" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concreet voorstel voor invoering ervan. Wel pleit de partij voor een eerlijkere belasting op vermogen, onder andere door het belasten van grote vermogens met een miljonairsbelasting en het moderniseren van de erf- en schenkbelasting. D66 wil zo de fiscale ongelijkheid tussen arbeid en vermogen verkleinen, maar een aanwasbelasting als zodanig wordt niet genoemd of uitgewerkt.
D66 wil de belasting op vermogen eerlijker maken door grote vermogens zwaarder te belasten, onder meer via een miljonairsbelasting en een progressievere erf- en schenkbelasting. Dit is bedoeld om de ongelijkheid tussen belasting op arbeid en vermogen te verkleinen en financiële zekerheid minder afhankelijk te maken van erfelijkheid. Een aanwasbelasting (belasting op waardestijging van vermogen, ongeacht verkoop) wordt echter niet genoemd of uitgewerkt.
“We belasten grote vermogens meer, onder meer met een miljonairsbelasting.”
“Daarom maken we de erf- en schenkbelasting moderner en progressiever.”
“Daarnaast zijn belasting op werk en belasting op vermogen oneerlijk verdeeld. Vermogen wordt te veel beloond, terwijl juist werken meer zou moeten lonen.”
GroenLinks-PvdA pleit voor een eerlijker belastingstelsel waarin inkomen uit vermogen en onverwachte vermogenswinsten zwaarder worden belast dan arbeidsinkomen. Ze willen dat speculatiewinsten, zoals bij waardestijging van grond, deels via een aanwasbelasting (of vergelijkbare heffing) terugvloeien naar de samenleving. Het doel is om ongelijkheid te verminderen en publieke voorzieningen te financieren met opbrengsten uit vermogensgroei.
GroenLinks-PvdA vindt dat inkomen waar niet voor is gewerkt, zoals speculatiewinsten of vermogensaanwas, zwaarder moet worden belast dan arbeidsinkomen. Dit moet leiden tot een eerlijker verdeling van de belastingdruk en het tegengaan van ongelijkheid. De partij noemt expliciet het belasten van speculatiewinsten op grond als voorbeeld van zo’n aanwasbelasting.
“Over inkomen waarvoor je hebt gewerkt, zou je niet meer belasting moeten betalen dan over inkomen dat is aan komen waaien.”
“Het is niet meer dan logisch dat je over de euro waar je hard voor hebt gewerkt, minder belasting betaalt dan over geld waar je niks voor hebt hoeven doen. Daarom gaat de belasting op werk naar beneden en verhogen we de belastingen op inkomen uit vermogen.”
“Speculatiewinsten naar de samenleving. Zonder iets te hoeven doen, verdienen grondspeculanten veel geld als landbouwgrond een woonbestemming krijgt. Per jaar bedraagt deze waardestijging maar liefst acht miljard euro. We vinden dat deze speculatiewinsten ten goede moeten komen aan de samenleving. Een eerlijk deel van deze speculatiewinst vloeit terug naar de samenleving, zodat we het kunnen gebruiken voor woningbouw.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) noemt het begrip "aanwasbelasting" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar pleit wel voor het zwaarder belasten van grote vermogens en erfenissen. Hun belangrijkste concrete voorstellen zijn het belasten van grote erfenissen als inkomen, het verhogen van de erfbelasting, en het invoeren van een vermogensplafond met vertrekbelasting voor superrijken. De kern van hun visie is het eerlijker verdelen van welvaart door grote vermogens en erfenissen zwaarder te belasten, zodat de ongelijkheid afneemt.
PvdD wil grote erfenissen zwaarder belasten om vermogensongelijkheid te verkleinen. Ze stellen voor om grote erfenissen als inkomen te belasten en de erfbelasting te verhogen, met een vrijstelling voor kleinere erfenissen. Dit sluit aan bij het principe dat wie meer kan bijdragen, ook meer bijdraagt aan de samenleving.
“Grote erfenissen worden belast als inkomen, we verhogen daarom de erfbelasting. Voor erfenissen tot 30.000 euro blijft een vrijstelling gelden.”
“We trekken de erfbelasting gelijk voor alle erfgenamen ongeacht de familieband: zo passen de regels beter bij moderne samengestelde gezinnen en andere samenleefvormen.”
Om te voorkomen dat zeer vermogenden belasting ontwijken door te emigreren, stelt PvdD een vermogensplafond en een vertrekbelasting voor. Dit moet bijdragen aan het verkleinen van de kloof tussen arm en rijk en het eerlijker belasten van aanwas van vermogen.
“Er komt een vermogensplafond van 10 miljoen euro. Met een vertrekbelasting zorgen we ervoor dat superrijken ons land niet zomaar inruilen voor een ander belastingparadijs.”
Volt spreekt zich niet expliciet uit voor of tegen een aanwasbelasting, maar stelt wel voor om de erf- en schenkbelasting te hervormen tot een relatie-onafhankelijke 'ontvangstbelasting' en om de bedrijfsopvolgingsregeling af te schaffen. Hun kernvisie is dat vermogensoverdrachten eerlijker en minder afhankelijk van persoonlijke relaties moeten worden belast, met als doel vermogensongelijkheid te verkleinen en speculatie tegen te gaan.
Volt wil de erf- en schenkbelasting hervormen tot een relatie-onafhankelijke 'ontvangstbelasting', waarmee ze impliciet elementen van een aanwasbelasting benaderen. Dit voorstel is bedoeld om de belasting op vermogensoverdrachten eerlijker te maken, ongeacht de relatie tussen gever en ontvanger, en zo vermogensongelijkheid te verminderen.
“De erf- en schenkbelasting heet voortaan de ‘ontvangstbelasting’ en wordt aangepast. Deze wordt relatie-onafhankelijk gemaakt. De partnervrijstelling blijft wel bestaan in de huidige vorm.”
Volt wil de forfaitaire waardering in de nieuwe ontvangstbelasting periodiek actualiseren, zodat deze beter aansluit bij de actuele economische realiteit. Dit moet de belasting op vermogensoverdrachten rechtvaardiger en realistischer maken.
“We gaan periodiek de rekenforfaits in deze ontvangstbelasting actualiseren. Zo houden we niet meer een verouderd forfait aan, maar hanteren we een forfait op basis van de huidige rente en levensverwachting die rechtvaardiger en realistischer is.”
Volt wil de bedrijfsopvolgingsregeling afschaffen, waarmee een belangrijke uitzondering op de belasting van vermogensoverdrachten verdwijnt. Dit sluit aan bij het streven naar een eerlijkere belasting van aanwas van vermogen, ook bij bedrijfsoverdracht.
“De bedrijfsopvolgingsregeling wordt afgeschaft. In plaats hiervan verruimen we de mogelijkheid om bij de overheid te lenen om financiering mogelijk te maken.”
BIJ1 noemt "aanwasbelasting" niet expliciet in het verkiezingsprogramma, maar pleit wel voor een veel zwaardere belasting op vermogensgroei en het drastisch verhogen van vermogens- en erfbelasting. De partij wil een limiet op vermogen invoeren, waarboven een marginaal tarief van 100% geldt, en stelt voor om belastingontwijking en kapitaalvlucht tegen te gaan. Hun visie is dat extreem vermogensaanwas niet langer onbelast blijft, maar juist radicaal wordt afgeroomd ten gunste van sociale voorzieningen.
BIJ1 wil de aanwas van grote vermogens fors belasten door een limiet op vermogen in te stellen en daarboven een marginaal belastingtarief van 100% te heffen. Dit moet extreme vermogensgroei tegengaan en bijdragen aan een eerlijkere verdeling van rijkdom.
“Er komt een limiet op vermogen, waarboven een marginaal belastingtarief van 100% geldt. De hoogte van deze limiet wordt democratisch besloten. Vermogens- en erfbelasting maken we drastisch hoger.”
Om te voorkomen dat vermogensgroei aan belastingheffing ontsnapt, wil BIJ1 belastingontduiking en kapitaalvlucht bestrijden, onder meer door hogere belastingtarieven op vermogen en het invoeren van een "exit tax" voor bedrijven.
“We bestrijden de vele brievenbusfirma’s in Nederland door belastingtarieven op vermogen te verhogen. En we introduceren een 'exit tax' voor bedrijven.”
De ChristenUnie noemt "aanwasbelasting" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concreet voorstel voor een aanwasbelasting op vermogensgroei. Wel pleit de partij voor een eerlijkere belasting van vermogen, waarbij grote vermogens zwaarder worden belast en verschillende vormen van vermogen beter in de heffing worden betrokken. De focus ligt op het gelijker belasten van arbeid en vermogen, maar een specifieke aanwasbelasting wordt niet genoemd of uitgewerkt.
De ChristenUnie wil de belastingdruk op arbeid verlagen en vermogen eerlijker belasten, met een extra vermogensbelasting voor de grootste vermogens. Dit is bedoeld om de lasten eerlijker te verdelen en om vormen van vermogen die nu nauwelijks belast worden, beter te betrekken in de belastingheffing. Hoewel dit raakt aan het thema van aanwasbelasting, wordt een echte aanwasbelasting (belasting op waardestijging van vermogen) niet expliciet voorgesteld.
“Daartegenover staat dat we verschillende vormen van vermogen die nu niet of nauwelijks belast worden, beter in de heffingen betrekken. De hypotheekrenteaftrek schaffen we geleidelijk af. In het licht van de grote investeringen die nodig zijn in defensie, vragen we van de grootste vermogens een extra bijdrage met een vermogensbelasting van 1% op vermogens boven de 1 miljoen euro.”
De ChristenUnie streeft naar een belastingstelsel waarin inkomen uit arbeid en daadwerkelijke inkomsten uit vermogen zoveel mogelijk op dezelfde manier worden belast. Dit is een principiële keuze voor meer rechtvaardigheid, maar blijft op hoofdlijnen en noemt geen aanwasbelasting.
“We willen toe naar een belastingstelsel dat inkomen uit arbeid en de daadwerkelijke inkomsten uit vermogen zoveel als mogelijk op dezelfde manier belast.”
DENK noemt "aanwasbelasting" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concreet voorstel voor de invoering ervan. Wel pleit de partij voor een hogere belasting op grote vermogens en superrijken, maar zonder het concept van aanwasbelasting (belasting op vermogensgroei) te benoemen of uit te werken. De voorstellen blijven algemeen en richten zich op een eerlijkere bijdrage van vermogenden via bestaande of niet-gespecificeerde belastingvormen.
DENK wil dat mensen met een heel hoog inkomen of vermogen een extra bijdrage leveren aan het sociale stelsel. Dit wordt echter niet uitgewerkt als een aanwasbelasting, maar blijft bij algemene termen over hogere lasten voor vermogenden en het afschaffen van belastingvoordelen.
JA21 wijst aanwasbelasting (belasting op niet-gerealiseerde vermogenswinsten) expliciet af en wil juist alleen belasting heffen op daadwerkelijk gerealiseerd rendement. Hun belangrijkste voorstel is om het huidige systeem van fictief rendement in box 3 te vervangen door belasting op werkelijk gerealiseerd rendement, waarbij vermogen pas wordt belast bij consumptie van het rendement. Dit sluit aan bij hun bredere visie op een eerlijker, eenvoudiger en stimulerend belastingstelsel dat sparen en investeren aantrekkelijker maakt.
JA21 verwerpt het principe van aanwasbelasting en wil dat alleen daadwerkelijk gerealiseerd rendement wordt belast, niet de (papieren) waardestijging van vermogen. Dit moet het belastingstelsel eerlijker maken en vermogensopbouw stimuleren, in tegenstelling tot aanwasbelasting die ook niet-gerealiseerde winsten belast.
NSC noemt het begrip "aanwasbelasting" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar adresseert het onderliggende thema – het belasten van waardestijgingen van vermogen, zoals grond – wel concreet. Hun belangrijkste voorstel is om waardestijgingen van grond die uitsluitend voortkomen uit bestemmingswijzigingen af te romen voor het publieke belang. Verder pleiten ze voor belastingheffing op daadwerkelijke inkomsten en winsten in box 3, in plaats van op fictief rendement.
NSC wil dat waardestijgingen van grond die ontstaan door een bestemmingswijziging niet volledig bij de eigenaar terechtkomen, maar grotendeels worden afgeroomd ten gunste van het publieke belang. Dit sluit aan bij het principe van een aanwasbelasting op niet-verdiende vermogenswinsten.
“Waardestijgingen die uitsluitend voortkomen uit bestemmingswijzigingen worden afgeroomd voor het publieke belang.”
NSC wil af van het huidige systeem van fictief rendement in box 3 en pleit voor belasting op daadwerkelijke inkomsten en winsten uit vermogen. Ze erkennen daarbij de problematiek van papieren winsten op incourante vermogensbestanddelen, zoals grond en panden.
“In box 3 gaan we daadwerkelijke inkomsten en winsten (in plaats van fictief rendement) uit vermogen eerlijk belasten. We houden hierbij rekening met de problematiek rondom de nog niet verzilverde papieren winsten van zogeheten ‘incourante vermogensbestanddelen’, zoals grond en panden.”
50PLUS is tegen de invoering van een vermogensaanwasbelasting en pleit in plaats daarvan voor een vermogenswinstbelasting op basis van werkelijk behaald rendement. Zij willen expliciet dat het nieuwe Box 3-stelsel geen aanwasbelasting bevat, waarmee zij zich uitspreken tegen het belasten van niet-gerealiseerde vermogensgroei.
50PLUS verzet zich tegen het belasten van niet-gerealiseerde vermogensgroei (aanwasbelasting) en wil dat alleen daadwerkelijk gerealiseerde rendementen worden belast. Dit standpunt komt voort uit hun streven naar een eerlijker belastingstelsel voor (oudere) vermogensbezitters en het voorkomen van belastingdruk op papieren winsten.
“Het nieuwe Box 3-stelsel wordt gebaseerd op werkelijk behaald rendement, met een algemene vermogenswinstbelasting en geen vermogensaanwasbelasting.”
BBB is uitgesproken tegen een aanwasbelasting (belasting op niet-gerealiseerde vermogenswinsten) en pleit in plaats daarvan voor belasting op daadwerkelijk gerealiseerde vermogenswinsten. Hun belangrijkste voorstel is om alleen vermogenswinstbelasting te heffen over daadwerkelijk genoten inkomen, en expliciet geen aanwasbelasting in te voeren.
BBB verwerpt het idee van een aanwasbelasting omdat zij belasting op niet-gerealiseerde vermogenswinsten onrechtvaardig en onpraktisch vinden. In plaats daarvan willen zij dat alleen daadwerkelijk genoten vermogenswinsten worden belast, zodat sparen en investeren worden gestimuleerd en het belastingstelsel eerlijker en eenvoudiger wordt.
“Dus geen vermogensaanwasbelasting over niet gerealiseerd inkomen, maar vermogenswinstbelasting over daadwerkelijk genoten inkomen.”
BVNL is expliciet tegen de invoering van een vermogensaanwasbelasting (aanwasbelasting) in box 3. Zij willen dat belasting in box 3 alleen wordt geheven over gerealiseerde winst, niet over papieren waardestijgingen van vermogen. Dit standpunt is helder en concreet geformuleerd in hun programma.
BVNL verzet zich tegen het belasten van niet-gerealiseerde vermogenswinsten (aanwasbelasting) in box 3. Zij vinden dat alleen daadwerkelijk gerealiseerde winsten belast mogen worden, om dubbele of oneerlijke belastingheffing te voorkomen en spaarders en beleggers te beschermen tegen belasting over papieren winsten.
“Box 3 belasting wordt betaald over de gerealiseerde winst in box 3 en er komt geen vermogensaanwasbelasting in box 3.”
Het PVV-verkiezingsprogramma noemt "aanwasbelasting" niet expliciet, maar adresseert het verwante thema van waardestijging van grond door bestemmingswijziging. De partij stelt voor om een planbatenheffing in te voeren, waarmee een deel van de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging wordt afgeroomd en ingezet voor betaalbare woningbouw. Hiermee wil de PVV grondspeculatie tegengaan en de opbrengsten inzetten voor het publieke belang.
De PVV wil een planbatenheffing invoeren op de waardestijging van grond die ontstaat door wijziging van de bestemming naar woningbouw. Dit voorstel is bedoeld om grondspeculatie tegen te gaan en de opbrengsten te gebruiken voor de bouw van meer betaalbare woningen. De partij ziet dit als een manier om de lasten eerlijker te verdelen en de woningmarkt toegankelijker te maken.
“Door wijziging van de bestemming (woningbouw) wordt grond meer waard. Met de invoering van een planbatenheffing zetten we een deel daarvan in om méér betaalbare woningen te bouwen en gaan we grondspeculatie tegen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma