Verkiezingsprogramma's 2025 overaandelen
De SP wil de macht van aandeelhouders inperken en werknemers meer zeggenschap en winst geven binnen bedrijven. Ze pleiten voor wettelijke winstdeling, werknemersinvloed in het bestuur en een rem op financiële speculatie met aandelen. Zo wil de SP de economie democratiseren en financiële markten minder dominant maken.
Werknemers krijgen meer zeggenschap en winstdeling
De SP vindt dat niet alleen aandeelhouders, maar ook werknemers recht hebben op een deel van de winst en invloed op het bestuur van bedrijven. Dit moet zorgen voor een eerlijkere verdeling van macht en welvaart en het tegengaan van kortetermijndenken.
“Niet alleen bestuurders en aandeelhouders, maar ook alle medewerkers krijgen voortaan recht op een deel van de winst. Zo profiteren alle werknemers collectief op het moment dat dividend wordt uitgekeerd aan aandeelhouders.”
“Werknemers krijgen in bedrijven met meer dan honderd werknemers allemaal één stem waarmee ze de raad van commissarissen mogen kiezen. Werknemers mogen de ene helft kiezen, de andere helft van de commissarissen wordt gekozen door de aandeelhouders.”
“Werknemers krijgen een gouden aandeel in het bedrijf waar zij werken. Dit betekent dat zij een beslissende stem krijgen bij strategisch cruciale beslissingen zoals sluiting, verplaatsing en fusies.”
Rem op financiële speculatie met aandelen
De SP wil financiële markten minder dominant maken door een belasting op de handel in aandelen en andere financiële producten in te voeren. Hiermee willen ze schadelijke speculatie tegengaan en publieke middelen genereren.
“Grote banken en investeringsfondsen verdienen miljarden met razendsnelle handel in aandelen, obligaties en andere financiële producten. Daar wordt geen waarde mee gecreëerd, maar vooral gespeculeerd – met risico’s voor de hele economie. Wij willen daarom een kleine belasting op financiële transacties, vaak een Tobintaks genoemd.”
Werknemersinvloed bij benoeming commissarissen
De SP wil dat werknemers evenveel invloed krijgen als aandeelhouders bij de benoeming van commissarissen in grote bedrijven, zodat hun belangen beter worden vertegenwoordigd.
“Werknemers mogen de ene helft kiezen, de andere helft van de commissarissen wordt gekozen door de aandeelhouders.”
Aandelen als deel van niet-verplaatsbaar vermogen bij vertrekbelasting
De SP beschouwt aandelen op de Nederlandse beurs als vermogen dat niet eenvoudig het land kan verlaten, en gebruikt dit argument om een vertrekbelasting voor miljonairs te rechtvaardigen.
“Voor bijna negentig procent van dit vermogen geldt dat het niet kan vertrekken, omdat het in stenen zit of aandelen op de Nederlandse beurs.”
BBB wil het voor werknemers aantrekkelijker maken om via aandelen mee te delen in de winst van bedrijven, en pleit voor het behouden van bestaande fiscale regelingen rondom aandelen voor bedrijven. De partij is tegen het verhogen van belastingen op aandelenbezit en wil dat Nederlandse bedrijven niet op achterstand komen door extra nationale regels. BBB ziet aandelen als een belangrijk instrument voor innovatie, werknemersparticipatie en een concurrerend vestigingsklimaat.
Werknemers breder laten meedelen via aandelen
BBB wil onderzoeken hoe werknemers van niet alleen startende, maar ook andere bedrijven fiscaal aantrekkelijk kunnen meeprofiteren van aandelenwinst. Dit moet innovatie en betrokkenheid stimuleren en het aantrekkelijker maken om in Nederlandse bedrijven te werken.
“Mede dankzij BBB is het voor werknemers van startende bedrijven fiscaal aantrekkelijker gemaakt om mee te delen in de winst; ze betalen een lager tarief op het moment dat zij deze winst daadwerkelijk genieten. We willen onderzoeken hoe deze mogelijkheid ook aan werknemers van andere dan startende bedrijven kan worden toegekend.”
Behoud van fiscale regelingen voor aandelen en geen extra lasten
BBB wil bestaande fiscale voordelen voor bedrijven rondom aandelen, zoals de inkoopfaciliteit eigen aandelen, behouden en geen extra nationale beperkingen opleggen. Dit moet het Nederlandse bedrijfsleven concurrerend houden binnen Europa.
“De inkoopfaciliteit eigen aandelen voor beursgenoteerde bedrijven en andere fiscale regelingen voor het bedrijfsleven blijven gehandhaafd.”
“We vinden het belangrijk dat de Nederlandse bedrijven niet verder op achterstand komen ten opzichte van hun concurrenten in Europa en dat er geen verdere nationale koppen op Europese fiscale maatregelen komen.”
Geen verhoging belasting op aandelenbezit
BBB is tegen het verhogen van de belasting op aandelenbezit (box 3) en op ondernemen (box 2), en wil alleen belasting heffen over daadwerkelijk gerealiseerde winsten, niet over papieren waardestijgingen.
“De belastingen op sparen in box 3 en op ondernemen in box 2 niet verhogen.”
“Dus geen vermogensaanwasbelasting over niet gerealiseerd inkomen, maar vermogenswinstbelasting over daadwerkelijk genoten inkomen.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) is kritisch op het huidige aandeelhoudersmodel en wil de macht van aandeelhouders beperken ten gunste van werknemers, duurzaamheid en maatschappelijke doelen. Ze stellen verplichte winstdeling voor personeel voor, willen inkoop van eigen aandelen belasten en stimuleren alternatieve organisatievormen die niet primair op aandeelhouderswaarde gericht zijn.
Macht aandeelhouders beperken, alternatieve organisatievormen stimuleren
PvdD vindt dat het aandeelhoudersmodel te veel gericht is op korte termijn winst en aandeelhouderswaarde, wat ten koste gaat van duurzaamheid, werknemers en maatschappelijke belangen. Ze willen het model hervormen door alternatieve organisatievormen zoals coöperaties en maatschappelijke vennootschappen te stimuleren, die minder belasting betalen en meer gericht zijn op brede welvaart.
“Het aandeelhoudersmodel gaat op de schop zodat we lange termijn duurzaam, diervriendelijk, sociaaleconomisch denken voorop kunnen stellen. We stimuleren organisatievormen als rentmeestervennootschap, werknemerscoöperaties, initiatieven voor gemeengoederen en coöperaties die het beheer van onderwijs, zorg, wonen, landbouw en energie democratiseren. Bedrijven met een maatschappelijk doel krijgen een nieuwe rechtsvorm en betalen daarmee minder belasting dan andere bedrijven.”
Winstdeling verplicht stellen voor personeel
PvdD signaleert dat de winstuitkeringen aan aandeelhouders zijn toegenomen terwijl het aandeel van lonen is gedaald. Om dit tegen te gaan, willen ze verplichte, gelijke winstdeling voor alle werknemers in grotere bedrijven.
“In veel grote bedrijven, vooral in de techsector, is het aandeel van lonen in de opbrengsten de afgelopen jaren sterk gedaald, terwijl de winstuitkeringen aan aandeelhouders juist toenamen. Daarom geldt voortaan: bij winstuitkering deelt het personeel. We voeren verplichte, voor alle werknemers gelijke winstdeling in voor bedrijven vanaf 50 werknemers.”
Inkoop van eigen aandelen belasten
PvdD wil het financieel aantrekkelijk maken van inkoop van eigen aandelen tegengaan door deze transacties te belasten, waarmee ze speculatie en het bevoordelen van aandeelhouders willen ontmoedigen.
“Inkoop van eigen aandelen door bedrijven wordt belast.”
Werknemers meer invloed bij aandeelhoudersbesluiten
De partij wil dat werknemers meer zeggenschap krijgen over belangrijke besluiten die nu vooral door aandeelhouders worden genomen, zoals fusies, reorganisaties en winstverdeling.
“In grote bedrijven krijgen werknemers meer invloed op cruciale besluiten zoals fusies, aandeelinkoop, reorganisaties en winstverdeling. Werknemers krijgen een sterkere positie in de ondernemingsraad.”
BIJ1 wil het eigendom en de zeggenschap over aandelen in grote bedrijven radicaal democratiseren door werknemers een steeds groter deel van de aandelen te geven. Ze stellen voor dat beursgenoteerde bedrijven verplicht jaarlijks aandelen uitgeven aan een werknemersfonds en dat multinationals hun aandelen grotendeels aan werknemers verkopen. Zo wil BIJ1 de macht van aandeelhouders beperken en werknemers meer invloed en eigendom geven.
Verplichte uitgifte van aandelen aan werknemers
BIJ1 wil dat werknemers structureel mede-eigenaar worden van grote bedrijven door middel van een verplicht werknemersfonds dat jaarlijks nieuwe aandelen ontvangt, in verhouding tot de winst. Dit moet de macht van externe aandeelhouders terugdringen en de zeggenschap van werknemers vergroten.
“Elk bestaand beursgenoteerd bedrijf met meer dan 100 werknemers is verplicht een werknemersfonds op te richten. Hieraan schrijven zij jaarlijks een aantal nieuwe aandelen uit, in verhouding met de jaarwinst. Het werknemersfonds wordt alleen beheerd door de werknemers van de firma die deze heeft opgericht.”
Verplichte verkoop meerderheid aandelen aan werknemers bij multinationals
BIJ1 wil dat multinationale bedrijven hun Nederlandse vestigingen verplicht grotendeels in handen geven van de werknemers, door minimaal 51% van de aandelen aan hen te verkopen. Dit moet zorgen voor meer democratische controle en eigendom door werkenden.
“Multinationale bedrijven met dependances (vestigingen) in Nederland zijn verplicht een plan te maken waarin staat hoe zij binnen korte tijd minimaal 51% van de aandelen aan de werknemers van die dependance verkopen. Als hier geen actie op komt, verliest dit bedrijf het recht om binnen Nederlandse grenzen te opereren.”
Hogere belasting op aandelenbezit en kapitaal
BIJ1 wil het bezit van aandelen en kapitaal zwaarder belasten, met als doel extreme vermogensongelijkheid en belastingontwijking tegen te gaan. Ze stellen een limiet op vermogen voor, waarboven een marginaal tarief van 100% geldt.
“We bestrijden de vele brievenbusfirma’s in Nederland door belastingtarieven op vermogen te verhogen. En we introduceren een 'exit tax' voor bedrijven. ... Daarnaast versoepelen we de onteigeningswetten op het gebied van kapitaal, aandelen en bezit van grond.”
JA21 wil het belastingstelsel rondom aandelen en aanmerkelijk belang radicaal vereenvoudigen door box 2 volledig af te schaffen en aandelen in eigen BV’s voortaan in box 3 te belasten, waarbij alleen het werkelijk behaalde rendement wordt belast. Hiermee wil de partij ondernemerschap stimuleren, onnodige constructies en fictieve berekeningen schrappen, en vermogensopbouw eerlijker en begrijpelijker maken voor burgers.
Box 2 afschaffen en aandelen in box 3 belasten
JA21 stelt voor om box 2, waarin nu het aanmerkelijk belang (zoals aandelen in een eigen BV) wordt belast, volledig af te schaffen. In plaats daarvan worden deze aandelen voortaan in box 3 belast, samen met ander vermogen, en wordt alleen het werkelijk behaalde rendement belast. Dit moet het systeem eenvoudiger, eerlijker en aantrekkelijker maken voor ondernemers en beleggers.
“We vereenvoudigen het belastingstelsel door box 2 af te schaffen en aanmerkelijk belang te belasten in box 3, wat ook ondernemerschap stimuleert.”
“Box 2 volledig afschaffen.”
“Aanmerkelijk belang (bijv. aandelen in eigen BV) voortaan belasten in box 3. De gebruikelijkloonregeling vervalt daarmee ook.”
De VVD wil aandelen en andere vermogensbestanddelen fiscaal aantrekkelijker maken door belasting te heffen op daadwerkelijk gerealiseerde winsten in plaats van op fictief rendement. Ze streven ernaar om alle aandelen onder de vermogenswinstbelasting te laten vallen en willen investeren in start- en scale-ups voor brede deelname aan het ondernemerschap.
Belasten van aandelen op gerealiseerde winst
De VVD vindt dat belasting op aandelen en ander vermogen eerlijker moet door alleen het werkelijke, gerealiseerde rendement te belasten. Dit voorkomt dat mensen belasting betalen over niet-gerealiseerde winsten en stimuleert investeringen in Nederland.
“We willen de wet waarmee alleen nog over werkelijk rendement belasting wordt betaald versneld invoeren, zetten ons in om alle aandelen onder de vermogenswinstbelasting te laten vallen en vinden dat de Belastingdienst alles op alles moet zetten om dat te realiseren.”
“Zo snel als technisch mogelijk en juridisch verantwoord wordt overgestapt op een systeem waarbij belasting wordt geheven op enkel gerealiseerd rendement op vermogen, waarbij het streven is om de tussenstap met nog deels vermogensaanwasbelasting over te slaan.”
Fiscale stimulans voor investeren in start- en scale-ups
De VVD wil het voor alle Nederlanders aantrekkelijk maken om te investeren in start- en scale-ups, bijvoorbeeld via een aftrekpost in de inkomstenbelasting. Dit moet ondernemerschap stimuleren en de economie versterken.
“We willen het fiscaal stimuleren dat alle Nederlanders kunnen investeren in start- en scale-ups en kijken daarbij bijvoorbeeld naar een aftrekpost in de inkomstenbelasting.”
Volt wil aandelenbezit onder werknemers stimuleren, vooral bij start-ups en scale-ups, door medewerkersparticipatie via aandelenopties mogelijk te maken. Dit moet innovatie, binding van personeel en herinvestering in nieuwe bedrijven bevorderen. Daarnaast zet Volt in op fiscale stimulering van start-ups en uitbreiding van Angel-regelingen om het aandeel durfkapitaal in Nederland te vergroten.
Medewerkersparticipatie via aandelenopties stimuleren
Volt wil dat werknemers makkelijker kunnen deelnemen in het aandelenkapitaal van hun bedrijf, met name bij start-ups en scale-ups. Dit vergroot de binding met het bedrijf, maakt het aantrekkelijker om bij innovatieve bedrijven te werken en stimuleert herinvestering van opbrengsten in nieuwe ondernemingen.
“We maken medewerkersparticipatie in de vorm van aandelenopties mogelijk. Hierdoor zijn werknemers meer gebonden aan een bedrijf en zullen zij minder snel weer vertrekken. Dit zorgt ervoor dat vooral scale- en start-ups een concurrerende vergoeding kunnen bieden, waardoor hun personeel niet vertrekt naar grotere markten zoals de Verenigde Staten. Het invoeren van een medewerkersparticipatieregeling zorgt overigens ook voor een beter start-upecosysteem, omdat werknemers de verkregen opbrengsten weer kunnen herinvesteren in de volgende generatie bedrijven.”
Fiscale stimulering en vergroting aandeel durfkapitaal
Volt wil het aandeel durfkapitaal in Nederland vergroten door fiscale stimuleringsregelingen voor start-ups en uitbreiding van Angel-regelingen. Dit moet de toegang tot financiering voor innovatieve bedrijven verbeteren en de innovatiekracht van de economie versterken.
“De Nationale Investeringsbank breidt het aantal Angel-regelingen uit. Er worden fiscale stimuleringsregelingen voor start-ups uitgewerkt, waardoor expertise en kennis uit de praktijk beter benut wordt bij investeringen in jonge bedrijven. Dit draagt bij aan groei, werkgelegenheid en de innovatiekracht van start-ups.”
“Het aandeel van durfkapitaal in Nederland moet en kan verder worden vergroot.”
NSC vindt dat de staat bij strategisch belangrijke bedrijven zeggenschap en financieel belang moet borgen via aandelen of vergelijkbare instrumenten wanneer er tijdelijk wordt ingegrepen. Daarnaast wil NSC dat banken niet primair op aandeelhouderswaarde sturen, maar op maatschappelijke betekenis. De partij pleit voor een sterkere publieke rol en maatschappelijke verankering bij eigendom en bestuur van vitale ondernemingen.
Staat moet zeggenschap en belang borgen via aandelen bij ingrijpen
Wanneer de overheid tijdelijk ingrijpt bij private bedrijven van nationaal of strategisch belang, moet zij haar zeggenschap en financiële belang veiligstellen via aandelen, converteerbare obligaties of golden shares. Dit voorkomt dat bedrijven na staatssteun snel vertrekken en waarborgt publieke invloed.
“In alle gevallen moeten dan ook de zeggenschap en het financiële belang van de staat geborgd zijn via aandelen, converteerbare obligaties of golden shares.”
Banken: maatschappelijke betekenis boven aandeelhouderswaarde
NSC stelt dat banken hun maatschappelijke functie centraal moeten stellen in plaats van het maximaliseren van aandeelhouderswaarde. De partij wil dat de maatschappelijke verankering van banken wordt versterkt en dat de klant en het betalingsverkeer voorop staan.
“Niet de aandeelhouderswaarde moet leidend zijn, maar de betekenis van de bank voor economie en samenleving.”
De PVV wil dat belangrijke Nederlandse bedrijven en infrastructuur in meerderheid in publieke handen blijven en pleit voor het verkopen van de laatste staatsaandelen in ABN Amro om financiële middelen vrij te maken. Hun visie is gericht op het waarborgen van nationale controle over strategische sectoren en het inzetten van opbrengsten uit staatsaandelen voor binnenlandse bestedingen.
Meerderheidsaandeel in Nederlandse handen voor kritieke infrastructuur
De PVV vindt het essentieel dat havens en andere kritieke infrastructuur niet in buitenlandse handen vallen, maar onder Nederlandse publieke controle blijven. Dit standpunt is ingegeven door zorgen over nationale veiligheid en soevereiniteit, waarbij het bezit van aandelen door de overheid als waarborg wordt gezien.
“Havens en andere kritieke infrastructuur moeten altijd met een meerderheidsaandeel in Nederlandse (publieke) handen blijven.”
Verkoop laatste staatsaandelen ABN Amro voor binnenlandse bestedingen
De PVV wil de resterende staatsaandelen in ABN Amro verkopen en de opbrengst daarvan inzetten voor Nederlandse belangen. Hiermee beogen ze extra financiële ruimte te creëren voor hun beleidsplannen, waarbij het geld expliciet in Nederland besteed moet worden.
“We zetten de financiële middelen die vrijkomen met de verkoop van de laatste aandelen van ABN Amro.”
Het CDA noemt "aandelen" slechts één keer expliciet in haar verkiezingsprogramma, en wel in de context van fiscaal beleid voor bedrijven. Het belangrijkste concrete voorstel is dat het CDA niet wil tornen aan de mogelijkheid voor bedrijven om eigen aandelen in te kopen. Verdere standpunten of beleidsmaatregelen over aandelen, zoals aandelenmarkten, aandelenbezit door burgers, of aandelen in publieke sectoren, ontbreken volledig.
Geen beperking op inkoop van eigen aandelen door bedrijven
Het CDA kiest ervoor om de bestaande fiscale regeling rondom de inkoop van eigen aandelen door bedrijven ongemoeid te laten. Dit standpunt is onderdeel van een bredere strategie om rust en voorspelbaarheid te bieden aan het bedrijfsleven en investeringen te stimuleren.
“We behouden de expatregeling, de innovatiebox en de (uitgebreide) WBSO, scherpen de renteaftrekbeperking niet verder aan en komen niet aan de inkoop van eigen aandelen. Rust, reinheid en regelmaat is het uitgangspunt.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma